Hoofdstuk 1: wat is ethiek?
Wat is moraal?
De gevoelsmatige kant van wat we goed of slecht vinden. Een samenleving heeft
morele waarden en normen nodig om te kunnen functioneren.
Een waarde is een ideaal van goed leven die we in ons gedrag willen nastreven
en een uitgangspunt is voor ons handelen. Normen zijn de gedragsregels die
hierbij horen. Waarde: trouw zijn, norm: niet vreemdgaan.
Ethische basisprincipes
De morele normen zijn verbonden met vier ethische principes. Dit zijn:
1. Het principe van anatomie (eigen keuze): dit principe gaat er vanuit dat je
respect hebt voor iemands eigen keuze.
2. Het principe van een ander geen schade toebrengen: bij een eigen keuze
mag je geen schade toebrengen aan belangen van anderen. Bij directe
schade gaat het om:
Doden
Pijn doen
Ongeschikt maken
Onthouden van vrijheid
Onthouden van vreugde en plezier
Bij indirecte schade gaat het om nalatigheid of verwaarlozing.
3. Het principe van weldoen: we horen positieve stappen te ondernemen om
schade bij anderen te verwijderen en het welzijn te bevorderen.
4. Het principe van rechtvaardigheid: wanneer we partijen gelijk stellen,
horen we deze ook gelijk te behandelen.
Wat is ethiek?
Bij ethiek gaat het om de verstandelijke invulling van wat goed of slecht is. Je kan
uitleggen en verantwoorden waarom jij op die manier denkt en kan hiervoor
goede argumenten aandragen. In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te
stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden
benoemd. Ethiek gaat ook over plichten, of over wat je behoort te doen.
Ethiek versus moraal
Eigenlijk moet er bij het maken van een bepaalde beslissing een evenwicht zijn
tussen ethiek en moraal, dus tussen je gevoel en je verstand. Het evenwicht
waarin het moralistisch goed voelt en de ethische kant ook goed doordacht is,
noemen we reflectief evenwicht.
Waarom ethisch handelen?
Het nut is dat je niet tegen je geweten in hoeft te gaan.
Commerciële of juridische gevolgen
Ethisch juist handelen kan een commercieel eigenbelang hebben. In principe
gaat het om je goede naam en ook om de zelfbescherming. Onethisch handelen
kan juridische gevolgen hebben.
Wet- en regelgeving
Bedrijven en personen moeten zich aan allerlei ethische regels houden.
, Wat betekent ethiek tijdens je werk?
Om ethisch te kunnen werken moet je allereerst de geschreven beroeps- en
bedrijfsregels kennen en daarnaar handelen. “Goed” werken wordt door
meerdere zaken gestuurd:
1. Jouw eigen motivatie
Ben je gemotiveerd om ethisch te handelen, vind je het wel echt belangrijk om
ethisch te werken?
2. Je levensovertuiging/beschouwing
Levensovertuiging is het geheel aan normen en waarden die een mens heeft en
van waaruit hij/zij leeft. Ethisch handelen wordt ook gestuurd door de overtuiging
die je hebt.
3. De werkomgeving
Collega’s en de mensen met wie of voor wie je werkt hebben een zeer belangrijke
rol in de manier waarop je met ethische zaken omgaat. Zeker wanneer dilemma’s
een rol spelen.
4. Geweten en verantwoordelijkheidsgevoel
Vind je iets kunnen of niet? Vaak komen deze zaken voort uit je overtuigingen en
moet je met deze zaken een “weg vinden”.
5. Rekening houden met de gevolgen van handelen
Met je ethische overwegingen houd je rekening met de ethische gevolgen die
jouw handelen kan hebben.
6. Opvoeding en privéomstandigheden
Soms kan het verschillen en ben je op ethisch gebied privé heel anders dan op je
werk. Dit kan problemen opleveren.
Hoofdstuk 2: Attitudes tegenover dieren
Domesticatie
Domesticatie is het proces waarmee de mens dieren door selectie en fokken
zodanig van eigenschappen verandert dat ze steeds meer aangepast raken aan
het leven dichtbij en in dienst van de mens. Dit aanpassen betekent dat de
voortplanting, voeding en verzorging door de mens wordt geregeld. Niet alle
dieren zijn te domesticeren. Ze kunnen zich niet aanpassen aan de omgeving
gecreëerd door mensen. De relaties die wij met dieren hebben komen voort uit 4
oervormen:
1. Veehouderij
Op een gegeven moment gingen de mensen de dieren domesticeren om ze dicht
bij zich te kunnen houden. Op die manier konden de dieren niet alleen voor het
vlees worden gehouden maar ook voor de melk.
2. Gezelschapsdieren
Er is bewijs dat 10.000 v.Chr. honden werden gehouden voor gezelschap, maar
ook voor bescherming, kudde bewaking en opeten van restafval. Nu worden
dieren nog steeds als gezelschapsdieren gehouden.
3. Symbool of status
Al vroeg in de geschiedenis werden dieren ook gehouden als teken van symbool.
Maar dieren werden ook in dierenparken gehouden als teken van een hoge
Wat is moraal?
De gevoelsmatige kant van wat we goed of slecht vinden. Een samenleving heeft
morele waarden en normen nodig om te kunnen functioneren.
Een waarde is een ideaal van goed leven die we in ons gedrag willen nastreven
en een uitgangspunt is voor ons handelen. Normen zijn de gedragsregels die
hierbij horen. Waarde: trouw zijn, norm: niet vreemdgaan.
Ethische basisprincipes
De morele normen zijn verbonden met vier ethische principes. Dit zijn:
1. Het principe van anatomie (eigen keuze): dit principe gaat er vanuit dat je
respect hebt voor iemands eigen keuze.
2. Het principe van een ander geen schade toebrengen: bij een eigen keuze
mag je geen schade toebrengen aan belangen van anderen. Bij directe
schade gaat het om:
Doden
Pijn doen
Ongeschikt maken
Onthouden van vrijheid
Onthouden van vreugde en plezier
Bij indirecte schade gaat het om nalatigheid of verwaarlozing.
3. Het principe van weldoen: we horen positieve stappen te ondernemen om
schade bij anderen te verwijderen en het welzijn te bevorderen.
4. Het principe van rechtvaardigheid: wanneer we partijen gelijk stellen,
horen we deze ook gelijk te behandelen.
Wat is ethiek?
Bij ethiek gaat het om de verstandelijke invulling van wat goed of slecht is. Je kan
uitleggen en verantwoorden waarom jij op die manier denkt en kan hiervoor
goede argumenten aandragen. In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te
stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden
benoemd. Ethiek gaat ook over plichten, of over wat je behoort te doen.
Ethiek versus moraal
Eigenlijk moet er bij het maken van een bepaalde beslissing een evenwicht zijn
tussen ethiek en moraal, dus tussen je gevoel en je verstand. Het evenwicht
waarin het moralistisch goed voelt en de ethische kant ook goed doordacht is,
noemen we reflectief evenwicht.
Waarom ethisch handelen?
Het nut is dat je niet tegen je geweten in hoeft te gaan.
Commerciële of juridische gevolgen
Ethisch juist handelen kan een commercieel eigenbelang hebben. In principe
gaat het om je goede naam en ook om de zelfbescherming. Onethisch handelen
kan juridische gevolgen hebben.
Wet- en regelgeving
Bedrijven en personen moeten zich aan allerlei ethische regels houden.
, Wat betekent ethiek tijdens je werk?
Om ethisch te kunnen werken moet je allereerst de geschreven beroeps- en
bedrijfsregels kennen en daarnaar handelen. “Goed” werken wordt door
meerdere zaken gestuurd:
1. Jouw eigen motivatie
Ben je gemotiveerd om ethisch te handelen, vind je het wel echt belangrijk om
ethisch te werken?
2. Je levensovertuiging/beschouwing
Levensovertuiging is het geheel aan normen en waarden die een mens heeft en
van waaruit hij/zij leeft. Ethisch handelen wordt ook gestuurd door de overtuiging
die je hebt.
3. De werkomgeving
Collega’s en de mensen met wie of voor wie je werkt hebben een zeer belangrijke
rol in de manier waarop je met ethische zaken omgaat. Zeker wanneer dilemma’s
een rol spelen.
4. Geweten en verantwoordelijkheidsgevoel
Vind je iets kunnen of niet? Vaak komen deze zaken voort uit je overtuigingen en
moet je met deze zaken een “weg vinden”.
5. Rekening houden met de gevolgen van handelen
Met je ethische overwegingen houd je rekening met de ethische gevolgen die
jouw handelen kan hebben.
6. Opvoeding en privéomstandigheden
Soms kan het verschillen en ben je op ethisch gebied privé heel anders dan op je
werk. Dit kan problemen opleveren.
Hoofdstuk 2: Attitudes tegenover dieren
Domesticatie
Domesticatie is het proces waarmee de mens dieren door selectie en fokken
zodanig van eigenschappen verandert dat ze steeds meer aangepast raken aan
het leven dichtbij en in dienst van de mens. Dit aanpassen betekent dat de
voortplanting, voeding en verzorging door de mens wordt geregeld. Niet alle
dieren zijn te domesticeren. Ze kunnen zich niet aanpassen aan de omgeving
gecreëerd door mensen. De relaties die wij met dieren hebben komen voort uit 4
oervormen:
1. Veehouderij
Op een gegeven moment gingen de mensen de dieren domesticeren om ze dicht
bij zich te kunnen houden. Op die manier konden de dieren niet alleen voor het
vlees worden gehouden maar ook voor de melk.
2. Gezelschapsdieren
Er is bewijs dat 10.000 v.Chr. honden werden gehouden voor gezelschap, maar
ook voor bescherming, kudde bewaking en opeten van restafval. Nu worden
dieren nog steeds als gezelschapsdieren gehouden.
3. Symbool of status
Al vroeg in de geschiedenis werden dieren ook gehouden als teken van symbool.
Maar dieren werden ook in dierenparken gehouden als teken van een hoge
