Algemeen Bewegingsstelsel II
Osteologie achterste lidmaat, ondervoet en asskelet
Beenderen:
Bekkengordel = cingulum membri plvini
- Os coxae:
Os ilium = darmbeen
Os pubis = schaambeen
Os ischium = zitbeen
- Pelvis
Skeleton femoris
- Os femoris = dijbeen
- Patella
Skeleton cruris = schenkelbeenderen
- Tibia = scheenbeen
- Fibula = kuitbeen
Skeleton pedis:
- Ossa tarsi = voetwortelbeenderen
Crurale rij (calcaneus + talus)
Intertarsale rij
Metatarsale rij
- Ossa metatasalia I-V (middenvoet beenderen)
- Ossa digitorum pedis (phalangen)
Kootbeen
Kroonbeen
Hoef-, klauw-, nagelbeen
Sesambeenderen:
- Proximale sesambeenderen
- Distale sesambeenderen
Os Sacrum:
Het os sacrum ofwel het heiligbeen is een vergroeiing van sacraal wervels tot één been.
Het sacrum heeft een driehoekige vorm (vierhoekig bij carn.). aan de facies pelvina, de onderzijde,
zitten dwarse groeven; linea transversae. Er zijn spinaaluitsteeksels die soms volledig zijn vergroeid
tot een kam. De dwars uitsteeksels zijn aan beide zijden vergroeid tot pars lateralis. Het craniale deel
hiervan is de sacraalvleugel (ala ossis sacri). De sacraalvleugel heeft aan de bovenkant een facies
articularis voor het os ilium.
Paard:
Spinaaluitsteeksels alleen onderaan vergroeid. Uiteinden spinaaluitsteeksels = tuberositas spinalis.
het pars lateralis draagt een crista sacralis lateralis.
Rund:
Spinaaluitsteeksels over ganse lengte vergroeid. Uiteinde spinaaluitsteeksels vormen crista sacralis
mediana. Gewrichtsuitsteeksels versmelten tot crista sacralis intermedia die for. Sacralia dorsalis
opsplitst.
,Cingulum membri pelvini (= bekkengordel):
De bekkengordel bestaat uit 2 heupbeenderen, ofwel ossa coxae.
Een Os coxae is opgebouwd door de versmelting van:
- Os ilium = darmbeen (craniodorsaal)
- Os pubis = schaambeen (cranioventraal)
- Os ischium = zitbeen (caudoventraal)
De linker en rechter os pubis vergroeien met elkaar in de mediaanlijn tot symphysis pelvina
Os Ilium:
Het os ilium is een driehoeksvorm met de corpus tot in het acetabulum en de basis (ilium vleugel)
craniodorsaal. De voorrand van de ilium vleugel verbind de lateral heupknobbel: tuber coxae en de
mediale heupknobbel: tuber sacrale door middel van een crista iliaca.
De facies glutea is de buitenvlakte. Hierop zijn lineae gluteae te zien waar de bilspieren aan vast
hechten.
De facies sacropelvina is de binnenvlakte. Lateraal is deze vlakte glad = facies iliaca. Mediaal is een
ruwe tuberositas iliaca terug te vinden. Hier vind je ook de “oorvormige” facies auricularis voor de
sacraal vleugel.
Vanaf het einde van de tuber sacrale loopt er een grote inzinking in de dorsomediale rand van de
iliumvleugel: de incisura ischiadica major. vlak voor het acetabulum gaat de insnoering over in een
beenkam, de spina ischiadica, die over de gewrichtskom loopt. De spina ischiadica is de overgang van
het ilium naar het ischium. Achter de spina, dus op het ischium ligt de incisura ischiadica minor.
De linea arcuata loopt mediaal over het tuberculum m. psoas minors.
Vlak voor het acetabulum liggen de area lateralis m. rectus femoris en de area medialis m. rectus
femoris.
Os pubis:
Het os pubis vormt het craniale deel van de bekkenbodem en bestaat uit drie delen: het corpus ossis
pubis (t.h.v het acetabulum), de ramus cranialis ossis pubis, en de ramus caudalis ossis pubis.
De ramus cranialis ossis pubis is mediaal gericht. Zijn voorrand is het pecten ossis pubis, die lateraal
is begrensd door de eminentia iliopubica. Bij het paard is er op de ventrale vlakte een dwarse gleuf,
de sulcus ligamenti accesorii femoris. Die uitloopt in de incisura acetabuli en waarin het lig.
Accessorium rust.
De ramus caudalis ossis pubis is caudaal gericht en staat loodrecht op de craniale tak. De caudale tak
vormt aan zijn mediale zijde een deel van de symphysis pubica en loopt caudaal over in het os ischii.
De takken van het os pubis vormen de voorste en mediale grens van het foramen obtuatorium.
Os ischii:
Het grootste deel van het os ischii is het tabula ossis ischii. Dit vormt met zijn spiegelhelft de
symphysis ischiadica, het caudale stuk van de symphysis pelvina.
Caudolateraal op de tabula zit een zitbeenknobbel: de tuber ischiadicum.
Vanaf deze tabula vertrekt een ramus ossis ischii naar mediaal, en het corpus ossis ischii naar
lateraal. Richting het acetabulum.
Caudomediaal op het os ischii is een insnoering te vinden die met het andere os ischii de arcus
ischiadicus vormt. Ventraal is de crista symphysialis te vinden. Tussen de tuber ischiadicum en de
spina ischiadica ligt de incisura ischiadica minor.
, Bekkengordel paard
Acetabulum:
Dit is de plaatst waar de drie deelbeenderen van het os coxae samenkomen. Het gewrichtskraakbeen
vormt de facies lunata en is half maanvormig rond een centrale, ruwe vlakte: de fossa acetabuli. In
de fossa acetabulli valt de kop van de femur. De kraakbeenrand, labium acetabulare, vergroot de
gewrichtskom en is caudomediaal onderbroken en vormt een incisurs acetabuli.
Hiernaast ligt ook een gat, het foramen obturatum.
Aan de craniale kant van de symphysis pelvina ligt er een klein uitsteekseltje = pecten.
Bliateraal van de pecten liggen nog 2 uitsteekseltjes: Eminentiae iliopubicae. Hier hechten
buikspieren aan vast.
Het paard heeft op het pecten een tuberculum pubicum. De hengst heeft zowel een ventrale als
dorsale. De merrie heeft alleen een ventrale. Om beschadiging van het veulen bij de geboorte te
voorkomen.
Bekken
paard: van dorsaal gekeken een driehoekig figuur.
Rund : veel meer gedrongen, lateraal gezien lijkt het op
eend, van dorsaal vierhoek ipv driehoek
Hond: lijkt op rund maar langgerekter. Eerder
rechthoekige vorm, duidelijke arcus ischiadicus,
Diameter conjugata = hoogte van bekkenkanaal:
onderkant sacrum aan craniale zijde= promontorium
tot het pecten. moet voldoende hoog zijn
Diameter transversalis = breedte geboorte kanaal:
tussen ventrale zijde spina insciadicum
Osteologie achterste lidmaat, ondervoet en asskelet
Beenderen:
Bekkengordel = cingulum membri plvini
- Os coxae:
Os ilium = darmbeen
Os pubis = schaambeen
Os ischium = zitbeen
- Pelvis
Skeleton femoris
- Os femoris = dijbeen
- Patella
Skeleton cruris = schenkelbeenderen
- Tibia = scheenbeen
- Fibula = kuitbeen
Skeleton pedis:
- Ossa tarsi = voetwortelbeenderen
Crurale rij (calcaneus + talus)
Intertarsale rij
Metatarsale rij
- Ossa metatasalia I-V (middenvoet beenderen)
- Ossa digitorum pedis (phalangen)
Kootbeen
Kroonbeen
Hoef-, klauw-, nagelbeen
Sesambeenderen:
- Proximale sesambeenderen
- Distale sesambeenderen
Os Sacrum:
Het os sacrum ofwel het heiligbeen is een vergroeiing van sacraal wervels tot één been.
Het sacrum heeft een driehoekige vorm (vierhoekig bij carn.). aan de facies pelvina, de onderzijde,
zitten dwarse groeven; linea transversae. Er zijn spinaaluitsteeksels die soms volledig zijn vergroeid
tot een kam. De dwars uitsteeksels zijn aan beide zijden vergroeid tot pars lateralis. Het craniale deel
hiervan is de sacraalvleugel (ala ossis sacri). De sacraalvleugel heeft aan de bovenkant een facies
articularis voor het os ilium.
Paard:
Spinaaluitsteeksels alleen onderaan vergroeid. Uiteinden spinaaluitsteeksels = tuberositas spinalis.
het pars lateralis draagt een crista sacralis lateralis.
Rund:
Spinaaluitsteeksels over ganse lengte vergroeid. Uiteinde spinaaluitsteeksels vormen crista sacralis
mediana. Gewrichtsuitsteeksels versmelten tot crista sacralis intermedia die for. Sacralia dorsalis
opsplitst.
,Cingulum membri pelvini (= bekkengordel):
De bekkengordel bestaat uit 2 heupbeenderen, ofwel ossa coxae.
Een Os coxae is opgebouwd door de versmelting van:
- Os ilium = darmbeen (craniodorsaal)
- Os pubis = schaambeen (cranioventraal)
- Os ischium = zitbeen (caudoventraal)
De linker en rechter os pubis vergroeien met elkaar in de mediaanlijn tot symphysis pelvina
Os Ilium:
Het os ilium is een driehoeksvorm met de corpus tot in het acetabulum en de basis (ilium vleugel)
craniodorsaal. De voorrand van de ilium vleugel verbind de lateral heupknobbel: tuber coxae en de
mediale heupknobbel: tuber sacrale door middel van een crista iliaca.
De facies glutea is de buitenvlakte. Hierop zijn lineae gluteae te zien waar de bilspieren aan vast
hechten.
De facies sacropelvina is de binnenvlakte. Lateraal is deze vlakte glad = facies iliaca. Mediaal is een
ruwe tuberositas iliaca terug te vinden. Hier vind je ook de “oorvormige” facies auricularis voor de
sacraal vleugel.
Vanaf het einde van de tuber sacrale loopt er een grote inzinking in de dorsomediale rand van de
iliumvleugel: de incisura ischiadica major. vlak voor het acetabulum gaat de insnoering over in een
beenkam, de spina ischiadica, die over de gewrichtskom loopt. De spina ischiadica is de overgang van
het ilium naar het ischium. Achter de spina, dus op het ischium ligt de incisura ischiadica minor.
De linea arcuata loopt mediaal over het tuberculum m. psoas minors.
Vlak voor het acetabulum liggen de area lateralis m. rectus femoris en de area medialis m. rectus
femoris.
Os pubis:
Het os pubis vormt het craniale deel van de bekkenbodem en bestaat uit drie delen: het corpus ossis
pubis (t.h.v het acetabulum), de ramus cranialis ossis pubis, en de ramus caudalis ossis pubis.
De ramus cranialis ossis pubis is mediaal gericht. Zijn voorrand is het pecten ossis pubis, die lateraal
is begrensd door de eminentia iliopubica. Bij het paard is er op de ventrale vlakte een dwarse gleuf,
de sulcus ligamenti accesorii femoris. Die uitloopt in de incisura acetabuli en waarin het lig.
Accessorium rust.
De ramus caudalis ossis pubis is caudaal gericht en staat loodrecht op de craniale tak. De caudale tak
vormt aan zijn mediale zijde een deel van de symphysis pubica en loopt caudaal over in het os ischii.
De takken van het os pubis vormen de voorste en mediale grens van het foramen obtuatorium.
Os ischii:
Het grootste deel van het os ischii is het tabula ossis ischii. Dit vormt met zijn spiegelhelft de
symphysis ischiadica, het caudale stuk van de symphysis pelvina.
Caudolateraal op de tabula zit een zitbeenknobbel: de tuber ischiadicum.
Vanaf deze tabula vertrekt een ramus ossis ischii naar mediaal, en het corpus ossis ischii naar
lateraal. Richting het acetabulum.
Caudomediaal op het os ischii is een insnoering te vinden die met het andere os ischii de arcus
ischiadicus vormt. Ventraal is de crista symphysialis te vinden. Tussen de tuber ischiadicum en de
spina ischiadica ligt de incisura ischiadica minor.
, Bekkengordel paard
Acetabulum:
Dit is de plaatst waar de drie deelbeenderen van het os coxae samenkomen. Het gewrichtskraakbeen
vormt de facies lunata en is half maanvormig rond een centrale, ruwe vlakte: de fossa acetabuli. In
de fossa acetabulli valt de kop van de femur. De kraakbeenrand, labium acetabulare, vergroot de
gewrichtskom en is caudomediaal onderbroken en vormt een incisurs acetabuli.
Hiernaast ligt ook een gat, het foramen obturatum.
Aan de craniale kant van de symphysis pelvina ligt er een klein uitsteekseltje = pecten.
Bliateraal van de pecten liggen nog 2 uitsteekseltjes: Eminentiae iliopubicae. Hier hechten
buikspieren aan vast.
Het paard heeft op het pecten een tuberculum pubicum. De hengst heeft zowel een ventrale als
dorsale. De merrie heeft alleen een ventrale. Om beschadiging van het veulen bij de geboorte te
voorkomen.
Bekken
paard: van dorsaal gekeken een driehoekig figuur.
Rund : veel meer gedrongen, lateraal gezien lijkt het op
eend, van dorsaal vierhoek ipv driehoek
Hond: lijkt op rund maar langgerekter. Eerder
rechthoekige vorm, duidelijke arcus ischiadicus,
Diameter conjugata = hoogte van bekkenkanaal:
onderkant sacrum aan craniale zijde= promontorium
tot het pecten. moet voldoende hoog zijn
Diameter transversalis = breedte geboorte kanaal:
tussen ventrale zijde spina insciadicum
