DIVERSITEIT, ARMOEDE EN DE STAD
LES 1 (inleiding)
Wereldwijd neemt de verstedelijking razendsnel toe
Sinds de 21ste eeuw leeft meer dan de helft van de bevolking in
(grote) steden
Globalisering werkt het sterkst door in de steden
Steden in de 21ste eeuw worden meer dan ooit plaatsen van
diversiteit
527.000 Antwerpenaren
50,1% Antwerpenaren met
migratie-achtergrond
herkomst ouders
meegerekend
Grote verschillen naar
leeftijd
o Minder dan 10% bij
+80
o Meer dan 50% onder
de 50 j.
o 70% van de tieners
o 75% van de kinderen
Demografische transitie:
o Antwerpen sinds 2019
een majority-minority-
Armoede en maatschappelijke kwetsbaarheid: hoe we zien, bepaalt
mee wat we zien en stuurt ons handelen
Een sociaal werker beschouwt armoede daarom als onterecht: dat
vormt de basis van een professionele houding als sociaal werker
, LES 2 cursus pp. 21-43.
Wat is armoede? Het ontstaan van een ruim aanvaarde
definitie
In de jaren '60 en '70 van de 20ste eeuw werd armoede vooral
gedefinieerd als een tekort aan geld
Op het einde van de jaren '70 groeide het besef dat armoede meer
was dan financiële achterstelling.
Om armoede te definiëren, omschreef men armoede als een relatief,
multi-aspectueel, structureel en gradueel verschijnsel
ARMOEDE IS RELATIEF
In West-Europese landen is er (bijna) geen absolute armoede meer,
zoals in het zuiden. De armoede bij ons is relatief, wat wil zeggen dat
het gaat om mensen die systematisch minder hebben dan wat men
als gemiddeld, noodzakelijk of vanzelfsprekend beschouwt in de
samenleving. Men is arm in vergelijking met anderen. Dat maakt dat
armoede samenhangt met ongelijkheid.
ARMOEDE IS MULTI-ASPECTUEEL
Armoede is meer dan geldtekort en schulden. Het gaat ook samen
met slechte huisvesting, geen of slechte jobs, ongeschoold, ziekte,…
ARMOEDE IS STRUCTUREEL
Armoede zit verankerd in onze maatschappij. Het is geen individueel
probleem, maar een probleem van de samenleving. Sociaal werk is
meer dan ‘mensen helpen’, maar ook structuren veranderen.
ARMOEDE IS GRADUEEL
Dat wil zeggen dat er heel veel gradaties van armoede zijn, van
tijdelijk bestaansonzeker tot langdurig dakloos.
WAT IS ARMOEDE? (de basisdefinitie)
‘Armoede is een netwerk van achterstellingen. Dit netwerk strekt
zich uit over meerdere gebieden van het individuele en collectieve
bestaan van de armen, maar wortelt hoofdzakelijk in een marginale
positie ten aanzien van het productieproces. Het gevolg is dat de
armen dermate van de rest van de samenleving gescheiden worden,
dat ze uitgesloten geraken van de algemeen aanvaarde leefpatronen
van die samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht
overbruggen.’
LES 1 (inleiding)
Wereldwijd neemt de verstedelijking razendsnel toe
Sinds de 21ste eeuw leeft meer dan de helft van de bevolking in
(grote) steden
Globalisering werkt het sterkst door in de steden
Steden in de 21ste eeuw worden meer dan ooit plaatsen van
diversiteit
527.000 Antwerpenaren
50,1% Antwerpenaren met
migratie-achtergrond
herkomst ouders
meegerekend
Grote verschillen naar
leeftijd
o Minder dan 10% bij
+80
o Meer dan 50% onder
de 50 j.
o 70% van de tieners
o 75% van de kinderen
Demografische transitie:
o Antwerpen sinds 2019
een majority-minority-
Armoede en maatschappelijke kwetsbaarheid: hoe we zien, bepaalt
mee wat we zien en stuurt ons handelen
Een sociaal werker beschouwt armoede daarom als onterecht: dat
vormt de basis van een professionele houding als sociaal werker
, LES 2 cursus pp. 21-43.
Wat is armoede? Het ontstaan van een ruim aanvaarde
definitie
In de jaren '60 en '70 van de 20ste eeuw werd armoede vooral
gedefinieerd als een tekort aan geld
Op het einde van de jaren '70 groeide het besef dat armoede meer
was dan financiële achterstelling.
Om armoede te definiëren, omschreef men armoede als een relatief,
multi-aspectueel, structureel en gradueel verschijnsel
ARMOEDE IS RELATIEF
In West-Europese landen is er (bijna) geen absolute armoede meer,
zoals in het zuiden. De armoede bij ons is relatief, wat wil zeggen dat
het gaat om mensen die systematisch minder hebben dan wat men
als gemiddeld, noodzakelijk of vanzelfsprekend beschouwt in de
samenleving. Men is arm in vergelijking met anderen. Dat maakt dat
armoede samenhangt met ongelijkheid.
ARMOEDE IS MULTI-ASPECTUEEL
Armoede is meer dan geldtekort en schulden. Het gaat ook samen
met slechte huisvesting, geen of slechte jobs, ongeschoold, ziekte,…
ARMOEDE IS STRUCTUREEL
Armoede zit verankerd in onze maatschappij. Het is geen individueel
probleem, maar een probleem van de samenleving. Sociaal werk is
meer dan ‘mensen helpen’, maar ook structuren veranderen.
ARMOEDE IS GRADUEEL
Dat wil zeggen dat er heel veel gradaties van armoede zijn, van
tijdelijk bestaansonzeker tot langdurig dakloos.
WAT IS ARMOEDE? (de basisdefinitie)
‘Armoede is een netwerk van achterstellingen. Dit netwerk strekt
zich uit over meerdere gebieden van het individuele en collectieve
bestaan van de armen, maar wortelt hoofdzakelijk in een marginale
positie ten aanzien van het productieproces. Het gevolg is dat de
armen dermate van de rest van de samenleving gescheiden worden,
dat ze uitgesloten geraken van de algemeen aanvaarde leefpatronen
van die samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht
overbruggen.’
