2020 - 2021
BEGRIPPEN VAN SPORTKINESITHERAPIE
HOC
BOGAERTS & VANBELLINGEN ET AL.
VUB
,1
,INLEIDING
LEERDOELEN
ZIE STUDIEDEELFICHE
CURSUSMATERIAAL
HOORCOLLEGES
• Lesopnames & powerpoint presentaties: Canvas
• Recente wetenschappelijke literatuur: Canvas
• Aanbevolen:
o The IOC manual of Sports Injuries (Bahr et al.)
o Epidemiology of Injury in Olympic Sports (Dennis et al.)
WPO’S
• Powerpoint presentaties en aanvullende info: Canvas
EXAMEN
• Mondeling examen (met voorbereidingstijd)
• Er wordt getoetst naar de kennis verworven tijdens dit OO, bv. beschrijving van een
sportletsel en zijn behandeling. Deze vraag kan ook gesteld worden in de vorm van een
'casus' die moet worden opgelost, en mondeling toegelicht
2
,3
,LES 1 – SITUERING VAK & KLINISCH REDENEREN
DOMEIN VAN DE KINESITHERAPIE
We werken met patiënten, niet met schouders, knieën, ruggen…. De P stelt een vraag en je gaat een
bepaald klinisch redeneerproces doorlopen om behandeldoelen te bekomen. Dit zal leiden tot een
interventie die gespecialiseerd is op je P zelf (vb schouderrevalidatie volleybalspeler anders dan
kuisvrouw). Op het einde moet je beslissen wanneer iemand zijn activiteiten kan hervatten/wanneer
de therapie stopgezet moet worden.
BESLISMOMENTEN VOOR DE THERAPEUT
1) Is deze patiënt bij ons op de juiste plaats?
2) Hypothesestelling toegepast op de patiënt
3) Bepaling van de kinesitherapeutische diagnostiek
4) Is kinesitherapie werkzaam bij deze patiënt?
5) Behandelplan: Is kinesitherapie de beste behandelinterventie bij deze patiënt?
6) Is deze patiënt klaar om veilig de activiteiten te hervatten?
KLINISCH REDENEREN
Redeneren = zijn mening over iets ontwikkelen op basis van feiten of veronderstellingen (Van Dale
woordenboek)
• Mening ontwikkelen = hypotheses formuleren
o Waar denk je aan?
• Op basis van feiten of veronderstellingen
o Waarom denk je daaraan?
Woordenboek is niet DE referentie, naast deze twee vragen moeten er nog aanvullende vragen zijn.
Redeneren = het evalueren van de waarheid of de waarschijnlijkheid van verklaringen (Brysbaert)
• Hoe zeker ben je daarvan?
• Wat moet je nog meer weten?
Nu zitten we met 4 vragen in onze rugzak
4
,CASUS
Jules speelt voetbal bij een club die uitkomt in eerste-provinciale en kent dit seizoen een goed
seizoensbegin. Hij staat in de basis en haalt goede statistieken.
Afgelopen match slaat het noodlot echter toe. Jules controleert een bal in de lucht op de borst en wil
bij het neerkomen meteen in een andere richting vertrekken. Op het moment dat hij wil vertrekken
zakt hij echter door zijn knie. Dit moment van door zijn knie zakken is samengegaan met een
hoorbare ‘plop’ en zeer veel pijn.
Meteen na het voorval treedt er een aanzienlijke zwelling op ter hoogte van zijn kniegewricht.
Tegen de avond is er ook een duidelijke hemartrose zichtbaar en heeft Jules nog steeds last van pijn
en een gevoel van instabiliteit ter hoogte van zijn knie.
• Waar denk je aan?
• Waarom denk je daaraan?
• Hoe zeker ben je daarvan?
• Wat moet je nog meer weten?
Bij deze casus heb je een aandoeining die zich presenteert (=Illness presentation). In je brein zijn 2
mogelijkheden: je herkent wat er gebeurt of je herkent niet wat er gebeurt. O.b.v. deze keuze gaan er
bepaalde processen zich verder ontwikkelen.
Als je het herkent, ga je in type 1 processen denken: snelle diagnose of bepaald patroon herkennen.
Als je het niet herkent, gaat je brein anders tewerk gaan: hypothesen genereren, werkdiagnosen
maken om over te gaan tot een diagnose.
SYSTEEM 1 EN 2 REDENEREN
Een bal en een baseball-bat kosten samen €1,10. De baseball-bat kost €1,00
meer dan de bal. Hoeveel kost de bal?
Systeem 1 = niet analytisch, automatisch, onbewust. (= Intuïtief)
➔ Herkenning op basis van “cues” en patronen die opgeslagen zijn in het geheugen
Systeem 2 = analytisch, gecontroleerd, bewust, “Hypothetico-deductief redeneren”…
➔ Nieuwe of complexe situaties
➔ Monitoren systeem 1
➔ “Thinking about thinking” !!
➔ Beide systemen bestaan naast elkaar, het is niet het ene of het andere
➔ Verschil tussen “experts” en “novices”
5
,MATURATIE – KLINISCH REDENEREN
Het klinisch redeneerproces gaat zich ontwikkelen vanuit een schema. Op het begin van je opleiding
denk je heel anders dan op het einde, je denkproces gaat veranderen. Je gaat van systeem 2 naar
systeem 1 denkprocessen gaan en efficiënter tewerk gaan.
Profiel kinesitherapeut:
• Beperkte pathologiekennis
• Beperkte kennis klinische symptomen/manifestaties
➔ ‘Gokken’
Profiel kinesitherapeut:
• Toegenomen pathologiekennis
• Beperkte kennis klinische symptomen/manifestaties (nog moeite in praktijk)
➔ Hypothetico deductief redeneren
➔ Afzonderlijk testen van elke hypothese
Profiel kinesitherapeut:
• Uitgebreide pathologiekennis
• Goede kennis klinische symptomen/manifestaties
• Idee van causale verbanden (= ontstaansmechanismen)
➔ Hypothetico deductief redeneren
➔ Afzonderlijk testen van elke hypothese
Profiel kinesitherapeut:
• Uitgebreide pathologiekennis
• Uitgebreide kennis klinische symptomen/manifestaties
• Klinische symptomen associëren met differentiaaldiagnoses
• Identificeren van belangrijke ‘voorspellers’ om te differentiëren binnenin
differentiaaldiagnoses
➔ Schema inductief redeneren
➔ Efficiënt en grote waarschijnlijkheid op correcte diagnose
6
, Profiel kinesitherapeut:
• Uitgebreide pathologiekennis
• Uitgebreide kennis klinische symptomen/manifestaties
• Uitgebreide kennis van belangrijke ‘voorspellers’ om te differentiëren binnenin
differentiaaldiagnoses
• Verder onderzoek → diagnose-bevestigend
➔ Patroonherkenning
➔ Grote accuraatheid in het stellen van correcte diagnose
Dit heeft gevolgen voor de praktijk: iemand die zich ontwikkelt, heeft veel vragen (soms onnodig
veel). Gaat veel testen, veel data verzamelen en er is moeite met je diagnostische accuraatheid. Je
gaat veel hypothesen testen en weinig kunnen terugvallen op een patroon.
Een expert gaat efficiënter tewerk: minder data verzamelen en diagnostische accuraatheid neemt
toe. Minder hypothesen testen en meer patronen herkennen.
In de trage processen heb je een aantal redeneerstrategieën. Een heuristiek is een oplossingsstrategie
die je jezelf hebt eigen gemaakt en daar zitten denkprocessen achter waar we nu kort bij stilstaan.
(HYPOTHETICO) DEDUCTIEF REDENEREN
• Deductief redeneren
o Algemene regel/theorie → specifieke (logische) conclusie
o Als de oorspronkelijke voorwaarden (A en B) correct zijn, is de conclusie (C) ook
correct.
o Als iets geldt voor een bepaalde groep in het algemeen, geldt dit voor alle leden van
deze groep.
7
BEGRIPPEN VAN SPORTKINESITHERAPIE
HOC
BOGAERTS & VANBELLINGEN ET AL.
VUB
,1
,INLEIDING
LEERDOELEN
ZIE STUDIEDEELFICHE
CURSUSMATERIAAL
HOORCOLLEGES
• Lesopnames & powerpoint presentaties: Canvas
• Recente wetenschappelijke literatuur: Canvas
• Aanbevolen:
o The IOC manual of Sports Injuries (Bahr et al.)
o Epidemiology of Injury in Olympic Sports (Dennis et al.)
WPO’S
• Powerpoint presentaties en aanvullende info: Canvas
EXAMEN
• Mondeling examen (met voorbereidingstijd)
• Er wordt getoetst naar de kennis verworven tijdens dit OO, bv. beschrijving van een
sportletsel en zijn behandeling. Deze vraag kan ook gesteld worden in de vorm van een
'casus' die moet worden opgelost, en mondeling toegelicht
2
,3
,LES 1 – SITUERING VAK & KLINISCH REDENEREN
DOMEIN VAN DE KINESITHERAPIE
We werken met patiënten, niet met schouders, knieën, ruggen…. De P stelt een vraag en je gaat een
bepaald klinisch redeneerproces doorlopen om behandeldoelen te bekomen. Dit zal leiden tot een
interventie die gespecialiseerd is op je P zelf (vb schouderrevalidatie volleybalspeler anders dan
kuisvrouw). Op het einde moet je beslissen wanneer iemand zijn activiteiten kan hervatten/wanneer
de therapie stopgezet moet worden.
BESLISMOMENTEN VOOR DE THERAPEUT
1) Is deze patiënt bij ons op de juiste plaats?
2) Hypothesestelling toegepast op de patiënt
3) Bepaling van de kinesitherapeutische diagnostiek
4) Is kinesitherapie werkzaam bij deze patiënt?
5) Behandelplan: Is kinesitherapie de beste behandelinterventie bij deze patiënt?
6) Is deze patiënt klaar om veilig de activiteiten te hervatten?
KLINISCH REDENEREN
Redeneren = zijn mening over iets ontwikkelen op basis van feiten of veronderstellingen (Van Dale
woordenboek)
• Mening ontwikkelen = hypotheses formuleren
o Waar denk je aan?
• Op basis van feiten of veronderstellingen
o Waarom denk je daaraan?
Woordenboek is niet DE referentie, naast deze twee vragen moeten er nog aanvullende vragen zijn.
Redeneren = het evalueren van de waarheid of de waarschijnlijkheid van verklaringen (Brysbaert)
• Hoe zeker ben je daarvan?
• Wat moet je nog meer weten?
Nu zitten we met 4 vragen in onze rugzak
4
,CASUS
Jules speelt voetbal bij een club die uitkomt in eerste-provinciale en kent dit seizoen een goed
seizoensbegin. Hij staat in de basis en haalt goede statistieken.
Afgelopen match slaat het noodlot echter toe. Jules controleert een bal in de lucht op de borst en wil
bij het neerkomen meteen in een andere richting vertrekken. Op het moment dat hij wil vertrekken
zakt hij echter door zijn knie. Dit moment van door zijn knie zakken is samengegaan met een
hoorbare ‘plop’ en zeer veel pijn.
Meteen na het voorval treedt er een aanzienlijke zwelling op ter hoogte van zijn kniegewricht.
Tegen de avond is er ook een duidelijke hemartrose zichtbaar en heeft Jules nog steeds last van pijn
en een gevoel van instabiliteit ter hoogte van zijn knie.
• Waar denk je aan?
• Waarom denk je daaraan?
• Hoe zeker ben je daarvan?
• Wat moet je nog meer weten?
Bij deze casus heb je een aandoeining die zich presenteert (=Illness presentation). In je brein zijn 2
mogelijkheden: je herkent wat er gebeurt of je herkent niet wat er gebeurt. O.b.v. deze keuze gaan er
bepaalde processen zich verder ontwikkelen.
Als je het herkent, ga je in type 1 processen denken: snelle diagnose of bepaald patroon herkennen.
Als je het niet herkent, gaat je brein anders tewerk gaan: hypothesen genereren, werkdiagnosen
maken om over te gaan tot een diagnose.
SYSTEEM 1 EN 2 REDENEREN
Een bal en een baseball-bat kosten samen €1,10. De baseball-bat kost €1,00
meer dan de bal. Hoeveel kost de bal?
Systeem 1 = niet analytisch, automatisch, onbewust. (= Intuïtief)
➔ Herkenning op basis van “cues” en patronen die opgeslagen zijn in het geheugen
Systeem 2 = analytisch, gecontroleerd, bewust, “Hypothetico-deductief redeneren”…
➔ Nieuwe of complexe situaties
➔ Monitoren systeem 1
➔ “Thinking about thinking” !!
➔ Beide systemen bestaan naast elkaar, het is niet het ene of het andere
➔ Verschil tussen “experts” en “novices”
5
,MATURATIE – KLINISCH REDENEREN
Het klinisch redeneerproces gaat zich ontwikkelen vanuit een schema. Op het begin van je opleiding
denk je heel anders dan op het einde, je denkproces gaat veranderen. Je gaat van systeem 2 naar
systeem 1 denkprocessen gaan en efficiënter tewerk gaan.
Profiel kinesitherapeut:
• Beperkte pathologiekennis
• Beperkte kennis klinische symptomen/manifestaties
➔ ‘Gokken’
Profiel kinesitherapeut:
• Toegenomen pathologiekennis
• Beperkte kennis klinische symptomen/manifestaties (nog moeite in praktijk)
➔ Hypothetico deductief redeneren
➔ Afzonderlijk testen van elke hypothese
Profiel kinesitherapeut:
• Uitgebreide pathologiekennis
• Goede kennis klinische symptomen/manifestaties
• Idee van causale verbanden (= ontstaansmechanismen)
➔ Hypothetico deductief redeneren
➔ Afzonderlijk testen van elke hypothese
Profiel kinesitherapeut:
• Uitgebreide pathologiekennis
• Uitgebreide kennis klinische symptomen/manifestaties
• Klinische symptomen associëren met differentiaaldiagnoses
• Identificeren van belangrijke ‘voorspellers’ om te differentiëren binnenin
differentiaaldiagnoses
➔ Schema inductief redeneren
➔ Efficiënt en grote waarschijnlijkheid op correcte diagnose
6
, Profiel kinesitherapeut:
• Uitgebreide pathologiekennis
• Uitgebreide kennis klinische symptomen/manifestaties
• Uitgebreide kennis van belangrijke ‘voorspellers’ om te differentiëren binnenin
differentiaaldiagnoses
• Verder onderzoek → diagnose-bevestigend
➔ Patroonherkenning
➔ Grote accuraatheid in het stellen van correcte diagnose
Dit heeft gevolgen voor de praktijk: iemand die zich ontwikkelt, heeft veel vragen (soms onnodig
veel). Gaat veel testen, veel data verzamelen en er is moeite met je diagnostische accuraatheid. Je
gaat veel hypothesen testen en weinig kunnen terugvallen op een patroon.
Een expert gaat efficiënter tewerk: minder data verzamelen en diagnostische accuraatheid neemt
toe. Minder hypothesen testen en meer patronen herkennen.
In de trage processen heb je een aantal redeneerstrategieën. Een heuristiek is een oplossingsstrategie
die je jezelf hebt eigen gemaakt en daar zitten denkprocessen achter waar we nu kort bij stilstaan.
(HYPOTHETICO) DEDUCTIEF REDENEREN
• Deductief redeneren
o Algemene regel/theorie → specifieke (logische) conclusie
o Als de oorspronkelijke voorwaarden (A en B) correct zijn, is de conclusie (C) ook
correct.
o Als iets geldt voor een bepaalde groep in het algemeen, geldt dit voor alle leden van
deze groep.
7
