R.-K. Godsdienst 1
Hoofdstuk 1: Vakdidactiek
1 Lesvoorbereiding
1.1 Een les voorbereiden en uitwerken
1.2 Lesvoorbereiding r.-k. godsdienst
1.2.1 De lesvoorbereiding is gebaseerd op doelen
Wat zijn de algemene verwachtingen?
Doelen ZILL
Inleiding, midden en slot + bordschema
Beginsituatie van de kinderen
Hoe begin je aan het voorbereiden van een les godsdienst? Vraagt tijd!
Weet: welke handleiding de mentor gebruikt (tov, tuin van heede, Jezus leeft, land in zicht, …), wat
de mentor van jou verwacht, hoeveel leerlingen er zijn.
1.2.2 Generieke doelen in ZILL
Welke doelen worden geselecteerd? Op ontwikkeling
van persoon (hoofd hart handen) (ZILL)
• Opletten hierbij: handleidingen zijn niet
zaligmakend! Handleidingen bevatten vooral
suggesties om de verschillende leerinhouden
in lessen om te zetten. Durf van de
handleidingen los te komen om doel te
bereiken.
Doel: harmonische ontwikkeling van de persoon
• Persoonsgebonden ontwikkeling: vanuit de
basisbehoeften
Fysiek, Psychisch, Sociaal en Spiritueel
Cultuurgebonden ontwikkeling:
ontwikkeling cultureel bewustzijn en
deelname aan maatschappij/wereld
Eerst: Wat heeft persoon nodig om te groeien?
(persoonsgebonden), daarna hoe kan deze persoon deelnemen aan maatschappij?
(cultuurgebonden)
Onder het ontwikkelveld ‘rooms-katholieke godsdienst’ zitten er vijf ontwikkelthema’s:
1. levensbeschouwelijk, religieus en/of gelovig groeien;
2. vertrouwen en wantrouwen, mogelijkheden en beperkingen;
3. verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur;
4. gevoeligheid voor goed en kwaad;
5. opkomen voor geloofstaal, symboliek en rituelen.
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 1 van 41
, Zijn belangrijke thema’s voor een les godsdienst
In iedere godsdienstles moet je een doel hebben uit één van de 5 ontwikkelthema’s, anders
kan je niet spreken van een goede godsdienstles.
Belangrijke verwachting vanuit de inspectie-begeleiding r.-k. godsdienst!
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 2 van 41
,.. In In elke les moet je werken aan het persoonsgebonden, om het cultuurgebonden en Rooms-
Katholiek te maken moet je één van de laatste vier ontwikkelthema’s gebruiken. De laatste rij en het
eerste ontwikkelthema is een meerwaarde: het is aan te raden maar is niet verplicht door de
inspectie.
1.3 1.3: Een goede godsdienstles
• Eerst doelen, dan brainstormen
• Achtergrondinformatie: zoek kwaliteit!!!
• Bronnen: vermeld steeds al jouw bronnen. (handleiding, internet, boeken)
Leerinhoud
Hou rekening met:
Jouw doelen
Jouw kinderen: hun leefwereld, beginsituatie (taal, begrip), haalbaarheid (tijd)
Lesdoelen
Generieke doelen omgezet in concrete lesdoelen: cognitieve (hoofd), maar ook dynamisch-affectieve
(hart) en psychomotorische (handen) doelen! (zie
p. 25)
3 kenmerken van goede lesdoelen:
1. de essentie van de les: wat
moeten de lln op het einde van
de les kennen en kunnen?
2. concreet observeerbaar gedrag:
nadenken over, luisteren naar, …
3. de essentie wordt concreet
gemaakt: doel past echt bij de les
Didactisch materiaal en werkvormen
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 3 van 41
, • Gebruik zoveel mogelijk concreet materiaal (concreet – schematisch – abstract). Echt
concreet materiaal gebruiken in de mate dat het mogelijk is.
• Zorg voor een doelgerichtheid en voor afwisseling in jouw werkvormen (hoe jonger de
kinderen, hoe meer afwisseling nodig)
Bezinning, stiltemoment, gebed bij een godsdienstles
• Onderscheid tussen een gebed en een bezinningstekst. In een gebed richt je je telkens tot
een godheid (God, Maria, …). Eventjes stilstaan bij kan met een bezinningstekst of lied.
• Bidden kan op verschillende manieren (stilte, lied, meditatie, rituelendoos, begin van de les,
anekdote, prent, klasgebedenschriftje, …)
• Bidden ≠ stiltemaker!
• Maar: wat met andersgelovigen in de klas? (meedoen, stilstaan, kiezen zelf, …)
Lesverloop
• Verkennen
• Verdiepen
• Integreren
Bordschema
• Ruggengraat van jouw les (zie les didactiek)
Ter afronding
• Het belang van een rode draad! Midden heeft te maken met inleiding, slot, …
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 4 van 41
Hoofdstuk 1: Vakdidactiek
1 Lesvoorbereiding
1.1 Een les voorbereiden en uitwerken
1.2 Lesvoorbereiding r.-k. godsdienst
1.2.1 De lesvoorbereiding is gebaseerd op doelen
Wat zijn de algemene verwachtingen?
Doelen ZILL
Inleiding, midden en slot + bordschema
Beginsituatie van de kinderen
Hoe begin je aan het voorbereiden van een les godsdienst? Vraagt tijd!
Weet: welke handleiding de mentor gebruikt (tov, tuin van heede, Jezus leeft, land in zicht, …), wat
de mentor van jou verwacht, hoeveel leerlingen er zijn.
1.2.2 Generieke doelen in ZILL
Welke doelen worden geselecteerd? Op ontwikkeling
van persoon (hoofd hart handen) (ZILL)
• Opletten hierbij: handleidingen zijn niet
zaligmakend! Handleidingen bevatten vooral
suggesties om de verschillende leerinhouden
in lessen om te zetten. Durf van de
handleidingen los te komen om doel te
bereiken.
Doel: harmonische ontwikkeling van de persoon
• Persoonsgebonden ontwikkeling: vanuit de
basisbehoeften
Fysiek, Psychisch, Sociaal en Spiritueel
Cultuurgebonden ontwikkeling:
ontwikkeling cultureel bewustzijn en
deelname aan maatschappij/wereld
Eerst: Wat heeft persoon nodig om te groeien?
(persoonsgebonden), daarna hoe kan deze persoon deelnemen aan maatschappij?
(cultuurgebonden)
Onder het ontwikkelveld ‘rooms-katholieke godsdienst’ zitten er vijf ontwikkelthema’s:
1. levensbeschouwelijk, religieus en/of gelovig groeien;
2. vertrouwen en wantrouwen, mogelijkheden en beperkingen;
3. verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur;
4. gevoeligheid voor goed en kwaad;
5. opkomen voor geloofstaal, symboliek en rituelen.
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 1 van 41
, Zijn belangrijke thema’s voor een les godsdienst
In iedere godsdienstles moet je een doel hebben uit één van de 5 ontwikkelthema’s, anders
kan je niet spreken van een goede godsdienstles.
Belangrijke verwachting vanuit de inspectie-begeleiding r.-k. godsdienst!
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 2 van 41
,.. In In elke les moet je werken aan het persoonsgebonden, om het cultuurgebonden en Rooms-
Katholiek te maken moet je één van de laatste vier ontwikkelthema’s gebruiken. De laatste rij en het
eerste ontwikkelthema is een meerwaarde: het is aan te raden maar is niet verplicht door de
inspectie.
1.3 1.3: Een goede godsdienstles
• Eerst doelen, dan brainstormen
• Achtergrondinformatie: zoek kwaliteit!!!
• Bronnen: vermeld steeds al jouw bronnen. (handleiding, internet, boeken)
Leerinhoud
Hou rekening met:
Jouw doelen
Jouw kinderen: hun leefwereld, beginsituatie (taal, begrip), haalbaarheid (tijd)
Lesdoelen
Generieke doelen omgezet in concrete lesdoelen: cognitieve (hoofd), maar ook dynamisch-affectieve
(hart) en psychomotorische (handen) doelen! (zie
p. 25)
3 kenmerken van goede lesdoelen:
1. de essentie van de les: wat
moeten de lln op het einde van
de les kennen en kunnen?
2. concreet observeerbaar gedrag:
nadenken over, luisteren naar, …
3. de essentie wordt concreet
gemaakt: doel past echt bij de les
Didactisch materiaal en werkvormen
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 3 van 41
, • Gebruik zoveel mogelijk concreet materiaal (concreet – schematisch – abstract). Echt
concreet materiaal gebruiken in de mate dat het mogelijk is.
• Zorg voor een doelgerichtheid en voor afwisseling in jouw werkvormen (hoe jonger de
kinderen, hoe meer afwisseling nodig)
Bezinning, stiltemoment, gebed bij een godsdienstles
• Onderscheid tussen een gebed en een bezinningstekst. In een gebed richt je je telkens tot
een godheid (God, Maria, …). Eventjes stilstaan bij kan met een bezinningstekst of lied.
• Bidden kan op verschillende manieren (stilte, lied, meditatie, rituelendoos, begin van de les,
anekdote, prent, klasgebedenschriftje, …)
• Bidden ≠ stiltemaker!
• Maar: wat met andersgelovigen in de klas? (meedoen, stilstaan, kiezen zelf, …)
Lesverloop
• Verkennen
• Verdiepen
• Integreren
Bordschema
• Ruggengraat van jouw les (zie les didactiek)
Ter afronding
• Het belang van een rode draad! Midden heeft te maken met inleiding, slot, …
R.-K. Godsdienst 1 Pagina 4 van 41
