Tijdvak 9
De tijd van de wereldoorlogen
1900-1950
Symbool: tank
Kenmerkende aspecten:
- Het voeren van twee wereldoorlogen.
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door
massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de
burgerbevolking bij oorlogvoering.
- De crisis van het wereldkapitalisme.
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme
en fascisme/nationaalsocialisme.
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en
vormen van massaorganisatie.
- Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder
op de joden.
- De Duitse bezetting van Nederland.
§1 De Eerste Wereldoorlog
, De spanning in West-Europa was rond 1914 enorm toegenomen. Door
industrialisatie en technologische ontwikkelingen was er een enorme
vernietigingskracht. Grote mogendheden bewapenden zich in een
wapenwedloop. Door nationalisme en militarisme werden
tegenstellingen aangewakkerd. Militairen hadden veel invloed op de
politiek en oorlog werd gezien als een middel om nationale belangen veilig
te stellen.
Er waren twee blokken Duitsland en Oostenrijk-Hongarije tegen Frankrijk
en Rusland. Frankrijk wilde wraak om de oorlog om Elzas-Lotharingen.
Duitsland wilde meer kolonies en invloed in Europa. Duitsland wilde snel
oorlog met Rusland want dit land was sterk in opkomst. Er was
industrialisatie, bevolking groeide en de regering wilde meer invloed.
Groot-Brittannië voelde zich bedreigt door de industriële grootmacht van
Duitsland, ze waren bang dat Duitsland hun macht op zee en koloniale rijk
aan zou tasten.
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand
doodgeschoten door een Servische terreurmisdadiger. Oostenrijk wilde
Servië een lesje leren en Duitsland beloofde hen steun. Servië kreeg de
steun van Rusland en Frankrijk. Al deze landen gingen vanaf toen hun
legers mobiliseren.
Op 28 juni verklaarde Servië de oorlog aan Duitsland. En 3 dagen later
verklaarde Duitsland de oorlog aan Frankrijk en Rusland. Duitsers trokken
neutraal België in: ze wilde Frankrijk in de rug aanvallen. Hiermee
verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland.
Zo stonden de geallieerden: Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland
tegenover de centralen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Bijna alle
Europese landen gingen mee doen, ook kolonies deden mee, er werd
gevochten in Azië, Afrika en het Midden-Oosten en de VS deed vanaf 1917
mee: het was een wereldoorlog.
In Frankrijk werd het een oorlog van de loopgraven, dit westelijk front
bleef 2 jaar stilstaan. Aan het Oostfront vochten de centralen tegen
Rusland. In 1917 stortte Rusland in, een hongeropstand leidde tot een
revolutie. Er kwam een nieuwe regering en communist Lenin greep de
macht. Op 3 maart 1918 sloot hij vrede met Duitsland.
Duitse troepen konden nu naar het westfront. Op 21 maart 1918 begon
het Duits offensief. Eerst had Duitsland voordeel maar toen ging het beter
met de geallieerden: Amerikaanse verse troepen waren overgekomen en
ze hadden tanks. Duitsland besefte dat ze het ging verliezen en stelde een
burgerregering aan die de vrede moest sluiten. De Duitse keizer vluchtte
en op 11 november ging de wapenstilstand in.
Er waren enorme verwoestingen, in het landschap, in steden maar ook
miljoenen levens. Enorm verlies voor de geallieerden was bij de Slag bij de
Somme. Ze probeerden ook met technische vernieuwingen te winnen.
De tijd van de wereldoorlogen
1900-1950
Symbool: tank
Kenmerkende aspecten:
- Het voeren van twee wereldoorlogen.
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door
massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de
burgerbevolking bij oorlogvoering.
- De crisis van het wereldkapitalisme.
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme
en fascisme/nationaalsocialisme.
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en
vormen van massaorganisatie.
- Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder
op de joden.
- De Duitse bezetting van Nederland.
§1 De Eerste Wereldoorlog
, De spanning in West-Europa was rond 1914 enorm toegenomen. Door
industrialisatie en technologische ontwikkelingen was er een enorme
vernietigingskracht. Grote mogendheden bewapenden zich in een
wapenwedloop. Door nationalisme en militarisme werden
tegenstellingen aangewakkerd. Militairen hadden veel invloed op de
politiek en oorlog werd gezien als een middel om nationale belangen veilig
te stellen.
Er waren twee blokken Duitsland en Oostenrijk-Hongarije tegen Frankrijk
en Rusland. Frankrijk wilde wraak om de oorlog om Elzas-Lotharingen.
Duitsland wilde meer kolonies en invloed in Europa. Duitsland wilde snel
oorlog met Rusland want dit land was sterk in opkomst. Er was
industrialisatie, bevolking groeide en de regering wilde meer invloed.
Groot-Brittannië voelde zich bedreigt door de industriële grootmacht van
Duitsland, ze waren bang dat Duitsland hun macht op zee en koloniale rijk
aan zou tasten.
Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijkse kroonprins Frans Ferdinand
doodgeschoten door een Servische terreurmisdadiger. Oostenrijk wilde
Servië een lesje leren en Duitsland beloofde hen steun. Servië kreeg de
steun van Rusland en Frankrijk. Al deze landen gingen vanaf toen hun
legers mobiliseren.
Op 28 juni verklaarde Servië de oorlog aan Duitsland. En 3 dagen later
verklaarde Duitsland de oorlog aan Frankrijk en Rusland. Duitsers trokken
neutraal België in: ze wilde Frankrijk in de rug aanvallen. Hiermee
verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland.
Zo stonden de geallieerden: Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland
tegenover de centralen Duitsland en Oostenrijk-Hongarije. Bijna alle
Europese landen gingen mee doen, ook kolonies deden mee, er werd
gevochten in Azië, Afrika en het Midden-Oosten en de VS deed vanaf 1917
mee: het was een wereldoorlog.
In Frankrijk werd het een oorlog van de loopgraven, dit westelijk front
bleef 2 jaar stilstaan. Aan het Oostfront vochten de centralen tegen
Rusland. In 1917 stortte Rusland in, een hongeropstand leidde tot een
revolutie. Er kwam een nieuwe regering en communist Lenin greep de
macht. Op 3 maart 1918 sloot hij vrede met Duitsland.
Duitse troepen konden nu naar het westfront. Op 21 maart 1918 begon
het Duits offensief. Eerst had Duitsland voordeel maar toen ging het beter
met de geallieerden: Amerikaanse verse troepen waren overgekomen en
ze hadden tanks. Duitsland besefte dat ze het ging verliezen en stelde een
burgerregering aan die de vrede moest sluiten. De Duitse keizer vluchtte
en op 11 november ging de wapenstilstand in.
Er waren enorme verwoestingen, in het landschap, in steden maar ook
miljoenen levens. Enorm verlies voor de geallieerden was bij de Slag bij de
Somme. Ze probeerden ook met technische vernieuwingen te winnen.
