Tijdvak 3
De tijd van de monniken en ridders (vroege
middeleeuwen)
Kenmerkende aspecten:
- De verspreiding van het christendom in geheel Europa.
- Ontstaan en verspreiding van de islam.
- De vrijwel volledige vervanging in het West-Europa van de agrarisch-urbane
cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via
hofstelsel en horigheid.
- Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur.
Monniken en ridders uiting van de standensamenleving.
500 – 1000 (vroege middeleeuwen)
Helm, romaanse klooster architectuur
, §1 De opkomst van de islam
Over het ontstaan van de islam kunnen we niks met wetenschappelijke
zekerheid zeggen. Volgens islamitische traditie met Mohammed (een
handelaar uit Mekka) profeet. Van 610 tot 632 zou engel Gabriël hem
verzen van Allah doorgegeven hebben. Mohammeds volgelingen leerden
deze verzen uit hun hoofd en schreven deze na zijn dood op in de Koran. In de islam
was ook 1 almachtige God en was er een heilig boek. Een overeenkomst met het
christendom is dat de islam een boodschap had voor de hele mensheid. Christenen
wilden gehele wereld bekeren, moslims streven naar uitbreiding van de islam jihad.
De islam was vanaf het begin al een godsdienst van de heersers. Mohammed was een
profeet maar ook een wereldlijk machthebber. Hij kreeg de macht in de stad Medina, dit
werd de eerste islamitische staat. Vanaf toen bleven godsdienstige en politieke leiding in
de islamitische wereld in één hand. Na Mohammeds dood kwam er een nieuwe
geestelijk en politiek leider, deze werd kalief genoemd. De islam breidde zich heel goed
uit onder de Arabische generaals.
Rond 650 viel de expansie stil door onderlinge oorlogen bij de Arabieren. Na de moord
op de laatste kalief Ali, stichtten de Omayyaden een dynastie, de titel ging over van
vader op zoon. De sjiieten kwamen in opstand, zij vonden dat de macht in handen moest
zijn van de nakomelingen van Ali omdat hij familie was van Mohammed. De soennieten
steunden de Omayyaden. De sjiieten bleven altijd in de minderheid. Onder de
Omayyaden breidde de islam zich nog ongeveer 100 jaar flink uit.
Spanje en Portugal bleven nog lang onder de macht van de Moren (moslims). Ze hadden
de macht en vormden er de culturele en economische overmacht. Verder naar het
oosten drongen vanaf de 11e eeuw de Turken op. Zij veroverde in 1453 de stad
Constantinopel, later ook grote delen van Zuidoost-Europa. Maar op het Iberisch
schiereiland werd de islam juist geleidelijk teruggedrongen. In 1492 voltooiden de
christelijke vorsten hun reconquista.
De Arabieren waren nomaden, toch kregen ze het voor elkaar grote rijken te veroveren.
Dit komt omdat ze enorm taai en snel waren, ze overwonnen de onderlinge
verdeeldheid. De grootste rol speelde de islam. Ze streden voor hun godsdienst en wie
sneuvelde in de islam ging rechtstreeks naar de hemel wie overleefde maakte kans op
rijke buit. De islamieten waren enorm tolerant, overwonnen christenen mochten hun
eigen geloof blijven uitoefenen en zichzelf blijven besturen. Ze mochten alleen niet de
profeet Mohammed beledigen en moesten meer belasting betalen.
Moslims waren niet tolerant voor aanhangers van andere godsdiensten: die moesten
zich per se bekeren.
Het Arabisch-islamitische rijk viel op den duur uit elkaar. Maar cultureel en economisch
bleven delen van de Arabische wereld met elkaar verbonden. Arabieren maakten
gebruik van andere culturen en lieten filosofische, wetenschappelijke en literaire
werken vertalen naar het Arabisch. Ze maakten een nieuwe architectuur met
moskeeën, paleizen en andere bouwwerken.
De tijd van de monniken en ridders (vroege
middeleeuwen)
Kenmerkende aspecten:
- De verspreiding van het christendom in geheel Europa.
- Ontstaan en verspreiding van de islam.
- De vrijwel volledige vervanging in het West-Europa van de agrarisch-urbane
cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via
hofstelsel en horigheid.
- Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur.
Monniken en ridders uiting van de standensamenleving.
500 – 1000 (vroege middeleeuwen)
Helm, romaanse klooster architectuur
, §1 De opkomst van de islam
Over het ontstaan van de islam kunnen we niks met wetenschappelijke
zekerheid zeggen. Volgens islamitische traditie met Mohammed (een
handelaar uit Mekka) profeet. Van 610 tot 632 zou engel Gabriël hem
verzen van Allah doorgegeven hebben. Mohammeds volgelingen leerden
deze verzen uit hun hoofd en schreven deze na zijn dood op in de Koran. In de islam
was ook 1 almachtige God en was er een heilig boek. Een overeenkomst met het
christendom is dat de islam een boodschap had voor de hele mensheid. Christenen
wilden gehele wereld bekeren, moslims streven naar uitbreiding van de islam jihad.
De islam was vanaf het begin al een godsdienst van de heersers. Mohammed was een
profeet maar ook een wereldlijk machthebber. Hij kreeg de macht in de stad Medina, dit
werd de eerste islamitische staat. Vanaf toen bleven godsdienstige en politieke leiding in
de islamitische wereld in één hand. Na Mohammeds dood kwam er een nieuwe
geestelijk en politiek leider, deze werd kalief genoemd. De islam breidde zich heel goed
uit onder de Arabische generaals.
Rond 650 viel de expansie stil door onderlinge oorlogen bij de Arabieren. Na de moord
op de laatste kalief Ali, stichtten de Omayyaden een dynastie, de titel ging over van
vader op zoon. De sjiieten kwamen in opstand, zij vonden dat de macht in handen moest
zijn van de nakomelingen van Ali omdat hij familie was van Mohammed. De soennieten
steunden de Omayyaden. De sjiieten bleven altijd in de minderheid. Onder de
Omayyaden breidde de islam zich nog ongeveer 100 jaar flink uit.
Spanje en Portugal bleven nog lang onder de macht van de Moren (moslims). Ze hadden
de macht en vormden er de culturele en economische overmacht. Verder naar het
oosten drongen vanaf de 11e eeuw de Turken op. Zij veroverde in 1453 de stad
Constantinopel, later ook grote delen van Zuidoost-Europa. Maar op het Iberisch
schiereiland werd de islam juist geleidelijk teruggedrongen. In 1492 voltooiden de
christelijke vorsten hun reconquista.
De Arabieren waren nomaden, toch kregen ze het voor elkaar grote rijken te veroveren.
Dit komt omdat ze enorm taai en snel waren, ze overwonnen de onderlinge
verdeeldheid. De grootste rol speelde de islam. Ze streden voor hun godsdienst en wie
sneuvelde in de islam ging rechtstreeks naar de hemel wie overleefde maakte kans op
rijke buit. De islamieten waren enorm tolerant, overwonnen christenen mochten hun
eigen geloof blijven uitoefenen en zichzelf blijven besturen. Ze mochten alleen niet de
profeet Mohammed beledigen en moesten meer belasting betalen.
Moslims waren niet tolerant voor aanhangers van andere godsdiensten: die moesten
zich per se bekeren.
Het Arabisch-islamitische rijk viel op den duur uit elkaar. Maar cultureel en economisch
bleven delen van de Arabische wereld met elkaar verbonden. Arabieren maakten
gebruik van andere culturen en lieten filosofische, wetenschappelijke en literaire
werken vertalen naar het Arabisch. Ze maakten een nieuwe architectuur met
moskeeën, paleizen en andere bouwwerken.
