Week 1 – Meergelaagde rechtsordes en meergelaagde regelgeving
TAAK 1 – MEERGELAAGDE RECHTSORDES: ALGEMEEN
a. Een van de doelen van de Europese Unie is het bereiken van convergentie van nationale
rechtsordes. Hoe wordt dat doel bereikt?
- Door de verordeningen, richtlijnen, e.d.;
De nationale wetgever implementeert de Europese richtlijnen, en verordeningen werken
door in onze rechtsorde (zie art. 93 en 94 Gw).
Deze regels hebben een convergerende werking: zij uniformeren of harmoniseren
onderdelen van het recht op steeds meer terreinen.
- De rechtspraak afkomstig van het HvJ;
De nationale rechters kunnen prejudiciële vragen stellen aan het Hof
De uitspraken van het Hof zijn bindend voor de nationale rechters
Daarnaast is de nationale rechter gehouden aan een loyale en correcte toepassing en
aanwending van Europees recht en Europese procedureregels.
- Het nationale budgetrecht beweegt zich binnen Europese regels en afspraken over
begrotingstekort en staatsschuld;
- De Nederlandse mededingingsautoriteit (ACM) past Europese en nationale
mededingingsregels toe en voert daarmee ook Europees recht uit. 1
b. Welke gebieden en kwesties zijn meergelaagd geregeld, dan wel waar nationale en
internationale instanties een rol spelen?
In het verband van toename van terreinen waarop EU-recht van toepassing is, valt meer concreet te
wijzen op gebieden als: strafrecht, begrotingspolitiek, bankentoezicht en economische politiek.
Nationaal begrotingsbeleid valt sinds enkele jaren onder de systematiek en regels van het Europees
Semester en onder de aangescherpte en herbevestigde normen van 60 procent maximale staatsschuld
en 3 procent maximaal begrotingstekort en zelfs een streven naar begrotingsevenwicht. 2
c. Wat zijn de vereisten om over een ‘staat’ te spreken en is de EU een staat en waarom wel
of niet?3
Artikel 1 Montevideo-Conventie
The state as a person of international law should possess the following qualifications:
a. permanent population;
b. defined territory;
c. government; and
d. capacity to enter into relations with the other states.
Het object van het staatsrecht, het constitutionele recht, is de staat:
1. Een territorium: de EU heeft afgebakende landsgrenzen die het grondgebied aangeven
2. Met daarop een gemeenschap mensen
De gemeenschap van mensen waarover gezag wordt uitgeoefend, kan zeer divers zijn:
zowel qua taal als qua etniciteit hoeft er geen sprake te zijn van een eenheid, maar kan een
(grote) pluriformiteit aanwezig zijn qua taal, godsdienst, afkomst en gewoonten
bijvoorbeeld
1
Blz. 9 Heringa 2019.
2
Blz. 15 Heringa 2019.
3
De EU is een supranationale entititeit, en benoemt zichzelf een sui generis.
, Interpreteert men dit criterium breed, dan voldoet de EU hieraan. Bij een strikte
interpretatie zou de EU er niet aan voldoen. Er is immers sprake va een diverse
bevolking.
3. Er is sprake van effectief gezag: Europees Parlement, de Commissie e.d., kortom: er is
sprake van een samenhangende politieke structuur
4. De staat treedt op in het internationale verkeer; van belang in dat verband is de erkenning door
de internationale gemeenschap van staten. Aan dit laatste vereiste is in het verband van de
Europese Unie niet voldaan.
Niet alle staten oefenen in dezelfde mate effectief gezag uit: internationaal erkende staten kunnen
tevens failed states zijn: staten die niet in staat zijn elementair gezag te handhaven door de
aanwezigheid van een burgeroorlog, vechtende milities of andersoortige groepen die geweld
uitoefenen en delen van het territorium beheersen.
d. Welke algemene bevoegdheden heeft de EU en op welke rechtsgebieden kan de EU deze
bevoegdheden uitoefenen?
De EU heeft alleen bevoegdheden voor zover deze door de lidstaten aan haar zijn toegekend middels
verdragen (art. 5(1) VWEU).
d. mmigrae, smokkeling,
terrorisme, economische
delicten,
e. klimaat en milieu,
privacy, mededingenrecht,
transport, rechten van de
mens.
f. Naonaal echt geregeld:
begrong, onderwijs,
TAAK 1 – MEERGELAAGDE RECHTSORDES: ALGEMEEN
a. Een van de doelen van de Europese Unie is het bereiken van convergentie van nationale
rechtsordes. Hoe wordt dat doel bereikt?
- Door de verordeningen, richtlijnen, e.d.;
De nationale wetgever implementeert de Europese richtlijnen, en verordeningen werken
door in onze rechtsorde (zie art. 93 en 94 Gw).
Deze regels hebben een convergerende werking: zij uniformeren of harmoniseren
onderdelen van het recht op steeds meer terreinen.
- De rechtspraak afkomstig van het HvJ;
De nationale rechters kunnen prejudiciële vragen stellen aan het Hof
De uitspraken van het Hof zijn bindend voor de nationale rechters
Daarnaast is de nationale rechter gehouden aan een loyale en correcte toepassing en
aanwending van Europees recht en Europese procedureregels.
- Het nationale budgetrecht beweegt zich binnen Europese regels en afspraken over
begrotingstekort en staatsschuld;
- De Nederlandse mededingingsautoriteit (ACM) past Europese en nationale
mededingingsregels toe en voert daarmee ook Europees recht uit. 1
b. Welke gebieden en kwesties zijn meergelaagd geregeld, dan wel waar nationale en
internationale instanties een rol spelen?
In het verband van toename van terreinen waarop EU-recht van toepassing is, valt meer concreet te
wijzen op gebieden als: strafrecht, begrotingspolitiek, bankentoezicht en economische politiek.
Nationaal begrotingsbeleid valt sinds enkele jaren onder de systematiek en regels van het Europees
Semester en onder de aangescherpte en herbevestigde normen van 60 procent maximale staatsschuld
en 3 procent maximaal begrotingstekort en zelfs een streven naar begrotingsevenwicht. 2
c. Wat zijn de vereisten om over een ‘staat’ te spreken en is de EU een staat en waarom wel
of niet?3
Artikel 1 Montevideo-Conventie
The state as a person of international law should possess the following qualifications:
a. permanent population;
b. defined territory;
c. government; and
d. capacity to enter into relations with the other states.
Het object van het staatsrecht, het constitutionele recht, is de staat:
1. Een territorium: de EU heeft afgebakende landsgrenzen die het grondgebied aangeven
2. Met daarop een gemeenschap mensen
De gemeenschap van mensen waarover gezag wordt uitgeoefend, kan zeer divers zijn:
zowel qua taal als qua etniciteit hoeft er geen sprake te zijn van een eenheid, maar kan een
(grote) pluriformiteit aanwezig zijn qua taal, godsdienst, afkomst en gewoonten
bijvoorbeeld
1
Blz. 9 Heringa 2019.
2
Blz. 15 Heringa 2019.
3
De EU is een supranationale entititeit, en benoemt zichzelf een sui generis.
, Interpreteert men dit criterium breed, dan voldoet de EU hieraan. Bij een strikte
interpretatie zou de EU er niet aan voldoen. Er is immers sprake va een diverse
bevolking.
3. Er is sprake van effectief gezag: Europees Parlement, de Commissie e.d., kortom: er is
sprake van een samenhangende politieke structuur
4. De staat treedt op in het internationale verkeer; van belang in dat verband is de erkenning door
de internationale gemeenschap van staten. Aan dit laatste vereiste is in het verband van de
Europese Unie niet voldaan.
Niet alle staten oefenen in dezelfde mate effectief gezag uit: internationaal erkende staten kunnen
tevens failed states zijn: staten die niet in staat zijn elementair gezag te handhaven door de
aanwezigheid van een burgeroorlog, vechtende milities of andersoortige groepen die geweld
uitoefenen en delen van het territorium beheersen.
d. Welke algemene bevoegdheden heeft de EU en op welke rechtsgebieden kan de EU deze
bevoegdheden uitoefenen?
De EU heeft alleen bevoegdheden voor zover deze door de lidstaten aan haar zijn toegekend middels
verdragen (art. 5(1) VWEU).
d. mmigrae, smokkeling,
terrorisme, economische
delicten,
e. klimaat en milieu,
privacy, mededingenrecht,
transport, rechten van de
mens.
f. Naonaal echt geregeld:
begrong, onderwijs,
