Samenvatting Geschiedenis van de sociologie (Erasmus Universiteit Sociologie) leerjaar 2020/2021

Week 2 August Comte en Karl Marx
Week 3 Du Bois en Durkheim
Week 4 Weber + protestantse ethiek
Week 5 Simmel + samenvattend schema


August Comte
- Uitvinder sociologie
- Franse Revolutie  sociale instabiliteit
 Zorgde voor problematiek
- Uitgangspunt:
o Gelijken
o Achtergrond niet belangrijk
- Bijzonder: haalde ideeën van verschillende denkers die tegenover elkaar stonden.

Franse revolutie
- Gevolg van maatschappelijke veranderingen
o Machtsverhoudingen anders door industriële revolutie.
- Verstedelijking
o Mensen bij elkaar wonen
o Armoede
- Oorzaak: Lange tijd politieke onrust.
o Sociale instabiliteit

Reactie revolutie: twee kampen
- Problematiek bestond uit Orde en Vooruitgang.
- Conservatisme
o Orde nodig, zonder ontstaat er chaos en agressie.
o Revolutie is een vergissing.
- Liberalisme
o Verandering nodig voor vooruitgang.
o Revolutie geen vergissing.
o Conservatieve moeten hun macht afstaan maar willen dat niet.
o Orde is niet nodig  wereld veranderen om vooruit te komen.
- Comte:
o Wilde Orde en Vooruitgang, beide gelijk geven.
o Geloofde in de waarden van de revolutie (gelijkheid).

Invloed van Saint-Simon
- Belangrijkste figuur uit Comte’s leven.
- Twee begrippen werk van Comte beïnvloed door Saint-Simon:
o Utopisch socialisme:
 Industriële revolutie zorgde voor rationele samenwerking binnen de
moderne bedrijfsvorming. Dit betekent: op een efficiënte manier
samenwerken.

,  Iedereen kan een rol krijgen wat zorgt dan iedereen zijn capaciteiten
kan vervullen.
 Luisteren naar machtige
 Zij snappen hoe de samenleving in elkaar zit dankzij de kennis
die ze opdoen bij het runnen van hun bedrijven.
o Positivisme:
 Handelen baseren op wetenschappelijke kennis.
 Aantonen welke ideeën en modellen het best/meest rationeel zijn
voor de samenleving.

Comte een groot figuur
- Course de Philosophie positive
o Ideeën om de samenleving anders in te delen.
 Aan de hand van de moderne bedrijfsvorming.
 Beslissingen baseren op wetenschap.
 Wetenschappelijke kennis begrijpen en waar het vandaan
komt door middel van een wetenschappelijke theorie. Een
wetenschap over de wetenschap.
 Wetenschappelijke theorie ontwikkelen over waar de
wetenschappelijke inzichten over de werkelijkheid vandaan
komen.

Comte’s historische wetenschapstheorie van positieve kennis
- Positieve kennis
o Wetenschappelijke kennis
- Kennis opbrengen aan de hand van een theorie.
o Astronomie: bewegingswetten van hemellichamen.
 Theorie: wiskunde en observatie.
 Simpele fenomenen.
o Fysica (natuurkunde): zwaartekracht.
 Theorie: Experimentele opstelling.
 Moeilijkere fenomenen.
o Chemie: affiniteiten, soorten, syntheses.
 Theorie: taxonomie en systematisering.
 Processen zijn onomkeerbaar (natuurkunde wel) waardoor je
ingewikkeldere theorieën nodig hebt.
o Biologie: Classificatie, functies, strevingen, gezondheid.
 Theorie: Functionele analyse.
 Hoe houden levende wezens zichzelf in stand?
 Het leven is functioneel. Je kan ziek (niet meer voor jezelf kunnen
zorgen) of gezond zijn (voor jezelf kunnen zorgen).
 Welke appel eet je wel en welke niet om gezond te blijven.
o Sociologie: ontwikkeling van orde en vooruitgang.
 Methode: historische methode.
 Wetenschap voor de samenleving en is de nieuwste wetenschap.
 Koningin der wetenschappen.

,  Kijkt naar het geheel. Andere wetenschappen versterken elkaar
omdat elke wetenschap een onderdeel heeft onderzocht.
Samen vormen ze het geheel.
 Hoge complexiteit en niet alleen op biologisch perspectief te
begrijpen.
 Iedere stap van wetenschap nodig om sociologie te creëren.
 Voorspellingen doen.
 Wetenschappen een model vormen en op elkaar voortbouwen.
Zwaartekracht veranderd bijvoorbeeld niet.
 Sociologie begrijpen.
 Alle andere methoden eigen maken en de historische methode
hieraan toevoegen.

Sociaal lichaam
- Macro perspectief.
- Verschil biologie en sociologie
o Bij sociologie wordt er gekeken naar de ontwikkeling.
- De samenleving is een sociaal lichaam en houdt zichzelf in stand.
o Functionele manier opgebouwd omdat het voortbouwt op de biologie.
o Socioloog kijkt waar de verbinden lopen, hoe de organen zitten om jezelf in
stand te houden.

Ziektevormen in het sociaal lichaam
- Sociologie moet bijdragen aan het genezen van het lichaam.
- Indirecte experimenten wordt veroorzaakt door ziektes.
- Ziektevormen  Pathologie: waar wordt het proces verstoord om jezelf in stand te
houden.
o De verstoringen leiden niet tot een balans, maar ze laten juist zien wat de
balans moet zijn/ wat normaal is.
o Al die veranderingen tussen de stadia zijn de verstoringen.
o Sociologie kijkt naar de ontwikkelingen (hoe kom je van het ene stadium naar
de ander) en de andere wetenschappen kijken echt naar de stadia zelf en wat
erin gebeurt. Je kan hierdoor voorspellingen doen.
- Comte voorspelt 3 stadia, als je weet welke ontwikkeling de samenleving door zal
maken, hoeft het geen verstoring voor de samenleving meer te zijn maar juist een
oorzaak:
o Theologisch stadium
 Religie zonder wetenschap. Wereld verklaren zonder wetenschap.
o Metafysische stadium
 Religieuze wetenschap. Mensen geloven nog steeds in natuurlijke
krachten maar gaan wel uit van een paar wetenschappelijke aspecten.
Wetenschappelijk werk werd uitgevoerd volgens het godsbeeld.
o Wetenschappelijk positivistische stadium
 Handelen gebaseerd op de natuurwetenschap. Beste stadium, dit is de
vooruitgang. Wetenschap vervangt religie.

Rol van de socioloog