Sociologie voor economen
Een inleiding in sociologisch denken
, Hoofdstuk 1
Inleiding: sociologie als wetenschap
,1.1 Drie vormen van kennisverwerving
1.1.1 Kennis op basis van geloof/opvatting:
De essentie v. geloven = kennis aannemen v. iemand waaraan mensen een autoriteit toekennen of bovennatuurlijke macht
Geloven = iets aannemen zonder zelf te onderzoeken + weinig kritisch + men stelt vertrouwen in die persoon met de kennis
Geloofskennis = betrokkene afhankelijk v.d. autoriteit die kennis verschaft + bron v. kennis = verlicht inzicht + onbereikbaar
Geloofskennis zelf toetsen = moeilijk ⇒ er gevaar schuilt in dogmatisch denken
Dogma = formulering v.e. geloofswaarheid die alg. bindend is + niet aan verdere controle blootgesteld
Dogmatisch denken = waarheid wordt niet in vraag gesteld + ‘poging om…’ = gecounterd (afwezigheid v. kritisch denken)
Voordelen m.b.t geloofskennis Nadelen m.b.t geloofskennis
Gemakkelijk Afwentelen v. verantwoordelijkheid
Efficiënt Toegang tot kennis = afgesloten gesloten maatschappijen
Laten kritisch onderzoek moeilijk toe
Kennis = gemonopoliseerd
,1.1 Drie vormen van kennisverwerving
1.1.2 Ervaringskennis -en deskundigheid:
Trial and error = proces van proberen en mislukken ⇒ goede handelingswijze te vinden
Ervaringskennis = kennis op basis v. opgedane levenservaring uit onmiddellijke omgeving v.d. betrokkene
Ervaringskennis = subjectief én gedeeld met mensen in gelijkaardige situatie met dezelfde ervaring = intersubjectief
Voordelen m.b.t ervaringskennis Nadelen m.b.t ervaringskennis
Absoluut waar → betrokkenen Hoge prijs: pijn, de moeite, kost tijd (=beperkt tot
Wijsheid = ervaringen in leven verwerven kennis mensenleven)
Subjectief en betrokkenheid v. ervaringsdeskundige
,1.1 Drie vormen van kennisverwerving
1.1.3 Wetenschappelijke kennis:
Wetenschappelijke kennis = kennis opgedaan op basis v.e. kritisch onderzoek v. objectieve feiten/feitelijke kennis
Wetenschappelijke kennis = voorlopig + weerlegbaar
Volgens Popper: moet men wetenschappelijke kennis (willen) weerleggen , allen zo gaat onze kennis vooruit
kan een oude theorie vervangen worden → nieuwe voorlopige theorie
moet men het huidig beleid blijven controleren én in vraag durven te stellen
Verificatie = bevestiging v. theorieën → onderzoek v.d. feiten én onmiddellijk waarneembaar met de zintuigen of →
(theoretische) hulpmiddelen
Falsificatie = weerlegging v.e. theorie op basis van feitelijke vaststellingen die niet in overeenstemming zijn met wat
theorie zegt
Popperiaanse methode = zeer kritische benadering v.d. wetenschappelijke activiteit
, 1.1.3 Wetenschappelijke kennis
Wetenschappelijke kennis is...
1. Incrementeel = toenemend, met vallen en opstaan op basis v. wederzijdse kritiek op theorieën + feitelijke
gebeurtenissen
2. Accumulerend = verzamelen v. theorieën ontwikkelt een gefundeerd wetenschappelijk wereldbeeld
3. Onttoverd = proces van rationalisering v.h. wereldbeeld + door vaststellingen te verklaren a.d.h.v eenvoudige
wetten (cfr. Max Weber) ⇒ afnemend belang v.h. geloof
⇒ Mechanisering (v.h. wereldbeeld) = mechanisch systeem dat beweegt volgens verklaarbare wetmatigheden
Economiebeginsel Occam’s razor = wetenschappelijke verklaringen zo simpel mogelijk voorstellen
Wetenschap streeft naar kennis v.d. waarheid omtrent feiten
Een inleiding in sociologisch denken
, Hoofdstuk 1
Inleiding: sociologie als wetenschap
,1.1 Drie vormen van kennisverwerving
1.1.1 Kennis op basis van geloof/opvatting:
De essentie v. geloven = kennis aannemen v. iemand waaraan mensen een autoriteit toekennen of bovennatuurlijke macht
Geloven = iets aannemen zonder zelf te onderzoeken + weinig kritisch + men stelt vertrouwen in die persoon met de kennis
Geloofskennis = betrokkene afhankelijk v.d. autoriteit die kennis verschaft + bron v. kennis = verlicht inzicht + onbereikbaar
Geloofskennis zelf toetsen = moeilijk ⇒ er gevaar schuilt in dogmatisch denken
Dogma = formulering v.e. geloofswaarheid die alg. bindend is + niet aan verdere controle blootgesteld
Dogmatisch denken = waarheid wordt niet in vraag gesteld + ‘poging om…’ = gecounterd (afwezigheid v. kritisch denken)
Voordelen m.b.t geloofskennis Nadelen m.b.t geloofskennis
Gemakkelijk Afwentelen v. verantwoordelijkheid
Efficiënt Toegang tot kennis = afgesloten gesloten maatschappijen
Laten kritisch onderzoek moeilijk toe
Kennis = gemonopoliseerd
,1.1 Drie vormen van kennisverwerving
1.1.2 Ervaringskennis -en deskundigheid:
Trial and error = proces van proberen en mislukken ⇒ goede handelingswijze te vinden
Ervaringskennis = kennis op basis v. opgedane levenservaring uit onmiddellijke omgeving v.d. betrokkene
Ervaringskennis = subjectief én gedeeld met mensen in gelijkaardige situatie met dezelfde ervaring = intersubjectief
Voordelen m.b.t ervaringskennis Nadelen m.b.t ervaringskennis
Absoluut waar → betrokkenen Hoge prijs: pijn, de moeite, kost tijd (=beperkt tot
Wijsheid = ervaringen in leven verwerven kennis mensenleven)
Subjectief en betrokkenheid v. ervaringsdeskundige
,1.1 Drie vormen van kennisverwerving
1.1.3 Wetenschappelijke kennis:
Wetenschappelijke kennis = kennis opgedaan op basis v.e. kritisch onderzoek v. objectieve feiten/feitelijke kennis
Wetenschappelijke kennis = voorlopig + weerlegbaar
Volgens Popper: moet men wetenschappelijke kennis (willen) weerleggen , allen zo gaat onze kennis vooruit
kan een oude theorie vervangen worden → nieuwe voorlopige theorie
moet men het huidig beleid blijven controleren én in vraag durven te stellen
Verificatie = bevestiging v. theorieën → onderzoek v.d. feiten én onmiddellijk waarneembaar met de zintuigen of →
(theoretische) hulpmiddelen
Falsificatie = weerlegging v.e. theorie op basis van feitelijke vaststellingen die niet in overeenstemming zijn met wat
theorie zegt
Popperiaanse methode = zeer kritische benadering v.d. wetenschappelijke activiteit
, 1.1.3 Wetenschappelijke kennis
Wetenschappelijke kennis is...
1. Incrementeel = toenemend, met vallen en opstaan op basis v. wederzijdse kritiek op theorieën + feitelijke
gebeurtenissen
2. Accumulerend = verzamelen v. theorieën ontwikkelt een gefundeerd wetenschappelijk wereldbeeld
3. Onttoverd = proces van rationalisering v.h. wereldbeeld + door vaststellingen te verklaren a.d.h.v eenvoudige
wetten (cfr. Max Weber) ⇒ afnemend belang v.h. geloof
⇒ Mechanisering (v.h. wereldbeeld) = mechanisch systeem dat beweegt volgens verklaarbare wetmatigheden
Economiebeginsel Occam’s razor = wetenschappelijke verklaringen zo simpel mogelijk voorstellen
Wetenschap streeft naar kennis v.d. waarheid omtrent feiten
