H1: ALGEMEENHEDEN VAN DE CARDIOPULMONAIRE REANIMATIE (CPR): enkel lezen
Geheel van technieken en handelingen die de vitale functies van de patiënt tracht te herstellen en te
onderhouden bij acuut en onverwacht levensbedreigende gebeurtenis
We onderscheiden 2 fasen:
- BLS: basis life support
o Vrije luchtweg behouden
o Ademhaling en circulatie ondersteunen
o AED gebruiken
- ALS: advanced life support
o Gebruik van hulpmiddelen zoals zuurstof, intubatie, medicatie, manuele defibrillatie en
temperatuurscontrole
Risicofactoren die het ontstaan van een hartaanval bevorderen:
- Roken
- Hypertensie
- Gebrek aan fysieke activiteit
- Zwaarlijvigheid
- Bij 30% acute arteriële trombose
o leiden tot ischemie (O2 tekort)
o aritmieën zoals polsloze ventriculaire tachycardia (VT) of ventriculaire fibrillatie (VF)
Cardiovasculaire oorzaken van hartstilstand:
- primaire hartspierziekten
- hartklepziekten
- stoornissen in de elektrische geleiding
- acute harttamponnade
- aangeboren hartziekten
- mechanische defecten (hartruptuur)
25% niet-cardiale oorzaak
Niet-cardiale pathologie als oorzaak: Niet-cardiale uitwendige oorzaken:
- Longpathologie - Trauma
- CVA - Verstikking
- Longembolie - Overdosis
- Epilepsie - Verdrinking
- Diabetes - Suïcide
- Nierpathologie - Elektrocutie/brandwonden
Noodzaak onmiddellijke CPR:
- Als ademhaling of hartfuncties uitvallen kunnen zeer snel schadelijke gevolgen optreden door
een zuurstoftekort thv weefsel en cellen
deze toestand is maar korte tijd reversibel
-
, - Hersencellen zijn meet gevoelig; max 3 min zonder zuurstof
- Bij hypothermie (kouder) kan je langer overleven met een zuurstoftekort
- Hoe sneller herstel van spontane circulatie, hoe minder hersenbeschadiging
- Hartspiercellen zijn minder gevoelig, vandaar dat bij bewustzijn verlies eerst
ademhalingsstilstand en dan bas hartstilstand optreedt.
Indicaties voor basis CPR
1. Ademhalingsinsufficiënte en/of ademhalingsstilstand
- Gevolg van verdrinking, hersenbloeding, hersentrauma, verkeerstrauma, luchtwegobstructie,
overdosis medicatie/alcohol, elektrocutie, verstikking, bewustzijnsvermindering of
bewusteloosheid (coma)
- Toestand van ademhaling en circulatie moet onmiddellijk vastgesteld worden
- Braken en regurgitatie leiden tot aspiratiepneumonie en dood
2. Circulatie toestand
- Hartstilstand kan optreden in 4 vormen:
o Asystolie: echte stilstand
o Ventriculaire fibrillatie (VF): wormvormige bewegingen van hart zonder
circulatie
o Ventriculaire tachycardie (VT): geen voelbare pols of snel hartritme zonder
voelbare pols
o Polsloze elektrische activiteit (PEA): elektrische activiteit die geen aanleiding
geeft tot spiercontractie/circulatie
- Bij hartstilstand worden ook bewustzijn en ademhaling onmiddellijk uitgeschakeld
- Geen zuurstofvoorziening: alle vitale processen vallen stil
- Gasping: ineffectieve happende ademhalingsbewegingen
De chain of survival
Volgende stappen moeten elkaar snel opvolgen:
- Herkenning alarmsignalen
- Verwittigen hulpverlening
- BLS
- Defibrillatie
- Gespecialiseerde CPR
De belangrijkste schakels in de overlevingsketen:
- Vroege herkenning en verwittiging van hulpsysteem
- Vroege CPR
- Vroege defibrillatie
- Goede postreanimatiezorg : therapeutische normothermie 12 à 24 uur na de
hartstilstand
CPR en defibrillatie binnen 3-5 min realiseert overlevingskansen van 49-75%
Per min langer wachten op defibrillatie mindert de overlevingskans met 10%
,H2: basis CPR van het volwassen slachtoffer
BLS: basic life support
- Volgorde van handelingen met als doel het brengen van zuurstof naar hersenen en hart en dit
tot definitieve medische behandeling of ALS de werking van hart en ademhaling kan herstellen
- Omvat behoud van vrije luchtweg en onderhoud van ventilatie en circulatie zonder specifieke
hulpmiddelen
- AED behoort ook tot BLS
De eerste minuten zijn cruciaal voor de overleving van het slachtoffer, elke minuut langer wachten op
defibrillatie vermindert de overlevingskansen met 10-12%
- Bij circulatie stilstand (VF-VT-asystolie-polsloos) verliest hart de mogelijkheid om efficiënt
samen te trekken en bloed rond te pompen
- Apneu/asphyxia is vaak de oorzaak van circulatiestilstand
VAARDIGHEDEN
A. Controle van bewustzijn
Patiënt luid aanspreken en schudden aan schouders
B. Verwittigen van de hulpdiensten
Belgisch noodnummer: 100
Europees noodnummer: 112
Alarmeren van hulpsystemen is prioritair, vaak wordt te lang gereanimeerd wordt voordat
hulpdiensten met gespecialiseerd reanimatiemateriaal worden verwittigd
Bellen nadat bewusteloosheid en ademstilstand is vastgesteld
indien je alleen bent eerst hulpdiensten bellen voordat je reanimatie start
voor drenkelingen/zuigelingen moet men 1min reanimeren voor verwittigen hulpdienst
C. Vrijmaken van de ademhalingswegen
o Luchtwegobstructie en kliniek
Kenmerken totale luchtwegobstructie:
- Hulpverlener voelt/hoort geen luchtdebiet thv mond of neus
- Borstkas gaat niet meer op en neer
- Indien slachtoffer in apneu: obstructie vaststellen door onmogelijkheid om longen te
insuffleren
Kenmerken partiële luchtwegobstructie:
- Luidruchtige ademhaling
- Rusteloosheid, snelle pols, zweten en cyanose (blauwe verkleuring) door O 2 tekort
- Uitgesproken ademhalingsbewegingen
- Snurkende ademhaling: obstructie thv tongbasis en hypofaryngx
- Kraaiende ademhaling: laryngospasme
- Gorgelende ademhaling: aanwezigheid van voelbaar materiaal
- Hijgende ademhaling: bronchiale obstructie
- Indien apneu; moeilijk inblazen van lucht door onvoldoende uitzetten van thorax
- Gasping: terminaal happende ademhaling: komt voor in 40% van de gevallen
, o Oorzaken luchtwegobstructie
Door de tong
Naar achter vallen van de tong thv de hypofarynx
Kan voorkomen zowel in rug-, zij- en buiklig
Als bewusteloze personen inademen zorgt dit voor een negatieve druk in
de luchtweg en werkt de tong als een klepmechanisme tegen de
achterwand van de farynx
Obstructie door de epiglottis, deze belemmert luchtpassage door larynx
Door vreemd materiaal
Vb bloed of braaksel zorgen voor hoge luchtwegobstructies
Vreemde voorwerpen, tanden of tandprothesen
Door andere zaken
Laryngospasme: spastisch afsluiten van de larynx door stimulatie van de
luchtweg bij een licht comateuze persoon
Bronchospasme: lage luchtwegobstructie door secreties in de bronchi
door ingeademde of ingelopen maaginhoud
Tongoedeem en laryngxoedeem door anafylaxie of infectie sluiten ook de
luchtweg af
o Behandeling van luchtwegobstructie en/of ademstilstand
Totale obstructie: silentieus en leidt na 5min tot asfyxie, zuurstoftekort,
apneu of hartstilstand
Partiële obstructie: luidruchtig, door hypoxie aanleiding tot
hersenbeschadiging, secundaire apneu en hartstilstand
Head tilt:
slachtoffer in ruglig met armen naast lichaam op hard oppervlak
head tilt zorgt voor hals onder spanning en tongbasis van achterwand van
farynx verwijdert
1 handpalm op voorhoofd en andere ondersteunt de kin
Chin lift
Verwijder loszittend kunstgebit
Toppen van vingers van hand op middenlijn van beenderige deel van de kin
gebracht (niet met duim)
Obstructie van tong en epiglottis wordt opgeheven
Weke delen onder kin niet samendrukken, anders luchtwegobstructie
Duim brengt onderste lip naar beneden zodat mond open is
Jaw thrust
In gevallen van naso-faryngeale obstructie
Krachtige voorwaartse verplaatsing van de mandibula
Door naar voor brengen van onderkaak ontstaat spanning waardoor
larynxspasme wordt verholpen
Geheel van technieken en handelingen die de vitale functies van de patiënt tracht te herstellen en te
onderhouden bij acuut en onverwacht levensbedreigende gebeurtenis
We onderscheiden 2 fasen:
- BLS: basis life support
o Vrije luchtweg behouden
o Ademhaling en circulatie ondersteunen
o AED gebruiken
- ALS: advanced life support
o Gebruik van hulpmiddelen zoals zuurstof, intubatie, medicatie, manuele defibrillatie en
temperatuurscontrole
Risicofactoren die het ontstaan van een hartaanval bevorderen:
- Roken
- Hypertensie
- Gebrek aan fysieke activiteit
- Zwaarlijvigheid
- Bij 30% acute arteriële trombose
o leiden tot ischemie (O2 tekort)
o aritmieën zoals polsloze ventriculaire tachycardia (VT) of ventriculaire fibrillatie (VF)
Cardiovasculaire oorzaken van hartstilstand:
- primaire hartspierziekten
- hartklepziekten
- stoornissen in de elektrische geleiding
- acute harttamponnade
- aangeboren hartziekten
- mechanische defecten (hartruptuur)
25% niet-cardiale oorzaak
Niet-cardiale pathologie als oorzaak: Niet-cardiale uitwendige oorzaken:
- Longpathologie - Trauma
- CVA - Verstikking
- Longembolie - Overdosis
- Epilepsie - Verdrinking
- Diabetes - Suïcide
- Nierpathologie - Elektrocutie/brandwonden
Noodzaak onmiddellijke CPR:
- Als ademhaling of hartfuncties uitvallen kunnen zeer snel schadelijke gevolgen optreden door
een zuurstoftekort thv weefsel en cellen
deze toestand is maar korte tijd reversibel
-
, - Hersencellen zijn meet gevoelig; max 3 min zonder zuurstof
- Bij hypothermie (kouder) kan je langer overleven met een zuurstoftekort
- Hoe sneller herstel van spontane circulatie, hoe minder hersenbeschadiging
- Hartspiercellen zijn minder gevoelig, vandaar dat bij bewustzijn verlies eerst
ademhalingsstilstand en dan bas hartstilstand optreedt.
Indicaties voor basis CPR
1. Ademhalingsinsufficiënte en/of ademhalingsstilstand
- Gevolg van verdrinking, hersenbloeding, hersentrauma, verkeerstrauma, luchtwegobstructie,
overdosis medicatie/alcohol, elektrocutie, verstikking, bewustzijnsvermindering of
bewusteloosheid (coma)
- Toestand van ademhaling en circulatie moet onmiddellijk vastgesteld worden
- Braken en regurgitatie leiden tot aspiratiepneumonie en dood
2. Circulatie toestand
- Hartstilstand kan optreden in 4 vormen:
o Asystolie: echte stilstand
o Ventriculaire fibrillatie (VF): wormvormige bewegingen van hart zonder
circulatie
o Ventriculaire tachycardie (VT): geen voelbare pols of snel hartritme zonder
voelbare pols
o Polsloze elektrische activiteit (PEA): elektrische activiteit die geen aanleiding
geeft tot spiercontractie/circulatie
- Bij hartstilstand worden ook bewustzijn en ademhaling onmiddellijk uitgeschakeld
- Geen zuurstofvoorziening: alle vitale processen vallen stil
- Gasping: ineffectieve happende ademhalingsbewegingen
De chain of survival
Volgende stappen moeten elkaar snel opvolgen:
- Herkenning alarmsignalen
- Verwittigen hulpverlening
- BLS
- Defibrillatie
- Gespecialiseerde CPR
De belangrijkste schakels in de overlevingsketen:
- Vroege herkenning en verwittiging van hulpsysteem
- Vroege CPR
- Vroege defibrillatie
- Goede postreanimatiezorg : therapeutische normothermie 12 à 24 uur na de
hartstilstand
CPR en defibrillatie binnen 3-5 min realiseert overlevingskansen van 49-75%
Per min langer wachten op defibrillatie mindert de overlevingskans met 10%
,H2: basis CPR van het volwassen slachtoffer
BLS: basic life support
- Volgorde van handelingen met als doel het brengen van zuurstof naar hersenen en hart en dit
tot definitieve medische behandeling of ALS de werking van hart en ademhaling kan herstellen
- Omvat behoud van vrije luchtweg en onderhoud van ventilatie en circulatie zonder specifieke
hulpmiddelen
- AED behoort ook tot BLS
De eerste minuten zijn cruciaal voor de overleving van het slachtoffer, elke minuut langer wachten op
defibrillatie vermindert de overlevingskansen met 10-12%
- Bij circulatie stilstand (VF-VT-asystolie-polsloos) verliest hart de mogelijkheid om efficiënt
samen te trekken en bloed rond te pompen
- Apneu/asphyxia is vaak de oorzaak van circulatiestilstand
VAARDIGHEDEN
A. Controle van bewustzijn
Patiënt luid aanspreken en schudden aan schouders
B. Verwittigen van de hulpdiensten
Belgisch noodnummer: 100
Europees noodnummer: 112
Alarmeren van hulpsystemen is prioritair, vaak wordt te lang gereanimeerd wordt voordat
hulpdiensten met gespecialiseerd reanimatiemateriaal worden verwittigd
Bellen nadat bewusteloosheid en ademstilstand is vastgesteld
indien je alleen bent eerst hulpdiensten bellen voordat je reanimatie start
voor drenkelingen/zuigelingen moet men 1min reanimeren voor verwittigen hulpdienst
C. Vrijmaken van de ademhalingswegen
o Luchtwegobstructie en kliniek
Kenmerken totale luchtwegobstructie:
- Hulpverlener voelt/hoort geen luchtdebiet thv mond of neus
- Borstkas gaat niet meer op en neer
- Indien slachtoffer in apneu: obstructie vaststellen door onmogelijkheid om longen te
insuffleren
Kenmerken partiële luchtwegobstructie:
- Luidruchtige ademhaling
- Rusteloosheid, snelle pols, zweten en cyanose (blauwe verkleuring) door O 2 tekort
- Uitgesproken ademhalingsbewegingen
- Snurkende ademhaling: obstructie thv tongbasis en hypofaryngx
- Kraaiende ademhaling: laryngospasme
- Gorgelende ademhaling: aanwezigheid van voelbaar materiaal
- Hijgende ademhaling: bronchiale obstructie
- Indien apneu; moeilijk inblazen van lucht door onvoldoende uitzetten van thorax
- Gasping: terminaal happende ademhaling: komt voor in 40% van de gevallen
, o Oorzaken luchtwegobstructie
Door de tong
Naar achter vallen van de tong thv de hypofarynx
Kan voorkomen zowel in rug-, zij- en buiklig
Als bewusteloze personen inademen zorgt dit voor een negatieve druk in
de luchtweg en werkt de tong als een klepmechanisme tegen de
achterwand van de farynx
Obstructie door de epiglottis, deze belemmert luchtpassage door larynx
Door vreemd materiaal
Vb bloed of braaksel zorgen voor hoge luchtwegobstructies
Vreemde voorwerpen, tanden of tandprothesen
Door andere zaken
Laryngospasme: spastisch afsluiten van de larynx door stimulatie van de
luchtweg bij een licht comateuze persoon
Bronchospasme: lage luchtwegobstructie door secreties in de bronchi
door ingeademde of ingelopen maaginhoud
Tongoedeem en laryngxoedeem door anafylaxie of infectie sluiten ook de
luchtweg af
o Behandeling van luchtwegobstructie en/of ademstilstand
Totale obstructie: silentieus en leidt na 5min tot asfyxie, zuurstoftekort,
apneu of hartstilstand
Partiële obstructie: luidruchtig, door hypoxie aanleiding tot
hersenbeschadiging, secundaire apneu en hartstilstand
Head tilt:
slachtoffer in ruglig met armen naast lichaam op hard oppervlak
head tilt zorgt voor hals onder spanning en tongbasis van achterwand van
farynx verwijdert
1 handpalm op voorhoofd en andere ondersteunt de kin
Chin lift
Verwijder loszittend kunstgebit
Toppen van vingers van hand op middenlijn van beenderige deel van de kin
gebracht (niet met duim)
Obstructie van tong en epiglottis wordt opgeheven
Weke delen onder kin niet samendrukken, anders luchtwegobstructie
Duim brengt onderste lip naar beneden zodat mond open is
Jaw thrust
In gevallen van naso-faryngeale obstructie
Krachtige voorwaartse verplaatsing van de mandibula
Door naar voor brengen van onderkaak ontstaat spanning waardoor
larynxspasme wordt verholpen
