Tijdvak 2 Geschiedenis VWO
4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat
5. De groei van het Romeinse Imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
6. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur in Noordwest-Europa
8. De ontwikkeling van het Jodendom en christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten
, Tijdvak 2 - Grieken en romeinen - 3000 V.C - 500 N.C.
Bestuur in Athene
● Athene was een stadstaat/polis (polis = stedelijke kern met omringend platteland), agrarisch-urbane samenleving
● Alle burgers met het Atheense burgerrecht mochten rechtstreeks meebeslissen over het bestuur van de stad: democratie
● Volksvergadering: deze stelde de wetten op, burgers kregen geld om deze bij te wonen → zo konden arme burgers ook deelnemen,
er was hierdoor een groter deel van de Atheense burgers dat meedeed aan het bestuur
● Kritiek van Socrates en Plato: simpele volk is niet in staat om goede beslissingen te nemen + het is onmogelijk om met een
meerderheid van stemmen te kunnen bepalen wat goed en fout is
Filosofie
● De Griekse filosofie wordt vaak beschouwd als het begin van de wetenschap: Grieken zochten naar een algemene theorie om de
natuurverschijnselen te verklaren. Er ontstond twijfel over de mythologische en religieuze verklaringen
● Natuurfilosofie, ethiek & politiek
● Plato: zegt dat politici handige sprekers zijn, burgers niet in staat zijn om een land te besturen, ze zijn onwetend en te snel beïnvloed
● Socrates: ergerde zich aan betweters, hij wist niks behalve dat hij niks wist
● Aristoteles: dacht dat een mengvorm van een monarchie, aristocratie en democratie tot een stabiel bestuur zou leiden
Alexander de Grote (356-323 V.C)
● De bekendste heerser uit de Griekse periode, door hem verspreidde de Griekse cultuur zich over grote delen van de wereld
● Verklaringen voor zijn succes:
○ Persoonlijke eigenschappen zoals doorzettingsvermogen + militair inzicht
○ Erg strategisch, zijn leger werd op verrassende manieren in elkaar gezet
○ Onvoorspelbaar, zo dwong hij loyaliteit af, ondergeschikten durfden niet zomaar tegen hem in te komen
○ Speelde goed in op de gewoonten van de veroverde gebieden (voorbeeld in Egypte: hij presenteerde zich als Farao)
○ Doelbewust streven naar een gemengde elite, zijn rijk bestond hierdoor niet uit losse brokken maar uit een geheel
4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de
Griekse stadstaat
5. De groei van het Romeinse Imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
6. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur in Noordwest-Europa
8. De ontwikkeling van het Jodendom en christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten
, Tijdvak 2 - Grieken en romeinen - 3000 V.C - 500 N.C.
Bestuur in Athene
● Athene was een stadstaat/polis (polis = stedelijke kern met omringend platteland), agrarisch-urbane samenleving
● Alle burgers met het Atheense burgerrecht mochten rechtstreeks meebeslissen over het bestuur van de stad: democratie
● Volksvergadering: deze stelde de wetten op, burgers kregen geld om deze bij te wonen → zo konden arme burgers ook deelnemen,
er was hierdoor een groter deel van de Atheense burgers dat meedeed aan het bestuur
● Kritiek van Socrates en Plato: simpele volk is niet in staat om goede beslissingen te nemen + het is onmogelijk om met een
meerderheid van stemmen te kunnen bepalen wat goed en fout is
Filosofie
● De Griekse filosofie wordt vaak beschouwd als het begin van de wetenschap: Grieken zochten naar een algemene theorie om de
natuurverschijnselen te verklaren. Er ontstond twijfel over de mythologische en religieuze verklaringen
● Natuurfilosofie, ethiek & politiek
● Plato: zegt dat politici handige sprekers zijn, burgers niet in staat zijn om een land te besturen, ze zijn onwetend en te snel beïnvloed
● Socrates: ergerde zich aan betweters, hij wist niks behalve dat hij niks wist
● Aristoteles: dacht dat een mengvorm van een monarchie, aristocratie en democratie tot een stabiel bestuur zou leiden
Alexander de Grote (356-323 V.C)
● De bekendste heerser uit de Griekse periode, door hem verspreidde de Griekse cultuur zich over grote delen van de wereld
● Verklaringen voor zijn succes:
○ Persoonlijke eigenschappen zoals doorzettingsvermogen + militair inzicht
○ Erg strategisch, zijn leger werd op verrassende manieren in elkaar gezet
○ Onvoorspelbaar, zo dwong hij loyaliteit af, ondergeschikten durfden niet zomaar tegen hem in te komen
○ Speelde goed in op de gewoonten van de veroverde gebieden (voorbeeld in Egypte: hij presenteerde zich als Farao)
○ Doelbewust streven naar een gemengde elite, zijn rijk bestond hierdoor niet uit losse brokken maar uit een geheel
