Thema 7: spierwerking als reactie op prikkels
Spieren zijn effectoren
Spieren worden effectoren genoemd, omdat ze (onbewust of bewust) reageren op prikkels.
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Bepaalde spieren zijn NIET verbonden met het skelet en zullen er dan ook niet mee
samenwerken.
Kloppen van de hartspier Aorta Longslagader Ritmisch samentrekken
constante doorbloeding
lichaam (door impuls vanuit
sinusknoop)
Kunstmatige pacemaker =
toestelletje dat ervoor zorgt
dat hartspier weer ritmisch
samentrekt
Peristaltiek (= Afwisselend samentrekken
golfbeweging) van de kringspieren en
lengtespieren in de
darmwand voedselbrok
verplaatst zich (darmen,
eileiders , zaadleiders,…)
Vernauwing darmopening:
Kringspieren trekken samen
en lengtespieren rekken uit
(= ontspannen zich)
Verbreding darmopening:
Kringspieren rekken uit
(=ontspannen zich) en
lengtespieren trekken samen
Verwijden en vernauwen van bloedvaten Kringspiertjes in
slagadertjes: diameter van
slagadertjes in de huid
kunnen hierdoor verwijden
(warmte) of vernauwen
(koude)
, Tijdelijk afsluiten van doorgangen Sluitspieren: kringspieren die
tijdelijk een doorgang kunnen
afsluiten maagmond,
maagportier, sluitspiertje
tussen alvleesklier
(=pancreas) en
twaalfvingerige darm, anus =
uitgang endeldarm, uitgang
urineblaas
Spierwerking in samenwerking met het skelet
- Ons skelet bestaat uit 206 beenderen skelet/ geraamte/ beenderstelsel
- De vorm bepaalt de functie van dat been
- Op basis van de vorm onderscheiden we 4 groepen:
1) Korte beenderen (hand- en voetwortelbeentjes, knieschijf)
2) Onregelmatige beenderen (wervels, boven-en onderkaak,…)
3) Lange beenderen (dijbeen, ellepijp,…)
4) Platte beenderen (schouderblad, schedel, …)
Lange beenderen of pijpbeenderen : holle, buivormige schacht gevuld met beenmerg en 2
verdikte uiteinden bevinden zich in ledematen
Platte beenderen: dunne, afgeplatte, gebogen beenderen schedel, schouderbladen,
sleutelbeenderen, borstbeen, ribben, heupbeenderen
Functies van lange en platte beenderen:
- Steun en vorm geven aan lichaam
- beweging mogelijk maken (beenderen zijn aanhechtingsplaatsen voor spieren)
- Opslagplaats mineralen (calcium, fosfaat)
- Aanmaak van bloedcellen (in beenmerg)
Unieke functie platte beenderen:
- Bescherming van weke organen
BEENDEREN FUNCTIE(S)
Schedel Bescherming weke organen (hersenen)
Ruggenwervels, borstbeen en ribben Bescherming weke organen (hart + longen)
Heupbeenderen Bescherming weke organen (darmen,
Spieren zijn effectoren
Spieren worden effectoren genoemd, omdat ze (onbewust of bewust) reageren op prikkels.
Spierwerking niet in samenwerking met het skelet
Bepaalde spieren zijn NIET verbonden met het skelet en zullen er dan ook niet mee
samenwerken.
Kloppen van de hartspier Aorta Longslagader Ritmisch samentrekken
constante doorbloeding
lichaam (door impuls vanuit
sinusknoop)
Kunstmatige pacemaker =
toestelletje dat ervoor zorgt
dat hartspier weer ritmisch
samentrekt
Peristaltiek (= Afwisselend samentrekken
golfbeweging) van de kringspieren en
lengtespieren in de
darmwand voedselbrok
verplaatst zich (darmen,
eileiders , zaadleiders,…)
Vernauwing darmopening:
Kringspieren trekken samen
en lengtespieren rekken uit
(= ontspannen zich)
Verbreding darmopening:
Kringspieren rekken uit
(=ontspannen zich) en
lengtespieren trekken samen
Verwijden en vernauwen van bloedvaten Kringspiertjes in
slagadertjes: diameter van
slagadertjes in de huid
kunnen hierdoor verwijden
(warmte) of vernauwen
(koude)
, Tijdelijk afsluiten van doorgangen Sluitspieren: kringspieren die
tijdelijk een doorgang kunnen
afsluiten maagmond,
maagportier, sluitspiertje
tussen alvleesklier
(=pancreas) en
twaalfvingerige darm, anus =
uitgang endeldarm, uitgang
urineblaas
Spierwerking in samenwerking met het skelet
- Ons skelet bestaat uit 206 beenderen skelet/ geraamte/ beenderstelsel
- De vorm bepaalt de functie van dat been
- Op basis van de vorm onderscheiden we 4 groepen:
1) Korte beenderen (hand- en voetwortelbeentjes, knieschijf)
2) Onregelmatige beenderen (wervels, boven-en onderkaak,…)
3) Lange beenderen (dijbeen, ellepijp,…)
4) Platte beenderen (schouderblad, schedel, …)
Lange beenderen of pijpbeenderen : holle, buivormige schacht gevuld met beenmerg en 2
verdikte uiteinden bevinden zich in ledematen
Platte beenderen: dunne, afgeplatte, gebogen beenderen schedel, schouderbladen,
sleutelbeenderen, borstbeen, ribben, heupbeenderen
Functies van lange en platte beenderen:
- Steun en vorm geven aan lichaam
- beweging mogelijk maken (beenderen zijn aanhechtingsplaatsen voor spieren)
- Opslagplaats mineralen (calcium, fosfaat)
- Aanmaak van bloedcellen (in beenmerg)
Unieke functie platte beenderen:
- Bescherming van weke organen
BEENDEREN FUNCTIE(S)
Schedel Bescherming weke organen (hersenen)
Ruggenwervels, borstbeen en ribben Bescherming weke organen (hart + longen)
Heupbeenderen Bescherming weke organen (darmen,
