Het Britse rijk (1585 – 1900)
Motieven zijn altijd opgesomd/ in tabel in gewone tekst, gevolg is schuingedrukt,
oorzaken zijn onderstreept, kenmerkende aspecten zijn rood en veranderingen zijn
dikgedrukt.
Verklaring begin- en eindtijd: in 1585 vestigden de Engelse kolonisten zich in Noord-
Amerika aan de kust, in de hoop dezelfde rijkdommen te vinden als de Spanjaarden en
Portugezen in Zuid-Amerika. In 1900 stond het Britse Rijk op het toppunt van haar
wereldmacht, de uitspraak was ‘de zon gaat nooit onder in het Britse Rijk’, daarmee
benadrukte zij de grootte van dit rijk.
Kenmerkende aspecten:
18 Het begin van de Europese overzeese expansie.
21 De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa ter
gevolge had.
25 Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie.
27 Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst politiek, economie en sociale verhoudingen.
29 Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën
en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het
abolitionisme.
30 De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
31 De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving.
32 Discussies over de ‘sociale kwestie’.
33 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.
34 De opkomst van emancipatiebewegingen.
35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en
vrouwen aan het politieke proces.
36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,
socialisme, confessionalisme en feminisme.
Na 1620 vestigden in Noord-Amerika zich 13 Engelse koloniën (KA18), in het noorden vooral
Vestigingskoloniën en in het zuiden plantagekoloniën. De plantagekoloniën maakten veel
gebruik van slaven door de driehoekhandel. In de Caraïben kwamen ook enkele eilanden
onder Engels bestuur. In de laatste decennia van de 18e eeuw maakten de koloniën zich los
van het Engelse bestuur en noemden zichzelf de Verenigde Staten van Amerika. De
grondwet werd beïnvloedt door verlichte ideeën en de afschaffing van de slavenhandel
leidde tot een economische neergang.
Engeland was in een oorlog met Spanje, Spanje financierde deze oorlog met het
goud en zilver uit Zuid-Amerika gehaald. Engeland hoopte vanaf Noord-Amerika de
vloot te kunnen onderscheppen.
Niemand kende de Oostkust van Noord-Amerika goed, daarom hoopte Engeland dat
wanneer ze hier koloniën zouden stichtten zij net zoveel goud en zilver vonden als
Spanje.
Engeland zocht een andere route naar Azië, want de andere route was in handen van
de Portugezen.
In 1585 werd de eerste Engels kolonie gesticht, Roanoke, dit was niet succesvol.
De oogsten waren mislukt en er waren gevechten met de inheemse bevolking, dit maakten
veel slachtoffers.
, In het begin van de 17e eeuw werden andersdenkenden niet meer zo erg geaccepteerd in de
Anglicaanse kerk, hierdoor voelden strengere protestanten zich niet meer thuis in Engeland
(KA21).
Een groep ging op zoek naar een nieuwe plek en kwamen uit in de protestante republiek
(Leiden), maar vonden dit te vrij. Dus keerde een deel terug naar Engeland, sloot zich daar
aan bij andere groepen strenge protestanten en voeren met een schip naar Noord-Amerika
Het opzetten van een compleet nieuwe samenleving op basis van strenge
protestante leefregels en voorschriften.
In 1620 werden deze mensen benoemd als de Pilgrim Fathers en stichtte ze New England,
deze nederzetting noemden ze Plymouth Colony. Omdat ze pas in november aankwamen
was er geen tijd meer om voedselvoorraden aan te leggen, maar door de hulp van de
inheemse bevolking heeft een deel toch de winter overleefd. Om deze hulp te herdenken
vieren Amerikanen jaarlijks Thanksgiving Day.
Motieven voor kolonisatie van Noord-Amerika door Engelse kolonisten
Economisch motief - Vinden van een andere route naar Azië, om zo handel te drijven.
- Kans op het vinden van goud en zilver
Politiek motief - Noord-Amerika als uitvalsbasis voor de kaap van de Spaanse
vloot
Religieus motief - Samenleving ontwikkelen op basis van streng protestantse
leefregels.
Massachusetts ligt naast New England en de Pilgrim Fathers werkten eerst veel samen met
inheemse bevolking (Indianen) daar.
De inheemse bevolking kende het gebied goed, de Engelsen niet.
Handelscontacten waren voor de Engelsen en de Indianen van belang (KA25).
Dit gebruik maken van de kennis van de Indiaanse stammen gebeurde ook in Virginia.
Het klimaat was geschikt voor de verbouwing van tabak, Indianen zorgden ervoor dat
dit ook daadwerkelijk verbouwd en verwerkt kon worden.
In de loop van de 17e eeuw steeg het aantal Europese kolonisten in Noord-Amerika.
De relatie tussen de Indianen en de kolonisten kwam erg onderdruk te staan.
Europeanen brachten ziekten mee waarvoor zij inmiddels immuun waren, maar de
Indianen niet.
De grond werd steeds verder uitgebreid door de komst van kolonisten en kwam zo
soms op het grondgebied dat van oorsprong van de Indianen was.
Veel kolonisten keken neer op de Indianen, zij zagen zichzelf als beter en erkende
ook niet dat de grond oorspronkelijk van de Indianen was.
Er ontstonden dus veel conflicten over wie nou de eigenaar van de grond was, hierdoor
waren er veel oorlogen en die maakten veel slachtoffers bij beide partijen.
Dankzij het bezit van beter wapens waren de kolonisten vaak de winnaar van deze oorlogen,
doordat er zoveel verschillende volken waren onder de inheemse bevolking was de
weerstand niet heel sterk.
Een groot deel van de Inheemse bevolking werd dood gemaakt en het deel wat over bleef
werd toegevoegd aan de Europese koloniën.
Ontwikkeling van de plantagekoloniën (= in het zuiden gericht op verbouwen voor export):
Het warme zeeklimaat en de bergketen Appalachen die de wind tegenhoud.
Met behulp van de kennis van de Indianen verbouwden ze in Virginia veel en exporteerde ze
dit, zo groeiden deze plantages in hard tempo, en hiervoor waren veel arbeiders nodig.
De handelsstroom tussen Engeland en Noord-Amerika werd beter, er ontstond een
agrarische samenleving met weinig verstedelijking en ze maakten veel gebruik van slaven
door de driehoeksverhouding.
Motieven zijn altijd opgesomd/ in tabel in gewone tekst, gevolg is schuingedrukt,
oorzaken zijn onderstreept, kenmerkende aspecten zijn rood en veranderingen zijn
dikgedrukt.
Verklaring begin- en eindtijd: in 1585 vestigden de Engelse kolonisten zich in Noord-
Amerika aan de kust, in de hoop dezelfde rijkdommen te vinden als de Spanjaarden en
Portugezen in Zuid-Amerika. In 1900 stond het Britse Rijk op het toppunt van haar
wereldmacht, de uitspraak was ‘de zon gaat nooit onder in het Britse Rijk’, daarmee
benadrukte zij de grootte van dit rijk.
Kenmerkende aspecten:
18 Het begin van de Europese overzeese expansie.
21 De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa ter
gevolge had.
25 Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie.
27 Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst politiek, economie en sociale verhoudingen.
29 Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën
en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het
abolitionisme.
30 De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
31 De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële
samenleving.
32 Discussies over de ‘sociale kwestie’.
33 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.
34 De opkomst van emancipatiebewegingen.
35 Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en
vrouwen aan het politieke proces.
36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,
socialisme, confessionalisme en feminisme.
Na 1620 vestigden in Noord-Amerika zich 13 Engelse koloniën (KA18), in het noorden vooral
Vestigingskoloniën en in het zuiden plantagekoloniën. De plantagekoloniën maakten veel
gebruik van slaven door de driehoekhandel. In de Caraïben kwamen ook enkele eilanden
onder Engels bestuur. In de laatste decennia van de 18e eeuw maakten de koloniën zich los
van het Engelse bestuur en noemden zichzelf de Verenigde Staten van Amerika. De
grondwet werd beïnvloedt door verlichte ideeën en de afschaffing van de slavenhandel
leidde tot een economische neergang.
Engeland was in een oorlog met Spanje, Spanje financierde deze oorlog met het
goud en zilver uit Zuid-Amerika gehaald. Engeland hoopte vanaf Noord-Amerika de
vloot te kunnen onderscheppen.
Niemand kende de Oostkust van Noord-Amerika goed, daarom hoopte Engeland dat
wanneer ze hier koloniën zouden stichtten zij net zoveel goud en zilver vonden als
Spanje.
Engeland zocht een andere route naar Azië, want de andere route was in handen van
de Portugezen.
In 1585 werd de eerste Engels kolonie gesticht, Roanoke, dit was niet succesvol.
De oogsten waren mislukt en er waren gevechten met de inheemse bevolking, dit maakten
veel slachtoffers.
, In het begin van de 17e eeuw werden andersdenkenden niet meer zo erg geaccepteerd in de
Anglicaanse kerk, hierdoor voelden strengere protestanten zich niet meer thuis in Engeland
(KA21).
Een groep ging op zoek naar een nieuwe plek en kwamen uit in de protestante republiek
(Leiden), maar vonden dit te vrij. Dus keerde een deel terug naar Engeland, sloot zich daar
aan bij andere groepen strenge protestanten en voeren met een schip naar Noord-Amerika
Het opzetten van een compleet nieuwe samenleving op basis van strenge
protestante leefregels en voorschriften.
In 1620 werden deze mensen benoemd als de Pilgrim Fathers en stichtte ze New England,
deze nederzetting noemden ze Plymouth Colony. Omdat ze pas in november aankwamen
was er geen tijd meer om voedselvoorraden aan te leggen, maar door de hulp van de
inheemse bevolking heeft een deel toch de winter overleefd. Om deze hulp te herdenken
vieren Amerikanen jaarlijks Thanksgiving Day.
Motieven voor kolonisatie van Noord-Amerika door Engelse kolonisten
Economisch motief - Vinden van een andere route naar Azië, om zo handel te drijven.
- Kans op het vinden van goud en zilver
Politiek motief - Noord-Amerika als uitvalsbasis voor de kaap van de Spaanse
vloot
Religieus motief - Samenleving ontwikkelen op basis van streng protestantse
leefregels.
Massachusetts ligt naast New England en de Pilgrim Fathers werkten eerst veel samen met
inheemse bevolking (Indianen) daar.
De inheemse bevolking kende het gebied goed, de Engelsen niet.
Handelscontacten waren voor de Engelsen en de Indianen van belang (KA25).
Dit gebruik maken van de kennis van de Indiaanse stammen gebeurde ook in Virginia.
Het klimaat was geschikt voor de verbouwing van tabak, Indianen zorgden ervoor dat
dit ook daadwerkelijk verbouwd en verwerkt kon worden.
In de loop van de 17e eeuw steeg het aantal Europese kolonisten in Noord-Amerika.
De relatie tussen de Indianen en de kolonisten kwam erg onderdruk te staan.
Europeanen brachten ziekten mee waarvoor zij inmiddels immuun waren, maar de
Indianen niet.
De grond werd steeds verder uitgebreid door de komst van kolonisten en kwam zo
soms op het grondgebied dat van oorsprong van de Indianen was.
Veel kolonisten keken neer op de Indianen, zij zagen zichzelf als beter en erkende
ook niet dat de grond oorspronkelijk van de Indianen was.
Er ontstonden dus veel conflicten over wie nou de eigenaar van de grond was, hierdoor
waren er veel oorlogen en die maakten veel slachtoffers bij beide partijen.
Dankzij het bezit van beter wapens waren de kolonisten vaak de winnaar van deze oorlogen,
doordat er zoveel verschillende volken waren onder de inheemse bevolking was de
weerstand niet heel sterk.
Een groot deel van de Inheemse bevolking werd dood gemaakt en het deel wat over bleef
werd toegevoegd aan de Europese koloniën.
Ontwikkeling van de plantagekoloniën (= in het zuiden gericht op verbouwen voor export):
Het warme zeeklimaat en de bergketen Appalachen die de wind tegenhoud.
Met behulp van de kennis van de Indianen verbouwden ze in Virginia veel en exporteerde ze
dit, zo groeiden deze plantages in hard tempo, en hiervoor waren veel arbeiders nodig.
De handelsstroom tussen Engeland en Noord-Amerika werd beter, er ontstond een
agrarische samenleving met weinig verstedelijking en ze maakten veel gebruik van slaven
door de driehoeksverhouding.
