Samenvatting aardrijkskunde hoofdstuk 3
Par. 3.1 Platentektoniek rond de Middellandse Zee
Middellandse Zee ligt op convergente plaatgrens: Afrikaanse Plaat beweegt naar Euraziatische plaat
toe Afrika draait richting Europa wegzakken oceanische korst, proces dat bij Egeïsche plaat
steeds plaatsvindt. Euraziatische plaat schuift een beetje weg van Afrika rekkrachten actief
Sterkste rek in het westen: Afrikaanse plaat draait daar beetje van Euraziatische plaat af
convergerende beweging hier het minst Euraziatische Plaat uitgerekt en verzwakt laaggelegen
bekkens ipv hoge gebergten (vooral Tyrrheense Zee
Apulische plaat = aparte microplaat. Door draaiing en uitrekking van de Tyrrheense Zee is er nog
maar een klein stukje van de Afrikaanse Plaat in het noorden over.
Alpiene plooiingsgebergten = jonge gebergten die zijn ontstaan door dichtgedrukte mini-oceanen
(bv. Zwarte Zee) in verzakte gebieden, zoals de Pyreneeën, Alpen en de Karpaten bestaan uit
sedimentgesteenten die eerder afgezet zijn op bodem zee
Egeïsche Zee: door rek verzakt gebied, verzakkingen beperkt gebleven en toppen van voormalige
gebergte steken nog boven zee uit Griekse eilanden
Turkije: losgescheurd van Euraziatische plaat doordat Arabische plaat afbrak van Afrikaanse plaat en
in hoger tempo noordwaarts schoof Turkije in oosten klem tussen Euraziatische en Arabische
microplaat Turkije naar westen langs Noord-Anatolische breuk
Iberische plaat (Spanje en Portugal) op scharnierpunt van Afrika en Europa al lange tijd aan het
ronddraaien gebergte Spanje loopt in alle richtingen
Italië ondanks weinig subductie toch vulkanisme. Etna bijzonder: ligt dicht bij plaatgrens en is rustig
komt door rek die Tyrrheense Zee heeft gecreëerd diepe magma kan omhoog komen, minder
stroperig minder explosief
Par. 3.2 Een onrustig gebied
Kans op aardbevingen het grootst in oostelijk deel: Afrika maakt draaiende beweging richting Europa
vele microplaten bewegen langs en onder elkaar ingewikkelde breuksystemen die veel
spanning opbouwen
- Italië en Griekenland: meeste aardbevingen door subductie overschuivingen van
sedimentgesteenten in Italië en verzakkingen in Egeïsche Zee
- Turkije: meeste aardbevingen door transforme plaatbeweging van Anatolische plaat langs
Euraziatische plaat
Vulkanisme goed te voorspellen door uitzetten vulkaan en aardbevingen
Gebouwen earthquake proof: lichte daken en flexibel bouwen (flexibele materialen)
Par. 3.1 Platentektoniek rond de Middellandse Zee
Middellandse Zee ligt op convergente plaatgrens: Afrikaanse Plaat beweegt naar Euraziatische plaat
toe Afrika draait richting Europa wegzakken oceanische korst, proces dat bij Egeïsche plaat
steeds plaatsvindt. Euraziatische plaat schuift een beetje weg van Afrika rekkrachten actief
Sterkste rek in het westen: Afrikaanse plaat draait daar beetje van Euraziatische plaat af
convergerende beweging hier het minst Euraziatische Plaat uitgerekt en verzwakt laaggelegen
bekkens ipv hoge gebergten (vooral Tyrrheense Zee
Apulische plaat = aparte microplaat. Door draaiing en uitrekking van de Tyrrheense Zee is er nog
maar een klein stukje van de Afrikaanse Plaat in het noorden over.
Alpiene plooiingsgebergten = jonge gebergten die zijn ontstaan door dichtgedrukte mini-oceanen
(bv. Zwarte Zee) in verzakte gebieden, zoals de Pyreneeën, Alpen en de Karpaten bestaan uit
sedimentgesteenten die eerder afgezet zijn op bodem zee
Egeïsche Zee: door rek verzakt gebied, verzakkingen beperkt gebleven en toppen van voormalige
gebergte steken nog boven zee uit Griekse eilanden
Turkije: losgescheurd van Euraziatische plaat doordat Arabische plaat afbrak van Afrikaanse plaat en
in hoger tempo noordwaarts schoof Turkije in oosten klem tussen Euraziatische en Arabische
microplaat Turkije naar westen langs Noord-Anatolische breuk
Iberische plaat (Spanje en Portugal) op scharnierpunt van Afrika en Europa al lange tijd aan het
ronddraaien gebergte Spanje loopt in alle richtingen
Italië ondanks weinig subductie toch vulkanisme. Etna bijzonder: ligt dicht bij plaatgrens en is rustig
komt door rek die Tyrrheense Zee heeft gecreëerd diepe magma kan omhoog komen, minder
stroperig minder explosief
Par. 3.2 Een onrustig gebied
Kans op aardbevingen het grootst in oostelijk deel: Afrika maakt draaiende beweging richting Europa
vele microplaten bewegen langs en onder elkaar ingewikkelde breuksystemen die veel
spanning opbouwen
- Italië en Griekenland: meeste aardbevingen door subductie overschuivingen van
sedimentgesteenten in Italië en verzakkingen in Egeïsche Zee
- Turkije: meeste aardbevingen door transforme plaatbeweging van Anatolische plaat langs
Euraziatische plaat
Vulkanisme goed te voorspellen door uitzetten vulkaan en aardbevingen
Gebouwen earthquake proof: lichte daken en flexibel bouwen (flexibele materialen)
