KERNCONCEPTEN
IPr
Week 1.
Vermogen = het geheel van op geld waardeerbare rechten en plichten van een rechtssubject
(schulden).
Vermogensrechtelijke rechtsbetrekking (de verbintenis), waarbij de een recht heeft op de
prestatie van een ander, en die ander tot die prestatie jegens de een verplicht is. Een
verplichting voor de een en een recht voor de ander.
Actieve zijde (schuldeiser/crediteur) Passieve zijde (schuldenaar/debiteur)
Vorderingsrecht Schuld
Rechtsvordering/actie Aansprakelijkheid
Executierecht Uitwinbaarheid
Volgens het vorderingsrecht heeft de schuldeiser de bevoegdheid zijn nalatige schuldenaar
voor de rechter te dagen met als doel hem te laten veroordelen de prestatie alsnog te
verrichten, of als dat niet meer mogelijk is, tot vergoeding van de geleden schade, de
rechtsvordering. De daartegenover staande verplichting van de schuldenaar zich een
dergelijke behandeling door zijn schuldeiser te laten welgevallen, heet aansprakelijkheid.
Voor verzekering van deze nakoming geeft het recht de schuldeiser de bevoegdheid om dit
vonnis te executeren (ten uitvoer te leggen), dat wil zeggen als de schuldenaar niet aan het
vonnis voldoet, dat hij daartoe gedwongen kan worden. Deze ingreep heet uitwinbaarheid.
In combinatie daarmee is de debiteur ook vaak draagplichtig, iemand is draagplichtig indien
hij degene is die rechtens uiteindelijk de gevolgen van de uitwinningen in zijn vermogen
behoort te voelen (de kosten moet dragen).
Een verbintenis met een gebrek, de natuurlijk verbintenis is niet-afdwingbaar. Wanneer is er
sprake van een natuurlijke verbintenis, art. 6:3 BW:
- Op grond van de wet.
- Als er sprake is van een dringende morele verplichting (Goudse Bouwmeester arrest).
Als je voldoet aan een natuurlijke verbintenis – de rechtsgevolgen:
- Nakoming is geen onverschuldigde betaling en geen gift.
- Nakoming is een onverplichte rechtshandeling in de zin van Pauliana art. 3:45.
- De natuurlijke schuldeiser kan niet verrekenen.
- Versterking is mogelijk.
- Omzetting in een civiele verbintenis is mogelijk, art. 6:5 BW.
Een rechtshandeling is een handeling die gericht is op een rechtsgevolg (art. 3:33 BW,
wilsverklaring).
Er zijn eenzijdige en meerzijdige rechtshandeling.
- Eenzijdige rechtshandeling: gericht of ongericht. Slechts één persoon dient zijn
rechtsgevolg gerichte wil te openbaren.
- Meerzijdige rechtshandeling: dienen meer personen hun op hetzelfde rechtsgevolg
gerichte wil te openbaren. Elke overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling.
, Rechtsfeit
Blootrechtsfeit Gedraging van een persoon
(18 worden,
doodgaan
etc.)
Rechtshandeling Andere gedraging
Eenzijdig Meerzijdig Rechtmatig Onrechtmatig
Gericht/Ongericht Overeenkomst/Andere
meerzijdige
rechtshandeling
Voor uitwerking van de jurisprudentie zie document Jurisprudentie IPr:
HR 30 januari 1959 Quint/Te poel (ongerechtvaardigde verkrijging, onderzoeksplicht)
HR 12 maart 1926 Goudse bouwmeester (natuurlijke verbintenis, morele verplichting)
Voor het artikel over het belang van de rechtsgeschiedenis zie werkgroep opdracht 1.2,
opdracht 3a.
Week 2.
Noodzakelijk is de bekwaamheid om een rechtshandeling te verrichten, art. 3:32 BW.
Uitzondering bekwaamheid = onbekwaamheid:
- Minderjarigheid, tot het 18e jaar. Tenzij toestemming van ouders/voogd of door
meerderjarigheid verklaring door de rechter. Art. 1:233 jo. 1:234 BW.
- Als iemand onder curatele is gesteld. Art. 1:378 jo. 1:381.
Art. 6:217 BW: de overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling, via aanbod en
aanvaarding. De overeenkomst is vormvrij, art. 3:37. De obligatoire overeenkomst =
verbintenis. Beginselen van het overeenkomstenrecht:
- Beginsel van partijautonomie, de zelfbeschikking/contractsvrijheid.
- Vertrouwensbeginsel
- Ongelijkheidscompensatie
- Trouw aan het gegeven woord
- Schuld/risico/rechtszekerheid-beginsel
- Beginsel van maatschappelijke aanvaardbaarheid
Uitgangspunt van het overeenkomstenrecht is dat men moet nakomen waartoe men zich
door het sluiten van de overeenkomst heeft verplicht. Art. 6:258 BW is een bepaling die de
rechter de bevoegdheid geeft om onder strikte voorwaarden in geval van onvoorziene
omstandigheden de overeenkomst te wijzigen of te ontbinden. Onvoorziene
omstandigheden: die van dien aard zijn dat de wederpartij ongewijzigde instandhouding van
de overeenkomst naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten.
Overmacht = vorm van tekortkoming.
Onvoorziene omstandigheden = dat een ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst
niet verwacht mag worden.
IPr
Week 1.
Vermogen = het geheel van op geld waardeerbare rechten en plichten van een rechtssubject
(schulden).
Vermogensrechtelijke rechtsbetrekking (de verbintenis), waarbij de een recht heeft op de
prestatie van een ander, en die ander tot die prestatie jegens de een verplicht is. Een
verplichting voor de een en een recht voor de ander.
Actieve zijde (schuldeiser/crediteur) Passieve zijde (schuldenaar/debiteur)
Vorderingsrecht Schuld
Rechtsvordering/actie Aansprakelijkheid
Executierecht Uitwinbaarheid
Volgens het vorderingsrecht heeft de schuldeiser de bevoegdheid zijn nalatige schuldenaar
voor de rechter te dagen met als doel hem te laten veroordelen de prestatie alsnog te
verrichten, of als dat niet meer mogelijk is, tot vergoeding van de geleden schade, de
rechtsvordering. De daartegenover staande verplichting van de schuldenaar zich een
dergelijke behandeling door zijn schuldeiser te laten welgevallen, heet aansprakelijkheid.
Voor verzekering van deze nakoming geeft het recht de schuldeiser de bevoegdheid om dit
vonnis te executeren (ten uitvoer te leggen), dat wil zeggen als de schuldenaar niet aan het
vonnis voldoet, dat hij daartoe gedwongen kan worden. Deze ingreep heet uitwinbaarheid.
In combinatie daarmee is de debiteur ook vaak draagplichtig, iemand is draagplichtig indien
hij degene is die rechtens uiteindelijk de gevolgen van de uitwinningen in zijn vermogen
behoort te voelen (de kosten moet dragen).
Een verbintenis met een gebrek, de natuurlijk verbintenis is niet-afdwingbaar. Wanneer is er
sprake van een natuurlijke verbintenis, art. 6:3 BW:
- Op grond van de wet.
- Als er sprake is van een dringende morele verplichting (Goudse Bouwmeester arrest).
Als je voldoet aan een natuurlijke verbintenis – de rechtsgevolgen:
- Nakoming is geen onverschuldigde betaling en geen gift.
- Nakoming is een onverplichte rechtshandeling in de zin van Pauliana art. 3:45.
- De natuurlijke schuldeiser kan niet verrekenen.
- Versterking is mogelijk.
- Omzetting in een civiele verbintenis is mogelijk, art. 6:5 BW.
Een rechtshandeling is een handeling die gericht is op een rechtsgevolg (art. 3:33 BW,
wilsverklaring).
Er zijn eenzijdige en meerzijdige rechtshandeling.
- Eenzijdige rechtshandeling: gericht of ongericht. Slechts één persoon dient zijn
rechtsgevolg gerichte wil te openbaren.
- Meerzijdige rechtshandeling: dienen meer personen hun op hetzelfde rechtsgevolg
gerichte wil te openbaren. Elke overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling.
, Rechtsfeit
Blootrechtsfeit Gedraging van een persoon
(18 worden,
doodgaan
etc.)
Rechtshandeling Andere gedraging
Eenzijdig Meerzijdig Rechtmatig Onrechtmatig
Gericht/Ongericht Overeenkomst/Andere
meerzijdige
rechtshandeling
Voor uitwerking van de jurisprudentie zie document Jurisprudentie IPr:
HR 30 januari 1959 Quint/Te poel (ongerechtvaardigde verkrijging, onderzoeksplicht)
HR 12 maart 1926 Goudse bouwmeester (natuurlijke verbintenis, morele verplichting)
Voor het artikel over het belang van de rechtsgeschiedenis zie werkgroep opdracht 1.2,
opdracht 3a.
Week 2.
Noodzakelijk is de bekwaamheid om een rechtshandeling te verrichten, art. 3:32 BW.
Uitzondering bekwaamheid = onbekwaamheid:
- Minderjarigheid, tot het 18e jaar. Tenzij toestemming van ouders/voogd of door
meerderjarigheid verklaring door de rechter. Art. 1:233 jo. 1:234 BW.
- Als iemand onder curatele is gesteld. Art. 1:378 jo. 1:381.
Art. 6:217 BW: de overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling, via aanbod en
aanvaarding. De overeenkomst is vormvrij, art. 3:37. De obligatoire overeenkomst =
verbintenis. Beginselen van het overeenkomstenrecht:
- Beginsel van partijautonomie, de zelfbeschikking/contractsvrijheid.
- Vertrouwensbeginsel
- Ongelijkheidscompensatie
- Trouw aan het gegeven woord
- Schuld/risico/rechtszekerheid-beginsel
- Beginsel van maatschappelijke aanvaardbaarheid
Uitgangspunt van het overeenkomstenrecht is dat men moet nakomen waartoe men zich
door het sluiten van de overeenkomst heeft verplicht. Art. 6:258 BW is een bepaling die de
rechter de bevoegdheid geeft om onder strikte voorwaarden in geval van onvoorziene
omstandigheden de overeenkomst te wijzigen of te ontbinden. Onvoorziene
omstandigheden: die van dien aard zijn dat de wederpartij ongewijzigde instandhouding van
de overeenkomst naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag verwachten.
Overmacht = vorm van tekortkoming.
Onvoorziene omstandigheden = dat een ongewijzigde instandhouding van de overeenkomst
niet verwacht mag worden.
