Werk & welzijn
Examen: 75% (meerkeuze-vragen)
Groepsopdracht: 25%
Inhoudsopgave
Inleiding ................................................................................................................................................................................. 1
Definities van werk & welzijn .......................................................................................................................................................... 1
Werk (Boardman, 2003) ............................................................................................................................................................1
Welzijn ...............................................................................................................................................................................................2
4 grote veranderingen ....................................................................................................................................................................... 2
Ander werk ......................................................................................................................................................................................2
Anders werken ...............................................................................................................................................................................3
Anders werkvolk ...........................................................................................................................................................................3
Andere organisaties .....................................................................................................................................................................3
Sinds kort: artikel 107, functie 3 ............................................................................................................................................3
Emotioneel werk ................................................................................................................................................................. 4
Functie van emoties ............................................................................................................................................................................ 4
Emotioneel werk .................................................................................................................................................................................. 4
Definities ...........................................................................................................................................................................................4
Herkenning en regulatie ............................................................................................................................................................5
Omgaan met dissonantie ...........................................................................................................................................................5
Gevolgen van emotioneel werk ....................................................................................................................................................... 6
Compassie-moeheid.....................................................................................................................................................................6
Burn-out ............................................................................................................................................................................................7
Secundaire traumatische stress .............................................................................................................................................7
Plaatsvervangend trauma .........................................................................................................................................................8
Wat kunnen we eraan doen? ........................................................................................................................................................... 8
Kennen ...............................................................................................................................................................................................8
Herkennen ........................................................................................................................................................................................8
Doen ....................................................................................................................................................................................................9
Voelen.................................................................................................................................................................................................9
Mantelzorg.......................................................................................................................................................................... 11
Werkende mantelzorgers .............................................................................................................................................................. 11
WIN-WIN-WIN ............................................................................................................................................................................ 11
Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid .................................................................................................................................. 12
Pijler 1: visie ................................................................................................................................................................................. 12
Pijler 2: bekend & bespreekbaar ......................................................................................................................................... 12
Pijler 3: maatregelen ................................................................................................................................................................ 13
Psychische kwetsbaarheid ........................................................................................................................................... 15
Betekenis van werk .......................................................................................................................................................................... 15
Uitdaging: lage werkzaamheid ............................................................................................................................................. 15
Uitdaging: barrières (Blustein, 2006) ............................................................................................................................... 16
Over wie hebben we het? ................................................................................................................................................................ 17
Invaliditeit ..................................................................................................................................................................................... 17
Instanties ....................................................................................................................................................................................... 18
A
, Begeleiding naar werk .................................................................................................................................................................... 19
Kan men werken? ...................................................................................................................................................................... 19
Participatieladder ...................................................................................................................................................................... 19
Wetenschap achter de praktijk ............................................................................................................................................ 20
Re-integratietraject ................................................................................................................................................................... 22
Disclosure ............................................................................................................................................................................................. 22
Beïnvloedende factoren .......................................................................................................................................................... 23
Nadenken over disclosure...................................................................................................................................................... 23
Solliciteren met een arbeidshandicap ..................................................................................................................... 25
Motivatiebrief ..................................................................................................................................................................................... 25
CV (curriculum vitae) ...................................................................................................................................................................... 25
Voor gevorderden ............................................................................................................................................................................. 25
Discriminatie ..................................................................................................................................................................... 27
Directe discriminatie ....................................................................................................................................................................... 27
Indirecte discriminatie ................................................................................................................................................................... 28
Positieve discriminatie vs positieve actie ................................................................................................................................ 28
Opdracht geven & discriminatie door associatie.................................................................................................................. 29
Meervoudige discriminatie ........................................................................................................................................................... 29
Burn-out .............................................................................................................................................................................. 30
Historiek van burn-out ................................................................................................................................................................... 30
Omschrijving ....................................................................................................................................................................................... 31
Traditionele vs. nieuwe benadering .................................................................................................................................. 31
Burn-out vs. Depressie ............................................................................................................................................................ 32
Ernst en verloop ......................................................................................................................................................................... 32
Oorzaken van burn-out .................................................................................................................................................................. 33
Van stress naar burn-out ........................................................................................................................................................ 33
Draagkracht vs. draaglast ....................................................................................................................................................... 33
Verklarend model ...................................................................................................................................................................... 33
Burn-out identificeren..................................................................................................................................................................... 34
Burn-out Assessment Tool (BAT) ....................................................................................................................................... 34
Behandeling van burn-out............................................................................................................................................................. 34
Preventie ........................................................................................................................................................................................ 34
Curatie (bij uitval)...................................................................................................................................................................... 35
Re-integratie................................................................................................................................................................................. 35
Ouder worden op het werk .......................................................................................................................................... 36
Leeftijdsdimensie model ................................................................................................................................................................. 36
Duurzame inzetbaarheid ............................................................................................................................................................... 36
Individueel niveau ............................................................................................................................................................................ 38
Kunnen (ability).......................................................................................................................................................................... 38
Willen (agility)............................................................................................................................................................................. 38
Taakniveau .......................................................................................................................................................................................... 39
Organisatieniveau ............................................................................................................................................................................ 39
Macroniveau ....................................................................................................................................................................................... 39
SOC – MODEL ...................................................................................................................................................................................... 40
B
, Gedetailleerde strategie .......................................................................................................................................................... 41
Wergerelateerd gebruik van alcohol, drugs en medicatie (ADM) ................................................................. 42
Inleiding ................................................................................................................................................................................................ 42
Limiet ..................................................................................................................................................................................................... 42
Middelengebruik en werk .............................................................................................................................................................. 42
Middelengebruik en samenhang: ........................................................................................................................................ 43
Wetgend kader ................................................................................................................................................................................... 44
Van wetgeving naar praktijk ................................................................................................................................................. 44
Problematisch gebruik en werk .................................................................................................................................................. 46
Signalen .......................................................................................................................................................................................... 46
Procedure bij acuut misbruik ............................................................................................................................................... 46
C
, Inleiding
Definities van werk & welzijn
Werk (Boardman, 2003)
• Doelgericht
o Niet volledig vrij gekozen met als doel te relaxen (↔ hobby)
o Verkrijgen v.e bepaald resultaat in ruil voor iets anders
• Binnen (organisatorische) grenzen
o Hoe doel bereiken, hoeveel tijd of de omgeving waarin je handelt
o Gecoördineerd= niet gewoon random dingen
o Fysieke, emotionele of mentale inspanning
• Andere/samenleving heeft er baat bij
o Dus ook: vrijwilligerswerk en huishoudelijk werk
▪ Wordt niet vergoed, MAAR is wel werk
Inactieve bevolking
= bevolking die nog niet of niet
meer aan de beroepsleeftijd
voldoen
NWWZ = Niet Werkende Werk
Zoekers
NWNWZ = Niet Werkende Niet
Werk Zoekend
↪ inzetbaar = kiezen zelf om geen werk te zoeken
↪ niet direct inzetbaar = kunnen na een bepaalde tijd terug werk zoeken
↪ niet inzetbaar = kunnen niet werken dus zoeken geen werk (vb. zware handicap)
Primaire = handenarbeid
Secundaire = product leveren/ product produceren (vb. in een fabriek werken)
Tertiaire = bieden dienst (vb. dienst als luisterend oor: psychologisch consulent)
Werk = OPUS (uitdaging & zelfverwezenlijking)
→ leuk (ik ga graag naar werk)
• Latente deprivatie model (Marie Jahoda)
o Inkomen (manifest ≈ duidelijk reden)
→ Latente redenen
o Structuur in tijd
o Opportuniteiten tot sociaal contact
o Gedeeld doel, bijdrage tot de gemeenschap
o Sociale identiteit / status
o Zelfrealisatie
1
Examen: 75% (meerkeuze-vragen)
Groepsopdracht: 25%
Inhoudsopgave
Inleiding ................................................................................................................................................................................. 1
Definities van werk & welzijn .......................................................................................................................................................... 1
Werk (Boardman, 2003) ............................................................................................................................................................1
Welzijn ...............................................................................................................................................................................................2
4 grote veranderingen ....................................................................................................................................................................... 2
Ander werk ......................................................................................................................................................................................2
Anders werken ...............................................................................................................................................................................3
Anders werkvolk ...........................................................................................................................................................................3
Andere organisaties .....................................................................................................................................................................3
Sinds kort: artikel 107, functie 3 ............................................................................................................................................3
Emotioneel werk ................................................................................................................................................................. 4
Functie van emoties ............................................................................................................................................................................ 4
Emotioneel werk .................................................................................................................................................................................. 4
Definities ...........................................................................................................................................................................................4
Herkenning en regulatie ............................................................................................................................................................5
Omgaan met dissonantie ...........................................................................................................................................................5
Gevolgen van emotioneel werk ....................................................................................................................................................... 6
Compassie-moeheid.....................................................................................................................................................................6
Burn-out ............................................................................................................................................................................................7
Secundaire traumatische stress .............................................................................................................................................7
Plaatsvervangend trauma .........................................................................................................................................................8
Wat kunnen we eraan doen? ........................................................................................................................................................... 8
Kennen ...............................................................................................................................................................................................8
Herkennen ........................................................................................................................................................................................8
Doen ....................................................................................................................................................................................................9
Voelen.................................................................................................................................................................................................9
Mantelzorg.......................................................................................................................................................................... 11
Werkende mantelzorgers .............................................................................................................................................................. 11
WIN-WIN-WIN ............................................................................................................................................................................ 11
Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid .................................................................................................................................. 12
Pijler 1: visie ................................................................................................................................................................................. 12
Pijler 2: bekend & bespreekbaar ......................................................................................................................................... 12
Pijler 3: maatregelen ................................................................................................................................................................ 13
Psychische kwetsbaarheid ........................................................................................................................................... 15
Betekenis van werk .......................................................................................................................................................................... 15
Uitdaging: lage werkzaamheid ............................................................................................................................................. 15
Uitdaging: barrières (Blustein, 2006) ............................................................................................................................... 16
Over wie hebben we het? ................................................................................................................................................................ 17
Invaliditeit ..................................................................................................................................................................................... 17
Instanties ....................................................................................................................................................................................... 18
A
, Begeleiding naar werk .................................................................................................................................................................... 19
Kan men werken? ...................................................................................................................................................................... 19
Participatieladder ...................................................................................................................................................................... 19
Wetenschap achter de praktijk ............................................................................................................................................ 20
Re-integratietraject ................................................................................................................................................................... 22
Disclosure ............................................................................................................................................................................................. 22
Beïnvloedende factoren .......................................................................................................................................................... 23
Nadenken over disclosure...................................................................................................................................................... 23
Solliciteren met een arbeidshandicap ..................................................................................................................... 25
Motivatiebrief ..................................................................................................................................................................................... 25
CV (curriculum vitae) ...................................................................................................................................................................... 25
Voor gevorderden ............................................................................................................................................................................. 25
Discriminatie ..................................................................................................................................................................... 27
Directe discriminatie ....................................................................................................................................................................... 27
Indirecte discriminatie ................................................................................................................................................................... 28
Positieve discriminatie vs positieve actie ................................................................................................................................ 28
Opdracht geven & discriminatie door associatie.................................................................................................................. 29
Meervoudige discriminatie ........................................................................................................................................................... 29
Burn-out .............................................................................................................................................................................. 30
Historiek van burn-out ................................................................................................................................................................... 30
Omschrijving ....................................................................................................................................................................................... 31
Traditionele vs. nieuwe benadering .................................................................................................................................. 31
Burn-out vs. Depressie ............................................................................................................................................................ 32
Ernst en verloop ......................................................................................................................................................................... 32
Oorzaken van burn-out .................................................................................................................................................................. 33
Van stress naar burn-out ........................................................................................................................................................ 33
Draagkracht vs. draaglast ....................................................................................................................................................... 33
Verklarend model ...................................................................................................................................................................... 33
Burn-out identificeren..................................................................................................................................................................... 34
Burn-out Assessment Tool (BAT) ....................................................................................................................................... 34
Behandeling van burn-out............................................................................................................................................................. 34
Preventie ........................................................................................................................................................................................ 34
Curatie (bij uitval)...................................................................................................................................................................... 35
Re-integratie................................................................................................................................................................................. 35
Ouder worden op het werk .......................................................................................................................................... 36
Leeftijdsdimensie model ................................................................................................................................................................. 36
Duurzame inzetbaarheid ............................................................................................................................................................... 36
Individueel niveau ............................................................................................................................................................................ 38
Kunnen (ability).......................................................................................................................................................................... 38
Willen (agility)............................................................................................................................................................................. 38
Taakniveau .......................................................................................................................................................................................... 39
Organisatieniveau ............................................................................................................................................................................ 39
Macroniveau ....................................................................................................................................................................................... 39
SOC – MODEL ...................................................................................................................................................................................... 40
B
, Gedetailleerde strategie .......................................................................................................................................................... 41
Wergerelateerd gebruik van alcohol, drugs en medicatie (ADM) ................................................................. 42
Inleiding ................................................................................................................................................................................................ 42
Limiet ..................................................................................................................................................................................................... 42
Middelengebruik en werk .............................................................................................................................................................. 42
Middelengebruik en samenhang: ........................................................................................................................................ 43
Wetgend kader ................................................................................................................................................................................... 44
Van wetgeving naar praktijk ................................................................................................................................................. 44
Problematisch gebruik en werk .................................................................................................................................................. 46
Signalen .......................................................................................................................................................................................... 46
Procedure bij acuut misbruik ............................................................................................................................................... 46
C
, Inleiding
Definities van werk & welzijn
Werk (Boardman, 2003)
• Doelgericht
o Niet volledig vrij gekozen met als doel te relaxen (↔ hobby)
o Verkrijgen v.e bepaald resultaat in ruil voor iets anders
• Binnen (organisatorische) grenzen
o Hoe doel bereiken, hoeveel tijd of de omgeving waarin je handelt
o Gecoördineerd= niet gewoon random dingen
o Fysieke, emotionele of mentale inspanning
• Andere/samenleving heeft er baat bij
o Dus ook: vrijwilligerswerk en huishoudelijk werk
▪ Wordt niet vergoed, MAAR is wel werk
Inactieve bevolking
= bevolking die nog niet of niet
meer aan de beroepsleeftijd
voldoen
NWWZ = Niet Werkende Werk
Zoekers
NWNWZ = Niet Werkende Niet
Werk Zoekend
↪ inzetbaar = kiezen zelf om geen werk te zoeken
↪ niet direct inzetbaar = kunnen na een bepaalde tijd terug werk zoeken
↪ niet inzetbaar = kunnen niet werken dus zoeken geen werk (vb. zware handicap)
Primaire = handenarbeid
Secundaire = product leveren/ product produceren (vb. in een fabriek werken)
Tertiaire = bieden dienst (vb. dienst als luisterend oor: psychologisch consulent)
Werk = OPUS (uitdaging & zelfverwezenlijking)
→ leuk (ik ga graag naar werk)
• Latente deprivatie model (Marie Jahoda)
o Inkomen (manifest ≈ duidelijk reden)
→ Latente redenen
o Structuur in tijd
o Opportuniteiten tot sociaal contact
o Gedeeld doel, bijdrage tot de gemeenschap
o Sociale identiteit / status
o Zelfrealisatie
1