Samenvatting zuurstoftoediening en inhalatietherapie

Zuurstof en inhalatietherapie

Respiratoir falen
 Ademhaling is van sterk belang voor vitale lichaamsfuncties, met als doel zorgen voor
regelmatige uitwisseling van zuurstof en koolzuur. Bij goed functionerende ademhaling kan
een mens veel doen, maar wanneer er stoornissen optreden in de ademhaling heeft dat
direct invloed op dagelijkse handelingen
 Er is toenemende prevalentie van longaandoeningen  COPD wordt voorspelt als de
belangrijkste doodoorzaak tegen 2030
 Zuurstof en inhalatie therapie belangrijke behandelingen voor stoornissen

Gasuitwisseling
Functie longen: zuurstofopname en koolstofdioxideafgifte

Bestaat uit 4 delen:

 De ventilatie is het transport van het gasmengel in de luchtweg van en naar het alveo-
capillair membraan (= het grensvlak tussen alveole en capillair of tussen bloed en gas)

 De diffusie is de gasuitwisseling doorheen het alveo-capillair membraan

 De perfusie is de beweging van het bloed naar en van de alveolen

 De oxygenatie is de afgifte van zuurstof aan het bloed en de verzadiging ervan met zuurstof.
De zuurstof wordt dan gebonden aan de hemoglobine.

Oorzaken van respiratior falen
Respiratior falen is een syndroom van inadequate gasuitwisseling ten gevolge van het falen één of
meerdere onderdelen van het ademhalingstelsel. Wanneer er een stoornis optreedt op vlak van
ventilatie, perfusie, difussie of oxygenatie zal er onvoldoende zuurstofvoorziening van de weefsels
zijn.

Afwijkingen in de ventilatie
Ventilatie hangt af van de doorgangkelijkheid van de luchtwegen, het vermogen om de luchtwegen
vrij te maken, borstkas uit te zetten en goedwerkende alveoli

Factoren die goede ventilatie kunnen verhinderen:

 Elke beperking in het vermogen de luchtwegen vrij te maken, bijvoorbeeld niet kunnen
hoesten, intubatie, verlaagd bewustzijn.

 Elke beperking van het uitzetten van de alveoli, bijvoorbeeld pneumonie, gebroken
ribben, pijn, misvorming van de borstkas, neurologische aandoeningen, ademhaling
onderdrukkende middelen, immobiliteit.

 Factoren die de surfactantactiviteit beïnvloeden, bijvoorbeeld narcotica, verdoving,
snelstromende zuurstof.

,Afwijkingen in de diffusie
 De snelheid waarmee diffusie plaatsvindt, is afhankelijk van het spanningsverschil tussen de
alveolus en het bloed, de dikte van de oppervlakte waarover de diffusie moet plaatsvinden
en de grootte van het oppervlak dat voor diffusie beschikbaar is.
 De dikte van het diffusie-oppervlak zal bijvoorbeeld toenemen door een laag slijm in de
alveolus. Elke ziekte die de alveolaire membraan verdikt (bijvoorbeeld door fibrose)
vermindert de permeabiliteit van de alveoli en leidt tot verminderde pO2 (hypoxemie).

Afwijkingen in de perfusie
 Om cellen zuurstof te laten opnemen en afvalstoffen te laten afgeven, moet er bloed door de
capillairen van de weefsels stromen. Een adequate perfusie is afhankelijk van een normaal
bloedvolume, een goed vaatstelsel en voldoende pompkracht van het hart.
 Elke pathologie die het bloedvolume, het functioneren van het hart of de doorgankelijkheid
van de vaten negatief beïnvloedt, kan een onvoldoende perfusie van het weefsel
veroorzaken.
 Als een perfusiestoornis optreedt in de longcapillairen (bijvoorbeeld longembolie), vindt er
onvoldoende gasuitwisseling plaats, vooral de opname van zuurstof wordt dan beïnvloed.

Afwijkingen in de oxygenatie
 Bij oxygenatie wordt gebonden aan hemoglobine. Er is sprake van arterieel (zuurstofrijk)
bloed. Hier is nog geen sprake over de afgifte van de zuurstof aan de cellen of weefsels.
 Stoornissen in de bijvoorbeeld aanmaak of afbraak van erytrocyten (rode bloedcellen)
kunnen gevolgen hebben voor de zuurstofvoorziening of oxygenatie.



Beoordeling van ademhalingsfuncties
Klinisch onderzoek
Mogelijke klinische tekenen bij respiratoir falen:

 Wheezing
 Stridor
 Hoesten
 Cyanose: paarsblauwe verkleuring van huid en slijmvliezen: duidelijk zichtbaar t.h.v. neus,
lippen, oren, nagelbedden
 Gevoel van zwakte, krachteloosheid, hoofdpijn, sufheid ten gevolge van hypoxie –
hypoxemie
 Dyspnoe met angst, onveilig gevoel en overdreven transpiratie als mogelijke gevolgen
 Hoge of erg lage pols- en ademhalingsfrequentie
 Neusvleugelen
 …


Technische onderzoeken
Er bestaan verschillende onderzoeken om de respiratiore toestand te beoordelen:

- Pulseoxymetrie: Een pulsoxymeter is een medisch instrument waarmee de zuurstofsaturatie
oftewel de hoeveelheid zuurstof in het bloed kan worden bepaald. Dit wordt via een clipje op
een vinger gemeten

, - Arteriële bloedgaswaarden: Een bloedgasbepaling leert ons iets over de oxygenatie, de
ventilatie en het zuur-base evenwicht van de zorgontvanger. Hiervoor wordt een arterie ter
hoogte van pols of lies door de arts aangeprikt met een gewone spuit en naald.

Zorgaspecten bij respiratior falen
Er kunnen verschillende acties ondernomen worden:

Angst reduceren
Door ademnood is de ZO vaak angstig:

- Geef de ZO een veilig gevoel
- Installeer hem in een comfortabele houding, pas die regelmatig aan
- Geef de ZO voldoende rust, niet teveel laten spreken,…
- Zorg voor rustige omgeving
- Tracht de gemoedstoestand van de ZO te leren kennen
- Ga regelmatig de ZO observeren  zorgt ervoor dat de ZO beseft dat er iemand is die heml
kan opvangen als het mis gaat
- Oproepsysteem binnen handbereik leggen + iedere oproep snel beantwoorden

zuurstoftoediening
zie hfstk zuurstoftoediening

specifieke behandelingen
dit is afhankelijk van het soort respiratior falen het kan hierbij gaan om een infectiebestrijding,
cardiale ondersteuning, medicatietoediening,…

kunstmatige ventilatie
- Manuele maskerballon beademing  is de eenvoudigste vorm
- Mechanische ventilatie: bij blijvende respiratiore insufficïentie
- Vervoerd naar kritieke dienst met mogelijkheid tot nauwkeurige monitoring en kunstmatige
ventilatie: indien respiratiore functies ernstig verstoord zijn of dreigt ernstig te verstoren