Samenvattingen Bijzondere overeenkomsten
bijzondere overeenkomsten / benoemde overeenkomsten = bijzondere
regeling die aanvullend is op de algemene regels van het overeenkomstenrecht
↪ bevordert het goede verloop van het rechtsverkeer
↪ wetgever wenst bij verschillende overeenkomsten de zwakkere partij te
beschermen tegen de sterkere partijen
↪ bepalingen mogen niet ten nadele zwakkere partij worden afgeweken
↪ lex specialis derogat lex generali = bijzondere wettelijke regels gaan altijd
voor de algemene wettelijke regels
Code Civil = het Franse Burgerlijk Wetboek uit de tijd van Napoleon Bonaparte
(1769-1821), dat een grote invloed heeft gehad op de wetgeving van EU
↪ Civil Law = gebruikelijke benaming voor de Europese rechtssystemen met
een napoleontisch of Romaans-Germaans systeem
Angelsaksisch recht / Angelo-Amerikaans recht = het rechtssysteem dat in
ex-kolonisch en landen van het Gemenebest van Naties wordt gehanteerd,
waarin aan rechtspraak een zeer grote rol is toebedeeld
↪ Common Law = gebruikelijke benaming
De Europese Unie heeft richtlijnen vastgesteld voor consumentenbescherming.
↪ Europese richtlijn = lidstaten moeten de Europese wetgeving binnen een
bepaalde termijn aanpassen aan hun nationale wetgeving
↪ Europese verordening = verordeningen die rechtstreeks gelden in de
lidstaten van de Europese Unie en hebben privaatrechtelijke aspecten
gewoonterecht = de maatschappelijke gebruiken en gewoonten die op een
bepaald terrein gelden
dwingend recht = recht waarvan niet mag worden afgeweken
↪ afwijken ten gunste van de beschermde partij is wel toegestaan
↪ semidwingend recht = bepaling waarvan alleen mag worden afgeweken bij
schriftelijke overeenkomst
↪ partijen staan langer stil bij een schriftelijke overeenkomst
↪ driekwartdwingend recht = bepalingen waarvan alleen bij collectieve
arbeidsovereenkomst (cao) mag worden afgeweken
↪ bij het opstellen van de cao zijn altijd vertegenwoordigers betrokken en
zij moeten instemmen, wordt de positie van de werknemer verdedigd
aanvullend recht / regelend recht = duidelijkheid over een bepaald aspect
van de overeenkomst als partijen niets hebben afgesproken
↪ partijen kunnen afwijken van hetgeen dat de wetgever heeft bepaald
pacta sunt servanda = een verbintenis uit (bijzondere) overeenkomst moet
worden nagekomen: afspraken dienen te worden nageleefd
↪ uitgangspunt van de wetgever
↪ zorgt voor rechtszekerheid en bevordert het handelsverkeer
, Samenvattingen Bijzondere overeenkomsten
gemengde overeenkomst (art. 6:215 BW)= voldoet een overeenkomst aan de
omschrijving van 2 of meer door de wet geregelde bijzondere soorten van
overeenkomsten, dan zijn in beginsel alle regels gezamenlijk van toepassing
↪ als er tegenstrijdige belangen zijn, moet worden bezien aan welke regel de
voorrang moet worden gegeven aan de hand van de bedoeling van de wetgever
samengestelde overeenkomst = overeenkomst die in meerdere, afzonderlijke
bijzondere overeenkomsten uiteenvalt: zijn goed van elkaar te scheiden
precontractuele verbintenissen = wettelijke regeling van een bijzondere
overeenkomst met bepalingen over verplichtingen die al ontstaan voordat er
sprake is van een overeenkomst
↪ verbintenis vloeit dan voort uit de wet; niet uit een overeenkomst
postcontractuele verbintenissen = verbintenissen die na tenietgaan van de
overeenkomst nog kunnen ontstaan
inspanningsverbintenis = de inspanning die de schuldenaar moet leveren
staat voorop; het resultaat wordt niet gegarandeerd
resultaatsverbintenis = het resultaat staat voorop
De Nederlandse leer is door de combinatie van een taalkundige uitleg en de
aandacht voor de bedoeling van partijen en overige omstandigheden gemengd.
objectieve uitleg = taalkundige uitleg staat voorop bij de uitleg van contract
subjectieve uitleg = bedoeling van partijen staat centraal bij contract
verduidelijkende regels = regels die door de wetgever zijn opgenomen om
duidelijkheid te scheppen en mogelijke misverstanden tegen te gaan
essentialia = noodzakelijke elementen van een overeenkomst op grond van de
wet, zonder welke we niet van een overeenkomst kunnen spreken
↪ art. 7:4 BW: de prijs bij een koopovereenkomst behoort niet tot de essentialia
overeenkomsten sui generis = overeenkomsten zonder wettelijke regeling
↪ geheimhoudingsovereenkomst
↪ over de onderhandelingen mag niets naar buiten worden gebracht en
dat voorbeelden en documenten moeten worden vernietigd
↪ op de overtreding staat een forse boete
↪ franchiseovereenkomst
↪ franchisenemer kan tegen vergoeding gebruik maken van een
bedrijfsformule van een franchisegever
↪ stageovereenkomst
↪ het leerproces van stagiair staat voorop in plaats van werkzaamheden
↪ overeenkomst tot het verrichten van vrijwilligerswerk
↪ sponsorovereenkomst
absolute werking = een beginsel geldt in elke situatie zonder uitzonderingen
, Samenvattingen Bijzondere overeenkomsten
art. 6:217 lid 1 BW: een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de
aanvaarding daarvan
art. 6:248 lid 1 BW: een overeenkomst heeft niet alleen de door partijen
overeengekomen rechtsgevolgen, maar ook die welke, naar de aard van de
overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen van redelijkheid en billijkheid
voortvloeien
Ermes-Haviltex arrest - Haviltex-criterium (HR 13 maart 1981)
Uitleg van de bewoordingen/afspraken van een overeenkomst. Contractuitleg
kan in de praktijk ingewikkeld zijn en alle relevante omstandigheden kunnen
worden meegewogen.
Door partijen werd getwist over de vraag wat er met het begrip ‘teruggeven’
werd bedoeld. Haviltex was van mening dat teruggeven betekende dat hij een
gekochte machine zonder reden mocht teruggeven, terwijl Ermes van mening
was dat met het begrip werd bedoeld dat de machine alleen met een gegronde
reden mocht worden teruggegeven.
De HR besliste dat voor de uitleg van een bepaling in een contract niet alleen
moet worden gekeken naar de letterlijke, taalkundige betekenis van de bepaling,
maar ook naar de bedoeling van partijen. Daarbij kunnen de maatschappelijke
positie en juridische kennis van de betrokken partijen van belang zijn. Een partij
die niet beschikt over juridische kennis, kan met een juridische uitdrukking
immers vaak wat anders bedoelen dan iemand die juridisch onderlegd is. Deze
omstandigheid mag worden meegewogen in de uitleg van de overeenkomst.
Een overeenkomst kan vormvrij tot stand komen, tenzij de wet extra eisen stelt.
↪ art. 7:2 lid 1 BW: een koopovereenkomst van een onroerende moet schriftelijk
worden overeengekomen wanneer de koper een consument is
↪ consument heeft 3 dagen de bedenktijd en kan de overeenkomst
zonder opgave van redenen in deze termijn ontbinden
3 overeenkomsten waarvan partij voor andere partij werkzaamheden verricht:
1. arbeidsovereenkomst
2. overeenkomst van opdracht
3. overeenkomst tot aanneming van werk
↪ Groen-Schoevers-arrest (HR 21 november 1997): voor de vraag van welke
overeenkomst sprake is wordt gekeken naar alle omstandigheden van het geval
↪ het benoemen van hun bedoeling is van belang; niet doorslaggevend
↪ werknemer bij een arbeidsovereenkomst is altijd een natuurlijk persoon:
opdrachtnemers en aannemers kunnen ook rechtspersonen zijn
↪ opdrachtnemers en aannemers kunnen hulppersonen inschakelen
↪ werknemers hebben een sterkere bescherming tegen ontslag en worden
beschermd door socialeverzekeringswetgeving
bijzondere overeenkomsten / benoemde overeenkomsten = bijzondere
regeling die aanvullend is op de algemene regels van het overeenkomstenrecht
↪ bevordert het goede verloop van het rechtsverkeer
↪ wetgever wenst bij verschillende overeenkomsten de zwakkere partij te
beschermen tegen de sterkere partijen
↪ bepalingen mogen niet ten nadele zwakkere partij worden afgeweken
↪ lex specialis derogat lex generali = bijzondere wettelijke regels gaan altijd
voor de algemene wettelijke regels
Code Civil = het Franse Burgerlijk Wetboek uit de tijd van Napoleon Bonaparte
(1769-1821), dat een grote invloed heeft gehad op de wetgeving van EU
↪ Civil Law = gebruikelijke benaming voor de Europese rechtssystemen met
een napoleontisch of Romaans-Germaans systeem
Angelsaksisch recht / Angelo-Amerikaans recht = het rechtssysteem dat in
ex-kolonisch en landen van het Gemenebest van Naties wordt gehanteerd,
waarin aan rechtspraak een zeer grote rol is toebedeeld
↪ Common Law = gebruikelijke benaming
De Europese Unie heeft richtlijnen vastgesteld voor consumentenbescherming.
↪ Europese richtlijn = lidstaten moeten de Europese wetgeving binnen een
bepaalde termijn aanpassen aan hun nationale wetgeving
↪ Europese verordening = verordeningen die rechtstreeks gelden in de
lidstaten van de Europese Unie en hebben privaatrechtelijke aspecten
gewoonterecht = de maatschappelijke gebruiken en gewoonten die op een
bepaald terrein gelden
dwingend recht = recht waarvan niet mag worden afgeweken
↪ afwijken ten gunste van de beschermde partij is wel toegestaan
↪ semidwingend recht = bepaling waarvan alleen mag worden afgeweken bij
schriftelijke overeenkomst
↪ partijen staan langer stil bij een schriftelijke overeenkomst
↪ driekwartdwingend recht = bepalingen waarvan alleen bij collectieve
arbeidsovereenkomst (cao) mag worden afgeweken
↪ bij het opstellen van de cao zijn altijd vertegenwoordigers betrokken en
zij moeten instemmen, wordt de positie van de werknemer verdedigd
aanvullend recht / regelend recht = duidelijkheid over een bepaald aspect
van de overeenkomst als partijen niets hebben afgesproken
↪ partijen kunnen afwijken van hetgeen dat de wetgever heeft bepaald
pacta sunt servanda = een verbintenis uit (bijzondere) overeenkomst moet
worden nagekomen: afspraken dienen te worden nageleefd
↪ uitgangspunt van de wetgever
↪ zorgt voor rechtszekerheid en bevordert het handelsverkeer
, Samenvattingen Bijzondere overeenkomsten
gemengde overeenkomst (art. 6:215 BW)= voldoet een overeenkomst aan de
omschrijving van 2 of meer door de wet geregelde bijzondere soorten van
overeenkomsten, dan zijn in beginsel alle regels gezamenlijk van toepassing
↪ als er tegenstrijdige belangen zijn, moet worden bezien aan welke regel de
voorrang moet worden gegeven aan de hand van de bedoeling van de wetgever
samengestelde overeenkomst = overeenkomst die in meerdere, afzonderlijke
bijzondere overeenkomsten uiteenvalt: zijn goed van elkaar te scheiden
precontractuele verbintenissen = wettelijke regeling van een bijzondere
overeenkomst met bepalingen over verplichtingen die al ontstaan voordat er
sprake is van een overeenkomst
↪ verbintenis vloeit dan voort uit de wet; niet uit een overeenkomst
postcontractuele verbintenissen = verbintenissen die na tenietgaan van de
overeenkomst nog kunnen ontstaan
inspanningsverbintenis = de inspanning die de schuldenaar moet leveren
staat voorop; het resultaat wordt niet gegarandeerd
resultaatsverbintenis = het resultaat staat voorop
De Nederlandse leer is door de combinatie van een taalkundige uitleg en de
aandacht voor de bedoeling van partijen en overige omstandigheden gemengd.
objectieve uitleg = taalkundige uitleg staat voorop bij de uitleg van contract
subjectieve uitleg = bedoeling van partijen staat centraal bij contract
verduidelijkende regels = regels die door de wetgever zijn opgenomen om
duidelijkheid te scheppen en mogelijke misverstanden tegen te gaan
essentialia = noodzakelijke elementen van een overeenkomst op grond van de
wet, zonder welke we niet van een overeenkomst kunnen spreken
↪ art. 7:4 BW: de prijs bij een koopovereenkomst behoort niet tot de essentialia
overeenkomsten sui generis = overeenkomsten zonder wettelijke regeling
↪ geheimhoudingsovereenkomst
↪ over de onderhandelingen mag niets naar buiten worden gebracht en
dat voorbeelden en documenten moeten worden vernietigd
↪ op de overtreding staat een forse boete
↪ franchiseovereenkomst
↪ franchisenemer kan tegen vergoeding gebruik maken van een
bedrijfsformule van een franchisegever
↪ stageovereenkomst
↪ het leerproces van stagiair staat voorop in plaats van werkzaamheden
↪ overeenkomst tot het verrichten van vrijwilligerswerk
↪ sponsorovereenkomst
absolute werking = een beginsel geldt in elke situatie zonder uitzonderingen
, Samenvattingen Bijzondere overeenkomsten
art. 6:217 lid 1 BW: een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de
aanvaarding daarvan
art. 6:248 lid 1 BW: een overeenkomst heeft niet alleen de door partijen
overeengekomen rechtsgevolgen, maar ook die welke, naar de aard van de
overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen van redelijkheid en billijkheid
voortvloeien
Ermes-Haviltex arrest - Haviltex-criterium (HR 13 maart 1981)
Uitleg van de bewoordingen/afspraken van een overeenkomst. Contractuitleg
kan in de praktijk ingewikkeld zijn en alle relevante omstandigheden kunnen
worden meegewogen.
Door partijen werd getwist over de vraag wat er met het begrip ‘teruggeven’
werd bedoeld. Haviltex was van mening dat teruggeven betekende dat hij een
gekochte machine zonder reden mocht teruggeven, terwijl Ermes van mening
was dat met het begrip werd bedoeld dat de machine alleen met een gegronde
reden mocht worden teruggegeven.
De HR besliste dat voor de uitleg van een bepaling in een contract niet alleen
moet worden gekeken naar de letterlijke, taalkundige betekenis van de bepaling,
maar ook naar de bedoeling van partijen. Daarbij kunnen de maatschappelijke
positie en juridische kennis van de betrokken partijen van belang zijn. Een partij
die niet beschikt over juridische kennis, kan met een juridische uitdrukking
immers vaak wat anders bedoelen dan iemand die juridisch onderlegd is. Deze
omstandigheid mag worden meegewogen in de uitleg van de overeenkomst.
Een overeenkomst kan vormvrij tot stand komen, tenzij de wet extra eisen stelt.
↪ art. 7:2 lid 1 BW: een koopovereenkomst van een onroerende moet schriftelijk
worden overeengekomen wanneer de koper een consument is
↪ consument heeft 3 dagen de bedenktijd en kan de overeenkomst
zonder opgave van redenen in deze termijn ontbinden
3 overeenkomsten waarvan partij voor andere partij werkzaamheden verricht:
1. arbeidsovereenkomst
2. overeenkomst van opdracht
3. overeenkomst tot aanneming van werk
↪ Groen-Schoevers-arrest (HR 21 november 1997): voor de vraag van welke
overeenkomst sprake is wordt gekeken naar alle omstandigheden van het geval
↪ het benoemen van hun bedoeling is van belang; niet doorslaggevend
↪ werknemer bij een arbeidsovereenkomst is altijd een natuurlijk persoon:
opdrachtnemers en aannemers kunnen ook rechtspersonen zijn
↪ opdrachtnemers en aannemers kunnen hulppersonen inschakelen
↪ werknemers hebben een sterkere bescherming tegen ontslag en worden
beschermd door socialeverzekeringswetgeving
