Inhoudsopgave
Hoofdstuk 12 Cultuur.............................................................................................................................2
12.1 Inleiding......................................................................................................................................2
12.2 Typologieën van organisatiecultuur............................................................................................3
12.2.1 Benadering met groepsprocessen en organisatiecultuur....................................................3
12.2.2 Typologie van Harrison en Handy........................................................................................4
12.2.3 Typologie van Sanders en Neuijen.......................................................................................4
12.2.4 Typologie volgens beroepscultuur.......................................................................................5
12.2.5 Het drie-lagen model van Schein.........................................................................................6
12.2.6 Typologie van Kets de Vries en Miller..................................................................................6
12.2.7 Typologie van Quinn en Rohrbaugh.....................................................................................7
12.3 Cultuurverandering.....................................................................................................................7
12.4 Internationale cultuurmodellen..................................................................................................8
12.4.1 Het cultuurmodel van Hofstede...........................................................................................8
12.4.2 Het cultuurmodel van GLOBE..............................................................................................8
12.4.3 Het cultuurmodel van Trompenaars....................................................................................9
12.5 Zakendoen in verschillende culturen..........................................................................................9
12.5.1 Nederland............................................................................................................................9
12.5.2 Duitsland............................................................................................................................10
12.5.3 India...................................................................................................................................10
12.5.4 Frankrijk.............................................................................................................................10
12.5.5 Groot-Brittannië.................................................................................................................10
12.5.6 De Verenigde Staten..........................................................................................................10
12.5.7 China..................................................................................................................................11
12.5.8 Brazilië...............................................................................................................................11
12.5.9 Rusland..............................................................................................................................11
12.5.10 Japan................................................................................................................................11
1
, Hoofdstuk 12 Cultuur
12.1 Inleiding
Organisatiecultuur is een verzameling opvattingen over het werk, over elkaar, over zichzelf en over
de organisatie.
Het ui-model van Hofstede & Hofstede omschrijft cultuur als collectieve programmering van de geest
die de ene groep mensen van een andere groep onderscheidt. Dit kan zowel op toepassing zijn op
organisaties als op landen.
a. Symbolen. Binnen het ui-model is de eerste laag het meest oppervlakkig. De symbolen zijn
voor iedereen zichtbaar.
b. Helden. Helden zijn meestal personen die binnen de organisatie een hoog aanzien hebben of
hebben gehad. Dit kan in teken staan van de manier van leidinggeven, charisma, daadkracht
en ondernemerschap.
c. Rituelen. Met rituelen worden de collectieve activiteiten in een organisatie bedoeld. Rituelen
zijn in principe overbodig, maar in sociaal opzicht erg belangrijk voor de organisatie en
cultuur.
d. Waarden. Waarden zijn de diepste laag binnen een cultuur en zijn niet zichtbaar. Onderdeel
van de waarden van een organisatie zijn de opvattingen die spelen bij de onderwerpen als
goed en fout, wat als normaal kan beschouwd en wat niet, wat naar elkaar toe gebruikelijk is
of juist niet.
Kenmerken van een sterke cultuur (Robbins & Coulter, 2015):
a. Waarden worden breed gedeeld;
b. Boodschappen over wat belangrijk is, zijn consistent;
c. Medewerkers kunnen verhalen vertellen over historie en helden;
d. Medewerkers identificeren zich sterk met de cultuur;
e. Er is een sterke relatie tussen gedeelde waarden en gedrag.
De verschillende niveaus van cultuur zijn:
1. Nationale cultuur
2. Zaken- of sectorcultuur
3. Bedrijfscultuur
4. Individueel gedrag
Het ijsbergmodel van McClelland geeft weer waardoor gedrag (en kennis en vaardigheden) wordt
gevormd en beïnvloed.
2
Hoofdstuk 12 Cultuur.............................................................................................................................2
12.1 Inleiding......................................................................................................................................2
12.2 Typologieën van organisatiecultuur............................................................................................3
12.2.1 Benadering met groepsprocessen en organisatiecultuur....................................................3
12.2.2 Typologie van Harrison en Handy........................................................................................4
12.2.3 Typologie van Sanders en Neuijen.......................................................................................4
12.2.4 Typologie volgens beroepscultuur.......................................................................................5
12.2.5 Het drie-lagen model van Schein.........................................................................................6
12.2.6 Typologie van Kets de Vries en Miller..................................................................................6
12.2.7 Typologie van Quinn en Rohrbaugh.....................................................................................7
12.3 Cultuurverandering.....................................................................................................................7
12.4 Internationale cultuurmodellen..................................................................................................8
12.4.1 Het cultuurmodel van Hofstede...........................................................................................8
12.4.2 Het cultuurmodel van GLOBE..............................................................................................8
12.4.3 Het cultuurmodel van Trompenaars....................................................................................9
12.5 Zakendoen in verschillende culturen..........................................................................................9
12.5.1 Nederland............................................................................................................................9
12.5.2 Duitsland............................................................................................................................10
12.5.3 India...................................................................................................................................10
12.5.4 Frankrijk.............................................................................................................................10
12.5.5 Groot-Brittannië.................................................................................................................10
12.5.6 De Verenigde Staten..........................................................................................................10
12.5.7 China..................................................................................................................................11
12.5.8 Brazilië...............................................................................................................................11
12.5.9 Rusland..............................................................................................................................11
12.5.10 Japan................................................................................................................................11
1
, Hoofdstuk 12 Cultuur
12.1 Inleiding
Organisatiecultuur is een verzameling opvattingen over het werk, over elkaar, over zichzelf en over
de organisatie.
Het ui-model van Hofstede & Hofstede omschrijft cultuur als collectieve programmering van de geest
die de ene groep mensen van een andere groep onderscheidt. Dit kan zowel op toepassing zijn op
organisaties als op landen.
a. Symbolen. Binnen het ui-model is de eerste laag het meest oppervlakkig. De symbolen zijn
voor iedereen zichtbaar.
b. Helden. Helden zijn meestal personen die binnen de organisatie een hoog aanzien hebben of
hebben gehad. Dit kan in teken staan van de manier van leidinggeven, charisma, daadkracht
en ondernemerschap.
c. Rituelen. Met rituelen worden de collectieve activiteiten in een organisatie bedoeld. Rituelen
zijn in principe overbodig, maar in sociaal opzicht erg belangrijk voor de organisatie en
cultuur.
d. Waarden. Waarden zijn de diepste laag binnen een cultuur en zijn niet zichtbaar. Onderdeel
van de waarden van een organisatie zijn de opvattingen die spelen bij de onderwerpen als
goed en fout, wat als normaal kan beschouwd en wat niet, wat naar elkaar toe gebruikelijk is
of juist niet.
Kenmerken van een sterke cultuur (Robbins & Coulter, 2015):
a. Waarden worden breed gedeeld;
b. Boodschappen over wat belangrijk is, zijn consistent;
c. Medewerkers kunnen verhalen vertellen over historie en helden;
d. Medewerkers identificeren zich sterk met de cultuur;
e. Er is een sterke relatie tussen gedeelde waarden en gedrag.
De verschillende niveaus van cultuur zijn:
1. Nationale cultuur
2. Zaken- of sectorcultuur
3. Bedrijfscultuur
4. Individueel gedrag
Het ijsbergmodel van McClelland geeft weer waardoor gedrag (en kennis en vaardigheden) wordt
gevormd en beïnvloed.
2
