Contents
Les 1 Algemene fysiologische begrippen .......................................................................................................................... 3
Homeostase de relatie met het goed functioneren van een organisme .................................................................. 3
Lokale en lange afstand regulatie ............................................................................................................................. 3
Negatieve feedback, antagonistische werking en positieve feedback ..................................................................... 4
Anatomische oriëntatietermen en oriëntatievlakken .............................................................................................. 5
Lichaamsvliezen en lichaamsholten .......................................................................................................................... 6
De termen dysplasia, metaplasia, hyperplasia, hypertrofie en atrofie .................................................................... 7
Les 2 Weefsel in details ..................................................................................................................................................... 7
Epitheel ......................................................................................................................................................................... 8
Choroïde plexus en Bloed-brein-barrière (BBB)...................................................................................................... 10
Bindweefsel ................................................................................................................................................................. 12
Spierweefsel ................................................................................................................................................................ 20
Neuronaalweefsel ....................................................................................................................................................... 21
Neuronen ................................................................................................................................................................ 21
Glial cellen ............................................................................................................................................................... 22
Weefsel hermodellering.......................................................................................................................................... 25
Les 3 Neurobiologie 1, neuronen in netwerken en connectie........................................................................................ 25
Het zenuwstelsel ..................................................................................................................................................... 26
Ontwikkeling van het CZS en de grootste 7 onderdelen ........................................................................................ 31
Cel-cel communicatie .............................................................................................................................................. 33
Rustmembraanpotentiaal ....................................................................................................................................... 35
Signaaloverdracht en graded potentials ................................................................................................................. 37
Actiepotentiaal ........................................................................................................................................................ 38
Summatie, integratie, divergentie, convergentie ................................................................................................... 41
Les 4 Neurobiologie 2, het centrale zenuwstelsel, integratie en afferente neurologische systeem.............................. 43
Neuromodulatie ...................................................................................................................................................... 43
Circadiaanse ritmes en slaap................................................................................................................................... 44
Emoties en controle + leren en geheugen .............................................................................................................. 45
Taal verwerking ....................................................................................................................................................... 47
Anatomie van het oog ............................................................................................................................................. 47
Bouw van de retina ................................................................................................................................................. 51
Bionoculair zicht en stoornissen ............................................................................................................................. 54
Les 5 Neurobiologie 3, efferente neurologische systemen ............................................................................................ 55
Somatomotorisch systeem ..................................................................................................................................... 55
Autonoom (visceromotorisch) systeem .................................................................................................................. 56
Verschil in type neuronen en neurotransmitters in beide systemen ..................................................................... 57
1
, Reflex en motoriek .................................................................................................................................................. 60
Les 6 De nieren en vloeistofregulatie ............................................................................................................................. 66
Anatomische bouw en functie van de nieren ......................................................................................................... 66
Renale processen (=snelheid waarmee een bepaalde stof door het lichaam uit het bloed wordt verwijderd) .... 69
Klaring ..................................................................................................................................................................... 74
Waterhuishouding .................................................................................................................................................. 76
Het Renine-Agiotensine-Aldosteron Systeem......................................................................................................... 80
Les 7 Het endocriene systeem ........................................................................................................................................ 84
Classificatie hormonen............................................................................................................................................ 85
Hormonen algemeen inclusief interacties .............................................................................................................. 88
Hypothalamus – hypofyse systeem ........................................................................................................................ 89
Ziektebeelden: hypo- en hypersecretie .................................................................................................................. 92
Hormonen van de bijnier ........................................................................................................................................ 93
Les 8 Regulatie van metabolisme ................................................................................................................................... 95
Schildklier anatomie................................................................................................................................................ 95
Schildklier hormoonproductie ................................................................................................................................ 97
De calciumbalans .................................................................................................................................................... 98
Vitamine D en de rol in de calciumbalans ............................................................................................................. 101
Regulatie van voedselopname .............................................................................................................................. 102
Pancreas (alvleesklier) anatomie .............................................................................................................................. 108
2
,Les 1 Algemene fysiologische begrippen
- Fysiologie= medische discipline die bestudeert hoe het lichaam onder normale situaties functioneert.
Integreert kennis van moleculaire, cellulaire en orgaanfuncties om zo het lichaam beter te begrijpen.
• Functie= antwoord op de vraag ‘’waarom’’ iets gebeurd. Dit verteld ons echter niet ‘’hoe’’.
• Mechanisme= antwoord op de vroeg ‘’hoe’’ iets gebeurd.
Homeostase de relatie met het goed functioneren van een organisme
- Homeostase= het handhaven van het interne milieu van een organisme op een steady en gebalanceerd
niveau is de voorwaarde voor een vrij en onafhankelijk leven. Geen evenwicht, want een evenwicht kost
geen energie. Bovendien is er geen evenwicht tussen de compartimenten.
Doel: creëren van optimale condities voor het organisme en de cellen. Wanneer dit niet lukt wordt je ziek. Er
zijn interne – en externe oorzaken van ziekte.
• Intern milieu= extracellulaire vloeistof
(plasma of interstitiële vloeistof).
• Extern milieu= de omgeving.
- Ziektebeelden:
Diabetes mellitus= hoge bloedglucose concentratie.
(Rood= pathofysiologie,
groen= fysiologie)
Lokale en lange afstand regulatie
- Controle systeem bestaat uit:
1. Input signaal.
2. Controller/integrating center.
3. Output signaal dat een respons creëert.
- Lokale regulatie= een cel of een groep cellen dichtbij detecteert de verandering en reageren.
Lange afstand regulatie= meer complex. Bloeddruk is bijvoorbeeld over het hele lichaam. Er wordt gebruik
gemaakt van het zenuwstelsel en endocriene systeem.
3
, (Respons loop= 1 t/m 7)
Negatieve feedback, antagonistische werking en positieve feedback
- Negatieve feedback= stabiliseert de variabele die wordt gereguleerd en help bij het behoud van homeostase.
De stimulus wordt verwijderd.
De respons loop wordt geactiveerd, wanneer de waarde buiten de range ligt. De stabiliteit hangt af van de
gevoeligheid van het systeem.
(Bijv. in het aquarium wordt de heater uit gezet wanneer de temperatuur boven een maximale waarde
komt).
(Bijv. calcium verlaagd -> schilklier zorgt voor verhoogd PTH -> osteoclasten bereken bot af, waardoor
calcium vrij komt).
Doel: weer terug naar uitgangswaarde.
Het begrip negatieve feedback aan de hand van een voorbeeld uit te leggen, alsook het begrip antagonistische
werking. -> negatieve feedback is een effect dat aangrijpt op de initiële stimulus, bij antagonisme zijn stoffen die de
werking van een andere stof tegenwerken.
- Positieve feedback= versterkt de originele stimulus en versneld daarmee het proces. Gaat steeds verder weg
van de uitgangswaarde en draagt dus niet bij aan homeostase. Een factor van buitenaf is nodig om dit te
stoppen.
- Feedforward control= het lichaam voorspeld dat er een verandering gaat plaats vinden en start de respons
loop.
- Biorhythms= variabele die voorspelbaar veranderen in een bepaald patroon door bijv. dag en nacht.
4
Les 1 Algemene fysiologische begrippen .......................................................................................................................... 3
Homeostase de relatie met het goed functioneren van een organisme .................................................................. 3
Lokale en lange afstand regulatie ............................................................................................................................. 3
Negatieve feedback, antagonistische werking en positieve feedback ..................................................................... 4
Anatomische oriëntatietermen en oriëntatievlakken .............................................................................................. 5
Lichaamsvliezen en lichaamsholten .......................................................................................................................... 6
De termen dysplasia, metaplasia, hyperplasia, hypertrofie en atrofie .................................................................... 7
Les 2 Weefsel in details ..................................................................................................................................................... 7
Epitheel ......................................................................................................................................................................... 8
Choroïde plexus en Bloed-brein-barrière (BBB)...................................................................................................... 10
Bindweefsel ................................................................................................................................................................. 12
Spierweefsel ................................................................................................................................................................ 20
Neuronaalweefsel ....................................................................................................................................................... 21
Neuronen ................................................................................................................................................................ 21
Glial cellen ............................................................................................................................................................... 22
Weefsel hermodellering.......................................................................................................................................... 25
Les 3 Neurobiologie 1, neuronen in netwerken en connectie........................................................................................ 25
Het zenuwstelsel ..................................................................................................................................................... 26
Ontwikkeling van het CZS en de grootste 7 onderdelen ........................................................................................ 31
Cel-cel communicatie .............................................................................................................................................. 33
Rustmembraanpotentiaal ....................................................................................................................................... 35
Signaaloverdracht en graded potentials ................................................................................................................. 37
Actiepotentiaal ........................................................................................................................................................ 38
Summatie, integratie, divergentie, convergentie ................................................................................................... 41
Les 4 Neurobiologie 2, het centrale zenuwstelsel, integratie en afferente neurologische systeem.............................. 43
Neuromodulatie ...................................................................................................................................................... 43
Circadiaanse ritmes en slaap................................................................................................................................... 44
Emoties en controle + leren en geheugen .............................................................................................................. 45
Taal verwerking ....................................................................................................................................................... 47
Anatomie van het oog ............................................................................................................................................. 47
Bouw van de retina ................................................................................................................................................. 51
Bionoculair zicht en stoornissen ............................................................................................................................. 54
Les 5 Neurobiologie 3, efferente neurologische systemen ............................................................................................ 55
Somatomotorisch systeem ..................................................................................................................................... 55
Autonoom (visceromotorisch) systeem .................................................................................................................. 56
Verschil in type neuronen en neurotransmitters in beide systemen ..................................................................... 57
1
, Reflex en motoriek .................................................................................................................................................. 60
Les 6 De nieren en vloeistofregulatie ............................................................................................................................. 66
Anatomische bouw en functie van de nieren ......................................................................................................... 66
Renale processen (=snelheid waarmee een bepaalde stof door het lichaam uit het bloed wordt verwijderd) .... 69
Klaring ..................................................................................................................................................................... 74
Waterhuishouding .................................................................................................................................................. 76
Het Renine-Agiotensine-Aldosteron Systeem......................................................................................................... 80
Les 7 Het endocriene systeem ........................................................................................................................................ 84
Classificatie hormonen............................................................................................................................................ 85
Hormonen algemeen inclusief interacties .............................................................................................................. 88
Hypothalamus – hypofyse systeem ........................................................................................................................ 89
Ziektebeelden: hypo- en hypersecretie .................................................................................................................. 92
Hormonen van de bijnier ........................................................................................................................................ 93
Les 8 Regulatie van metabolisme ................................................................................................................................... 95
Schildklier anatomie................................................................................................................................................ 95
Schildklier hormoonproductie ................................................................................................................................ 97
De calciumbalans .................................................................................................................................................... 98
Vitamine D en de rol in de calciumbalans ............................................................................................................. 101
Regulatie van voedselopname .............................................................................................................................. 102
Pancreas (alvleesklier) anatomie .............................................................................................................................. 108
2
,Les 1 Algemene fysiologische begrippen
- Fysiologie= medische discipline die bestudeert hoe het lichaam onder normale situaties functioneert.
Integreert kennis van moleculaire, cellulaire en orgaanfuncties om zo het lichaam beter te begrijpen.
• Functie= antwoord op de vraag ‘’waarom’’ iets gebeurd. Dit verteld ons echter niet ‘’hoe’’.
• Mechanisme= antwoord op de vroeg ‘’hoe’’ iets gebeurd.
Homeostase de relatie met het goed functioneren van een organisme
- Homeostase= het handhaven van het interne milieu van een organisme op een steady en gebalanceerd
niveau is de voorwaarde voor een vrij en onafhankelijk leven. Geen evenwicht, want een evenwicht kost
geen energie. Bovendien is er geen evenwicht tussen de compartimenten.
Doel: creëren van optimale condities voor het organisme en de cellen. Wanneer dit niet lukt wordt je ziek. Er
zijn interne – en externe oorzaken van ziekte.
• Intern milieu= extracellulaire vloeistof
(plasma of interstitiële vloeistof).
• Extern milieu= de omgeving.
- Ziektebeelden:
Diabetes mellitus= hoge bloedglucose concentratie.
(Rood= pathofysiologie,
groen= fysiologie)
Lokale en lange afstand regulatie
- Controle systeem bestaat uit:
1. Input signaal.
2. Controller/integrating center.
3. Output signaal dat een respons creëert.
- Lokale regulatie= een cel of een groep cellen dichtbij detecteert de verandering en reageren.
Lange afstand regulatie= meer complex. Bloeddruk is bijvoorbeeld over het hele lichaam. Er wordt gebruik
gemaakt van het zenuwstelsel en endocriene systeem.
3
, (Respons loop= 1 t/m 7)
Negatieve feedback, antagonistische werking en positieve feedback
- Negatieve feedback= stabiliseert de variabele die wordt gereguleerd en help bij het behoud van homeostase.
De stimulus wordt verwijderd.
De respons loop wordt geactiveerd, wanneer de waarde buiten de range ligt. De stabiliteit hangt af van de
gevoeligheid van het systeem.
(Bijv. in het aquarium wordt de heater uit gezet wanneer de temperatuur boven een maximale waarde
komt).
(Bijv. calcium verlaagd -> schilklier zorgt voor verhoogd PTH -> osteoclasten bereken bot af, waardoor
calcium vrij komt).
Doel: weer terug naar uitgangswaarde.
Het begrip negatieve feedback aan de hand van een voorbeeld uit te leggen, alsook het begrip antagonistische
werking. -> negatieve feedback is een effect dat aangrijpt op de initiële stimulus, bij antagonisme zijn stoffen die de
werking van een andere stof tegenwerken.
- Positieve feedback= versterkt de originele stimulus en versneld daarmee het proces. Gaat steeds verder weg
van de uitgangswaarde en draagt dus niet bij aan homeostase. Een factor van buitenaf is nodig om dit te
stoppen.
- Feedforward control= het lichaam voorspeld dat er een verandering gaat plaats vinden en start de respons
loop.
- Biorhythms= variabele die voorspelbaar veranderen in een bepaald patroon door bijv. dag en nacht.
4
