Vermogensrecht
PRIVAATRECHT ALS
OPDRACHT
Sharon van
Zelderen
------------------------
Geïntegreerd
financieel plan
2020 -
2021
,Vermogensrecht
INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Inleiding privaatrecht ................................................................................................................................................ 6
1.1: Inleiding ............................................................................................................................................................................. 6
1.2: Privaatrecht en publiekrecht ............................................................................................................................................... 6
1.3: Twee verschillen tussen publiek- en privaatrecht ................................................................................................................ 6
1.4: De regeling van het privaatrecht door de wetgever............................................................................................................. 7
1.5: Het huidig Burgerlijk Wetboek ............................................................................................................................................ 7
Hoofdstuk 2: Inleiding vermogensrecht .......................................................................................................................................... 8
2.1: Inleiding ............................................................................................................................................................................. 8
2.2: Objectief en subjectief vermogensrecht .............................................................................................................................. 8
2.3: Rechtssubject en rechtsobject ............................................................................................................................................. 8
2.4: De indeling van het vermogensrecht in het BW ................................................................................................................... 8
Hoofdstuk 4: Goederen, zaken en vermogensrechten ..................................................................................................................... 9
4.1: Inleiding ............................................................................................................................................................................. 9
4.2: Het begrip goederen en het onderscheid tussen zaken en vermogensrechten ..................................................................... 9
4.3: Roerende en onroerende zaken .......................................................................................................................................... 9
4.4: Registergoederen en niet-registergoederen ....................................................................................................................... 9
4.5: Hoofdzaken en bestanddelen ............................................................................................................................................ 10
4.6: Vruchten ........................................................................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 5: Absolute en relatieve rechten................................................................................................................................... 11
5.1: Inleiding ........................................................................................................................................................................... 11
5.2: Verschil in werking ........................................................................................................................................................... 11
5.4: Drie andere kenmerken .................................................................................................................................................... 11
Hoofdstuk 7: De absolute rechten op goederen ............................................................................................................................ 13
7.1: Inleiding ........................................................................................................................................................................... 13
7.2: De regeling van de absolute rechten ................................................................................................................................. 13
7.3: Eigendom ......................................................................................................................................................................... 13
7.4: Vruchtgebruik .................................................................................................................................................................. 14
7.5: Erfpacht ............................................................................................................................................................................ 14
7.6: Opstal ............................................................................................................................................................................... 14
7.7: Erfdienstbaarheid ............................................................................................................................................................. 14
7.8: Appartementsrecht ........................................................................................................................................................... 15
7:9: Genotsrechten en zekerheidsrechten ................................................................................................................................ 15
7.10: Pand ............................................................................................................................................................................... 15
7.11: Hypotheek ...................................................................................................................................................................... 15
7.12: Beperkte rechten en moederrechten ............................................................................................................................... 15
7.13: Vestiging en overdracht van beperkte rechten ................................................................................................................ 16
Hoofdstuk 3: Rechtsfeiten ............................................................................................................................................................. 17
3.1: Inleiding ........................................................................................................................................................................... 17
3.2: Blote rechtsfeiten .............................................................................................................................................................. 17
3.3: Menselijke handelingen met rechtsgevolgen .................................................................................................................... 17
3.4: De rechtshandeling ........................................................................................................................................................... 18
Hoofdstuk 17: Bronnen van verbintenis en de rechtshandeling ..................................................................................................... 19
17.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 19
17.2: Een verwachting gerechtvaardigd: wetgever en rechter ................................................................................................. 19
17.3: Contractuele en wettelijke verbintenissen ....................................................................................................................... 19
2
,Vermogensrecht
17.4: De verbintenis uit overeenkomst ..................................................................................................................................... 19
17.5: De rechtshandeling ......................................................................................................................................................... 19
17.6: Rechtshandeling, wil en verklaring.................................................................................................................................. 20
17.7: Wat heet willen? .............................................................................................................................................................. 20
17.8: De onjuist overgebrachte verklaring ............................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 18: Vertrouwensbeginsel, verklaring en rechtshandeling ............................................................................................ 21
18.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 21
18.2: Verklaring en rechtshandeling ........................................................................................................................................ 21
18.3: Er is een verklaring, maar een daarmee overeenstemmende wil ontbreekt of is ondeugdelijk gevormd .......................... 21
18.4: Verklaring en vertrouwensbeginsel ................................................................................................................................ 21
18.5: Vertrouwensbeginsel en onderzoeksplicht ...................................................................................................................... 22
18.6: Vertrouwensbeginsel en redelijkheid en billijkheid ........................................................................................................ 22
18.7: Geestelijke stoornis ........................................................................................................................................................ 22
18.8: Wilsgebreken: bedrog, bedreiging en misbruik van omstandigheden ............................................................................ 23
18.9: Wilsgebreken: dwaling ................................................................................................................................................... 23
Hoofdstuk 20: Ongeldigheid van rechtshandelingen..................................................................................................................... 25
20.1:Inleiding .......................................................................................................................................................................... 25
20.2: Ongeldigheid van rechtshandelingen: nietigheid en vernietigbaarheid........................................................................... 25
20.3: Algemene gronden voor de ongeldigheid van rechtshandelingen ................................................................................... 25
20.4: Procedure voor vernietiging van rechtshandelingen ....................................................................................................... 27
20.5: De gevolgen van ongeldigheid van rechtshandelingen ................................................................................................... 27
Hoofdstuk 21: Verbintenis en rechtshandhaving ........................................................................................................................... 28
21.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 28
21.2: Nakoming ....................................................................................................................................................................... 28
21.3: Andere wijzen van tenietgaan van een verbintenis .......................................................................................................... 28
21.4: Voorwaarde en tijdsbepaling .......................................................................................................................................... 29
21.5: De werking van voorwaarden .......................................................................................................................................... 29
21.6: Ontbinding: geen terugwerkende kracht, wel ontstaan ongedaanmakingsverplichtingen ................................................ 29
Hoofdstuk 27: Totstandkoming van een overeenkomst .................................................................................................................. 30
27.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 30
27.2: Kenmerken van de obligatoire overeenkomst ................................................................................................................. 30
27.3: Het aanbod ..................................................................................................................................................................... 30
27.4: Afbreken van onderhandelingen ..................................................................................................................................... 31
27.5: Herroeping van een bindend aanbod .............................................................................................................................. 31
27.6: De aanvaarding ............................................................................................................................................................... 31
Hoofdstuk 28: Inhoud en uitleg van een overeenkomst ................................................................................................................. 33
28.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 33
28.2: De uitleg van de overeengekomen afspraak .................................................................................................................... 33
28.3: De inhoud van de verbintenis: aanvullende bronnen ....................................................................................................... 34
Hoofdstuk 11: Overdracht in het algemeen ................................................................................................................................... 36
11.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 36
11.2: Overdraagbaarheid van goederen .................................................................................................................................. 36
11.3: Terminologie .................................................................................................................................................................. 36
11.4: De titel van overdracht .................................................................................................................................................... 37
11.5: Beschikkingsbevoegdheid .............................................................................................................................................. 38
11.6: De levering ..................................................................................................................................................................... 38
3
,Vermogensrecht
Hoofdstuk 12: De levering van registergoederen.......................................................................................................................... 39
12.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 39
12.2: het begrip ‘akte’ ............................................................................................................................................................. 39
12.3: De akte van levering (transportakte) ............................................................................................................................... 39
12.4: Inschrijving in de daartoe bestemde openbare registers ................................................................................................. 40
12.5: De openbare registers .................................................................................................................................................... 40
12.6: Semi-positief registerstelsel ............................................................................................................................................ 40
Hoofdstuk 13: De levering van roerende zaken niet-registergoederen ......................................................................................... 42
13.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 42
13.2: Het publiciteitsvereiste ................................................................................................................................................... 42
13.3: Twee vormen van levering .............................................................................................................................................. 42
13.4: Bezitsverschaffing door een feitelijke handeling .............................................................................................................. 43
13.5: Bezitsverschaffing zonder feitelijke handeling ................................................................................................................. 43
13.6: De goederenrechtelijke overeenkomst ........................................................................................................................... 44
Hoofdstuk 14: De levering van vorderingsrechten ........................................................................................................................ 45
14.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 45
14.2: De categorie relatieve of persoonlijke rechten ................................................................................................................ 45
14.3: Vereisten voor een geldige overdracht ........................................................................................................................... 45
14.4: Verschillende soorten vorderingsrechten........................................................................................................................ 45
14.5: De levering van vorderingsrechten aan toonder en vorderingsrechten aan order ............................................................ 46
14.6: De levering van vorderingsrechten op naam ................................................................................................................... 46
Hoofdstuk 15: Derdenbescherming .............................................................................................................................................. 47
15.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 47
15.2: Derdenbescherming in geval van geen, onvolledige of onjuiste inschrijving in de openbare registers ............................ 47
15.3: Bescherming tegen beschikkingsbevoegdheid ............................................................................................................... 48
15.4: Derdenbescherming in geval van een schijnhandeling .................................................................................................... 49
Hoofdstuk 21: Verbintenis en rechtshandhaving ........................................................................................................................... 50
21.7: Niet-nakoming van verbintenissen, ‘wanprestatie’ ........................................................................................................... 50
21.8: Wanneer moet een verbintenis worden nagekomen: opeisbaarheid ................................................................................ 50
21.9: Niet-nakoming van een verbintenis van de rechter .......................................................................................................... 51
21.10: Andere mogelijkheden bij niet-nakoming van een verbintenis ...................................................................................... 51
Hoofdstuk 25: schade, vergoeding en tekortkoming ..................................................................................................................... 52
25.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 52
25.2: Schade bij tekortkoming in de nakoming van een verbintenis ......................................................................................... 52
25.3: Wanneer is sprake van schade?....................................................................................................................................... 52
25.4: Soorten schade................................................................................................................................................................ 52
25.5: Vergoeding van schade tengevolge van een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis...................................... 52
25.6: ‘Tenzij de tekortkoming niet kan worden toegerekend’: overmacht ................................................................................. 53
25.7: Toerekening op grond van schuld ................................................................................................................................... 53
25.8: Toerekening op andere gronden dan schuld ................................................................................................................... 53
Hoofdstuk 26: Schade: vergoeding en verzuim ............................................................................................................................. 55
26.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 55
26.2: Vormen van tekortkoming en onmogelijkheid van nakoming .......................................................................................... 55
26.3: Blijvende onmogelijkheid van nakoming ......................................................................................................................... 55
26.4: Gevolgen van blijvende onmogelijkheid ......................................................................................................................... 56
26.5: Het begrip verzuim; algemene vereisten ......................................................................................................................... 56
4
,Vermogensrecht
26.6: Een specifieke eis voor verzuim: ingebrekestelling ......................................................................................................... 56
26.7: Rechtsgevolgen van verzuim ........................................................................................................................................... 57
26.8: Verdere rechtsgevolgen van het verzuim ........................................................................................................................ 58
26.9: Einde van het verzuim ..................................................................................................................................................... 58
26.10: Protest bij gebrekkige prestatie .................................................................................................................................... 59
5
, Vermogensrecht
Hoofdstuk 1: Inleiding privaatrecht
1.1: Inleiding
Privaatrecht is het rechtsgebied wat gaat om de rechten en plichten van burgers en bedrijven
onderling. Publiekrecht gaat over de rol van de overheid die het algemene publieke belang behartigt.
1.2: Privaatrecht en publiekrecht
In de primitieve samenleving was er behoefte aan regels. Die ontstonden door te debatteren en later
door macht. Zo ontstond er een ‘overheid’. Door zich te stellen over mensen, die daarmee
onderdanen worden. De overheid behartigt het algemeen belang van de gehele gemeenschap. Ze
kunnen niet altijd gebonden zijn aan de regels van burgerlijk recht. Burgers eisen dat er regels
worden gesteld aan overheidsingrijpen. Dit heet publiekrecht. In deze regels is vastgelegd hoe ver
de bevoegdheid van de overheid gaat bij het ingrijpen in het leven van de burger door het stellen
van regels van het gewone recht, het privaatrecht.
In het publiekrecht treedt de overheid op: de overheid heft belastingen, verleent vergunningen en
vervolgt strafbare feiten. In het publiekrecht staat in de relatie tussen overheid en burger het
algemeen belang voorop. Dit is 1 van de kenmerken waarvan het publiekrecht en privaatrecht wordt
onderscheiden.
Publiekrecht:
- Regelt inrichting van de overheid en de verhouding tussen staat, provincie enzv. (staatsrecht)
- Regels die aangeven in hoeverre de overheid mag ingrijpen in de levenssfeer van burgers
ter regeling van de samenleving (bestuursrecht)
- Regels die aangeven wat de bevoegdheden van de overheid zijn t.a.v. bestraffing van
burgers (strafrecht)
Onder het privaatrecht vallen:
- Huwelijk
- Rechten en verplichtingen van ouders en kinderen
- Erfopvolging
- Rechten die aanspraak geven op de beheersing van goederen
- Rechten en verplichtingen die uit overeenkomsten voortvloeien
Als de overheid buiten haar bevoegdheid handelt, verliest zij haar overheidsgezag. Het gedrag wordt
beoordeeld naar de regels van het privaatrecht. Er kan een onrechtmatige daadsactie worden
ingesteld op grond van art. 6:162 BW. Een rechter kan dan de overheid verplichten schade te
vergoeden aan de burgers en eventueel overheidshandelen verbieden.
1.3: Twee verschillen tussen publiek- en privaatrecht
Publiek- en privaatrecht vloeien in elkaar over. Echter heeft het 2 significante verschillen, namelijk
de wijze van handhaving en de werking van de rechtsregels.
Handhaving van de rechtsregels: wanneer het publiekrecht wordt geschonden (bouwen zonder
bouwvergunning, het plegen van een strafbaar feit), worden rechtsmaatregelen getroffen op initiatief
van de overheid. De officier van justitie stelt een strafvervolging in tegen de dader. (in geval van de
bouwvergunning stelt de gemeentelijke overheid een proces op). Als het privaatrecht wordt
geschonden, dan start een burger een rechtsgeding. De overheid staat buiten deze verhoudingen
en kan geen stappen ondernemen.
6
PRIVAATRECHT ALS
OPDRACHT
Sharon van
Zelderen
------------------------
Geïntegreerd
financieel plan
2020 -
2021
,Vermogensrecht
INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Inleiding privaatrecht ................................................................................................................................................ 6
1.1: Inleiding ............................................................................................................................................................................. 6
1.2: Privaatrecht en publiekrecht ............................................................................................................................................... 6
1.3: Twee verschillen tussen publiek- en privaatrecht ................................................................................................................ 6
1.4: De regeling van het privaatrecht door de wetgever............................................................................................................. 7
1.5: Het huidig Burgerlijk Wetboek ............................................................................................................................................ 7
Hoofdstuk 2: Inleiding vermogensrecht .......................................................................................................................................... 8
2.1: Inleiding ............................................................................................................................................................................. 8
2.2: Objectief en subjectief vermogensrecht .............................................................................................................................. 8
2.3: Rechtssubject en rechtsobject ............................................................................................................................................. 8
2.4: De indeling van het vermogensrecht in het BW ................................................................................................................... 8
Hoofdstuk 4: Goederen, zaken en vermogensrechten ..................................................................................................................... 9
4.1: Inleiding ............................................................................................................................................................................. 9
4.2: Het begrip goederen en het onderscheid tussen zaken en vermogensrechten ..................................................................... 9
4.3: Roerende en onroerende zaken .......................................................................................................................................... 9
4.4: Registergoederen en niet-registergoederen ....................................................................................................................... 9
4.5: Hoofdzaken en bestanddelen ............................................................................................................................................ 10
4.6: Vruchten ........................................................................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 5: Absolute en relatieve rechten................................................................................................................................... 11
5.1: Inleiding ........................................................................................................................................................................... 11
5.2: Verschil in werking ........................................................................................................................................................... 11
5.4: Drie andere kenmerken .................................................................................................................................................... 11
Hoofdstuk 7: De absolute rechten op goederen ............................................................................................................................ 13
7.1: Inleiding ........................................................................................................................................................................... 13
7.2: De regeling van de absolute rechten ................................................................................................................................. 13
7.3: Eigendom ......................................................................................................................................................................... 13
7.4: Vruchtgebruik .................................................................................................................................................................. 14
7.5: Erfpacht ............................................................................................................................................................................ 14
7.6: Opstal ............................................................................................................................................................................... 14
7.7: Erfdienstbaarheid ............................................................................................................................................................. 14
7.8: Appartementsrecht ........................................................................................................................................................... 15
7:9: Genotsrechten en zekerheidsrechten ................................................................................................................................ 15
7.10: Pand ............................................................................................................................................................................... 15
7.11: Hypotheek ...................................................................................................................................................................... 15
7.12: Beperkte rechten en moederrechten ............................................................................................................................... 15
7.13: Vestiging en overdracht van beperkte rechten ................................................................................................................ 16
Hoofdstuk 3: Rechtsfeiten ............................................................................................................................................................. 17
3.1: Inleiding ........................................................................................................................................................................... 17
3.2: Blote rechtsfeiten .............................................................................................................................................................. 17
3.3: Menselijke handelingen met rechtsgevolgen .................................................................................................................... 17
3.4: De rechtshandeling ........................................................................................................................................................... 18
Hoofdstuk 17: Bronnen van verbintenis en de rechtshandeling ..................................................................................................... 19
17.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 19
17.2: Een verwachting gerechtvaardigd: wetgever en rechter ................................................................................................. 19
17.3: Contractuele en wettelijke verbintenissen ....................................................................................................................... 19
2
,Vermogensrecht
17.4: De verbintenis uit overeenkomst ..................................................................................................................................... 19
17.5: De rechtshandeling ......................................................................................................................................................... 19
17.6: Rechtshandeling, wil en verklaring.................................................................................................................................. 20
17.7: Wat heet willen? .............................................................................................................................................................. 20
17.8: De onjuist overgebrachte verklaring ............................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 18: Vertrouwensbeginsel, verklaring en rechtshandeling ............................................................................................ 21
18.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 21
18.2: Verklaring en rechtshandeling ........................................................................................................................................ 21
18.3: Er is een verklaring, maar een daarmee overeenstemmende wil ontbreekt of is ondeugdelijk gevormd .......................... 21
18.4: Verklaring en vertrouwensbeginsel ................................................................................................................................ 21
18.5: Vertrouwensbeginsel en onderzoeksplicht ...................................................................................................................... 22
18.6: Vertrouwensbeginsel en redelijkheid en billijkheid ........................................................................................................ 22
18.7: Geestelijke stoornis ........................................................................................................................................................ 22
18.8: Wilsgebreken: bedrog, bedreiging en misbruik van omstandigheden ............................................................................ 23
18.9: Wilsgebreken: dwaling ................................................................................................................................................... 23
Hoofdstuk 20: Ongeldigheid van rechtshandelingen..................................................................................................................... 25
20.1:Inleiding .......................................................................................................................................................................... 25
20.2: Ongeldigheid van rechtshandelingen: nietigheid en vernietigbaarheid........................................................................... 25
20.3: Algemene gronden voor de ongeldigheid van rechtshandelingen ................................................................................... 25
20.4: Procedure voor vernietiging van rechtshandelingen ....................................................................................................... 27
20.5: De gevolgen van ongeldigheid van rechtshandelingen ................................................................................................... 27
Hoofdstuk 21: Verbintenis en rechtshandhaving ........................................................................................................................... 28
21.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 28
21.2: Nakoming ....................................................................................................................................................................... 28
21.3: Andere wijzen van tenietgaan van een verbintenis .......................................................................................................... 28
21.4: Voorwaarde en tijdsbepaling .......................................................................................................................................... 29
21.5: De werking van voorwaarden .......................................................................................................................................... 29
21.6: Ontbinding: geen terugwerkende kracht, wel ontstaan ongedaanmakingsverplichtingen ................................................ 29
Hoofdstuk 27: Totstandkoming van een overeenkomst .................................................................................................................. 30
27.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 30
27.2: Kenmerken van de obligatoire overeenkomst ................................................................................................................. 30
27.3: Het aanbod ..................................................................................................................................................................... 30
27.4: Afbreken van onderhandelingen ..................................................................................................................................... 31
27.5: Herroeping van een bindend aanbod .............................................................................................................................. 31
27.6: De aanvaarding ............................................................................................................................................................... 31
Hoofdstuk 28: Inhoud en uitleg van een overeenkomst ................................................................................................................. 33
28.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 33
28.2: De uitleg van de overeengekomen afspraak .................................................................................................................... 33
28.3: De inhoud van de verbintenis: aanvullende bronnen ....................................................................................................... 34
Hoofdstuk 11: Overdracht in het algemeen ................................................................................................................................... 36
11.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 36
11.2: Overdraagbaarheid van goederen .................................................................................................................................. 36
11.3: Terminologie .................................................................................................................................................................. 36
11.4: De titel van overdracht .................................................................................................................................................... 37
11.5: Beschikkingsbevoegdheid .............................................................................................................................................. 38
11.6: De levering ..................................................................................................................................................................... 38
3
,Vermogensrecht
Hoofdstuk 12: De levering van registergoederen.......................................................................................................................... 39
12.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 39
12.2: het begrip ‘akte’ ............................................................................................................................................................. 39
12.3: De akte van levering (transportakte) ............................................................................................................................... 39
12.4: Inschrijving in de daartoe bestemde openbare registers ................................................................................................. 40
12.5: De openbare registers .................................................................................................................................................... 40
12.6: Semi-positief registerstelsel ............................................................................................................................................ 40
Hoofdstuk 13: De levering van roerende zaken niet-registergoederen ......................................................................................... 42
13.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 42
13.2: Het publiciteitsvereiste ................................................................................................................................................... 42
13.3: Twee vormen van levering .............................................................................................................................................. 42
13.4: Bezitsverschaffing door een feitelijke handeling .............................................................................................................. 43
13.5: Bezitsverschaffing zonder feitelijke handeling ................................................................................................................. 43
13.6: De goederenrechtelijke overeenkomst ........................................................................................................................... 44
Hoofdstuk 14: De levering van vorderingsrechten ........................................................................................................................ 45
14.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 45
14.2: De categorie relatieve of persoonlijke rechten ................................................................................................................ 45
14.3: Vereisten voor een geldige overdracht ........................................................................................................................... 45
14.4: Verschillende soorten vorderingsrechten........................................................................................................................ 45
14.5: De levering van vorderingsrechten aan toonder en vorderingsrechten aan order ............................................................ 46
14.6: De levering van vorderingsrechten op naam ................................................................................................................... 46
Hoofdstuk 15: Derdenbescherming .............................................................................................................................................. 47
15.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 47
15.2: Derdenbescherming in geval van geen, onvolledige of onjuiste inschrijving in de openbare registers ............................ 47
15.3: Bescherming tegen beschikkingsbevoegdheid ............................................................................................................... 48
15.4: Derdenbescherming in geval van een schijnhandeling .................................................................................................... 49
Hoofdstuk 21: Verbintenis en rechtshandhaving ........................................................................................................................... 50
21.7: Niet-nakoming van verbintenissen, ‘wanprestatie’ ........................................................................................................... 50
21.8: Wanneer moet een verbintenis worden nagekomen: opeisbaarheid ................................................................................ 50
21.9: Niet-nakoming van een verbintenis van de rechter .......................................................................................................... 51
21.10: Andere mogelijkheden bij niet-nakoming van een verbintenis ...................................................................................... 51
Hoofdstuk 25: schade, vergoeding en tekortkoming ..................................................................................................................... 52
25.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 52
25.2: Schade bij tekortkoming in de nakoming van een verbintenis ......................................................................................... 52
25.3: Wanneer is sprake van schade?....................................................................................................................................... 52
25.4: Soorten schade................................................................................................................................................................ 52
25.5: Vergoeding van schade tengevolge van een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis...................................... 52
25.6: ‘Tenzij de tekortkoming niet kan worden toegerekend’: overmacht ................................................................................. 53
25.7: Toerekening op grond van schuld ................................................................................................................................... 53
25.8: Toerekening op andere gronden dan schuld ................................................................................................................... 53
Hoofdstuk 26: Schade: vergoeding en verzuim ............................................................................................................................. 55
26.1: Inleiding ......................................................................................................................................................................... 55
26.2: Vormen van tekortkoming en onmogelijkheid van nakoming .......................................................................................... 55
26.3: Blijvende onmogelijkheid van nakoming ......................................................................................................................... 55
26.4: Gevolgen van blijvende onmogelijkheid ......................................................................................................................... 56
26.5: Het begrip verzuim; algemene vereisten ......................................................................................................................... 56
4
,Vermogensrecht
26.6: Een specifieke eis voor verzuim: ingebrekestelling ......................................................................................................... 56
26.7: Rechtsgevolgen van verzuim ........................................................................................................................................... 57
26.8: Verdere rechtsgevolgen van het verzuim ........................................................................................................................ 58
26.9: Einde van het verzuim ..................................................................................................................................................... 58
26.10: Protest bij gebrekkige prestatie .................................................................................................................................... 59
5
, Vermogensrecht
Hoofdstuk 1: Inleiding privaatrecht
1.1: Inleiding
Privaatrecht is het rechtsgebied wat gaat om de rechten en plichten van burgers en bedrijven
onderling. Publiekrecht gaat over de rol van de overheid die het algemene publieke belang behartigt.
1.2: Privaatrecht en publiekrecht
In de primitieve samenleving was er behoefte aan regels. Die ontstonden door te debatteren en later
door macht. Zo ontstond er een ‘overheid’. Door zich te stellen over mensen, die daarmee
onderdanen worden. De overheid behartigt het algemeen belang van de gehele gemeenschap. Ze
kunnen niet altijd gebonden zijn aan de regels van burgerlijk recht. Burgers eisen dat er regels
worden gesteld aan overheidsingrijpen. Dit heet publiekrecht. In deze regels is vastgelegd hoe ver
de bevoegdheid van de overheid gaat bij het ingrijpen in het leven van de burger door het stellen
van regels van het gewone recht, het privaatrecht.
In het publiekrecht treedt de overheid op: de overheid heft belastingen, verleent vergunningen en
vervolgt strafbare feiten. In het publiekrecht staat in de relatie tussen overheid en burger het
algemeen belang voorop. Dit is 1 van de kenmerken waarvan het publiekrecht en privaatrecht wordt
onderscheiden.
Publiekrecht:
- Regelt inrichting van de overheid en de verhouding tussen staat, provincie enzv. (staatsrecht)
- Regels die aangeven in hoeverre de overheid mag ingrijpen in de levenssfeer van burgers
ter regeling van de samenleving (bestuursrecht)
- Regels die aangeven wat de bevoegdheden van de overheid zijn t.a.v. bestraffing van
burgers (strafrecht)
Onder het privaatrecht vallen:
- Huwelijk
- Rechten en verplichtingen van ouders en kinderen
- Erfopvolging
- Rechten die aanspraak geven op de beheersing van goederen
- Rechten en verplichtingen die uit overeenkomsten voortvloeien
Als de overheid buiten haar bevoegdheid handelt, verliest zij haar overheidsgezag. Het gedrag wordt
beoordeeld naar de regels van het privaatrecht. Er kan een onrechtmatige daadsactie worden
ingesteld op grond van art. 6:162 BW. Een rechter kan dan de overheid verplichten schade te
vergoeden aan de burgers en eventueel overheidshandelen verbieden.
1.3: Twee verschillen tussen publiek- en privaatrecht
Publiek- en privaatrecht vloeien in elkaar over. Echter heeft het 2 significante verschillen, namelijk
de wijze van handhaving en de werking van de rechtsregels.
Handhaving van de rechtsregels: wanneer het publiekrecht wordt geschonden (bouwen zonder
bouwvergunning, het plegen van een strafbaar feit), worden rechtsmaatregelen getroffen op initiatief
van de overheid. De officier van justitie stelt een strafvervolging in tegen de dader. (in geval van de
bouwvergunning stelt de gemeentelijke overheid een proces op). Als het privaatrecht wordt
geschonden, dan start een burger een rechtsgeding. De overheid staat buiten deze verhoudingen
en kan geen stappen ondernemen.
6
