Literatuurstudie jaar 4
Effectieve interventies tegen tepelpijn
,Inhoudsopgave
Inleiding ........................................................................................................................................................... 2
Klinische onzekerheid ......................................................................................................................................... 2
Onderzoeksvraag ................................................................................................................................................ 2
Methoden ........................................................................................................................................................ 3
PICO .................................................................................................................................................................... 3
Nederlandse termen ...................................................................................................................................... 3
Engelse termen .............................................................................................................................................. 3
Databases ........................................................................................................................................................... 3
Searchstring ........................................................................................................................................................ 3
Pubmed ......................................................................................................................................................... 3
Cochrane Library............................................................................................................................................ 3
Richtlijnendatabase en V&VN Richtlijnendatabase ....................................................................................... 3
Limits/filters ....................................................................................................................................................... 4
PubMed ......................................................................................................................................................... 4
Cochrane Library, Richtlijnendatabase en V&VN Richtlijnendatabase.......................................................... 4
MeSH-termen ..................................................................................................................................................... 4
PubMed ......................................................................................................................................................... 4
Cochrane Library, Richtlijnendatabase en V&VN Richtlijnendatabase.......................................................... 4
Selectiecriteria .................................................................................................................................................... 4
Inclusiecriteria ............................................................................................................................................... 4
Exclusiecriteria ............................................................................................................................................... 4
Kwaliteitsbeoordeling van artikelen ................................................................................................................... 4
Resultaten ........................................................................................................................................................ 5
Opbrengst literatuurstudie ................................................................................................................................. 5
Kwaliteitsbeoordeling ......................................................................................................................................... 5
Uitwerking resultaten ......................................................................................................................................... 6
Interventies gevonden in een Randomised Controlled Trials ........................................................................ 8
Interventies gevonden in een Systematic Review ......................................................................................... 9
Interventies gevonden in een Richtlijn ........................................................................................................ 10
Discussie ........................................................................................................................................................ 11
Conclusie ........................................................................................................................................................ 11
Bronnenoverzicht ........................................................................................................................................... 12
Bijlage ............................................................................................................................................................ 13
Bijlage 1 Advanced search builder – PubMed .................................................................................................. 13
Bijlage 2 Advanced search builder – Cochrane Library ..................................................................................... 14
Bijlage 3 Flowcharts ......................................................................................................................................... 14
Flowchart Pubmed....................................................................................................................................... 14
Flowchart Cochrane Library ......................................................................................................................... 15
Flowchart Richtlijnendatabase .................................................................................................................... 15
Flowchart V&VN Richtlijnendatabase ......................................................................................................... 16
1
, Inleiding
In 2015 startte 80% van de vrouwen met borstvoeding bij hun pasgeborene kindje. Na 6 maanden
gaf 39% van deze vrouwen nog borstvoeding (1). 96% van de vrouwen die borstvoeding geven
ervaren in de eerste week pijn. Pijnlijke tepels ontstaan vaak door een niet-optimale
borstvoedingstechniek. Er ontstaan dan tepelkloven of de tepels raken gevoelig (2).
Tepelpijn kan anatomische oorzaken hebben, bijvoorbeeld: eigenschappen van de borst/tepel van
moeder (vlakke tepels/ingetrokken tepels etc.), afwijkingen van/in de mond van de baby
(ankyloglossia bijvoorbeeld). Maar ook mechanische oorzaken, bijvoorbeeld; geen grote hap van de
baby, verkeerde zuigtechniek baby, melkblaar, verkeerde techniek bij kolven (2).
Verschijnselen van pijnlijke tepels kunnen zijn; blijvende pijn tijdens en na het voeden, een
huiddefect of kloof, witte tepel tijdens en na het voeden of rode, branderige, jeukende tepels (2).
Pijnlijke tepels vormen een belangrijke reden voor vrouwen om te stoppen met borstvoeding. Uit
studies waarin borstvoeding en flesvoeding wordt vergeleken blijkt dat borstvoeding de meest
optimale ontwikkeling geeft voor moeder en kind. Hoe langer de borstvoeding gegeven wordt, hoe
groter het effect (2).
Klinische onzekerheid
Een verpleegkundige op de kraamafdeling is elke dag bezig met de borstvoeding bij vrouwen. Er
wordt vaak tepelpijn gesignaleerd op de afdeling en vrouwen stoppen hierdoor sneller met de
borstvoeding. Als verpleegkundige ben je op de hoogte van hoe effectief de borstvoeding is voor
zowel moeder als kind. Je merkt als verpleegkundige op de kraamafdeling dat er verschillende
interventies worden geadviseerd en je bent benieuwd naar welke interventie echt effectief is voor
het verlagen van tepelpijn bij borstvoedende vrouwen zodat de vrouwen de beste zorg krijgen. Er
wordt een literatuurstudie gestart om opzoek te gaan naar effectieve interventies. Er zal gezocht
worden naar interventies die toepasbaar zijn in een ziekenhuis.
Onderzoeksvraag
Bij deze klinische onzekerheid is de volgende onderzoeksvraag opgesteld; Wat is een effectieve
interventie om tepelpijn bij borstvoedende vrouwen te verminderen?
2
Effectieve interventies tegen tepelpijn
,Inhoudsopgave
Inleiding ........................................................................................................................................................... 2
Klinische onzekerheid ......................................................................................................................................... 2
Onderzoeksvraag ................................................................................................................................................ 2
Methoden ........................................................................................................................................................ 3
PICO .................................................................................................................................................................... 3
Nederlandse termen ...................................................................................................................................... 3
Engelse termen .............................................................................................................................................. 3
Databases ........................................................................................................................................................... 3
Searchstring ........................................................................................................................................................ 3
Pubmed ......................................................................................................................................................... 3
Cochrane Library............................................................................................................................................ 3
Richtlijnendatabase en V&VN Richtlijnendatabase ....................................................................................... 3
Limits/filters ....................................................................................................................................................... 4
PubMed ......................................................................................................................................................... 4
Cochrane Library, Richtlijnendatabase en V&VN Richtlijnendatabase.......................................................... 4
MeSH-termen ..................................................................................................................................................... 4
PubMed ......................................................................................................................................................... 4
Cochrane Library, Richtlijnendatabase en V&VN Richtlijnendatabase.......................................................... 4
Selectiecriteria .................................................................................................................................................... 4
Inclusiecriteria ............................................................................................................................................... 4
Exclusiecriteria ............................................................................................................................................... 4
Kwaliteitsbeoordeling van artikelen ................................................................................................................... 4
Resultaten ........................................................................................................................................................ 5
Opbrengst literatuurstudie ................................................................................................................................. 5
Kwaliteitsbeoordeling ......................................................................................................................................... 5
Uitwerking resultaten ......................................................................................................................................... 6
Interventies gevonden in een Randomised Controlled Trials ........................................................................ 8
Interventies gevonden in een Systematic Review ......................................................................................... 9
Interventies gevonden in een Richtlijn ........................................................................................................ 10
Discussie ........................................................................................................................................................ 11
Conclusie ........................................................................................................................................................ 11
Bronnenoverzicht ........................................................................................................................................... 12
Bijlage ............................................................................................................................................................ 13
Bijlage 1 Advanced search builder – PubMed .................................................................................................. 13
Bijlage 2 Advanced search builder – Cochrane Library ..................................................................................... 14
Bijlage 3 Flowcharts ......................................................................................................................................... 14
Flowchart Pubmed....................................................................................................................................... 14
Flowchart Cochrane Library ......................................................................................................................... 15
Flowchart Richtlijnendatabase .................................................................................................................... 15
Flowchart V&VN Richtlijnendatabase ......................................................................................................... 16
1
, Inleiding
In 2015 startte 80% van de vrouwen met borstvoeding bij hun pasgeborene kindje. Na 6 maanden
gaf 39% van deze vrouwen nog borstvoeding (1). 96% van de vrouwen die borstvoeding geven
ervaren in de eerste week pijn. Pijnlijke tepels ontstaan vaak door een niet-optimale
borstvoedingstechniek. Er ontstaan dan tepelkloven of de tepels raken gevoelig (2).
Tepelpijn kan anatomische oorzaken hebben, bijvoorbeeld: eigenschappen van de borst/tepel van
moeder (vlakke tepels/ingetrokken tepels etc.), afwijkingen van/in de mond van de baby
(ankyloglossia bijvoorbeeld). Maar ook mechanische oorzaken, bijvoorbeeld; geen grote hap van de
baby, verkeerde zuigtechniek baby, melkblaar, verkeerde techniek bij kolven (2).
Verschijnselen van pijnlijke tepels kunnen zijn; blijvende pijn tijdens en na het voeden, een
huiddefect of kloof, witte tepel tijdens en na het voeden of rode, branderige, jeukende tepels (2).
Pijnlijke tepels vormen een belangrijke reden voor vrouwen om te stoppen met borstvoeding. Uit
studies waarin borstvoeding en flesvoeding wordt vergeleken blijkt dat borstvoeding de meest
optimale ontwikkeling geeft voor moeder en kind. Hoe langer de borstvoeding gegeven wordt, hoe
groter het effect (2).
Klinische onzekerheid
Een verpleegkundige op de kraamafdeling is elke dag bezig met de borstvoeding bij vrouwen. Er
wordt vaak tepelpijn gesignaleerd op de afdeling en vrouwen stoppen hierdoor sneller met de
borstvoeding. Als verpleegkundige ben je op de hoogte van hoe effectief de borstvoeding is voor
zowel moeder als kind. Je merkt als verpleegkundige op de kraamafdeling dat er verschillende
interventies worden geadviseerd en je bent benieuwd naar welke interventie echt effectief is voor
het verlagen van tepelpijn bij borstvoedende vrouwen zodat de vrouwen de beste zorg krijgen. Er
wordt een literatuurstudie gestart om opzoek te gaan naar effectieve interventies. Er zal gezocht
worden naar interventies die toepasbaar zijn in een ziekenhuis.
Onderzoeksvraag
Bij deze klinische onzekerheid is de volgende onderzoeksvraag opgesteld; Wat is een effectieve
interventie om tepelpijn bij borstvoedende vrouwen te verminderen?
2
