HOOFDSTUK 26 URINEWEGEN.....................................................2
Urinewegen.......................................................................................................................................2
Urineonderzoek.................................................................................................................................7
HOOFDSTUK 15 PATHOGENITEIT.................................................8
Pathogeniteit.....................................................................................................................................8
Voorbeeld Urineweginfectie met de pathogeniteit factoren............................................................................16
HOOFDSTUK 10 DRIE DOMEINEN...............................................18
HOOFDSTUK 20 ANTIBIOTICA....................................................20
Antibiotica.......................................................................................................................................20
Antibiotica-resistentie........................................................................................................................................28
HOOFDSTUK LEVENSMIDDELEN.................................................33
Besmetting..........................................................................................................................................................35
HOOFDSTUK 13 VIRUSSEN........................................................41
Virussen...........................................................................................................................................41
Multiplicatie van virussen...................................................................................................................................47
Virussen en kanker.............................................................................................................................................51
HOOFDSTUK 14: PRINCIPES VAN ZIEKTEN EN EPIDEMIOLOGIE.....53
Normale microbiota........................................................................................................................53
Normale flora......................................................................................................................................................53
Relatie tussen microbiotica en gastheer..........................................................................................55
Etiologie van infectie ziekten...........................................................................................................56
Prostulaten van Koch..........................................................................................................................................56
,Hoofdstuk 26 Urinewegen
Urinewegen
De student kent en begrijpt van de klinisch relevante bacteriën de
eigenschappen, pathogeniteitsmechanismen en klinische betekenis.
De student kent en begrijpt van de klinisch relevante bacteriën de
biochemische eigenschappen met theoretische achtergrond, welke
worden gebruikt voor determinatie en identificatie.
De student kent en begrijpt de meest gebruikelijke isolatiemethoden
en testen van een aantal frequent voorkomende ziekteverwekkers
van de urinewegen
De student kent enkele technieken die gebruikt worden voor
determinatie van pathogenen bij UTI
Hogere urinewegen: Nieren, nierbekken (pyelum), ureters
Lagere urinewegen: blaas, urethra
MICROOB = MICRO-ORGANISME
2
,3
, Urineweginfecties worden meestal geïnitieerd bij een ontsteking door de
urethra. Een infectie in de urineblaas heet een cystitis (blaasontsteking).
Een infectie in de urineleider heet een ureteritis (urineleider ontsteking).
Het belangrijkste gevaar in de lagere urinewegen ontstekingen is dat de
omhoog kunnen gaan naar de urineleider en de nieren kunnen aantasten,
dit heet pyelonefritis. Incidenteel worden de nieren aangetast door
systemische bacteriële aandoeningen, zoals leptospirosis. De pathogenen
worden gevonden in de geplaste urine. Meestal komen microben binnen
vanaf externe bronnen. De meeste infecties in de urinewegen komt door
E. coli. Infecties door pseudomonas zijn vanwege hun natuurlijke
resistentie tegen antibiotica ook problematisch.
Urineweginfectie kan ook ontstaan via een katheter. Patiënten bij wie de
katheter langdurig in de urethra ligt, lopen het grootste risico. De katheter
drukt op het urethraslijmvlies. Daardoor kan het verdedigingsmechanisme
van het slijmvlies niet goed meer functioneren. Wanneer bacteriën zich
eenmaal in de blaas bevinden, kunnen ze zich vermenigvuldigen, verder.
In de ureters opstijgen en tenslotte het nierbekken en nierparechym
infecteren (ascenderende route).
Cystitis is een veelvoorkomende ontsteking in de urineblaas bij vrouwen.
Vaker bij vrouwen, omdat de urethra korter is dan van de man. Meestal
door E. coli, dit kan worden aangetoond door een cultuur op MacConkey’s
agar. Ook is veelvoorkomend de Staph. Saptrophyticus. Leukocyt esterase
(LE) is een enzym dat een actieve vorm van infectie aangeeft.
Symptomen: Irritatie slijmvlies blaas, urethra. Kleine hoeveelheden,
troebele urine (soms bloed). Pijnlijke mictie, meestal geen koorts. <10 5
bacteriën/ml.
Bloederige cystitis door adenovirussen (vooral bij kinderen)
Pyelonefitis is een ontsteking in een of beide nieren. Cystitis kan dit
aansporen. Infectie van de bovenste urinewegen, het pyelum
(nierbekken). Komt door het opstijgen van bacteriën uit de blaas. Meestal
is E. coli de boosdoener. Over het algemeen leidt dit tot bacteremia;
bloedkweken en een Gramkleuring van de urine zijn nodig voor de
diagnose. Behandeling met antibiotica, kan levensbedreigend zijn door
disfunctie van de nieren.
Symptomen: zelfde als cystitis en daarbij koorts en pijn in de zij.
Indien M. tuberculosis, Candida, Salmonella, Leptospira, S.aureus: dan
verspreiding hematogeen (door de bloedbaan).
Leptospirosis is voornamelijk een ziekte bij dieren, maar kan worden
overgebracht op mensen. Kan zorgen voor ernstige nier- en leverziekten.
De vorm is een overtreffende spiraal. Slechte sporenvorming. Het is een
aerobe bacterie. Meest voorkomende zoönose (elke ziekte of infectie die
van nature overdraagbaar is van gewervelde dieren op mensen)
Recidief betekent opnieuw infectie met dezelfde bacterie.
4
Urinewegen.......................................................................................................................................2
Urineonderzoek.................................................................................................................................7
HOOFDSTUK 15 PATHOGENITEIT.................................................8
Pathogeniteit.....................................................................................................................................8
Voorbeeld Urineweginfectie met de pathogeniteit factoren............................................................................16
HOOFDSTUK 10 DRIE DOMEINEN...............................................18
HOOFDSTUK 20 ANTIBIOTICA....................................................20
Antibiotica.......................................................................................................................................20
Antibiotica-resistentie........................................................................................................................................28
HOOFDSTUK LEVENSMIDDELEN.................................................33
Besmetting..........................................................................................................................................................35
HOOFDSTUK 13 VIRUSSEN........................................................41
Virussen...........................................................................................................................................41
Multiplicatie van virussen...................................................................................................................................47
Virussen en kanker.............................................................................................................................................51
HOOFDSTUK 14: PRINCIPES VAN ZIEKTEN EN EPIDEMIOLOGIE.....53
Normale microbiota........................................................................................................................53
Normale flora......................................................................................................................................................53
Relatie tussen microbiotica en gastheer..........................................................................................55
Etiologie van infectie ziekten...........................................................................................................56
Prostulaten van Koch..........................................................................................................................................56
,Hoofdstuk 26 Urinewegen
Urinewegen
De student kent en begrijpt van de klinisch relevante bacteriën de
eigenschappen, pathogeniteitsmechanismen en klinische betekenis.
De student kent en begrijpt van de klinisch relevante bacteriën de
biochemische eigenschappen met theoretische achtergrond, welke
worden gebruikt voor determinatie en identificatie.
De student kent en begrijpt de meest gebruikelijke isolatiemethoden
en testen van een aantal frequent voorkomende ziekteverwekkers
van de urinewegen
De student kent enkele technieken die gebruikt worden voor
determinatie van pathogenen bij UTI
Hogere urinewegen: Nieren, nierbekken (pyelum), ureters
Lagere urinewegen: blaas, urethra
MICROOB = MICRO-ORGANISME
2
,3
, Urineweginfecties worden meestal geïnitieerd bij een ontsteking door de
urethra. Een infectie in de urineblaas heet een cystitis (blaasontsteking).
Een infectie in de urineleider heet een ureteritis (urineleider ontsteking).
Het belangrijkste gevaar in de lagere urinewegen ontstekingen is dat de
omhoog kunnen gaan naar de urineleider en de nieren kunnen aantasten,
dit heet pyelonefritis. Incidenteel worden de nieren aangetast door
systemische bacteriële aandoeningen, zoals leptospirosis. De pathogenen
worden gevonden in de geplaste urine. Meestal komen microben binnen
vanaf externe bronnen. De meeste infecties in de urinewegen komt door
E. coli. Infecties door pseudomonas zijn vanwege hun natuurlijke
resistentie tegen antibiotica ook problematisch.
Urineweginfectie kan ook ontstaan via een katheter. Patiënten bij wie de
katheter langdurig in de urethra ligt, lopen het grootste risico. De katheter
drukt op het urethraslijmvlies. Daardoor kan het verdedigingsmechanisme
van het slijmvlies niet goed meer functioneren. Wanneer bacteriën zich
eenmaal in de blaas bevinden, kunnen ze zich vermenigvuldigen, verder.
In de ureters opstijgen en tenslotte het nierbekken en nierparechym
infecteren (ascenderende route).
Cystitis is een veelvoorkomende ontsteking in de urineblaas bij vrouwen.
Vaker bij vrouwen, omdat de urethra korter is dan van de man. Meestal
door E. coli, dit kan worden aangetoond door een cultuur op MacConkey’s
agar. Ook is veelvoorkomend de Staph. Saptrophyticus. Leukocyt esterase
(LE) is een enzym dat een actieve vorm van infectie aangeeft.
Symptomen: Irritatie slijmvlies blaas, urethra. Kleine hoeveelheden,
troebele urine (soms bloed). Pijnlijke mictie, meestal geen koorts. <10 5
bacteriën/ml.
Bloederige cystitis door adenovirussen (vooral bij kinderen)
Pyelonefitis is een ontsteking in een of beide nieren. Cystitis kan dit
aansporen. Infectie van de bovenste urinewegen, het pyelum
(nierbekken). Komt door het opstijgen van bacteriën uit de blaas. Meestal
is E. coli de boosdoener. Over het algemeen leidt dit tot bacteremia;
bloedkweken en een Gramkleuring van de urine zijn nodig voor de
diagnose. Behandeling met antibiotica, kan levensbedreigend zijn door
disfunctie van de nieren.
Symptomen: zelfde als cystitis en daarbij koorts en pijn in de zij.
Indien M. tuberculosis, Candida, Salmonella, Leptospira, S.aureus: dan
verspreiding hematogeen (door de bloedbaan).
Leptospirosis is voornamelijk een ziekte bij dieren, maar kan worden
overgebracht op mensen. Kan zorgen voor ernstige nier- en leverziekten.
De vorm is een overtreffende spiraal. Slechte sporenvorming. Het is een
aerobe bacterie. Meest voorkomende zoönose (elke ziekte of infectie die
van nature overdraagbaar is van gewervelde dieren op mensen)
Recidief betekent opnieuw infectie met dezelfde bacterie.
4
