Seksuologie
HOOFDSTUK 1: SEXUALITY IN PERSPECTIVE (WEEK 1)
SEKS EN GENDER
Seks: refereert naar de seksuele anatomie en seksueel gedrag
Gender: refereert naar de staat van het man of vrouw zijn. Dit is een binaire status (een of het ander).
Later komen we erop terug dat er wel meer opties zijn dan man of vrouw (bijvoorbeeld neutraal,
transgender).
Seksueel gedrag: produceert opwinding en verhoogt de kans op een orgasme of voortplanting. Door het
gebruik van anticonceptie kun je dit tegenhouden.
RELIGIE
Tot ongeveer 100 jaar geleden was religie erg belangrijk en kwam daar ook de meeste informatie over
seksualiteit vandaan. Mensen van verschillende religieuze groepen hadden verschillende ideeën over
seksualiteit.
- De oude Grieken: Zij hadden het idee dat mannen en vrouwen aan het begin van het leven aan
elkaar vastzaten. Ze werden vervolgens losgeknipt en door het leven heen ging de een de ander
weer proberen terug te vinden. Ze zochten naar elkaar als ‘wederhelften’. Het kon dus zijn dat
iemand was gemaakt uit een man en een vrouw. Als zij elkaar weer vonden, werden ze als
heteroseksueel gezien. Maar het kon ook zijn dat zij bestonden uit twee mannen of twee vrouwen.
Dit werd als homoseksueel gezien.
- Christenen in de 15e eeuw: Zij hadden ideeën over de natte droom van mannen. Een natte droom
werd veroorzaakt door bepaalde wezens (incubi en succubi). Zodra de maatschappij hoorden dat er
een man een natte droom had gehad, werd hij daarop vervolgd. Het werd namelijk gekoppeld aan
de hekserij.
- Moslims: seksuele gemeenschap wordt gezien als een fijn en plezierig iets in het leven.
SCIENCE
Wegens alle religieuze ideeën, was het eerst tegen de principes in om onderzoek te doen naar seks.
Echter begonnen deze ideeën in de 19e eeuw nieuwsgierigheid op te wekken.
- Anton van Leeuwenhoek (1632-1723): ontdekte het menselijke sperma.
- Oskar Hertwig (1849-1922): observeerde de eerste bevruchting van een zee-egel, hoewel de eicel
bij de mens pas rond de 20ste eeuw werd waargenomen
- Sigmund Freud: de grondlegger van de psychiatrie en de psychoanalyse. Hij dacht dat de
seksualiteit de primaire bron was van de motivatie van het menselijke gedrag en de voornaamste
reden van alle vormen van neurose.
- Henry Havelock Ellis: hij schreef het boek ‘Studies in the psychology of seks”. Hij vond dat
mannen en vrouwen gelijk zijn, want het zijn beiden seksuele wezens. Masturbatie werd ook gezien
als iets normaals. Lichamelijke en psychologische factoren spelen een rol in seksuele problemen.
Seksuele afwijkingen van de norm/van wat normaal wordt gezien, zijn meestal ongevaarlijk. Hij is
ook een van de voorlopers van het moderne seksuele onderzoek.
- Richard Von Krafft-Ebing: Hij schreef het boek “Psychopathia Sexualis: eine Klinisch-Forensische
Studie”. Hij beschreef seksuele afwijkingen gebaseerd op patiëntervaringen. Termen zoals
sadisme, masochisme, pedofilie of homo- en heteroseksualiteit werden besproken in dit boek.
- Magnus Hirschfeld: Hij was de oprichter van het eerste seksinstituut. Hij maakte de eerste
grootschalige vragenlijst over seks, met data van10.000 mensen met 130 items. Ook introduceerde
hij de term travestiet.
- Alfred Kinsey: hij onderzocht dieren en insecten. Hij is de oprichter van “the institute of Sex
Research”. Hij zag dat er in alle onderzoeken over seks geen inhoud was op het vlak van relaties.
Daarom onderzocht hij dit in ‘sexual behaviour in the human male” en “sexual behaviour in the
human female”. Dit is ook beter bekend als Kinsey Reports. Hij maakte een 7 puntenschaal voor
seksuele oriëntatie met aan de ene kant homoseksualiteit en aan de andere kant heteroseksualiteit.
Dit is de Kinsey Scale.
- Masters en Johnson: zij deden aan observationeel onderzoek. 8 jaar lang hebben ze 10.000 cycli
van orgasmes bekeken, van veel vrouwen en mannen. Ze bestudeerden de fysiologie van de
seksuele respons en seksuele afwijkingen. Hoe word je opgewonden en wat er misging als je geen
orgasme kon bereiken. Ze waren kritisch naar Freud. Ze zijn de grondleggers van de seksuele
responsen en stoornissen.
, Voor 1900: werd er bekeken of seks wel goed of slecht was. Vooral een religieuze en wettelijke
benadering.
Rond 1900: is seksueel gedrag normaal, gezond of abnormaal? De geneeskunde begon meer een rol te
spelen en dus werden er ook medische/psychiatrische behandeling opgesteld. Er werd gezegd dat
masturbatie kan leiden tot afname van seksueel gedrag.
Rond 1973-2000: constructivisme versus medicalisering. Sociale aspecten gaan een rol spelen en Viagra
werd uitgevonden.
MEDIA
Uit onderzoek blijkt dat in de top-30 meest-bekeken Amerikaanse films of tv-programma’s door 18-25-
jarigen, 20% van de scenes gaat over seksueel gedrag of seksuele gesprekken. 25% bevat seksuele
grappen, 7% gaat over mentale gevolgen van seks, 1 op de 2600 scenes gaat over Soa’s en maar 1% gaat
over anticonceptie.
Begrippen:
- Cultivatie houdt in dat het wordt blootgesteld aan de media en dat het invloed heeft op wat mensen
denken dat normaal is. Denk bijvoorbeeld aan het programma Jersey Shore. Jongeren gaan die
kijken en denken dat het normaal is, dus gaan zij zich ook zo gedragen.
- Agendasetting/framing theorie: de media kiest wat zij belangrijk vinden en wat ze laten zien.
Denk bijvoorbeeld aan de bosbrand. Er wordt verteld dat het heeft plaatsgevonden, maar niet dat
het is geblust.
- Sociaal leren: de media creëert rolmodellen die mensen gaan imiteren. De deelnemers van Jersey
Shore worden bijvoorbeeld ook nagedaan in het echte leven.
- Selectiviteit: mensen selecteren zelf wat ze willen zien. Bijvoorbeeld dat de een het nieuws van ED
leest en de ander van Telegraaf.
- Reinforcing spiral theory: de selectie die je maakt van wat je van de media wilt zien, heeft ook
invloed op de eigen identiteit en overtuigingen.
- Differential susceptibility model: niet iedereen reageert hetzelfde op dezelfde inhoud.
Bijvoorbeeld iemand met veel agressiviteit zal eerder getriggerd worden door nieuws dat hierover
gaat dan iemand die daar minder probleem mee heeft.
CROSS-CULTURELE PERSPECTIEVEN
Culturen hebben een van de volgende hoofdsubjecten:
- Individualisme: is vooral gefocust op het individu en de individuele rechten van mensen. (USA,
Canada)
- Collectivisme: is vooral gefocust op de groep en de belangen. (Japan, China)
- Honor: benadrukt het gezicht van de reputatie van het individu. Respect of eer dat mensen naar
elkaar tonen. Het lijkt misschien redelijk om een vrouw die haar man heeft bedrogen te beboeten,
omdat dat in haar cultuur niet wordt gewaardeerd. (Midden-Oosten).
Begrippen
- Incest: seksuele interactie tussen bloedverwanten. Dit wordt bijna overal verboden.
- Etnocentrisme: de neiging om je eigen cultuur als superieur te zien. Eigen standaarden zijn de
standaard en met de anderen is iets mis.
Alle samenlevingen reguleren seksualiteit op een bepaalde manier. Zo is er universeel een taboe op incest.
Ook is het bijna overal taboe om seks te hebben, wanneer er geen toestemming is. In Zweden moet je
expliciete toestemming geven voor seksueel contact (wettelijk bepaald). Er zijn veel verschillen over
onderwerpen gerelateerd aan seks:
- Seksuele technieken: niet elke samenleving doet bijvoorbeeld aan zoenen.
- Cunnilingus: Stimulatie bij het vrouwelijke geslachtsdeel. In South Pacific plaatst de man een vis in
de vulva van de vrouw en likt hem vervolgens geleidelijk uit.
- Het pijnigen van je partner: in Brazilië zal een vrouw een deel van haar partners wenkbrauwen af
willen afbijten. Mannen van Ponpei trekken aan de wenkbrauwharen van de vrouw, totdat het bloedt
en littekens achterlaat.
- Masturbatie: mag het wel of mag het niet?
HOOFDSTUK 1: SEXUALITY IN PERSPECTIVE (WEEK 1)
SEKS EN GENDER
Seks: refereert naar de seksuele anatomie en seksueel gedrag
Gender: refereert naar de staat van het man of vrouw zijn. Dit is een binaire status (een of het ander).
Later komen we erop terug dat er wel meer opties zijn dan man of vrouw (bijvoorbeeld neutraal,
transgender).
Seksueel gedrag: produceert opwinding en verhoogt de kans op een orgasme of voortplanting. Door het
gebruik van anticonceptie kun je dit tegenhouden.
RELIGIE
Tot ongeveer 100 jaar geleden was religie erg belangrijk en kwam daar ook de meeste informatie over
seksualiteit vandaan. Mensen van verschillende religieuze groepen hadden verschillende ideeën over
seksualiteit.
- De oude Grieken: Zij hadden het idee dat mannen en vrouwen aan het begin van het leven aan
elkaar vastzaten. Ze werden vervolgens losgeknipt en door het leven heen ging de een de ander
weer proberen terug te vinden. Ze zochten naar elkaar als ‘wederhelften’. Het kon dus zijn dat
iemand was gemaakt uit een man en een vrouw. Als zij elkaar weer vonden, werden ze als
heteroseksueel gezien. Maar het kon ook zijn dat zij bestonden uit twee mannen of twee vrouwen.
Dit werd als homoseksueel gezien.
- Christenen in de 15e eeuw: Zij hadden ideeën over de natte droom van mannen. Een natte droom
werd veroorzaakt door bepaalde wezens (incubi en succubi). Zodra de maatschappij hoorden dat er
een man een natte droom had gehad, werd hij daarop vervolgd. Het werd namelijk gekoppeld aan
de hekserij.
- Moslims: seksuele gemeenschap wordt gezien als een fijn en plezierig iets in het leven.
SCIENCE
Wegens alle religieuze ideeën, was het eerst tegen de principes in om onderzoek te doen naar seks.
Echter begonnen deze ideeën in de 19e eeuw nieuwsgierigheid op te wekken.
- Anton van Leeuwenhoek (1632-1723): ontdekte het menselijke sperma.
- Oskar Hertwig (1849-1922): observeerde de eerste bevruchting van een zee-egel, hoewel de eicel
bij de mens pas rond de 20ste eeuw werd waargenomen
- Sigmund Freud: de grondlegger van de psychiatrie en de psychoanalyse. Hij dacht dat de
seksualiteit de primaire bron was van de motivatie van het menselijke gedrag en de voornaamste
reden van alle vormen van neurose.
- Henry Havelock Ellis: hij schreef het boek ‘Studies in the psychology of seks”. Hij vond dat
mannen en vrouwen gelijk zijn, want het zijn beiden seksuele wezens. Masturbatie werd ook gezien
als iets normaals. Lichamelijke en psychologische factoren spelen een rol in seksuele problemen.
Seksuele afwijkingen van de norm/van wat normaal wordt gezien, zijn meestal ongevaarlijk. Hij is
ook een van de voorlopers van het moderne seksuele onderzoek.
- Richard Von Krafft-Ebing: Hij schreef het boek “Psychopathia Sexualis: eine Klinisch-Forensische
Studie”. Hij beschreef seksuele afwijkingen gebaseerd op patiëntervaringen. Termen zoals
sadisme, masochisme, pedofilie of homo- en heteroseksualiteit werden besproken in dit boek.
- Magnus Hirschfeld: Hij was de oprichter van het eerste seksinstituut. Hij maakte de eerste
grootschalige vragenlijst over seks, met data van10.000 mensen met 130 items. Ook introduceerde
hij de term travestiet.
- Alfred Kinsey: hij onderzocht dieren en insecten. Hij is de oprichter van “the institute of Sex
Research”. Hij zag dat er in alle onderzoeken over seks geen inhoud was op het vlak van relaties.
Daarom onderzocht hij dit in ‘sexual behaviour in the human male” en “sexual behaviour in the
human female”. Dit is ook beter bekend als Kinsey Reports. Hij maakte een 7 puntenschaal voor
seksuele oriëntatie met aan de ene kant homoseksualiteit en aan de andere kant heteroseksualiteit.
Dit is de Kinsey Scale.
- Masters en Johnson: zij deden aan observationeel onderzoek. 8 jaar lang hebben ze 10.000 cycli
van orgasmes bekeken, van veel vrouwen en mannen. Ze bestudeerden de fysiologie van de
seksuele respons en seksuele afwijkingen. Hoe word je opgewonden en wat er misging als je geen
orgasme kon bereiken. Ze waren kritisch naar Freud. Ze zijn de grondleggers van de seksuele
responsen en stoornissen.
, Voor 1900: werd er bekeken of seks wel goed of slecht was. Vooral een religieuze en wettelijke
benadering.
Rond 1900: is seksueel gedrag normaal, gezond of abnormaal? De geneeskunde begon meer een rol te
spelen en dus werden er ook medische/psychiatrische behandeling opgesteld. Er werd gezegd dat
masturbatie kan leiden tot afname van seksueel gedrag.
Rond 1973-2000: constructivisme versus medicalisering. Sociale aspecten gaan een rol spelen en Viagra
werd uitgevonden.
MEDIA
Uit onderzoek blijkt dat in de top-30 meest-bekeken Amerikaanse films of tv-programma’s door 18-25-
jarigen, 20% van de scenes gaat over seksueel gedrag of seksuele gesprekken. 25% bevat seksuele
grappen, 7% gaat over mentale gevolgen van seks, 1 op de 2600 scenes gaat over Soa’s en maar 1% gaat
over anticonceptie.
Begrippen:
- Cultivatie houdt in dat het wordt blootgesteld aan de media en dat het invloed heeft op wat mensen
denken dat normaal is. Denk bijvoorbeeld aan het programma Jersey Shore. Jongeren gaan die
kijken en denken dat het normaal is, dus gaan zij zich ook zo gedragen.
- Agendasetting/framing theorie: de media kiest wat zij belangrijk vinden en wat ze laten zien.
Denk bijvoorbeeld aan de bosbrand. Er wordt verteld dat het heeft plaatsgevonden, maar niet dat
het is geblust.
- Sociaal leren: de media creëert rolmodellen die mensen gaan imiteren. De deelnemers van Jersey
Shore worden bijvoorbeeld ook nagedaan in het echte leven.
- Selectiviteit: mensen selecteren zelf wat ze willen zien. Bijvoorbeeld dat de een het nieuws van ED
leest en de ander van Telegraaf.
- Reinforcing spiral theory: de selectie die je maakt van wat je van de media wilt zien, heeft ook
invloed op de eigen identiteit en overtuigingen.
- Differential susceptibility model: niet iedereen reageert hetzelfde op dezelfde inhoud.
Bijvoorbeeld iemand met veel agressiviteit zal eerder getriggerd worden door nieuws dat hierover
gaat dan iemand die daar minder probleem mee heeft.
CROSS-CULTURELE PERSPECTIEVEN
Culturen hebben een van de volgende hoofdsubjecten:
- Individualisme: is vooral gefocust op het individu en de individuele rechten van mensen. (USA,
Canada)
- Collectivisme: is vooral gefocust op de groep en de belangen. (Japan, China)
- Honor: benadrukt het gezicht van de reputatie van het individu. Respect of eer dat mensen naar
elkaar tonen. Het lijkt misschien redelijk om een vrouw die haar man heeft bedrogen te beboeten,
omdat dat in haar cultuur niet wordt gewaardeerd. (Midden-Oosten).
Begrippen
- Incest: seksuele interactie tussen bloedverwanten. Dit wordt bijna overal verboden.
- Etnocentrisme: de neiging om je eigen cultuur als superieur te zien. Eigen standaarden zijn de
standaard en met de anderen is iets mis.
Alle samenlevingen reguleren seksualiteit op een bepaalde manier. Zo is er universeel een taboe op incest.
Ook is het bijna overal taboe om seks te hebben, wanneer er geen toestemming is. In Zweden moet je
expliciete toestemming geven voor seksueel contact (wettelijk bepaald). Er zijn veel verschillen over
onderwerpen gerelateerd aan seks:
- Seksuele technieken: niet elke samenleving doet bijvoorbeeld aan zoenen.
- Cunnilingus: Stimulatie bij het vrouwelijke geslachtsdeel. In South Pacific plaatst de man een vis in
de vulva van de vrouw en likt hem vervolgens geleidelijk uit.
- Het pijnigen van je partner: in Brazilië zal een vrouw een deel van haar partners wenkbrauwen af
willen afbijten. Mannen van Ponpei trekken aan de wenkbrauwharen van de vrouw, totdat het bloedt
en littekens achterlaat.
- Masturbatie: mag het wel of mag het niet?
