Samenvatting arbeids- en socialezekerheidsrecht
Les 1: SZR H1
Sociale risico’s: kosten van de huisarts of specialist of het verliezen van werk ect.
Sociale zekerheid zorgt ervoor dat de sociale risico’s die een individu loopt zoveel mogelijk
worden verdeeld over alle werknemers en werkgevers of zelfs alle inwoners van Nederland.
Verzorgingsstaat: de overheid speelt een rol bij het opvangen van de verschillende sociale
risico’s.
- De overheid heeft de verplichting om de burger te beschermen tegen een gebrek van
gezondheid, inkomen ect.
Ongevallenwet was de eerste sociale verzekering, waarbij de overheid aan werkgevers de
verplichting oplegde een premie te betalen om op die manier werknemers in gevaarlijke
bedrijven te verzekeren tegen bedrijfsongevallen. (1901)
Inkomenszekerheid
De werkloosheidwet, Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en de Algemene
ouderdomswet zorgen ervoor dat de uitkeringsgerechtigde terug kan vallen op een inkomen
in de vorm van een periodieke uitkering
Kan ook een bijdrage inhouden zoals de kinderbijslag of een scootmobiel uit de wet
maatschappelijke ondersteuning. (Wmo)
Sociale minimum: ondergrens van de sociale zekerheid.
Koppeling: stijgt het minimumloon, dan stijgen ook de uitkeringen.
Het sociale minimum is van het wettelijk minimumloon (€1615) afgeleid en bedraagt:
- Voor gehuwden en samenwonenden die de kosten niet met een ander kunnen delen,
100% van het wettelijk minimumloon.
- Voor een alleenstaande (ouder) die de kosten niet met een ander kan delen 70% van
het minimumloon.
Collectiviteit
Grondgedachte sociale zekerheid: collectiviteit en solidariteit.
Meebetalen aan de sociale zekerheid gebeurt op 2 manieren:
1. Werknemersverzekeringen (werknemers en werkgevers)
2. Volksverzekeringen (volk)
De sociale voorzieningen zoals de bijstand en de Wmo worden gefinancierd uit de algemene
middelen, de belastingopbrengst.
Re-integratie
Vroeger waren ze drukker met betalen dan met mensen weer aan het werk krijgen.
Wet verbetering poortwachter (Wvp): heeft als doel zieke werknemers zo spoedig mogelijk te
re-integreren in eigen of ander passend werk.
Projecten als Work-First kijken naar de individuele omstandigheden, dit zorgt ervoor dat het
niet wordt gezien als ‘dwangarbeid’.
,Privatisering
Ziektewet en Werkloosheidwet zijn in de jaren 80 als gevolg van individualisering naar 70%
van het dagloon gegaan.
Overheid heeft zich meer teruggetrokken en meer overgelaten aan private partijen.
Werkgevers moesten zelf 70% betalen van het loon.
- Werkgevers voelen ziekte meer in de portemonnee.
Herverzekeren van het arbeidsongeschiktheidsrisico: werkgevers sluiten zelf een
verzekeringsovereenkomst af met een private verzekeraar.
Werkgevers zijn eigenrisicodrager: de werknemer krijgt ook te maken met het UWV en de
Arboarts. Zij voeren namens de werkgever controle en begeleiding uit.
Het UWV beslist over de toekenning van de uitkering en betaalt de ZW- of WGA-uitkering, op
kosten van de werkgever.
Met de komst van de Zvw verviel het onderscheid tussen ‘ziekenfonds’ en ‘particulier’
verzekeren.
- Werknemers die meer verdienden dan een bepaald bedrag moesten zichzelf
verzekeren. (Particulier)
- En onder een bepaald bedrag was hij het verplicht te regelen bij een ziekenfonds.
Sociale partners
Sociale partners: werkgevers- en werknemersorganisaties (vakbonden)
- Overlegpartners in Stichting van de Arbeid (STAR) en Sociaaleconomische Raad.
ZBO: zelfstandige bestuursorganen.
- Leden van de raad van bestuur van UWV worden benoemd door minister Sociale van
zaken en werkgelegenheid.
- Sociale partners zijn dan niet meer vertegenwoordigd in het bestuur.
Quotumregeling: werkgevers met 25 medewerkers of meer krijgen de verplichting om een
bepaald percentage mensen met en arbeidsbeperking in dienst te nemen.
- Wordt ingevoerd als er voor 2026 niet heel veel banen extra zijn.
- Werkbedrijven, gemeenten en UWV willen voor deze banen zogen.
Eigen verantwoordelijkheid
Van de burger wordt tegenwoordig verwacht dat hij op het gebied van zorg steeds meer in
de eigen omgeving een oplossing zoekt door middel van inzet van familie, vrienden ect.
- Participatiesamenleving: overheid komt in beeld als dit niet meer lukt.
Wmo 2015: er is recht op een voorziening als de burger niet meer op eigen kracht of met
gebruikelijke hulp de behoefte aan ondersteuning kan voorzien.
‘Voort wat hoort wat’: voorbeeld is de tegenprestatie in de participatiewet.
, (De)centralisatie en handhaving
Steeds meer bevoegdheden en verantwoordelijkheden komen bij de gemeente te liggen in
plaats van bij de centrale overheid.
Zo ontstaan er wel verschillen tussen verschillende gemeenten qua zorg. Maar het feit dat de
gemeenteraad door de burgers wordt gekozen trekt dit recht.
Door streng te controleren voorkomt de gemeente dat mensen een uitkering krijgen die ze
niet verdienen. (Stiekem samenwonen, zwart verdienen)
De CRvB heeft ervoor gezorgd dat de Fraudewet iets minder onmenselijk is geworden.
Driedeling
Sociale zekerheid heeft een driedeling:
1. Sociale voorzieningen
2. Werknemersverzekeringen
3. Volksverzekeringen
Deze driedeling heeft te maken met:
- De kring van verzekerden: wie is verzekerd en dus rechthebbend
- De financiering: wie betaald
- De uitvoering: waar moet men de uitkering aanvragen, en wie verstrekt deze
- De voorwaarden: hoogte en duur uitkering
Verplicht systeem
Werknemers- en volksverzekeringen zijn verplichte verzekeringen.
- Jonge mensen zullen zich niet verzekeren als dit niet verplicht is.
- Geldt voor iedereen die in Nederland woont of werkt.
Voor de werknemersverzekeringen en volksverzekeringen geldt een maximuminkomen
waarover premie betaald moet worden. (215 euro)
- Een uitkering is nooit hoger dan 70% van 215 euro.
Sociale voorziening is een voorziening die betaald wordt ut de algemene middelen.
Werknemersverzekeringen
WW, WAO, ZW en Wet WIA
Kenmerken:
Bij een werknemersverzekering zijn werknemers verzekerd.
o Werkzaam uit een arbeidsovereenkomst
o Territorialiteitsbeginsel
De financiering gebeurt doordat werknemers en of werkgevers de premie betalen
Uitvoering door UWV
In het algemeen is de hoogte van de uitkering afgeleid van het dagloon.
o Kennen geen partnerinkomenstoets en vermogenstoets (dus als je een van
die hebt, tellen die niet mee voor de hoogte van de uitkering)
De loongerelateerde uitkering is in duur beperkt en meestal afhankelijk van het
arbeidsverleden.
Les 1: SZR H1
Sociale risico’s: kosten van de huisarts of specialist of het verliezen van werk ect.
Sociale zekerheid zorgt ervoor dat de sociale risico’s die een individu loopt zoveel mogelijk
worden verdeeld over alle werknemers en werkgevers of zelfs alle inwoners van Nederland.
Verzorgingsstaat: de overheid speelt een rol bij het opvangen van de verschillende sociale
risico’s.
- De overheid heeft de verplichting om de burger te beschermen tegen een gebrek van
gezondheid, inkomen ect.
Ongevallenwet was de eerste sociale verzekering, waarbij de overheid aan werkgevers de
verplichting oplegde een premie te betalen om op die manier werknemers in gevaarlijke
bedrijven te verzekeren tegen bedrijfsongevallen. (1901)
Inkomenszekerheid
De werkloosheidwet, Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en de Algemene
ouderdomswet zorgen ervoor dat de uitkeringsgerechtigde terug kan vallen op een inkomen
in de vorm van een periodieke uitkering
Kan ook een bijdrage inhouden zoals de kinderbijslag of een scootmobiel uit de wet
maatschappelijke ondersteuning. (Wmo)
Sociale minimum: ondergrens van de sociale zekerheid.
Koppeling: stijgt het minimumloon, dan stijgen ook de uitkeringen.
Het sociale minimum is van het wettelijk minimumloon (€1615) afgeleid en bedraagt:
- Voor gehuwden en samenwonenden die de kosten niet met een ander kunnen delen,
100% van het wettelijk minimumloon.
- Voor een alleenstaande (ouder) die de kosten niet met een ander kan delen 70% van
het minimumloon.
Collectiviteit
Grondgedachte sociale zekerheid: collectiviteit en solidariteit.
Meebetalen aan de sociale zekerheid gebeurt op 2 manieren:
1. Werknemersverzekeringen (werknemers en werkgevers)
2. Volksverzekeringen (volk)
De sociale voorzieningen zoals de bijstand en de Wmo worden gefinancierd uit de algemene
middelen, de belastingopbrengst.
Re-integratie
Vroeger waren ze drukker met betalen dan met mensen weer aan het werk krijgen.
Wet verbetering poortwachter (Wvp): heeft als doel zieke werknemers zo spoedig mogelijk te
re-integreren in eigen of ander passend werk.
Projecten als Work-First kijken naar de individuele omstandigheden, dit zorgt ervoor dat het
niet wordt gezien als ‘dwangarbeid’.
,Privatisering
Ziektewet en Werkloosheidwet zijn in de jaren 80 als gevolg van individualisering naar 70%
van het dagloon gegaan.
Overheid heeft zich meer teruggetrokken en meer overgelaten aan private partijen.
Werkgevers moesten zelf 70% betalen van het loon.
- Werkgevers voelen ziekte meer in de portemonnee.
Herverzekeren van het arbeidsongeschiktheidsrisico: werkgevers sluiten zelf een
verzekeringsovereenkomst af met een private verzekeraar.
Werkgevers zijn eigenrisicodrager: de werknemer krijgt ook te maken met het UWV en de
Arboarts. Zij voeren namens de werkgever controle en begeleiding uit.
Het UWV beslist over de toekenning van de uitkering en betaalt de ZW- of WGA-uitkering, op
kosten van de werkgever.
Met de komst van de Zvw verviel het onderscheid tussen ‘ziekenfonds’ en ‘particulier’
verzekeren.
- Werknemers die meer verdienden dan een bepaald bedrag moesten zichzelf
verzekeren. (Particulier)
- En onder een bepaald bedrag was hij het verplicht te regelen bij een ziekenfonds.
Sociale partners
Sociale partners: werkgevers- en werknemersorganisaties (vakbonden)
- Overlegpartners in Stichting van de Arbeid (STAR) en Sociaaleconomische Raad.
ZBO: zelfstandige bestuursorganen.
- Leden van de raad van bestuur van UWV worden benoemd door minister Sociale van
zaken en werkgelegenheid.
- Sociale partners zijn dan niet meer vertegenwoordigd in het bestuur.
Quotumregeling: werkgevers met 25 medewerkers of meer krijgen de verplichting om een
bepaald percentage mensen met en arbeidsbeperking in dienst te nemen.
- Wordt ingevoerd als er voor 2026 niet heel veel banen extra zijn.
- Werkbedrijven, gemeenten en UWV willen voor deze banen zogen.
Eigen verantwoordelijkheid
Van de burger wordt tegenwoordig verwacht dat hij op het gebied van zorg steeds meer in
de eigen omgeving een oplossing zoekt door middel van inzet van familie, vrienden ect.
- Participatiesamenleving: overheid komt in beeld als dit niet meer lukt.
Wmo 2015: er is recht op een voorziening als de burger niet meer op eigen kracht of met
gebruikelijke hulp de behoefte aan ondersteuning kan voorzien.
‘Voort wat hoort wat’: voorbeeld is de tegenprestatie in de participatiewet.
, (De)centralisatie en handhaving
Steeds meer bevoegdheden en verantwoordelijkheden komen bij de gemeente te liggen in
plaats van bij de centrale overheid.
Zo ontstaan er wel verschillen tussen verschillende gemeenten qua zorg. Maar het feit dat de
gemeenteraad door de burgers wordt gekozen trekt dit recht.
Door streng te controleren voorkomt de gemeente dat mensen een uitkering krijgen die ze
niet verdienen. (Stiekem samenwonen, zwart verdienen)
De CRvB heeft ervoor gezorgd dat de Fraudewet iets minder onmenselijk is geworden.
Driedeling
Sociale zekerheid heeft een driedeling:
1. Sociale voorzieningen
2. Werknemersverzekeringen
3. Volksverzekeringen
Deze driedeling heeft te maken met:
- De kring van verzekerden: wie is verzekerd en dus rechthebbend
- De financiering: wie betaald
- De uitvoering: waar moet men de uitkering aanvragen, en wie verstrekt deze
- De voorwaarden: hoogte en duur uitkering
Verplicht systeem
Werknemers- en volksverzekeringen zijn verplichte verzekeringen.
- Jonge mensen zullen zich niet verzekeren als dit niet verplicht is.
- Geldt voor iedereen die in Nederland woont of werkt.
Voor de werknemersverzekeringen en volksverzekeringen geldt een maximuminkomen
waarover premie betaald moet worden. (215 euro)
- Een uitkering is nooit hoger dan 70% van 215 euro.
Sociale voorziening is een voorziening die betaald wordt ut de algemene middelen.
Werknemersverzekeringen
WW, WAO, ZW en Wet WIA
Kenmerken:
Bij een werknemersverzekering zijn werknemers verzekerd.
o Werkzaam uit een arbeidsovereenkomst
o Territorialiteitsbeginsel
De financiering gebeurt doordat werknemers en of werkgevers de premie betalen
Uitvoering door UWV
In het algemeen is de hoogte van de uitkering afgeleid van het dagloon.
o Kennen geen partnerinkomenstoets en vermogenstoets (dus als je een van
die hebt, tellen die niet mee voor de hoogte van de uitkering)
De loongerelateerde uitkering is in duur beperkt en meestal afhankelijk van het
arbeidsverleden.
