Bestuurs(proces)recht I en II
Deel 1: Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur (ABB)
1. Vraag: Noem vier Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur.
Antwoord: (Elke vier van de volgende) Het rechtszekerheidsbeginsel, het vertrouwensbeginsel,
het gelijkheidsbeginsel, het motiveringsbeginsel, het fair play-beginsel, het
zorgvuldigheidsbeginsel, het verbod op détournement de pouvoir.
2. Vraag: Een burger vraagt om informatie en krijgt na 10 weken nog steeds geen reactie van het
bestuursorgaan. Welk ABB wordt mogelijk geschonden?
Antwoord: Het zorgvuldigheidsbeginsel (en eventueel het fair play-beginsel).
3. Vraag: Wat is het verschil tussen het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel?
Antwoord: Het rechtszekerheidsbeginsel eist dat bestuursoptreden voorspelbaar en consistent
is. Het vertrouwensbeginsel beschermt de gerechtvaardigde verwachtingen die een burger,
door toedoen van het bestuur, mag koesteren.
4. Vraag (Ja/Nee): Is het gelijkheidsbeginsel van toepassing als een gemeente twee identieke
vergunningsaanvragen volledig anders behandelt, zonder reden?
Antwoord: Ja.
5. Vraag: Welk ABB vereist dat een bestuursorgaan de belangen van een burger afweegt
voordat een besluit wordt genomen?
Antwoord: Het zorgvuldigheidsbeginsel.
6. Vraag: Wat betekent détournement de pouvoir?
Antwoord: Het misbruik van bevoegdheid; een bevoegdheid uitoefenen voor een ander doel
dan waarvoor deze is verleend.
7. Vraag (Multiple Choice): Een ambtenaar zegt tegen een ondernemer: "Uw aanvraag zal zeker
worden goedgekeurd." Vervolgens wordt de aanvraag afgewezen. Welk ABB is het meest
relevant?
a) Gelijkheidsbeginsel
b) Motiveringsbeginsel
c) Vertrouwensbeginsel
d) Rechtszekerheidsbeginsel
Antwoord: c) Vertrouwensbeginsel
,8. Vraag: Noem de drie wettelijke vereisten voor een goede motivering (art. 3:46 Awb).
Antwoord: 1. Het besluit vermeldt de gronden waarop het is gebaseerd. 2. De motivering
deugt. 3. Het besluit is schriftelijk bekendgemaakt.
9. Vraag (Ja/Nee): Volstaat een motivering van een besluit met alleen de vermelding "niet
voldaan aan de criteria"?
Antwoord: Nee, dit is een ondeugdelijke motivering.
10. Vraag: Welk wetsartikel in de Awb codificeert de Algemene Beginselen van Behoorlijk
Bestuur?
Antwoord: Artikel 3:2 Awb.
Deel 2: Het Besluit en het Besluitvormingsproces (Awb)
11. Vraag: Geef de wettelijke definitie van een "besluit" (art. 1:3 Awb).
Antwoord: Een besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een
publiekrechtelijke rechtshandeling.
12. Vraag (Ja/Nee): Is een concept-brief van een ambtenaar een besluit in de zin van de Awb?
Antwoord: Nee, het is niet de definitieve, schriftelijke beslissing van het bevoegde orgaan.
13. Vraag: Noem drie soorten beschikkingen.
Antwoord: 1. Gunstige beschikking (bijv. vergunning). 2. Onthindende beschikking (bijv.
intrekken vergunning). 3. Weigeringsbeschikking.
14. Vraag: Wat is het verschil tussen een aanvullend en een voorwaardelijk voorschrift?
Antwoord: Een aanvullend voorschrift vult de beschikking aan. Een voorwaardelijk
voorschrift stelt een toekomstige, onzekere gebeurtenis als voorwaarde voor de werking van de
beschikking.
15. Vraag (Multiple Choice): Welke termijn geldt in principe voor het nemen van een besluit op
een aanvraag?
a) 4 weken
b) 8 weken
c) 12 weken
d) Er is geen wettelijke termijn
Antwoord: b) 8 weken (art. 4:13 Awb).
16. Vraag: Wat is het gevolg als een bestuursorgaan de beslistermijn van 8 weken overschrijdt?
Antwoord: De aanvrager kan beroep instellen wegens het niet tijdig nemen van een besluit (een
'besluit van stilzwijgende afwijzing', art. 6:11 Awb).
,17. Vraag: Wat is het vereiste van hoorplicht (art. 4:7/4:8 Awb)?
Antwoord: Een belanghebbende moet, voordat een voor hem nadelig individueel besluit wordt
genomen, in de gelegenheid worden gesteld zijn zienswijze naar voren te brengen.
18. Vraag (Ja/Nee): Geldt de hoorplicht ook voor algemeen verbindende voorschriften
(beleidsregels)?
Antwoord: Nee, in principe niet. De hoorplicht geldt voor individuele besluiten (beschikkingen).
19. Vraag: Wat is het doel van de adviesplicht?
Antwoord: Zorgen voor een zorgvuldige besluitvorming door gebruik te maken van de kennis en
expertise van een (onafhankelijk) adviesorgaan.
20. Vraag: Noem twee gronden waarop een aangevraagde voorlichting kan worden geweigerd.
Antwoord: Bijvoorbeeld: het belang van de internationale betrekkingen, de vertrouwelijkheid
van commerciële gegevens, of de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Deel 3: Rechtsbescherming: Bezwaar
21. Vraag: Binnen welke termijn moet in principe bezwaar worden gemaakt?
Antwoord: Binnen 6 weken na de dag waarop het besluit is bekendgemaakt (art. 6:7 Awb).
22. Vraag (Ja/Nee): Kan een bezwaarschrift mondeling worden ingediend?
Antwoord: Ja, maar alleen als het bestuursorgaan daarmee heeft ingestemd (art. 6:5 Awb).
23. Vraag: Wat is het verschil tussen een bezwaarschrift en een beroepschrift?
Antwoord: Een bezwaarschrift is gericht aan het bestuursorgaan dat het oorspronkelijke besluit
heeft genomen (bestuurlijke fase). Een beroepschrift is gericht aan de bestuursrechter
(gerechtelijke fase).
24. Vraag: Wat is het gevolg als een bezwaar leidt tot een volledig gegrondverklaring?
Antwoord: Het bestuursorgaan herziet het oorspronkelijke besluit en trekt het in, wijzigt het of
vervangt het door een nieuw besluit.
25. Vraag (Multiple Choice): Welke procedure volgt vaak op de indiening van een
bezwaarschrift?
a) Een zitting bij de rechtbank
b) Een voorlopige voorziening
c) Een hoorzitting
d) Een hoger beroep
Antwoord: c) Een hoorzitting.
, 26. Vraag: Wat is het doel van een hoorzitting in de bezwaarfase?
Antwoord: Om de belanghebbende in de gelegenheid te stellen zijn standpunt mondeling toe te
lichten en om het bestuursorgaan een beter inzicht te geven in de zaak.
27. Vraag (Ja/Nee): Is het mogelijk om bezwaar te maken tegen een besluit dat niet aan jou is
gericht, maar waar je wel belang bij hebt?
Antwoord: Ja, als je belanghebbende bent (art. 1:2 Awb).
28. Vraag: Wat is een "nieuw bezwaarmiddel"?
Antwoord: Een argument of feit dat niet in de oorspronkelijke bezwaarfase naar voren is
gebracht, maar wel in de beroepsfase.
29. Vraag: Mag de bestuursrechter een nieuw bezwaarmiddel toelaten?
Antwoord: Ja, de rechter heeft een marginale toetsingsbevoegdheid. Hij kan het toelaten, tenzij
het onredelijk zou zijn om het bestuursorgaan daarmee te confronteren.
30. Vraag: Wat is het "Hof van Justitie"-arrest en wat is de betekenis ervan?
Antwoord: In dit arrest oordeelde de Hoge Raad dat een bestuursorgaan in de bezwaarfase alle
aspecten van het besluit opnieuw moet beoordelen, ook die niet in het bezwaarschrift aan de
orde zijn gesteld.
Deel 4: Rechtsbescherming: Beroep bij de Bestuursrechter
31. Vraag: Bij welke rechter moet beroep worden ingesteld tegen een besluit van de gemeente?
Antwoord: De Afdeling bestuursrechtspraak van de Rechtbank (bijv. Rechtbank Rotterdam,
sector bestuursrecht).
32. Vraag: Binnen welke termijn moet in principe beroep worden ingesteld?
Antwoord: Binnen 6 weken na de dag waarop het besluit op bezwaar (de beschikking op
bezwaar) is bekendgemaakt.
33. Vraag (Ja/Nee): Is het verplicht om een advocaat of procureur te hebben in de beroepsfase
bij de bestuursrechter?
Antwoord: Nee, in de meeste bestuursrechtelijke zaken geldt geen verplichte
procesvertegenwoordiging.
34. Vraag: Wat is het verschil tussen een "vernietigingsberoep" en een "beroep tot
nietigverklaring"?
Antwoord: Vernietigingsberoep: tegen een besluit. Beroep tot nietigverklaring: tegen een
algemeen verbindend voorschrift (AMvB, ministeriële regeling, verordening).
Deel 1: Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur (ABB)
1. Vraag: Noem vier Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur.
Antwoord: (Elke vier van de volgende) Het rechtszekerheidsbeginsel, het vertrouwensbeginsel,
het gelijkheidsbeginsel, het motiveringsbeginsel, het fair play-beginsel, het
zorgvuldigheidsbeginsel, het verbod op détournement de pouvoir.
2. Vraag: Een burger vraagt om informatie en krijgt na 10 weken nog steeds geen reactie van het
bestuursorgaan. Welk ABB wordt mogelijk geschonden?
Antwoord: Het zorgvuldigheidsbeginsel (en eventueel het fair play-beginsel).
3. Vraag: Wat is het verschil tussen het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel?
Antwoord: Het rechtszekerheidsbeginsel eist dat bestuursoptreden voorspelbaar en consistent
is. Het vertrouwensbeginsel beschermt de gerechtvaardigde verwachtingen die een burger,
door toedoen van het bestuur, mag koesteren.
4. Vraag (Ja/Nee): Is het gelijkheidsbeginsel van toepassing als een gemeente twee identieke
vergunningsaanvragen volledig anders behandelt, zonder reden?
Antwoord: Ja.
5. Vraag: Welk ABB vereist dat een bestuursorgaan de belangen van een burger afweegt
voordat een besluit wordt genomen?
Antwoord: Het zorgvuldigheidsbeginsel.
6. Vraag: Wat betekent détournement de pouvoir?
Antwoord: Het misbruik van bevoegdheid; een bevoegdheid uitoefenen voor een ander doel
dan waarvoor deze is verleend.
7. Vraag (Multiple Choice): Een ambtenaar zegt tegen een ondernemer: "Uw aanvraag zal zeker
worden goedgekeurd." Vervolgens wordt de aanvraag afgewezen. Welk ABB is het meest
relevant?
a) Gelijkheidsbeginsel
b) Motiveringsbeginsel
c) Vertrouwensbeginsel
d) Rechtszekerheidsbeginsel
Antwoord: c) Vertrouwensbeginsel
,8. Vraag: Noem de drie wettelijke vereisten voor een goede motivering (art. 3:46 Awb).
Antwoord: 1. Het besluit vermeldt de gronden waarop het is gebaseerd. 2. De motivering
deugt. 3. Het besluit is schriftelijk bekendgemaakt.
9. Vraag (Ja/Nee): Volstaat een motivering van een besluit met alleen de vermelding "niet
voldaan aan de criteria"?
Antwoord: Nee, dit is een ondeugdelijke motivering.
10. Vraag: Welk wetsartikel in de Awb codificeert de Algemene Beginselen van Behoorlijk
Bestuur?
Antwoord: Artikel 3:2 Awb.
Deel 2: Het Besluit en het Besluitvormingsproces (Awb)
11. Vraag: Geef de wettelijke definitie van een "besluit" (art. 1:3 Awb).
Antwoord: Een besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een
publiekrechtelijke rechtshandeling.
12. Vraag (Ja/Nee): Is een concept-brief van een ambtenaar een besluit in de zin van de Awb?
Antwoord: Nee, het is niet de definitieve, schriftelijke beslissing van het bevoegde orgaan.
13. Vraag: Noem drie soorten beschikkingen.
Antwoord: 1. Gunstige beschikking (bijv. vergunning). 2. Onthindende beschikking (bijv.
intrekken vergunning). 3. Weigeringsbeschikking.
14. Vraag: Wat is het verschil tussen een aanvullend en een voorwaardelijk voorschrift?
Antwoord: Een aanvullend voorschrift vult de beschikking aan. Een voorwaardelijk
voorschrift stelt een toekomstige, onzekere gebeurtenis als voorwaarde voor de werking van de
beschikking.
15. Vraag (Multiple Choice): Welke termijn geldt in principe voor het nemen van een besluit op
een aanvraag?
a) 4 weken
b) 8 weken
c) 12 weken
d) Er is geen wettelijke termijn
Antwoord: b) 8 weken (art. 4:13 Awb).
16. Vraag: Wat is het gevolg als een bestuursorgaan de beslistermijn van 8 weken overschrijdt?
Antwoord: De aanvrager kan beroep instellen wegens het niet tijdig nemen van een besluit (een
'besluit van stilzwijgende afwijzing', art. 6:11 Awb).
,17. Vraag: Wat is het vereiste van hoorplicht (art. 4:7/4:8 Awb)?
Antwoord: Een belanghebbende moet, voordat een voor hem nadelig individueel besluit wordt
genomen, in de gelegenheid worden gesteld zijn zienswijze naar voren te brengen.
18. Vraag (Ja/Nee): Geldt de hoorplicht ook voor algemeen verbindende voorschriften
(beleidsregels)?
Antwoord: Nee, in principe niet. De hoorplicht geldt voor individuele besluiten (beschikkingen).
19. Vraag: Wat is het doel van de adviesplicht?
Antwoord: Zorgen voor een zorgvuldige besluitvorming door gebruik te maken van de kennis en
expertise van een (onafhankelijk) adviesorgaan.
20. Vraag: Noem twee gronden waarop een aangevraagde voorlichting kan worden geweigerd.
Antwoord: Bijvoorbeeld: het belang van de internationale betrekkingen, de vertrouwelijkheid
van commerciële gegevens, of de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Deel 3: Rechtsbescherming: Bezwaar
21. Vraag: Binnen welke termijn moet in principe bezwaar worden gemaakt?
Antwoord: Binnen 6 weken na de dag waarop het besluit is bekendgemaakt (art. 6:7 Awb).
22. Vraag (Ja/Nee): Kan een bezwaarschrift mondeling worden ingediend?
Antwoord: Ja, maar alleen als het bestuursorgaan daarmee heeft ingestemd (art. 6:5 Awb).
23. Vraag: Wat is het verschil tussen een bezwaarschrift en een beroepschrift?
Antwoord: Een bezwaarschrift is gericht aan het bestuursorgaan dat het oorspronkelijke besluit
heeft genomen (bestuurlijke fase). Een beroepschrift is gericht aan de bestuursrechter
(gerechtelijke fase).
24. Vraag: Wat is het gevolg als een bezwaar leidt tot een volledig gegrondverklaring?
Antwoord: Het bestuursorgaan herziet het oorspronkelijke besluit en trekt het in, wijzigt het of
vervangt het door een nieuw besluit.
25. Vraag (Multiple Choice): Welke procedure volgt vaak op de indiening van een
bezwaarschrift?
a) Een zitting bij de rechtbank
b) Een voorlopige voorziening
c) Een hoorzitting
d) Een hoger beroep
Antwoord: c) Een hoorzitting.
, 26. Vraag: Wat is het doel van een hoorzitting in de bezwaarfase?
Antwoord: Om de belanghebbende in de gelegenheid te stellen zijn standpunt mondeling toe te
lichten en om het bestuursorgaan een beter inzicht te geven in de zaak.
27. Vraag (Ja/Nee): Is het mogelijk om bezwaar te maken tegen een besluit dat niet aan jou is
gericht, maar waar je wel belang bij hebt?
Antwoord: Ja, als je belanghebbende bent (art. 1:2 Awb).
28. Vraag: Wat is een "nieuw bezwaarmiddel"?
Antwoord: Een argument of feit dat niet in de oorspronkelijke bezwaarfase naar voren is
gebracht, maar wel in de beroepsfase.
29. Vraag: Mag de bestuursrechter een nieuw bezwaarmiddel toelaten?
Antwoord: Ja, de rechter heeft een marginale toetsingsbevoegdheid. Hij kan het toelaten, tenzij
het onredelijk zou zijn om het bestuursorgaan daarmee te confronteren.
30. Vraag: Wat is het "Hof van Justitie"-arrest en wat is de betekenis ervan?
Antwoord: In dit arrest oordeelde de Hoge Raad dat een bestuursorgaan in de bezwaarfase alle
aspecten van het besluit opnieuw moet beoordelen, ook die niet in het bezwaarschrift aan de
orde zijn gesteld.
Deel 4: Rechtsbescherming: Beroep bij de Bestuursrechter
31. Vraag: Bij welke rechter moet beroep worden ingesteld tegen een besluit van de gemeente?
Antwoord: De Afdeling bestuursrechtspraak van de Rechtbank (bijv. Rechtbank Rotterdam,
sector bestuursrecht).
32. Vraag: Binnen welke termijn moet in principe beroep worden ingesteld?
Antwoord: Binnen 6 weken na de dag waarop het besluit op bezwaar (de beschikking op
bezwaar) is bekendgemaakt.
33. Vraag (Ja/Nee): Is het verplicht om een advocaat of procureur te hebben in de beroepsfase
bij de bestuursrechter?
Antwoord: Nee, in de meeste bestuursrechtelijke zaken geldt geen verplichte
procesvertegenwoordiging.
34. Vraag: Wat is het verschil tussen een "vernietigingsberoep" en een "beroep tot
nietigverklaring"?
Antwoord: Vernietigingsberoep: tegen een besluit. Beroep tot nietigverklaring: tegen een
algemeen verbindend voorschrift (AMvB, ministeriële regeling, verordening).
