Crisis conceptueel
Hoorcollege 1 crisisbeheersing
Crisis is meer dan de straatbeelden zoals politie, brandweer, ambulance.
H14 BIV
Na de tweede wereldoorlog hadden we een organisatie bescherming bevolking. Die had nog de oude
vorm van rampenbestrijding. Gedachte dat het te maken had met militaire acties. Het had een
hiërarchie als het leger.
Rampenbestrijding is wat je doet achteraf. Gewonden te helpen, schade te beperken.
Niet uit je hoofd weten wel herkennen:
• Ramp
o Een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid
van veel personen, het milieu of grote materiele belangen in ernstige mate zijn
geschaad of worden bedreigd en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of
organisatie van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of
de schadelijke gevolgen te beperken
• Crisis
o Een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te
worden aangetast
Rampenbestrijding: het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de
voorbereiding daarop, dat het gemeentebestuur of het bestuur van veiligheidsregio treft met het oog
op een ramp, het voorkomen van een ramp en het beperken van de gevolgen van een ramp.
Crisisbeheersing: het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de voorbereiding
daarop dat het gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio.
In een crisis treft ter handhaving van de openbare orde, indien van toepassing in samenhang met de
maatregelen en voorzieningen die op basis van een bij of krachtens enige andere wet toegekende
bevoegdheid ter zake van een crisis worden getroffen.
Soorten rampen en crisis
• Domein van rampen en crises – op welke schaal zijn effecten voelbaar (hoe groot is de
impact dus voelbaar hoever)
o Trans-nationaal = orkaan, pandemie, vulkaanuitbarsting
o Nationaal = watersnoodramp 1953, fortyn 2000, van gogh 2004
o Trans- of bovenregionaal = chemie-pack 2011
o Regionaal = hagelstorm zuid oost Brabant 2016, cmi 1996
o Lokaal = verkeersongevallen
Indelen naar wijze van manifesteren
• Plotsklaps (sudden impact, flitsramp)
• Langzame ontwikkeling (slow onset)
,Indelen naar effect
Uitgangspunten voor crisisbeheersing
1. Crisismanagement is niet gelijk aan crisisplanning
2. Stem hulpverlening af op (zelf)redzaamheid van burgers
3. Wat je zelden doet doe je zelden goed
a. Crisis is weinig aan de orde. Je bouwt weinig ervaring op
4. Schoenmaker blijf bij je leest
5. Het opperbevel kent zijn grenzen
1. Crisismanagement is goed netwerkmanagement
a. Je werkt nooit alleen. Je werkt met meerde crisis partners samen
6. Crisisbeheersing is voor een belangrijk deel crisiscommunicatie
7. Samenwerken maar ook professioneel optreden maken het verschil
Bestuurlijke ketens
• Diegene die verantwoordelijk is voor een bepaalde beleidsterrein is ook verantwoordelijk
voor de beheersing van crisis op dat beleidsterrein
• Algemene keten: handhaving openbare orde en veiligheid en rampenbestrijding. Bevoegd
gezag decentraal: BM vz VR. Operationele leiding: OL van het ROT. Keten die start met de
hulpverleners op straat tot en met het coördineren van de hulpdiensten, burgemeester ens.
PLAATJE ALGEMENE KETEN. CDK is commissaris van de koning
, • Functionele ketens: specifiek beleidsterrein. Bestuurlijke verantwoordelijkheid: vakminister
(en eventueel decentrale overheden, bijv. RWS versus waterschappen). Andere departement
Er vindt veel plaats wat je niet op tv ziet. Bestuurlijk bijv.
Hoorcollege 1 Communicatie
Risicocommunicatie: omvat alle communicatie activiteiten met als doen: het in de
voorbereidingsfase beheersen en toelichten van inherente risico's. Het winnen, behouden of
verstevigen van het publieke vertrouwen
Crisiscommunicatie: omdat alle communicatieactiviteiten met als doel: het tijdens de acute fase
beperken van collectieve stress en negatieve beeldvorming onder de doelgroep als gevolg van
daadwerkelijk gematerialiseerde risico's
Doelen van crisis communicatie: het herstellen dan wel uitbreiden van vertrouwen door verbinding
te maken met wat er buiten speelt.
Soorten crisis
• Conflict rond reorganisatie
• Management calamiteit
• Bedrijfscalamiteiten
• Product-recall
• Criminele/ terroristische bedreiging
Intern maakt het niet uit of iets een crisis is. Een crisis is een crisis als de buitenwereld en of de
binnenwereld dat zo ervaart
, ABABA-formule
Bepalen of iets nieuwswaarde heeft
• Actualiteit
• Belang
• Afwijking
• Belangstelling
• Autoriteit
Wet van pleuris 2.0
P=VxRx(S)M(hoge 3)
P= pleuris-sterkte
V= verwijtbaarheid
Het moet aan iemand te verwijten zijn
R= relevantie
(S)M = sociale mediageniekheid
Hoeveel aandacht er aan besteed wordt in de social media. Hangt af of bekende nl zich ermee gaan
bemoeien.
Burgerparticipatie 2.0
• Geen regie meer
• Communicatie is van iedereen
• Managen van verwachtingen
• Mensen zelf laten vertellen
• Scherp op nieuwe groepen
Crisis bevorderende factoren
Intern:
• Slechte informatievoorziening
• Gebrekkige organisatie
• Duikgedrag
• Onwennig aan tijdsdruk
• Ontbreken eensgezindheid
Hoorcollege 1 crisisbeheersing
Crisis is meer dan de straatbeelden zoals politie, brandweer, ambulance.
H14 BIV
Na de tweede wereldoorlog hadden we een organisatie bescherming bevolking. Die had nog de oude
vorm van rampenbestrijding. Gedachte dat het te maken had met militaire acties. Het had een
hiërarchie als het leger.
Rampenbestrijding is wat je doet achteraf. Gewonden te helpen, schade te beperken.
Niet uit je hoofd weten wel herkennen:
• Ramp
o Een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid
van veel personen, het milieu of grote materiele belangen in ernstige mate zijn
geschaad of worden bedreigd en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of
organisatie van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of
de schadelijke gevolgen te beperken
• Crisis
o Een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast of dreigt te
worden aangetast
Rampenbestrijding: het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de
voorbereiding daarop, dat het gemeentebestuur of het bestuur van veiligheidsregio treft met het oog
op een ramp, het voorkomen van een ramp en het beperken van de gevolgen van een ramp.
Crisisbeheersing: het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de voorbereiding
daarop dat het gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio.
In een crisis treft ter handhaving van de openbare orde, indien van toepassing in samenhang met de
maatregelen en voorzieningen die op basis van een bij of krachtens enige andere wet toegekende
bevoegdheid ter zake van een crisis worden getroffen.
Soorten rampen en crisis
• Domein van rampen en crises – op welke schaal zijn effecten voelbaar (hoe groot is de
impact dus voelbaar hoever)
o Trans-nationaal = orkaan, pandemie, vulkaanuitbarsting
o Nationaal = watersnoodramp 1953, fortyn 2000, van gogh 2004
o Trans- of bovenregionaal = chemie-pack 2011
o Regionaal = hagelstorm zuid oost Brabant 2016, cmi 1996
o Lokaal = verkeersongevallen
Indelen naar wijze van manifesteren
• Plotsklaps (sudden impact, flitsramp)
• Langzame ontwikkeling (slow onset)
,Indelen naar effect
Uitgangspunten voor crisisbeheersing
1. Crisismanagement is niet gelijk aan crisisplanning
2. Stem hulpverlening af op (zelf)redzaamheid van burgers
3. Wat je zelden doet doe je zelden goed
a. Crisis is weinig aan de orde. Je bouwt weinig ervaring op
4. Schoenmaker blijf bij je leest
5. Het opperbevel kent zijn grenzen
1. Crisismanagement is goed netwerkmanagement
a. Je werkt nooit alleen. Je werkt met meerde crisis partners samen
6. Crisisbeheersing is voor een belangrijk deel crisiscommunicatie
7. Samenwerken maar ook professioneel optreden maken het verschil
Bestuurlijke ketens
• Diegene die verantwoordelijk is voor een bepaalde beleidsterrein is ook verantwoordelijk
voor de beheersing van crisis op dat beleidsterrein
• Algemene keten: handhaving openbare orde en veiligheid en rampenbestrijding. Bevoegd
gezag decentraal: BM vz VR. Operationele leiding: OL van het ROT. Keten die start met de
hulpverleners op straat tot en met het coördineren van de hulpdiensten, burgemeester ens.
PLAATJE ALGEMENE KETEN. CDK is commissaris van de koning
, • Functionele ketens: specifiek beleidsterrein. Bestuurlijke verantwoordelijkheid: vakminister
(en eventueel decentrale overheden, bijv. RWS versus waterschappen). Andere departement
Er vindt veel plaats wat je niet op tv ziet. Bestuurlijk bijv.
Hoorcollege 1 Communicatie
Risicocommunicatie: omvat alle communicatie activiteiten met als doen: het in de
voorbereidingsfase beheersen en toelichten van inherente risico's. Het winnen, behouden of
verstevigen van het publieke vertrouwen
Crisiscommunicatie: omdat alle communicatieactiviteiten met als doel: het tijdens de acute fase
beperken van collectieve stress en negatieve beeldvorming onder de doelgroep als gevolg van
daadwerkelijk gematerialiseerde risico's
Doelen van crisis communicatie: het herstellen dan wel uitbreiden van vertrouwen door verbinding
te maken met wat er buiten speelt.
Soorten crisis
• Conflict rond reorganisatie
• Management calamiteit
• Bedrijfscalamiteiten
• Product-recall
• Criminele/ terroristische bedreiging
Intern maakt het niet uit of iets een crisis is. Een crisis is een crisis als de buitenwereld en of de
binnenwereld dat zo ervaart
, ABABA-formule
Bepalen of iets nieuwswaarde heeft
• Actualiteit
• Belang
• Afwijking
• Belangstelling
• Autoriteit
Wet van pleuris 2.0
P=VxRx(S)M(hoge 3)
P= pleuris-sterkte
V= verwijtbaarheid
Het moet aan iemand te verwijten zijn
R= relevantie
(S)M = sociale mediageniekheid
Hoeveel aandacht er aan besteed wordt in de social media. Hangt af of bekende nl zich ermee gaan
bemoeien.
Burgerparticipatie 2.0
• Geen regie meer
• Communicatie is van iedereen
• Managen van verwachtingen
• Mensen zelf laten vertellen
• Scherp op nieuwe groepen
Crisis bevorderende factoren
Intern:
• Slechte informatievoorziening
• Gebrekkige organisatie
• Duikgedrag
• Onwennig aan tijdsdruk
• Ontbreken eensgezindheid
