Samenvatting Buitenland hoofdstuk 1 (6VWO)

Introductie
Draagkracht: Het maximumaantal mensen dat in een gebied of aarde kan leven
zonder schade aan te richten aan het ecosysteem.
Duurzaam: Waterbeheer waarbij alleen de voorraad vernieuwbaar water wordt
gebruikt.
Grondwater: Water in de bodem en ondergrond dat zich bevindt in de verzadigde
zone. Alle ruimten (poriën) tussen de gronddeeltjes en het gesteente zijn gevuld.
Infiltratie: Proces waarbij water de grond in zakt.
Klimaatgebied: Groot gebied met sterke overeenkomsten in klimaat
Permafrost: Een geheel of gedeeltelijk bevroren bodem en ondergrond in de polaire
en boreale landschapszones.
Vegetatie: Het geheel aan planten in een gebied
Versterkt broeikaseffect: Het deel van het broeikaseffect dat wordt veroorzaakt
door menselijk handelen. Het gaat hierbij met name om de uitstoot van
koolstofdioxide.
Verwering: Het uiteenvallen van gesteenten door inwerking van water, temperatuur,
wortels en zuren.

1.1 Het landschap als dynamisch systeem
Belangrijk voor dit hoofdstuk: Mondiaal- Continentaal – Nationaal – Regionaal –
Lokaal
Landschap: Een bepaald gebied met karakteristieke kenmerken.
- Natuurlandschap: geen menselijke invloed
- Cultuurlandschap: menselijke invloed
Dynamisch: aan veranderingen onderhevig (bron 5)
Systeem: Alle onderdelen die met elkaar samenwerking (zie bron 6).
Geofactoren: die acht onderdelen van een landschap die op elkaar inwerken en
samen de processen aan het uiterlijk van het landoppervlak bepalen. Ook wel
landschapsfactoren genoemd.
 Als een van deze geofactoren veranderd heeft dat effect op de rest. (Leer ook
Köppensysteem)
 De geofactoren zijn zowel biotisch als abiotisch.
Biotische Abiotische geofactoren Meest dominant
geofactoren
Mens, plant, Dier Bodem, Water, lucht, Mens, Ondergrond,
ondergrond en klimaat klimaat

, Een bos als dynamisch systeem:
Voedingstoffen die de bomen nodig hebben worden dankzij voedselkringlopen
continu gerecycled. Voedingstoffen zijn opgeslagen op drie plaatsen: in het leven
organisch materiaal, in het dode organisch materiaal en de zwarte humuslaag in de
bodem.
Bodem: Het bovenste gedeelte van de grond waarin planten wortelen en dat
verkleurd is door bodemvormende processen zoals toevoeging van organisch
materiaal. (Bovenste +/ 1,50 m). Onder de bodem bevindt zich een ondergrond
bestaande uit een grondsoort (zand) en daar onder een diepere ondergrond (graniet,
zandsteen, kalksteen).
Grondsoort: is de losse bedekking laag van de aardkorst. Deze verwerking laag is
meegevoerd door water (fluviaal), water (mariens), wind (eolisch), ijs (glaciaal). Een
daarna gesedimenteerd.
Voorbeelden van grondsoorten
 Zand (dekzand) = eolisch afzetting (vroeger N.O wind)
 Klei (lutum): rivierklei: fluviatiele afzetting
- Jonge zeeklei: mariene afzetting en oude zeeklei (mariene afzetting)
 Zavel: mix van zand + klei
 Löss: eolische afzetting na de ijstijd. N.O wind.
 Veen:
- Laagveen: moerasplanten onder N.A.P
- Hoogveen: moerasplanten boven N.A.P
Zavel: mengsel van zand + klei. Het zijn de gronddeeltjes met een textuur/
korrelgrootte 2 um tussen 0,002 mm. Het percentage klei kan hierin variëren. Hoe
kleiner het percentage hoe lichter de klei. Het is een antropogene bodem en
uitermate geschikt voor bloembollenteelt.
Geestgronden: mengsel van duinzand en klei.
Verschillende bossen met verschillende bodems:
Bos Zomergroen/ loofwoud Tropisch regenwoud Naaldwoud/ taiga
(beukenbos)
Zone Gematigde zone Tropische zone Boreale zone
Bodem Bruine bosbodem Latosol Podsol
Kleur Bruin Rood Grijs


Uitspoeling: bodemvormend proces waarbij infiltrerend regenwater voedingsstoffen
en bodemmateriaal meeneemt en dieper in de grond weer inspoelt.
Mineralisatie: Het proces waarbij plantenmateriaal wordt afgebroken en omgezet in
voedingstoffen.