Samenvatting praktijk
Hoofddoelen leerlijn communicatie
- Een volledige diëtistisch onderzoek
uitvoeren
- Op basis van een volledige diëtistische
anamnese een correcte en volledige
diëtistische diagnose stellen
- Op basis van de diëtistische diagnose
een volledig en correct behandelplan
opstellen in samenwerking met de
cliënt
- Motivational Interviewing
vaardigheden toepassen in alle fasen
van het diëtistisch consult
Les 1 - behandeling
Hoofdstuk 7: Dieetbehandeling
de dieetbehandeling wordt in het diëtistisch consult voorafgegaan door de diëtistische diagnose. de
resultaten die deze oplevert, vormen het uitgangspunt voor de behandeling. In de praktijk vindt zowel het
diëtistisch onderzoek, de diagnose als het eerste deel van de dieetbehandeling plaats in het eerste
consult.
Het eerste consult: bij de inhoudelijke analyse van het eerste consult is ervan uitgegaan dat de diëtist
eerder in het gesprek de anamnese heeft afgenomen en bekend is met het cliëntendossier + diagnose.
1. Formuleer het hulpaanbod: herhaal de kernpunten uit de diagnose die van belang zijn.
informeer de cliënt over: hoofddoelen, relatie tussen voeding en ziektebeeld, leefstijl en medicatie.
- formuleer dieetvoorschrift, kenmerken van het dieet (denk o.a. haalbaarheid, effect, kosten, duur,
intensiteit)
2. Overleg over het hulpaanbod: stel je als diëtist coachend op. (betrek prioriteiten van de cliënt)
3. Stel het hoofddoel van de behandeling vast
- stel op basis van de diagnose het hoofddoel van de behandeling vast. (formuleer in termen van de
gezondheidstoestand)
4. Stel in overleg met de cliënt de subdoelen van de behandeling vast
- stel vast op welk niveau subdoelen geformuleerd dienen te worden: functies, activiteiten, participatie,
persoonlijke factoren of externe factoren
- SMART formuleren
5. Maak afspraken met de cliënt en bepaal welke diëtistische verichtingen en hulpmiddelen nodig zijn om
de sub- en hoofddoelen te bereiken.
- wat motiveert?, duidelijkheid: zijn doelen helder en specifiek?
Het vervolgconsult: tijdens het vervolgconsult kijk je terug op de behandeling tot nu toe. In hoeverre zijn
de doelen behaald, evaluaite, bijstelling.
Uitleg ziektebeeld in relatie met voeding
- spreektaal - stadium van gedragsverandering vast te stellen
- niet bang maken - scenario’s schetsen
- vragen: wat weet de cliënt al? (klopt dit?) - kort uitleggen wat het ziektebeeld is, helder
- wat wil de cliënt weten? krijgen wat er aan de hand is (inzicht opfrissen)
- mogelijkheid om vragen te stellen à in eenvoudige taal
,Uitwerking ICF schema:
Gespreksstijlen:
- Diagnose-receptmodel:
artsgericht?
- Samenwerkingsmodel:
patiëntgericht
- Ziekte-klachtmodel:
patiëntgericht
Communicatieve
vaardigheden: Gesloten vraag,
open vraag die beperkingen
oplegt aan de inhoud van de
reactie. Parafraseren: kort de
essentie van de inhoud
weergeven. Reflecteren van
het gevoel. Samenvatten.
Adviseren.
, Les 2 Schrijven casus, EBP, Training Motivational Interviewing, uitleg behandeltoets P4.
MI - Hoofdstuk 4 ambivalentie
Binnen Motivational Interviewing staat het begrip ambivalentie centraal. We gaan ervan uit dat iedereen
die last heeft van een vervelende situatie of een gezondheidsprobleem ergens wel gemotiveerd is om hier
iets aan te veranderen máár dat er ook vaak ambivalente gevoelens bestaan over deze verandering.
Ambivalentie kan het beste worden omschreven als: “Ik wil wel…..maar ik wil ook niet”.Een voorbeeld:
“Aan de ene kant weet ik dat dagelijks bewegen goed voor me is..…maar aan de andere kant heb ik het zo
druk en als ik ’s avonds thuis ben wil ik gewoon voor de TV hangen en niets meer doen”. Een
gedragsverandering brengt dus vaak voor- en nadelen met zich mee voor de cliënt. We herkennen
ambivalente uitspraken vaak aan het woordje “maar” tussen de redenen waarom mensen iets wel zouden
willen en waarom niet.
Binnen Motivational Interviewing is het exploreren van deze ambivalente gevoelens ten opzichte van
gedragsverandering een belangrijke interventie. Het belangrijkste is dat de cliënt zelf uitdrukking kan
geven aan zijn ambivalente gevoel en dat de cliënt bij de hulpverlener erkenning ervaart voor zijn
ambivalentie.Het doel van het exploreren van de ambivalentie is om op zoek te gaan naar verandertaal.
Hiervoor is het juist soms ook noodzakelijk stil te staan bij de voordelen van het huidige gedrag.
Daarnaast kunnen we instrumenten gebruiken:
4.2 De voor- en nadelenmatrix: De voor- en nadelenmatrix is een soort weegschaal. Het wordt ook wel de
beslissingsbalans genoemd (zie figuur 5). Door dit samen met een cliënt door te lopen verhelder je de
ambivalentie en kun je zoeken naar verandertaal.
De voor- en nadelenmatrix: De voor- en nadelen van verandering kunnen zowel een psychologische,
sociale als praktische dimensie hebben. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld in het blok 'voordelen'
conflicterende voordelen of hebben nog nooit over hun gevoelens en meningen ten aanzien van de
verandering gesproken, hierdoor is een juiste inschatting van voor- en nadelen soms moeilijk. Anderen
zijn al meerdere malen bij een hulpverlener geweest en praten er weer heel gemakkelijk over. Het blijft
altijd een individueel conflict over de persoonlijke waarden van verandering (met veel emoties), vaak met
unieke percepties en tegenstellingen. Ambivalentie is niet alleen naar links of naar rechts / wel of niet /
zwart of wit, maar het zijn eigenlijk vele krachten die alle kanten kunnen opgaan en dit veroorzaakt
onzekerheid. Een voorbeeld van een voor-/nadelenmatrix ingevuld voor het voorbeeld: 2 x per week
sporten:De verandertaal is te lezen in de onderste twee vakken: de nadelen van ‘niet veranderen’ en
‘voordelen van veranderen’.
Niet veranderen Veranderen
Voordelen: Nadelen:
- Ik hoef na het werk de deur niet opnieuw - Ik moet gaan nadenken over wat voor sport
uit en kan lekker TV kijken. ik wil doen.
- Ik heb meer tijd voor mijn kinderen en hoef - Sporten kost geld, ik moet ook sportkleding
niet alles zo strak te plannen omdat ik ook aanschaffen.
nog moet sporten. - Het kost tijd en ik houd minder tijd over
voor anderen.
Hoofddoelen leerlijn communicatie
- Een volledige diëtistisch onderzoek
uitvoeren
- Op basis van een volledige diëtistische
anamnese een correcte en volledige
diëtistische diagnose stellen
- Op basis van de diëtistische diagnose
een volledig en correct behandelplan
opstellen in samenwerking met de
cliënt
- Motivational Interviewing
vaardigheden toepassen in alle fasen
van het diëtistisch consult
Les 1 - behandeling
Hoofdstuk 7: Dieetbehandeling
de dieetbehandeling wordt in het diëtistisch consult voorafgegaan door de diëtistische diagnose. de
resultaten die deze oplevert, vormen het uitgangspunt voor de behandeling. In de praktijk vindt zowel het
diëtistisch onderzoek, de diagnose als het eerste deel van de dieetbehandeling plaats in het eerste
consult.
Het eerste consult: bij de inhoudelijke analyse van het eerste consult is ervan uitgegaan dat de diëtist
eerder in het gesprek de anamnese heeft afgenomen en bekend is met het cliëntendossier + diagnose.
1. Formuleer het hulpaanbod: herhaal de kernpunten uit de diagnose die van belang zijn.
informeer de cliënt over: hoofddoelen, relatie tussen voeding en ziektebeeld, leefstijl en medicatie.
- formuleer dieetvoorschrift, kenmerken van het dieet (denk o.a. haalbaarheid, effect, kosten, duur,
intensiteit)
2. Overleg over het hulpaanbod: stel je als diëtist coachend op. (betrek prioriteiten van de cliënt)
3. Stel het hoofddoel van de behandeling vast
- stel op basis van de diagnose het hoofddoel van de behandeling vast. (formuleer in termen van de
gezondheidstoestand)
4. Stel in overleg met de cliënt de subdoelen van de behandeling vast
- stel vast op welk niveau subdoelen geformuleerd dienen te worden: functies, activiteiten, participatie,
persoonlijke factoren of externe factoren
- SMART formuleren
5. Maak afspraken met de cliënt en bepaal welke diëtistische verichtingen en hulpmiddelen nodig zijn om
de sub- en hoofddoelen te bereiken.
- wat motiveert?, duidelijkheid: zijn doelen helder en specifiek?
Het vervolgconsult: tijdens het vervolgconsult kijk je terug op de behandeling tot nu toe. In hoeverre zijn
de doelen behaald, evaluaite, bijstelling.
Uitleg ziektebeeld in relatie met voeding
- spreektaal - stadium van gedragsverandering vast te stellen
- niet bang maken - scenario’s schetsen
- vragen: wat weet de cliënt al? (klopt dit?) - kort uitleggen wat het ziektebeeld is, helder
- wat wil de cliënt weten? krijgen wat er aan de hand is (inzicht opfrissen)
- mogelijkheid om vragen te stellen à in eenvoudige taal
,Uitwerking ICF schema:
Gespreksstijlen:
- Diagnose-receptmodel:
artsgericht?
- Samenwerkingsmodel:
patiëntgericht
- Ziekte-klachtmodel:
patiëntgericht
Communicatieve
vaardigheden: Gesloten vraag,
open vraag die beperkingen
oplegt aan de inhoud van de
reactie. Parafraseren: kort de
essentie van de inhoud
weergeven. Reflecteren van
het gevoel. Samenvatten.
Adviseren.
, Les 2 Schrijven casus, EBP, Training Motivational Interviewing, uitleg behandeltoets P4.
MI - Hoofdstuk 4 ambivalentie
Binnen Motivational Interviewing staat het begrip ambivalentie centraal. We gaan ervan uit dat iedereen
die last heeft van een vervelende situatie of een gezondheidsprobleem ergens wel gemotiveerd is om hier
iets aan te veranderen máár dat er ook vaak ambivalente gevoelens bestaan over deze verandering.
Ambivalentie kan het beste worden omschreven als: “Ik wil wel…..maar ik wil ook niet”.Een voorbeeld:
“Aan de ene kant weet ik dat dagelijks bewegen goed voor me is..…maar aan de andere kant heb ik het zo
druk en als ik ’s avonds thuis ben wil ik gewoon voor de TV hangen en niets meer doen”. Een
gedragsverandering brengt dus vaak voor- en nadelen met zich mee voor de cliënt. We herkennen
ambivalente uitspraken vaak aan het woordje “maar” tussen de redenen waarom mensen iets wel zouden
willen en waarom niet.
Binnen Motivational Interviewing is het exploreren van deze ambivalente gevoelens ten opzichte van
gedragsverandering een belangrijke interventie. Het belangrijkste is dat de cliënt zelf uitdrukking kan
geven aan zijn ambivalente gevoel en dat de cliënt bij de hulpverlener erkenning ervaart voor zijn
ambivalentie.Het doel van het exploreren van de ambivalentie is om op zoek te gaan naar verandertaal.
Hiervoor is het juist soms ook noodzakelijk stil te staan bij de voordelen van het huidige gedrag.
Daarnaast kunnen we instrumenten gebruiken:
4.2 De voor- en nadelenmatrix: De voor- en nadelenmatrix is een soort weegschaal. Het wordt ook wel de
beslissingsbalans genoemd (zie figuur 5). Door dit samen met een cliënt door te lopen verhelder je de
ambivalentie en kun je zoeken naar verandertaal.
De voor- en nadelenmatrix: De voor- en nadelen van verandering kunnen zowel een psychologische,
sociale als praktische dimensie hebben. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld in het blok 'voordelen'
conflicterende voordelen of hebben nog nooit over hun gevoelens en meningen ten aanzien van de
verandering gesproken, hierdoor is een juiste inschatting van voor- en nadelen soms moeilijk. Anderen
zijn al meerdere malen bij een hulpverlener geweest en praten er weer heel gemakkelijk over. Het blijft
altijd een individueel conflict over de persoonlijke waarden van verandering (met veel emoties), vaak met
unieke percepties en tegenstellingen. Ambivalentie is niet alleen naar links of naar rechts / wel of niet /
zwart of wit, maar het zijn eigenlijk vele krachten die alle kanten kunnen opgaan en dit veroorzaakt
onzekerheid. Een voorbeeld van een voor-/nadelenmatrix ingevuld voor het voorbeeld: 2 x per week
sporten:De verandertaal is te lezen in de onderste twee vakken: de nadelen van ‘niet veranderen’ en
‘voordelen van veranderen’.
Niet veranderen Veranderen
Voordelen: Nadelen:
- Ik hoef na het werk de deur niet opnieuw - Ik moet gaan nadenken over wat voor sport
uit en kan lekker TV kijken. ik wil doen.
- Ik heb meer tijd voor mijn kinderen en hoef - Sporten kost geld, ik moet ook sportkleding
niet alles zo strak te plannen omdat ik ook aanschaffen.
nog moet sporten. - Het kost tijd en ik houd minder tijd over
voor anderen.
