BLOK 3
STEMMINGSSTOORNISSEN
GGZ2022
,Inhoud
College 1: Opening college ................................................................................................................. 2
Taak 1 ..................................................................................................................................................... 5
College 2: Farmacotherapie .............................................................................................................. 15
Taak 2 ................................................................................................................................................... 21
College 3: CGT ................................................................................................................................... 34
Taak 3 ................................................................................................................................................... 38
College 4: Mindfulness....................................................................................................................... 54
Taak 4 ................................................................................................................................................... 56
College 5: Juridische aspecten......................................................................................................... 65
Taak 5 ................................................................................................................................................... 68
College 6: IPT...................................................................................................................................... 80
Taak 6 ................................................................................................................................................... 83
1
,College 1: Opening college
Stemmingsstoornissen:
- Stemmingsepisodes
o Depressieve episode (eventueel met gemengde kenmerken)
Minimaal 2 weken
Minimaal 5 symptomen
Sombere stemming en/of verlies aan interesse en plezier, plus:
Gewichtsverlies of toename
Insomnia of hypersomnia
Psychomotorische agitatie of vertraging
Vermoeidheid/ verlies energie
Waardeloosheid/ schuldgevoelens
Problemen cognitieve functies, besluiteloosheid
Recidiverende suïcide gedachten/ plannen/ pogingen
Rouw
In DSM-IV uitgezonderd van ernstige depressies
In DSM-5 geschrapt
Revisie DSM-5: waarschijnlijk aparte categorie rouw (prolonged grief disorder)
o Manische episode
Minimaal 1 week
Minimaal 3 symptomen
Periode van uitgelaten of prikkelbare stemming plus 3 (of 4 bij slechts prikkelbaar)
Verhoogd zelfgevoel
Afgenomen slaapbehoefte
Spraakzamer dan normaal
Gedachtevlucht
Verhoogde afleidbaarheid
Dadendrang, psychomotorische agitatie
Daden met grote kans op pijnlijke consequenties
o hypo manische episode
4 dagen
3 symptomen (4 indien alleen prikkelbaar, niet uitgelaten)
Verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming die verschilt van niet-depressieve
(normale) stemming
Verhoogd zelfgevoel
Afgenomen slaapbehoefte
Spraakzamer dan normaal
Gedachtenvlucht
Verhoogde afleidbaarheid
Dadendrang, psychomotorische agitatie
Daden met consequenties
Geen duidelijke verstoring bij het dagelijks functioneren
- Stemmingsstoornissen
o Depressieve stemmingsstoornissen
Disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis
Depressieve stoornis
Persisterende depressieve stoornis
Premenstruele stemmingsstoornis
Depressieve stoornis door een middel/medicatie
Depressieve stoornis door een somatische aandoening
Ander gespecificeerde depressieve stoornis
Ongespecificeerde depressieve stoornis
o Bipolaire stemmingsstoornissen
Bipolaire-I-stoornis
Bipolaire-II-stoornis
Cyclothyme stoornis
Bipolaire stoornis door een middel/medicatie
Bipolaire stoornis door een somatische aandoening
Andere gespecificeerde bipolaire stoornis
Ongespecificeerde bipolaire stemmingsstoornis
2
, - Andere criteria (BCDE):
o Klinische significante lijdensdruk
o Niet door middel of door somatische aandoening
o Bijvoorbeeld bij depressieve stoornis: nooit (hypo)manische episode?
o Niet beter verklaard door een psychotische/ andere psychische stoornis?
o Differentiaaldiagnose
- Epidemiologie:
o Cijfers
Prevalentie vs incidentie:
Prevalentie: aantal gevallen per 1.000 of per 100.000 op een moment/ binnen
een bepaalde tijd
Incidentie: aantal nieuwe gevallen in een bepaald tijdvak
Probleem: waar meten? Welke instrumenten? Welke definitie?
o Waar?
Filtermodel
Algemene bevolking
Eerste lijn (huisarts)
(h)erkenning in eerste lijn
Generalistische GGZ (vroeger eerste lijn)
Specialistische GGZ ambulant of residentieel
(vroeger 2e of 3e lijn)
Cultuurverschillen
o Welke instrumenten?
Zelfrapportage
Vragenlijsten
Diagnostische interviews
o Welke definitie?
Op basis van afkappunt (bijvoorbeeld HADS)
Op basis van DSM-5 criteria
Cijfers:
Gevolg enorme verschillen
0,1-60%
Voorzichtig met interpretatie
Belangrijk voor:
o Ziektelast in de samenleving
o Kosten 1,1% van nationale ziektekosten
Duur: de meeste hebben na 2,5 jaar nog last van hun symptomen
o Beloop
NEMESIS (2002) (250 Nederlanders)
Gemiddelde duur episode: 3 maanden
o 50% herstel binnen 3 maanden
o 63% binnen 6 maanden
o 76% binnen 12 maanden
20% herstelt niet na 24 maanden
zonder behandeling
Behandeling: % herstelde patiënten
Pillen
Praten CGT lijkt beste te werken
30% laat spontaan herstel zien
3
STEMMINGSSTOORNISSEN
GGZ2022
,Inhoud
College 1: Opening college ................................................................................................................. 2
Taak 1 ..................................................................................................................................................... 5
College 2: Farmacotherapie .............................................................................................................. 15
Taak 2 ................................................................................................................................................... 21
College 3: CGT ................................................................................................................................... 34
Taak 3 ................................................................................................................................................... 38
College 4: Mindfulness....................................................................................................................... 54
Taak 4 ................................................................................................................................................... 56
College 5: Juridische aspecten......................................................................................................... 65
Taak 5 ................................................................................................................................................... 68
College 6: IPT...................................................................................................................................... 80
Taak 6 ................................................................................................................................................... 83
1
,College 1: Opening college
Stemmingsstoornissen:
- Stemmingsepisodes
o Depressieve episode (eventueel met gemengde kenmerken)
Minimaal 2 weken
Minimaal 5 symptomen
Sombere stemming en/of verlies aan interesse en plezier, plus:
Gewichtsverlies of toename
Insomnia of hypersomnia
Psychomotorische agitatie of vertraging
Vermoeidheid/ verlies energie
Waardeloosheid/ schuldgevoelens
Problemen cognitieve functies, besluiteloosheid
Recidiverende suïcide gedachten/ plannen/ pogingen
Rouw
In DSM-IV uitgezonderd van ernstige depressies
In DSM-5 geschrapt
Revisie DSM-5: waarschijnlijk aparte categorie rouw (prolonged grief disorder)
o Manische episode
Minimaal 1 week
Minimaal 3 symptomen
Periode van uitgelaten of prikkelbare stemming plus 3 (of 4 bij slechts prikkelbaar)
Verhoogd zelfgevoel
Afgenomen slaapbehoefte
Spraakzamer dan normaal
Gedachtevlucht
Verhoogde afleidbaarheid
Dadendrang, psychomotorische agitatie
Daden met grote kans op pijnlijke consequenties
o hypo manische episode
4 dagen
3 symptomen (4 indien alleen prikkelbaar, niet uitgelaten)
Verhoogde, expansieve of prikkelbare stemming die verschilt van niet-depressieve
(normale) stemming
Verhoogd zelfgevoel
Afgenomen slaapbehoefte
Spraakzamer dan normaal
Gedachtenvlucht
Verhoogde afleidbaarheid
Dadendrang, psychomotorische agitatie
Daden met consequenties
Geen duidelijke verstoring bij het dagelijks functioneren
- Stemmingsstoornissen
o Depressieve stemmingsstoornissen
Disruptieve stemmingsdisregulatiestoornis
Depressieve stoornis
Persisterende depressieve stoornis
Premenstruele stemmingsstoornis
Depressieve stoornis door een middel/medicatie
Depressieve stoornis door een somatische aandoening
Ander gespecificeerde depressieve stoornis
Ongespecificeerde depressieve stoornis
o Bipolaire stemmingsstoornissen
Bipolaire-I-stoornis
Bipolaire-II-stoornis
Cyclothyme stoornis
Bipolaire stoornis door een middel/medicatie
Bipolaire stoornis door een somatische aandoening
Andere gespecificeerde bipolaire stoornis
Ongespecificeerde bipolaire stemmingsstoornis
2
, - Andere criteria (BCDE):
o Klinische significante lijdensdruk
o Niet door middel of door somatische aandoening
o Bijvoorbeeld bij depressieve stoornis: nooit (hypo)manische episode?
o Niet beter verklaard door een psychotische/ andere psychische stoornis?
o Differentiaaldiagnose
- Epidemiologie:
o Cijfers
Prevalentie vs incidentie:
Prevalentie: aantal gevallen per 1.000 of per 100.000 op een moment/ binnen
een bepaalde tijd
Incidentie: aantal nieuwe gevallen in een bepaald tijdvak
Probleem: waar meten? Welke instrumenten? Welke definitie?
o Waar?
Filtermodel
Algemene bevolking
Eerste lijn (huisarts)
(h)erkenning in eerste lijn
Generalistische GGZ (vroeger eerste lijn)
Specialistische GGZ ambulant of residentieel
(vroeger 2e of 3e lijn)
Cultuurverschillen
o Welke instrumenten?
Zelfrapportage
Vragenlijsten
Diagnostische interviews
o Welke definitie?
Op basis van afkappunt (bijvoorbeeld HADS)
Op basis van DSM-5 criteria
Cijfers:
Gevolg enorme verschillen
0,1-60%
Voorzichtig met interpretatie
Belangrijk voor:
o Ziektelast in de samenleving
o Kosten 1,1% van nationale ziektekosten
Duur: de meeste hebben na 2,5 jaar nog last van hun symptomen
o Beloop
NEMESIS (2002) (250 Nederlanders)
Gemiddelde duur episode: 3 maanden
o 50% herstel binnen 3 maanden
o 63% binnen 6 maanden
o 76% binnen 12 maanden
20% herstelt niet na 24 maanden
zonder behandeling
Behandeling: % herstelde patiënten
Pillen
Praten CGT lijkt beste te werken
30% laat spontaan herstel zien
3