Hoofdstuk 1 De pengreep:
Het belang van een goede pengreep:
Als leerkracht moet je je pen goed vasthouden omdat leerlingen dit nadoen.
De driepuntsgreep topjes van duim en wijsvinger houden de pen vast (2 cm van punt),
middelvinger ondersteund. Tijdens het schrijven draait de pols naar buiten, hand en pink
ondersteunen.
1.1 Het aanleren van de pengreep:
1. Brilletjesgebaar ‘perfect gedaan’ (topjes wijsvinger en duim tegen elkaar)
2. Andere vingers krommen zoals de wijsvinger
3. Driehoekje maken van duim, wijs- en middelvinger, potlood hier tussen schuiven
4. Andere vingers een beetje sluiten, zodat middelvinger onder potlood schuift.
5. Toppen van wijsvinger en duim buigen en strekken tegenover elkaar. Tijdens het
schrijven blijft webspace open vorm van ruimte tussen duim en wijsvinger.
Vogelbek is niet goed beperkte platte ruimte. Een ronde open webspace maakt
flexie buiging. En extensie strekking.
6. Een potlood/pen steekt 2 cm uit, bij linkshandigen iets hoger
Voor rechts en linkshandigen geldt:
- Zijkant pink, hand en pols op tafelblad.
- Ringvinger beweegt met middelvinger mee. De pink ligt gebogen en is de basis voor
de beweging van de drie vingers.
De pengreep kan ook aangeleerd worden door liedjes versjes of spelletjes (stippen op
plekken waar pen de hand raakt).
1.2 Concrete pengreep:
Dynamische driepuntsgreep: driepuntsgreep met bewegende vingers tijdens het schrijven.
Dynamische vierpuntsgreep: middelvinger staat ook op de pen en ringvinger neemt de
ondersteunende functie over (viervingergreep).
Laterale greep: greep met duim tegen de zijkant van de wijsvinger (sleutelgreep).
Opponeren: Tegenover iets plaatsen.
Statische greep: greep met onbeweeglijke vingers tijdens het schrijven
1.3 Posities van de hand:
De hand onder de schrijfregel (non-inverted positie)
Naar buiten wijzend extensie
- Lichte extensie: de binnenzijde van de pols vormt een rechte lijn met hand en
onderarm.
- Extreme extensie: pols is gebogen en er ontstaat veel spanning.
Naar binnen wijzend Flexie
- Lichte flexie: de buitenzijde van de pols vormt een rechte lijn met hand en onderarm.
De hand boven de schrijfregel: (Inverted / geïnverteerde positie)
- de pols is sterk naar binnen gekromd en de penpunt wijst naar het lichaam
(bokkepootjes).
De hand op de schrijflijn:
- veegpositie
1.4 Pendruk en greepdruk:
Pendruk
- De kracht waarmee iemand de pen op het papier drukt
Greepdruk
- De kracht waarmee iemand in zijn pen knijpt
, Gespannen greep kan een fysieke oorzaak hebben. Ook kan er een probleem zijn met de
dosering van kracht.
1.5 En als het moeilijk is …
Pendruk en greepdruk corrigeren. Kind moet bewust worden zodat het zichzelf kan
controleren. Oefeningen bieden om te ervaren dat het anders kan:
- Rolletje met klei, afdruk zien in de klei.
- Elastiek, klittenband of plakband om wijsvinger zodat alleen deze schrijft. Kind ervaart
dat andere vingers niet zo veel druk hoeven te zetten.
- Carbonpapier, afdruk wanneer je te hard drukt.
- Vulpotlood, punt breekt bij te veel druk.
- Kleine figuren tekenen met toonovergangen.
- Niet laten werken met prikpen, drukken dan te hard.
Verkeerde pengrepen corrigeren.
- Foute pengreep opnieuw aanleren met instructie.
- Gestrekte duim veel spanning uit muis van hand webspace wordt vogelbekje of
helemaal gesloten oefeningen als losdraaien van bouten en moeren.
- Varkenspootje pols teveel naar binnen gekanteld en handhouding vrij horizontaal
oefening gericht op naar buiten kantelen van pols (liedjes).
- Laterale flexiegreep sleutelgreep, duim te plat op de pen oefening aspecten van
handfuncties (h7)
- Vuistgreep pols onvoldoende naar buiten gekanteld instructie bieden. Bij van
driepuntsgreep terug naar vuistgreep evt. hulp inschakelen.
- De pengreep te dicht bij penpunt oefenen dichtbij vast houden en dan steeds iets
verder, wanneer zie je tekst en wanneer niet?
- Á la ronde achterkant pen steekt tussen wijs- en middelvinger via een totaal
andere greep tot een pengreep komen.
- Hulpmiddel: grippers penverdikker voorgevormd voor de juiste pengreep.
Materiaal voor oefeningen
- Insteekkralen of insteekmozaïek
- Kralenplank
- Rijgen met kralen
- Bouwen met kleine blokjes
- Spelen en mikken met knikkers
- Knippen met een schaar
- Naald, draad en borduurkaarten
- Schroeven en moeren
- Reepjes papier scheuren
- Vouwen
- Tolletje draaien
- Klei om piepkleine balletjes van te maken
- Kleine figuren inkleuren met arceren en ronddraaiende bewegingen
Het belang van een goede pengreep:
Als leerkracht moet je je pen goed vasthouden omdat leerlingen dit nadoen.
De driepuntsgreep topjes van duim en wijsvinger houden de pen vast (2 cm van punt),
middelvinger ondersteund. Tijdens het schrijven draait de pols naar buiten, hand en pink
ondersteunen.
1.1 Het aanleren van de pengreep:
1. Brilletjesgebaar ‘perfect gedaan’ (topjes wijsvinger en duim tegen elkaar)
2. Andere vingers krommen zoals de wijsvinger
3. Driehoekje maken van duim, wijs- en middelvinger, potlood hier tussen schuiven
4. Andere vingers een beetje sluiten, zodat middelvinger onder potlood schuift.
5. Toppen van wijsvinger en duim buigen en strekken tegenover elkaar. Tijdens het
schrijven blijft webspace open vorm van ruimte tussen duim en wijsvinger.
Vogelbek is niet goed beperkte platte ruimte. Een ronde open webspace maakt
flexie buiging. En extensie strekking.
6. Een potlood/pen steekt 2 cm uit, bij linkshandigen iets hoger
Voor rechts en linkshandigen geldt:
- Zijkant pink, hand en pols op tafelblad.
- Ringvinger beweegt met middelvinger mee. De pink ligt gebogen en is de basis voor
de beweging van de drie vingers.
De pengreep kan ook aangeleerd worden door liedjes versjes of spelletjes (stippen op
plekken waar pen de hand raakt).
1.2 Concrete pengreep:
Dynamische driepuntsgreep: driepuntsgreep met bewegende vingers tijdens het schrijven.
Dynamische vierpuntsgreep: middelvinger staat ook op de pen en ringvinger neemt de
ondersteunende functie over (viervingergreep).
Laterale greep: greep met duim tegen de zijkant van de wijsvinger (sleutelgreep).
Opponeren: Tegenover iets plaatsen.
Statische greep: greep met onbeweeglijke vingers tijdens het schrijven
1.3 Posities van de hand:
De hand onder de schrijfregel (non-inverted positie)
Naar buiten wijzend extensie
- Lichte extensie: de binnenzijde van de pols vormt een rechte lijn met hand en
onderarm.
- Extreme extensie: pols is gebogen en er ontstaat veel spanning.
Naar binnen wijzend Flexie
- Lichte flexie: de buitenzijde van de pols vormt een rechte lijn met hand en onderarm.
De hand boven de schrijfregel: (Inverted / geïnverteerde positie)
- de pols is sterk naar binnen gekromd en de penpunt wijst naar het lichaam
(bokkepootjes).
De hand op de schrijflijn:
- veegpositie
1.4 Pendruk en greepdruk:
Pendruk
- De kracht waarmee iemand de pen op het papier drukt
Greepdruk
- De kracht waarmee iemand in zijn pen knijpt
, Gespannen greep kan een fysieke oorzaak hebben. Ook kan er een probleem zijn met de
dosering van kracht.
1.5 En als het moeilijk is …
Pendruk en greepdruk corrigeren. Kind moet bewust worden zodat het zichzelf kan
controleren. Oefeningen bieden om te ervaren dat het anders kan:
- Rolletje met klei, afdruk zien in de klei.
- Elastiek, klittenband of plakband om wijsvinger zodat alleen deze schrijft. Kind ervaart
dat andere vingers niet zo veel druk hoeven te zetten.
- Carbonpapier, afdruk wanneer je te hard drukt.
- Vulpotlood, punt breekt bij te veel druk.
- Kleine figuren tekenen met toonovergangen.
- Niet laten werken met prikpen, drukken dan te hard.
Verkeerde pengrepen corrigeren.
- Foute pengreep opnieuw aanleren met instructie.
- Gestrekte duim veel spanning uit muis van hand webspace wordt vogelbekje of
helemaal gesloten oefeningen als losdraaien van bouten en moeren.
- Varkenspootje pols teveel naar binnen gekanteld en handhouding vrij horizontaal
oefening gericht op naar buiten kantelen van pols (liedjes).
- Laterale flexiegreep sleutelgreep, duim te plat op de pen oefening aspecten van
handfuncties (h7)
- Vuistgreep pols onvoldoende naar buiten gekanteld instructie bieden. Bij van
driepuntsgreep terug naar vuistgreep evt. hulp inschakelen.
- De pengreep te dicht bij penpunt oefenen dichtbij vast houden en dan steeds iets
verder, wanneer zie je tekst en wanneer niet?
- Á la ronde achterkant pen steekt tussen wijs- en middelvinger via een totaal
andere greep tot een pengreep komen.
- Hulpmiddel: grippers penverdikker voorgevormd voor de juiste pengreep.
Materiaal voor oefeningen
- Insteekkralen of insteekmozaïek
- Kralenplank
- Rijgen met kralen
- Bouwen met kleine blokjes
- Spelen en mikken met knikkers
- Knippen met een schaar
- Naald, draad en borduurkaarten
- Schroeven en moeren
- Reepjes papier scheuren
- Vouwen
- Tolletje draaien
- Klei om piepkleine balletjes van te maken
- Kleine figuren inkleuren met arceren en ronddraaiende bewegingen
