; Psychologie HC1 Feldman hoofdstukken 5, 8 en 11:
De fysieke ontwikkeling in de babytijd, peuter-, en kleutertijd
• Groei van het lichaam
• 4 groeiprincipes
• Groei van de hersenen
• Motorische ontwikkeling
• Zintuiglijke ontwikkeling
Baby Onin versus premature baby Ward
Groei van het lichaam
Leeftijd Gemiddelde Gemiddeld
lengte gewicht
0 jaar 50 cm 3,5 kilo
1 jaar 75 cm 10 kilo
2 jaar 90 cm 12-13 kilo
6 jaar 117 cm 20 kilo
Dit niet uit hoofd kennen maar idee hebben.
Groeispurt in babytijd
Groei van het lichaam: er zijn vier principes voor de menselijke groei
Cefalocaudale principe: hoofd groeit eerst, daarna de bovenste lichaamsdelen de
rest is als laatste. (van hoofd naar beneden). Cefalocaudaal is afgleeid van het
grieks en latijns en betekend van hoofd tot staart. Cefalus is het hoofd. ->
bijvoorbeeld kikkervisje -> hoofd groeit eerst -> daarna valt staart er af. Het principe
is in de baarmoeder al van kracht -> ontwikkeling van het hoofd begint eerder dan die
van de voeten.
Proximodistale principe: Proximaal is de romp, die groeit als eerste en daarna naar
buiten toe. De vingers groeien als laatste. Proximodistale is afgleid van het latijns
dichtbij en verweg. Eerst groeien de armen en vervolgens pas de vingers. Het
bewegen hoort ook bij het proximodistale principe eerst kinderen kinderen hun armen
gebruiken en vervolgens hun handen.
• Principe van hiërarchische integratie (van boven naar beneden toe)
Eenvoudige vaardigheden ontwikklingen zich afzondelijk en onafhankelijk van
elkaar.
- Eerst eenvoudige vaardigheden los van elkaar -> vingers kunnen bewegen,
maar nog niet samen pakken.
- Later geïntegreerd in meer complexe vaardigheden -> vingers werken samen
en kunnen iets vastpakken. Het is pas uitvoerbaar las het kind eerst geleerd
heeft hoe de bewegingen van de individuele vingers werken.
- Hiërarchie: van eenvoudig naar complex
• Principe van de onafhankelijkheid van systemen
- Tempo van groei van systemen is verschillend. De patronen van groei van de
lichaamsonvang, het zenuwstelsel en de seksuele rijpheid lopen verschillend.
- Systemen ontwikkelen zich los van elkaar bijvoorbeeld: pubertijd -> gaat in
een keer groeien, onafhankelijk van de rest.
,Groei van de hersenen:
Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en de zenuwen die zich door het hele lichaam bevinden.
Neuronen zijn de basiscellen van het zenuwstelsel. Neuronen worden onderscheden van andere
cellen omdat ze kunnen communiceren met andere cellen. Ze hebben namelijk dendrieten.
Dendrieten ontvangen boodschappen van andere cellen en een axon verzend boodschap. Neuronen
raken elkaar niet maar ze communiceren door middel van de chemische boodschappers:
Neurotransmiters. De neurotransmiters reizen kleine spleten (synapsen).
Bij de geboorte hebben de meeste neuronen weinig
verbindingen maar in de eerste twee jaar vinden er miljarden
nieuwe verbindingen tussen neuronen plaats. De complexiteit
van neuronverbindingen blijf het hele leven toenemen.
Baby’s worden met meer neuronen geboren dan dat ze
eigenlijk nodig hebben. Er ontstaan ons hele leven door ook
nieuwe synapsen
Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en de zenuwen die
zich in het hele lichaam bevinden. De bouwstenen van een zenuwstelsel zijn neuronen.
Neuronen bestaan uit een cel met celkern en een aantal lange dunne uitlopers. Globaal genomen
zijn er twee soorten uitlopers:
Axonen geleiden van de zenuwcel af en geven informate door aan andere neuronen.
Dendrieten ontvangen informate en geleiden naar de celkern van het neuron (zenuwcel) toe.
Zenuwstelsel- neuronen- celkern- vertakkingen dendrieten (verzend)/ axon (ontvangt) –
myeline
Groei van de hersenen:
chemische stofjes
• Bij geboorte: 100-200 miljard neuronen
• Gewichtstoename hersenen door toename verbindingen en
myelinisatie
• Na 2 jaar groei minder hard dus eerste 2 jaar leert kind het
meeste
• Weinig gebruikte verbindingen: sterven af
• Veel gebruikte verbindingen: versterken
Snoeien van synapsen
Als de ervaringen van de baby bepaalde
zenuwverbindingen niet stimuleren, worden deze, net
als ongebruikte neuronen, afsterven.
Eerste 2 jaar: zeer veel nieuwe neuronenverbindingen
, Subcorticaal: basale activiteiten processen van emoties dat we bv honger hebben,
temperatuur regeling bij een baby is dat het meest ontwikkeld en later gaat dat over naar de
hersenschors.
Hersenschors: hogere denkprocessen
Shakenbabysyndroom
Een baby hardhandig door elkaar schudden . Beschadiging van hersenen, bloedvaten en
zenuwen. Schade zoals: blind, doof, spraakstoornis, leerproblemen, gedragsstoornis.
Ontwikkeling van de hersenen worden mede bepaald door plasticiteit en gevoelige periode.
Plasticiteit
- Gevoeligheid van een zich ontwikkelend organisme voor omgevingsinvloeden
Gevoelige periode
- Een afgebakende periode (meestal vroeg in het leven) waarin dat organisme
extra gevoelig is voor omgevingsinvloeden die betrekking hebben op een
specifiek facet van de ontwikkeling.
Ritmen
Zich herhaaldelijke cyclische gedragspatronen. Bv overgang van waken en slapen,
ademhalingsritmen, zuigpatronen, om de minuut schokkerige bewegingen met de benen.
Sommige direct na de geboorte sommige ontwikkelen in het eerste jaar.
Gedragstoestand
Een van de belangrijkste lichaamsritmen. De mate van bewustzijn van een baby tijdens
innerlijke en externe stimulatie. Het gaat hier om verschillende stadia van waken: alertheid,
huilen en van slapen. Een stimulatie van gedragstoestand zodat een baby aandacht krijgt.
Slaap
Gemiddeld 16/17 uur per dag. Ongeveer 2 uur achter elkaar.
Rapid eye movement (REM)-slaap (actieve slaap)
De periode tijdens de slaap van oudere kinderen en volwassenen die geassocieerd wordt
met dromen. Bij baby’s d helft van hun slaaptijd. Hoewel het onbekend is of baby’s echt
dromen lijkt het een proces te zijn van autostimulatie (hersenstimulatie). Omgeving en
cultuur heeft invloed op slaapritmen van de baby.
Wiegendood
Stoppen baby’s met ademhalen tijdens het slapen.
Functies links
• Verbaal (spraak en taal)
• Logisch denken
• Ruimtelijk denken (wiskunde)
• Letterlijk
rechts:Functies:
• Non-verbaal (beelden)
• Visueel ruimtelijk
• Muzikaal
• Intuitie
• Creativiteit
• Dromen
• Figuurlijk
Bij beschadiging kan de ene hersenhelft de functie van de andere overnemen
De fysieke ontwikkeling in de babytijd, peuter-, en kleutertijd
• Groei van het lichaam
• 4 groeiprincipes
• Groei van de hersenen
• Motorische ontwikkeling
• Zintuiglijke ontwikkeling
Baby Onin versus premature baby Ward
Groei van het lichaam
Leeftijd Gemiddelde Gemiddeld
lengte gewicht
0 jaar 50 cm 3,5 kilo
1 jaar 75 cm 10 kilo
2 jaar 90 cm 12-13 kilo
6 jaar 117 cm 20 kilo
Dit niet uit hoofd kennen maar idee hebben.
Groeispurt in babytijd
Groei van het lichaam: er zijn vier principes voor de menselijke groei
Cefalocaudale principe: hoofd groeit eerst, daarna de bovenste lichaamsdelen de
rest is als laatste. (van hoofd naar beneden). Cefalocaudaal is afgleeid van het
grieks en latijns en betekend van hoofd tot staart. Cefalus is het hoofd. ->
bijvoorbeeld kikkervisje -> hoofd groeit eerst -> daarna valt staart er af. Het principe
is in de baarmoeder al van kracht -> ontwikkeling van het hoofd begint eerder dan die
van de voeten.
Proximodistale principe: Proximaal is de romp, die groeit als eerste en daarna naar
buiten toe. De vingers groeien als laatste. Proximodistale is afgleid van het latijns
dichtbij en verweg. Eerst groeien de armen en vervolgens pas de vingers. Het
bewegen hoort ook bij het proximodistale principe eerst kinderen kinderen hun armen
gebruiken en vervolgens hun handen.
• Principe van hiërarchische integratie (van boven naar beneden toe)
Eenvoudige vaardigheden ontwikklingen zich afzondelijk en onafhankelijk van
elkaar.
- Eerst eenvoudige vaardigheden los van elkaar -> vingers kunnen bewegen,
maar nog niet samen pakken.
- Later geïntegreerd in meer complexe vaardigheden -> vingers werken samen
en kunnen iets vastpakken. Het is pas uitvoerbaar las het kind eerst geleerd
heeft hoe de bewegingen van de individuele vingers werken.
- Hiërarchie: van eenvoudig naar complex
• Principe van de onafhankelijkheid van systemen
- Tempo van groei van systemen is verschillend. De patronen van groei van de
lichaamsonvang, het zenuwstelsel en de seksuele rijpheid lopen verschillend.
- Systemen ontwikkelen zich los van elkaar bijvoorbeeld: pubertijd -> gaat in
een keer groeien, onafhankelijk van de rest.
,Groei van de hersenen:
Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en de zenuwen die zich door het hele lichaam bevinden.
Neuronen zijn de basiscellen van het zenuwstelsel. Neuronen worden onderscheden van andere
cellen omdat ze kunnen communiceren met andere cellen. Ze hebben namelijk dendrieten.
Dendrieten ontvangen boodschappen van andere cellen en een axon verzend boodschap. Neuronen
raken elkaar niet maar ze communiceren door middel van de chemische boodschappers:
Neurotransmiters. De neurotransmiters reizen kleine spleten (synapsen).
Bij de geboorte hebben de meeste neuronen weinig
verbindingen maar in de eerste twee jaar vinden er miljarden
nieuwe verbindingen tussen neuronen plaats. De complexiteit
van neuronverbindingen blijf het hele leven toenemen.
Baby’s worden met meer neuronen geboren dan dat ze
eigenlijk nodig hebben. Er ontstaan ons hele leven door ook
nieuwe synapsen
Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en de zenuwen die
zich in het hele lichaam bevinden. De bouwstenen van een zenuwstelsel zijn neuronen.
Neuronen bestaan uit een cel met celkern en een aantal lange dunne uitlopers. Globaal genomen
zijn er twee soorten uitlopers:
Axonen geleiden van de zenuwcel af en geven informate door aan andere neuronen.
Dendrieten ontvangen informate en geleiden naar de celkern van het neuron (zenuwcel) toe.
Zenuwstelsel- neuronen- celkern- vertakkingen dendrieten (verzend)/ axon (ontvangt) –
myeline
Groei van de hersenen:
chemische stofjes
• Bij geboorte: 100-200 miljard neuronen
• Gewichtstoename hersenen door toename verbindingen en
myelinisatie
• Na 2 jaar groei minder hard dus eerste 2 jaar leert kind het
meeste
• Weinig gebruikte verbindingen: sterven af
• Veel gebruikte verbindingen: versterken
Snoeien van synapsen
Als de ervaringen van de baby bepaalde
zenuwverbindingen niet stimuleren, worden deze, net
als ongebruikte neuronen, afsterven.
Eerste 2 jaar: zeer veel nieuwe neuronenverbindingen
, Subcorticaal: basale activiteiten processen van emoties dat we bv honger hebben,
temperatuur regeling bij een baby is dat het meest ontwikkeld en later gaat dat over naar de
hersenschors.
Hersenschors: hogere denkprocessen
Shakenbabysyndroom
Een baby hardhandig door elkaar schudden . Beschadiging van hersenen, bloedvaten en
zenuwen. Schade zoals: blind, doof, spraakstoornis, leerproblemen, gedragsstoornis.
Ontwikkeling van de hersenen worden mede bepaald door plasticiteit en gevoelige periode.
Plasticiteit
- Gevoeligheid van een zich ontwikkelend organisme voor omgevingsinvloeden
Gevoelige periode
- Een afgebakende periode (meestal vroeg in het leven) waarin dat organisme
extra gevoelig is voor omgevingsinvloeden die betrekking hebben op een
specifiek facet van de ontwikkeling.
Ritmen
Zich herhaaldelijke cyclische gedragspatronen. Bv overgang van waken en slapen,
ademhalingsritmen, zuigpatronen, om de minuut schokkerige bewegingen met de benen.
Sommige direct na de geboorte sommige ontwikkelen in het eerste jaar.
Gedragstoestand
Een van de belangrijkste lichaamsritmen. De mate van bewustzijn van een baby tijdens
innerlijke en externe stimulatie. Het gaat hier om verschillende stadia van waken: alertheid,
huilen en van slapen. Een stimulatie van gedragstoestand zodat een baby aandacht krijgt.
Slaap
Gemiddeld 16/17 uur per dag. Ongeveer 2 uur achter elkaar.
Rapid eye movement (REM)-slaap (actieve slaap)
De periode tijdens de slaap van oudere kinderen en volwassenen die geassocieerd wordt
met dromen. Bij baby’s d helft van hun slaaptijd. Hoewel het onbekend is of baby’s echt
dromen lijkt het een proces te zijn van autostimulatie (hersenstimulatie). Omgeving en
cultuur heeft invloed op slaapritmen van de baby.
Wiegendood
Stoppen baby’s met ademhalen tijdens het slapen.
Functies links
• Verbaal (spraak en taal)
• Logisch denken
• Ruimtelijk denken (wiskunde)
• Letterlijk
rechts:Functies:
• Non-verbaal (beelden)
• Visueel ruimtelijk
• Muzikaal
• Intuitie
• Creativiteit
• Dromen
• Figuurlijk
Bij beschadiging kan de ene hersenhelft de functie van de andere overnemen
