Elektronisch contractenrecht Inleiding Week 1
Week 1A
Arresten: casus, met casus om kunnen gaan en de juridische maatstaf die in de uitspraak naar
voren komt moet je kennen zodat je die kunt toepassen in soortgelijke casussen.
Casus
E-commerce
Consument Walter bestelt bij caravaning.nl van achter zijn PC een “Kip Kompakt caravan” voor €
17.700.
Vragen bij e-commerce
- Hoe kom ik als klant aan informatie over de aanbieder, het product en de prijs?
o Informatieplichten worden door EU-wetgever belangrijk gevonden
- Wat als er een foute prijs staat op de website?
- Hoe kan ik betalen?
- Kan ik nog onder de overeenkomst uitkomen?
o Et cetera
Variaties op de standaardcasus
(1) De plaats van het contract
A)
- Bij het voorbeeld: Caravaning.nl
- Gemiddeld 12% web-omzet is internationaal
o Vooral bij grotere bedrijven en grote transacties
IPR (geen onderdeel van dit vak, maar wel belangrijk om te weten dat deze vragen spelen):
- Toepasselijk recht; internationaal privaatrecht toepassen om te kijken welk recht van
toepassing is
- Bevoegde rechter
- Executie; eenmaal uitspraak, mag die dan ook in een ander land ten uitvoer gelegd worden
B)
Internationale vestiging en Europees recht
Vrij verkeer van goederen kan ook bij E-commerce een rol spelen. Hier is een richtlijn van waarin
is opgenomen dat je ook als e-commerce vrij bent om je te vestigen. Als je eenmaal een
internetwinkel begint in een Europees land, dan mag je als je voldoet aan die regels de
internetwinkel ook in andere landen gebruiken.
HvJ EU 2 december 2010, C-108/09 (KerOptika)
- ÀNTSZ (organisatie die ervoor staat dat regels worden nageleefd door bedrijven) verbiedt
Ker-optika contactlenzen via internet te verkopen omdat het iets medisch is en zij vinden
dat je dan gewoon naar de opticien moet en dat zij bepalen wat je voor lenzen moet
hebben en dan kan je ze kopen. Uit de richtlijn blijkt volgens hen dat dit ook helemaal niet
onder E-commerce valt.
- Ker-optika: Richtlijn Elektronische handel garandeert (art. 3/4) vrije vestiging en
uitoefening internetverkoop
- ANTSZ: Dit valt onder ‘medisch consult’ (overweging 18 considerans)
o Die volgens de richtlijn geen dienst van informatiemaatschappij is (dienst die op
afstand plaatsvindt maar daarvan wordt uitgesloten omdat noodzakelijk is dat face-
to-face contact nodig is door bijv. een lichamelijk onderzoek)
HvJ EU 2 december 2010, C-108/09 (KerOptika)
,Uitspraak HvJ:
- Verkoop valt onder richtlijn e-commerce (r.o. 22-30); levering niet
- Het verkopen van die contactlenzen is niet onlosmakelijk verbonden met medisch consult
(overweging 18 considerans Richtlijn 2000/31) (misschien heb je al eens getest welke
lenzen je nodig hebt dus je wil het nog een keer bestellen, dan hoef je niet nog eens perse
naar een opticien) Er is dus geen medische noodzaak dan en het is een dienst van
informatiemaatschappij dus het kan gewoon verkocht worden.
- Verbod is in strijd met vrij verkeer van goederen (minder vergaande maatregelen zijn
mogelijk en aangewezen)
o Waarom geheel verbod en niet alleen verplichting bij eerste consult (waardoor je
wel ‘herhaal’ lenzen kunt aanschaffen).
D)
Internationale vestiging en Europees recht
1) Vrije vestiging (Ker-optika)
2) Non-discriminatie (art. 3 lid 1 Richtlijn elektronische handel)
o Als je voldoet in het land waar je gevestigd bent, dan mag je niet in een ander land
gehouden worden om aan strengere regels te voldoen.
- Voorbeeld: reclame
E)
Europa:
Vindt het belangrijk om zo weinig mogelijk binnen grenzen te hebben en daarom zijn er regelingen
gemaakt. Digital Single Market:
- Geoblocking (op een website staat dat je alleen in Frankrijk met een creditcard mag
betalen: alles moet openbaar zijn voor alle personen) /dataportabiliteit (netflix in
Nederland, op vakantie in Frankrijk dan moet je daar ook gewoon gebruik kunnen maken
van dat account)
- Internationale pakketbezorging
- Voorstel richtlijn online koop
- Voorstel richtlijn levering digitale inhoud
(2) De contracterende personen
- Voorbeeld: B2C (business to consument) (Caravaning.nl>Walter)
- B2B (business to business relatie) (of B2G) (business to government)
- EDI: B2B netwerkcommunicatie
o Vanaf jaren 70 EDI
o Gesloten e-commerce
o Grote partijen
EDI en de interchange agreement
Definitie EDI (= Electronic Data Interchange)
- Communicatie via internet of andere elektronische netwerken van berichten door
bedrijfssystemen, opgemaakt in een standaardformaat geschikt voor automatische
verwerking
Vergelijk:
- Automatisch verrichten van handelingen
- Autonoom verrichten van handelingen
,Plaatje heeft betrekking op efficiëntieslag: allemaal stapjes die afzonderlijk moeten worden
afgehandeld. Door automatisering kunnen al die stappen overgeslagen worden. EDI zorgt dus voor
een snellere afwikkeling.
Aspecten EDI
- communicatie via internet of andere elektronische netwerken
- door bedrijfssystemen
- berichten, opgemaakt in een standaardformaat geschikt voor automatische verwerking
o XML/Edifact
- zelfhandelend of niet?
o al dan niet menselijke tussenkomst
Vormen van EDI
- Bilaterale EDI
- Multilaterale EDI
o Meerpartijenovereenkomst (art. 6:279 BW, vgl. maatschap)
o Toetreding/uittreding
Onderwerpen interchange agreements
- Technische aspecten
- Beveiligingsaspecten
- Juridische aspecten
o De interchange agreement:
Aanbod/aanvaarding; moment werking bericht; gevolgen van fouten;
misbruik identificatiemiddel
HC 2b-3b.
o Onderliggende overeenkomst
(3) Onderwerp van het contract
A)
Voorbeeld: “Kip Kompakt Caravan”, koop van een roerende zaak (art. 7:1 BW)
Dienstverlening
- Toppers in e-commerce: reizen en kaartjes voor evenementen
- Dienstenrichtlijn (Richtlijn 2006/123/EG)
B)
Digitale inhoud in het vermogensrecht (mastervak)
- Boek > e-book
- Video > dvd > download > streaming
o Totstandkoming en uitvoering van het contract
o Kwalificatie van het contract
o Positie van de gebruiker; betekenis IE-recht
(4) Communicatiemedium
Toepassingen internet:
- E-mail (evt. via website)
- Webwinkels (standaardvoorbeeld)
- Internetveilingen
- Marktplaatsen
De rol van derden:
- Internetveilingen/marktplaatsen: min of meer passief maar wordt steeds actiever
- Een manier daarvan is de Lego-ization en mash-ups
o Thuisbezorgd bijv. gebruikt allemaal data van andere bedrijven die als lego in
elkaar wordt gegooid en aan elkaar wordt gelinkt. Dit heet een mash-up. Google
verkoopt bijv. mash-ups in ruil voor gegevens.
o Mash-ups is bijv. google maps dat bij thuisbezorgd staat, dat je een koppeling
maakt in jouw app met andere bedrijven. Ook IDEAL betalen bijv. als een soort
‘lego’ steen ingebouwd (achterliggende partijen die op de achtergrond een rol
spelen maar waar je verder geen contracten mee hebt).
- Platformeconomie (master: Recht, ICT en de circulaire economie)
, o Zoals peerby, airbnb, uber en bol.com. Derdenpartij speelt dan een rol als
contractspartij in de driehoeksverhouding.
o Totstandkoming en betaling
o Commerciële economie, deeleconomie en hybride vormen
o Duurzaamheid en de rol van ICT
M-commerce
- Smartphones, tablets, apps
- Clouddiensten (digitale inhoud in het vermogensrecht
(5) Autonoom geautomatiseerd contracteren
- Voorbeeld: Walter vs. webshop
- Intelligent agents
- Internet of things
o De ‘connected’ caravan
intelligente (zelflerende) software + M2M computing + big data + sensoren
Internet of things
- Het wilsprobleem
- De verhouding van persoon tot zaak
- Vooronderstellingen consumentenbescherming
Computer als actor?
- Week 2a: rechtssubject?
- Week 7a: automatische contracten en blockchain
(6) Betaling
- Voorbeeld: € 17.700
- Bitcoins, e-Wallets
- ‘Gratis e-commerce’
o Reclame
o Gegevens (big data)
Toepasselijkheid privacy policies
(7) Geautomatiseerde nakoming
- Vervoersovereenkomst
- Snoepautomaat (automatische contracten, HC 7a)
- Physical internet
- Additive manufacturing
Week 1B Regelgeving
Elektronisch contracteren: regelgeving
- Internationale regulering
o UN Convention
o Europa
- Nationale wetgeving
- Zelfregulering
- Technoregulering
o Het verschijnsel dat samengevat wordt met de uitspraak ‘code is law’. Feit dat de
informatietechnologie een dwingend kader oplegt waarbinnen jij je moet gedragen.
Bijvoorbeeld als er alleen maar een bepaalde techniek is voorgeschreven
waarbinnen een contract geldig kan worden gesloten, of de vraag of de techniek
kan helpen bij automatische opschorting van de nakoming van verbintenissen (als
A niet nakomt zorgt techniek ervoor dat B ook niet nakomt)
Elektronisch contracteren en regelgeving
Internationaal (regulering)
- United Nations Convention on the Use of Electronic Communications in International
Contracts (UN Convention). Achtergrond materiaal dus niet verplicht.
- Art. 1: Alleen internationale contracten
- Art. 2: Uitsluitingen
- Art. 3: Regelend recht
- Art. 8-14: komende colleges
Week 1A
Arresten: casus, met casus om kunnen gaan en de juridische maatstaf die in de uitspraak naar
voren komt moet je kennen zodat je die kunt toepassen in soortgelijke casussen.
Casus
E-commerce
Consument Walter bestelt bij caravaning.nl van achter zijn PC een “Kip Kompakt caravan” voor €
17.700.
Vragen bij e-commerce
- Hoe kom ik als klant aan informatie over de aanbieder, het product en de prijs?
o Informatieplichten worden door EU-wetgever belangrijk gevonden
- Wat als er een foute prijs staat op de website?
- Hoe kan ik betalen?
- Kan ik nog onder de overeenkomst uitkomen?
o Et cetera
Variaties op de standaardcasus
(1) De plaats van het contract
A)
- Bij het voorbeeld: Caravaning.nl
- Gemiddeld 12% web-omzet is internationaal
o Vooral bij grotere bedrijven en grote transacties
IPR (geen onderdeel van dit vak, maar wel belangrijk om te weten dat deze vragen spelen):
- Toepasselijk recht; internationaal privaatrecht toepassen om te kijken welk recht van
toepassing is
- Bevoegde rechter
- Executie; eenmaal uitspraak, mag die dan ook in een ander land ten uitvoer gelegd worden
B)
Internationale vestiging en Europees recht
Vrij verkeer van goederen kan ook bij E-commerce een rol spelen. Hier is een richtlijn van waarin
is opgenomen dat je ook als e-commerce vrij bent om je te vestigen. Als je eenmaal een
internetwinkel begint in een Europees land, dan mag je als je voldoet aan die regels de
internetwinkel ook in andere landen gebruiken.
HvJ EU 2 december 2010, C-108/09 (KerOptika)
- ÀNTSZ (organisatie die ervoor staat dat regels worden nageleefd door bedrijven) verbiedt
Ker-optika contactlenzen via internet te verkopen omdat het iets medisch is en zij vinden
dat je dan gewoon naar de opticien moet en dat zij bepalen wat je voor lenzen moet
hebben en dan kan je ze kopen. Uit de richtlijn blijkt volgens hen dat dit ook helemaal niet
onder E-commerce valt.
- Ker-optika: Richtlijn Elektronische handel garandeert (art. 3/4) vrije vestiging en
uitoefening internetverkoop
- ANTSZ: Dit valt onder ‘medisch consult’ (overweging 18 considerans)
o Die volgens de richtlijn geen dienst van informatiemaatschappij is (dienst die op
afstand plaatsvindt maar daarvan wordt uitgesloten omdat noodzakelijk is dat face-
to-face contact nodig is door bijv. een lichamelijk onderzoek)
HvJ EU 2 december 2010, C-108/09 (KerOptika)
,Uitspraak HvJ:
- Verkoop valt onder richtlijn e-commerce (r.o. 22-30); levering niet
- Het verkopen van die contactlenzen is niet onlosmakelijk verbonden met medisch consult
(overweging 18 considerans Richtlijn 2000/31) (misschien heb je al eens getest welke
lenzen je nodig hebt dus je wil het nog een keer bestellen, dan hoef je niet nog eens perse
naar een opticien) Er is dus geen medische noodzaak dan en het is een dienst van
informatiemaatschappij dus het kan gewoon verkocht worden.
- Verbod is in strijd met vrij verkeer van goederen (minder vergaande maatregelen zijn
mogelijk en aangewezen)
o Waarom geheel verbod en niet alleen verplichting bij eerste consult (waardoor je
wel ‘herhaal’ lenzen kunt aanschaffen).
D)
Internationale vestiging en Europees recht
1) Vrije vestiging (Ker-optika)
2) Non-discriminatie (art. 3 lid 1 Richtlijn elektronische handel)
o Als je voldoet in het land waar je gevestigd bent, dan mag je niet in een ander land
gehouden worden om aan strengere regels te voldoen.
- Voorbeeld: reclame
E)
Europa:
Vindt het belangrijk om zo weinig mogelijk binnen grenzen te hebben en daarom zijn er regelingen
gemaakt. Digital Single Market:
- Geoblocking (op een website staat dat je alleen in Frankrijk met een creditcard mag
betalen: alles moet openbaar zijn voor alle personen) /dataportabiliteit (netflix in
Nederland, op vakantie in Frankrijk dan moet je daar ook gewoon gebruik kunnen maken
van dat account)
- Internationale pakketbezorging
- Voorstel richtlijn online koop
- Voorstel richtlijn levering digitale inhoud
(2) De contracterende personen
- Voorbeeld: B2C (business to consument) (Caravaning.nl>Walter)
- B2B (business to business relatie) (of B2G) (business to government)
- EDI: B2B netwerkcommunicatie
o Vanaf jaren 70 EDI
o Gesloten e-commerce
o Grote partijen
EDI en de interchange agreement
Definitie EDI (= Electronic Data Interchange)
- Communicatie via internet of andere elektronische netwerken van berichten door
bedrijfssystemen, opgemaakt in een standaardformaat geschikt voor automatische
verwerking
Vergelijk:
- Automatisch verrichten van handelingen
- Autonoom verrichten van handelingen
,Plaatje heeft betrekking op efficiëntieslag: allemaal stapjes die afzonderlijk moeten worden
afgehandeld. Door automatisering kunnen al die stappen overgeslagen worden. EDI zorgt dus voor
een snellere afwikkeling.
Aspecten EDI
- communicatie via internet of andere elektronische netwerken
- door bedrijfssystemen
- berichten, opgemaakt in een standaardformaat geschikt voor automatische verwerking
o XML/Edifact
- zelfhandelend of niet?
o al dan niet menselijke tussenkomst
Vormen van EDI
- Bilaterale EDI
- Multilaterale EDI
o Meerpartijenovereenkomst (art. 6:279 BW, vgl. maatschap)
o Toetreding/uittreding
Onderwerpen interchange agreements
- Technische aspecten
- Beveiligingsaspecten
- Juridische aspecten
o De interchange agreement:
Aanbod/aanvaarding; moment werking bericht; gevolgen van fouten;
misbruik identificatiemiddel
HC 2b-3b.
o Onderliggende overeenkomst
(3) Onderwerp van het contract
A)
Voorbeeld: “Kip Kompakt Caravan”, koop van een roerende zaak (art. 7:1 BW)
Dienstverlening
- Toppers in e-commerce: reizen en kaartjes voor evenementen
- Dienstenrichtlijn (Richtlijn 2006/123/EG)
B)
Digitale inhoud in het vermogensrecht (mastervak)
- Boek > e-book
- Video > dvd > download > streaming
o Totstandkoming en uitvoering van het contract
o Kwalificatie van het contract
o Positie van de gebruiker; betekenis IE-recht
(4) Communicatiemedium
Toepassingen internet:
- E-mail (evt. via website)
- Webwinkels (standaardvoorbeeld)
- Internetveilingen
- Marktplaatsen
De rol van derden:
- Internetveilingen/marktplaatsen: min of meer passief maar wordt steeds actiever
- Een manier daarvan is de Lego-ization en mash-ups
o Thuisbezorgd bijv. gebruikt allemaal data van andere bedrijven die als lego in
elkaar wordt gegooid en aan elkaar wordt gelinkt. Dit heet een mash-up. Google
verkoopt bijv. mash-ups in ruil voor gegevens.
o Mash-ups is bijv. google maps dat bij thuisbezorgd staat, dat je een koppeling
maakt in jouw app met andere bedrijven. Ook IDEAL betalen bijv. als een soort
‘lego’ steen ingebouwd (achterliggende partijen die op de achtergrond een rol
spelen maar waar je verder geen contracten mee hebt).
- Platformeconomie (master: Recht, ICT en de circulaire economie)
, o Zoals peerby, airbnb, uber en bol.com. Derdenpartij speelt dan een rol als
contractspartij in de driehoeksverhouding.
o Totstandkoming en betaling
o Commerciële economie, deeleconomie en hybride vormen
o Duurzaamheid en de rol van ICT
M-commerce
- Smartphones, tablets, apps
- Clouddiensten (digitale inhoud in het vermogensrecht
(5) Autonoom geautomatiseerd contracteren
- Voorbeeld: Walter vs. webshop
- Intelligent agents
- Internet of things
o De ‘connected’ caravan
intelligente (zelflerende) software + M2M computing + big data + sensoren
Internet of things
- Het wilsprobleem
- De verhouding van persoon tot zaak
- Vooronderstellingen consumentenbescherming
Computer als actor?
- Week 2a: rechtssubject?
- Week 7a: automatische contracten en blockchain
(6) Betaling
- Voorbeeld: € 17.700
- Bitcoins, e-Wallets
- ‘Gratis e-commerce’
o Reclame
o Gegevens (big data)
Toepasselijkheid privacy policies
(7) Geautomatiseerde nakoming
- Vervoersovereenkomst
- Snoepautomaat (automatische contracten, HC 7a)
- Physical internet
- Additive manufacturing
Week 1B Regelgeving
Elektronisch contracteren: regelgeving
- Internationale regulering
o UN Convention
o Europa
- Nationale wetgeving
- Zelfregulering
- Technoregulering
o Het verschijnsel dat samengevat wordt met de uitspraak ‘code is law’. Feit dat de
informatietechnologie een dwingend kader oplegt waarbinnen jij je moet gedragen.
Bijvoorbeeld als er alleen maar een bepaalde techniek is voorgeschreven
waarbinnen een contract geldig kan worden gesloten, of de vraag of de techniek
kan helpen bij automatische opschorting van de nakoming van verbintenissen (als
A niet nakomt zorgt techniek ervoor dat B ook niet nakomt)
Elektronisch contracteren en regelgeving
Internationaal (regulering)
- United Nations Convention on the Use of Electronic Communications in International
Contracts (UN Convention). Achtergrond materiaal dus niet verplicht.
- Art. 1: Alleen internationale contracten
- Art. 2: Uitsluitingen
- Art. 3: Regelend recht
- Art. 8-14: komende colleges
