Handelingsgericht werken in passend onderwijs
Inhoud
1. Gedragsproblemen in de klas
2. Handelingsgericht werken in passend onderwijs
3. Handelingsgerichte diagnostek
4. Vijf fases groepsvorming
5. Externaliserend en internaliseren gedrag
6. Overige begrippen
,Gedragsproblemen in de klas en
handelingsgericht werken in passend onderwijs
Wat is passend onderwijs
Passend onderwijs is onderwijs waarbij alle leerlingen een plek op een school krijgen die past bij hun
kwaliteit en hun mogelijkheden.
Met passend onderwijs wil de rijksoverheid bereiken dat:
Alle kinderen een passende plek in het onderwijs krijgen
Een kind naar een gewone school gaat als dat kan
Een kind naar het speciaal onderwijs gaat als intensieve begeleiding nodig is
Scholen de mogelijkheid hebben voor ondersteuning op maat
De mogelijkheden en de onderwijsbehoefe van het kind bepalend zijn, niet de beperkingen
Kinderen niet langdurig thuis komen te ziten
Belangrijke pijlers:
Passend onderwijs versterkt integrate van leerlingen met ‘problemen’
Herkaderen: verschuiving in het denken van de leraar: van defcittdenken (denken in
tekorten) naar handelingsgericht denken (kansen, mogelijkheden, toekomst en
onderwijsbehoefen)
Nadruk op wat het kind wel kan i.p.v. wat niet
Verbetering in het professioneel handelen van een leraar
Verantwoordelijkheid door zorgplicht: de school is verantwoordelijk voor een passende
plaatsing.
Uitgangspunten en principes:
Domeinen: Uitgangspunten Passend Onderwijs:
Ouders Ouders actever betrokken en meer zeggenschap
Leerlingen Kind centraal, verschil in aanbod: uitdagend, fexibel, thuisnabij,
gevarieerd
Arrangeren Handelingsgericht arrangeren*: wat kan het kind wel en welke
ondersteuning is dan gewenst?
Kwaliteit Kwaliteitsimpuls, professionalisering leraren, opbrengstgericht
werken, aandacht voor kwaliteit van primair proces, verhoging
kwaliteit opleiding
Samenwerken met externen Ketensamenwerking en afstemming
* Arrangeren: buiten de school kijken of je nog hulp kan bieden voor het kind.
,Passend onderwijs Vs. inclusief onderwijs
Passend onderwijs (Nederland): Inclusief onderwijs (buitenland):
Zorgplicht: De school heef de plicht om te Plaatsingsplicht: De school moet er alles aan
zorgen voor een passende plek (dit hoef niet doen om binnen de eigen school zorg te bieden
op de school zelf te zijn)
Overeenkomst: leerlingen een passende plek bieden die aansluit bij hun onderwijsbehoefen.
Verschil: bij passend onderwijs ontbreekt het om leerlingen met een beperking
toegang te verlenen tot reguliere scholen in de directe sociale omgeving van de
leerling.
Handelingsgericht werken (HGW)
Handelingsgericht werken: is een werkwijze om het onderwijs aan en de
begeleiding van alle leerlingen in het onderwijs te verbeteren. Het concretseert
een visie op doeltrefende leerlingbegeleiding waarbij sprake is van een
planmatge manier van werken waarbij de leerkracht de 7 principes van HGW
toepast.
De 7 principes van Handelingsgericht Werken:
1. Handelen doelgericht: leerlingen weten waar ze hun aandacht op moeten richten. De
kinderen voelen zich medeverantwoordelijk voor het onderwijsleerproces. De leerkracht
moet uitdagende doelen stellen voor de kinderen.
2. Onderwijsbehoeften leerling staat centraal: wat kan het kind wel en wat heef het kind nog
nodig? Onderwijsgeven wordt behaalbaar en beheersbaar.
3. De leraar doet ertoe: niet de bal bij de leerling leggen maar bij jezelf: ‘heb ik het goed
uitgelegd?’. De leerkracht geef feedback op de aanpak van de taak en helpt de leerling
verder. Hij zorgt voor een efecteve aanpak.
4. Afstemming en wisselwerking: transacte in onderwijsleersituate: leerlingen ontwikkelen
zich binnen diverse systemen. Elk systeem heef zijn eigen invloed: er is sprake van
wisselwerking en transacte (ecologische pedagogiek*). De wisselwerking tussen leerling en
leerkracht is belangrijk. Welke aanpak werkt het beste voor het kind? Er moet een match zijn
tussen het kind en de onderwijssituate. Het kind moet goed reageren op het onderwijs.
5. Positeve aspecten van groot belang: focus op kansen, kwaliteiten, talenten en
mogelijkheden en op wat het kind wel kan. Succeservaringen zijn belangrijk.
6. Constructef samenwerken/dialoog: leerling als medevormgever. De leerkracht moet naar
het kind luisteren. Het kind wil zich begrepen voelen. De leerkracht moet constructef
communiceren met de ouders en zorgen voor een efecteve ouderbetrokkenheid.
7. Systematsche en transparante werkwijze: het systematsch werken helpt om planmatg,
systematsch en cyclisch het onderwijsaanbod vorm te geven, dit te evalueren en zo nodig bij
te stellen. Transparante zorgt ervoor dat inzichtelijker kunnen maken wat we doen en welke
overwegingen hierbij een rol hebben gespeeld.
*De ecologische pedagogiek kan gezien worden als de basis van de principes van HGW.
,De
cyclus van HGW
Stap 1: waarnemen en signaleren
Een eerste beeld vormen van alle leerlingen in een groepsoverzicht
Signaleren van leerlingen die (tjdelijk) extra ondersteuning nodig hebben
Didactsche informate: is de informate over het kind wat bestaat uit harde en zachte informate.
Het bestaat uit prestate van leerling (LVS, methode toetsen) en leerstofnhoudelijke vorderingen
(hiaten).
1. Harde informate (objectef):
t Toetst testgegevens
t Persoonlijke gegevens leerling
t Schoolloopbaan
, t Opleidingsniveau ouders
2. Zachte informate (subjectef):
t Informate uit gesprekken
t Overdrachtsinformate van collega’s
t Informate van ouders
t Observates
Stmulerende en belemmerende factoren volgens Bokhorts
Stap 2: begrijpen
Het begrijpen van de onderwijsbehoefen van het kind
Uit eerste analyse signalen en dieper inzicht verkrijgen (intern of extern)
Onderwijsbehoeften: wat hebben deze leerlingen nodig om hun doel te behalen, pedagogisch of
didactsch? Een onderwijsbehoefe bestaat uit twee delen: Welke doel streef je samen met een
leerling na? Wat geef de leerling aan nodig te hebben om dit doel te bereiken?
Voorbeeld: deze leerling heeft innsructe nodig diet opdrachsen nodig diet Feedback nodig diet
Een leerkrachs nodig diet Groepngenosen nodig diet Een leerkrachs nodig diet Om hes genselde doel
se kunnen halen.
De drie basisbehoeften van Stevens: bieden allerlei handvaten om de onderwijsbehoefe te
bepalen.
1. Algemene onderwijsbehoeften: datgene wat een leerling in het algemeen nodig heef op het
gebied van competente, relate en autonomie om zich binnen het programma en de
kerndoelen optmaal te kunnen ontwikkelen en zich binnen de school pretg te voelen.
2. Specifieke onderwijsbehoeften: extra aanvullende doelen die afwijken van het programma
van de groep en dus niet voor alle leerlingen gelden.
Inhoud
1. Gedragsproblemen in de klas
2. Handelingsgericht werken in passend onderwijs
3. Handelingsgerichte diagnostek
4. Vijf fases groepsvorming
5. Externaliserend en internaliseren gedrag
6. Overige begrippen
,Gedragsproblemen in de klas en
handelingsgericht werken in passend onderwijs
Wat is passend onderwijs
Passend onderwijs is onderwijs waarbij alle leerlingen een plek op een school krijgen die past bij hun
kwaliteit en hun mogelijkheden.
Met passend onderwijs wil de rijksoverheid bereiken dat:
Alle kinderen een passende plek in het onderwijs krijgen
Een kind naar een gewone school gaat als dat kan
Een kind naar het speciaal onderwijs gaat als intensieve begeleiding nodig is
Scholen de mogelijkheid hebben voor ondersteuning op maat
De mogelijkheden en de onderwijsbehoefe van het kind bepalend zijn, niet de beperkingen
Kinderen niet langdurig thuis komen te ziten
Belangrijke pijlers:
Passend onderwijs versterkt integrate van leerlingen met ‘problemen’
Herkaderen: verschuiving in het denken van de leraar: van defcittdenken (denken in
tekorten) naar handelingsgericht denken (kansen, mogelijkheden, toekomst en
onderwijsbehoefen)
Nadruk op wat het kind wel kan i.p.v. wat niet
Verbetering in het professioneel handelen van een leraar
Verantwoordelijkheid door zorgplicht: de school is verantwoordelijk voor een passende
plaatsing.
Uitgangspunten en principes:
Domeinen: Uitgangspunten Passend Onderwijs:
Ouders Ouders actever betrokken en meer zeggenschap
Leerlingen Kind centraal, verschil in aanbod: uitdagend, fexibel, thuisnabij,
gevarieerd
Arrangeren Handelingsgericht arrangeren*: wat kan het kind wel en welke
ondersteuning is dan gewenst?
Kwaliteit Kwaliteitsimpuls, professionalisering leraren, opbrengstgericht
werken, aandacht voor kwaliteit van primair proces, verhoging
kwaliteit opleiding
Samenwerken met externen Ketensamenwerking en afstemming
* Arrangeren: buiten de school kijken of je nog hulp kan bieden voor het kind.
,Passend onderwijs Vs. inclusief onderwijs
Passend onderwijs (Nederland): Inclusief onderwijs (buitenland):
Zorgplicht: De school heef de plicht om te Plaatsingsplicht: De school moet er alles aan
zorgen voor een passende plek (dit hoef niet doen om binnen de eigen school zorg te bieden
op de school zelf te zijn)
Overeenkomst: leerlingen een passende plek bieden die aansluit bij hun onderwijsbehoefen.
Verschil: bij passend onderwijs ontbreekt het om leerlingen met een beperking
toegang te verlenen tot reguliere scholen in de directe sociale omgeving van de
leerling.
Handelingsgericht werken (HGW)
Handelingsgericht werken: is een werkwijze om het onderwijs aan en de
begeleiding van alle leerlingen in het onderwijs te verbeteren. Het concretseert
een visie op doeltrefende leerlingbegeleiding waarbij sprake is van een
planmatge manier van werken waarbij de leerkracht de 7 principes van HGW
toepast.
De 7 principes van Handelingsgericht Werken:
1. Handelen doelgericht: leerlingen weten waar ze hun aandacht op moeten richten. De
kinderen voelen zich medeverantwoordelijk voor het onderwijsleerproces. De leerkracht
moet uitdagende doelen stellen voor de kinderen.
2. Onderwijsbehoeften leerling staat centraal: wat kan het kind wel en wat heef het kind nog
nodig? Onderwijsgeven wordt behaalbaar en beheersbaar.
3. De leraar doet ertoe: niet de bal bij de leerling leggen maar bij jezelf: ‘heb ik het goed
uitgelegd?’. De leerkracht geef feedback op de aanpak van de taak en helpt de leerling
verder. Hij zorgt voor een efecteve aanpak.
4. Afstemming en wisselwerking: transacte in onderwijsleersituate: leerlingen ontwikkelen
zich binnen diverse systemen. Elk systeem heef zijn eigen invloed: er is sprake van
wisselwerking en transacte (ecologische pedagogiek*). De wisselwerking tussen leerling en
leerkracht is belangrijk. Welke aanpak werkt het beste voor het kind? Er moet een match zijn
tussen het kind en de onderwijssituate. Het kind moet goed reageren op het onderwijs.
5. Positeve aspecten van groot belang: focus op kansen, kwaliteiten, talenten en
mogelijkheden en op wat het kind wel kan. Succeservaringen zijn belangrijk.
6. Constructef samenwerken/dialoog: leerling als medevormgever. De leerkracht moet naar
het kind luisteren. Het kind wil zich begrepen voelen. De leerkracht moet constructef
communiceren met de ouders en zorgen voor een efecteve ouderbetrokkenheid.
7. Systematsche en transparante werkwijze: het systematsch werken helpt om planmatg,
systematsch en cyclisch het onderwijsaanbod vorm te geven, dit te evalueren en zo nodig bij
te stellen. Transparante zorgt ervoor dat inzichtelijker kunnen maken wat we doen en welke
overwegingen hierbij een rol hebben gespeeld.
*De ecologische pedagogiek kan gezien worden als de basis van de principes van HGW.
,De
cyclus van HGW
Stap 1: waarnemen en signaleren
Een eerste beeld vormen van alle leerlingen in een groepsoverzicht
Signaleren van leerlingen die (tjdelijk) extra ondersteuning nodig hebben
Didactsche informate: is de informate over het kind wat bestaat uit harde en zachte informate.
Het bestaat uit prestate van leerling (LVS, methode toetsen) en leerstofnhoudelijke vorderingen
(hiaten).
1. Harde informate (objectef):
t Toetst testgegevens
t Persoonlijke gegevens leerling
t Schoolloopbaan
, t Opleidingsniveau ouders
2. Zachte informate (subjectef):
t Informate uit gesprekken
t Overdrachtsinformate van collega’s
t Informate van ouders
t Observates
Stmulerende en belemmerende factoren volgens Bokhorts
Stap 2: begrijpen
Het begrijpen van de onderwijsbehoefen van het kind
Uit eerste analyse signalen en dieper inzicht verkrijgen (intern of extern)
Onderwijsbehoeften: wat hebben deze leerlingen nodig om hun doel te behalen, pedagogisch of
didactsch? Een onderwijsbehoefe bestaat uit twee delen: Welke doel streef je samen met een
leerling na? Wat geef de leerling aan nodig te hebben om dit doel te bereiken?
Voorbeeld: deze leerling heeft innsructe nodig diet opdrachsen nodig diet Feedback nodig diet
Een leerkrachs nodig diet Groepngenosen nodig diet Een leerkrachs nodig diet Om hes genselde doel
se kunnen halen.
De drie basisbehoeften van Stevens: bieden allerlei handvaten om de onderwijsbehoefe te
bepalen.
1. Algemene onderwijsbehoeften: datgene wat een leerling in het algemeen nodig heef op het
gebied van competente, relate en autonomie om zich binnen het programma en de
kerndoelen optmaal te kunnen ontwikkelen en zich binnen de school pretg te voelen.
2. Specifieke onderwijsbehoeften: extra aanvullende doelen die afwijken van het programma
van de groep en dus niet voor alle leerlingen gelden.
