Groei en Ontwikkeling
Inhoudsopgave
Orthodontie ....................................................................................................................................................3
Voorkennis ..........................................................................................................................................................3
Doel .....................................................................................................................................................................6
Extra oraal ..........................................................................................................................................................6
Six Keys ...............................................................................................................................................................8
ALD ......................................................................................................................................................................9
Spelbrekers........................................................................................................................................................10
Ruimte...............................................................................................................................................................12
Flush Terminal Plane .........................................................................................................................................13
Diagnose ...........................................................................................................................................................14
Groei .................................................................................................................................................................15
Cephalometrie...................................................................................................................................................16
Diagnose+ .........................................................................................................................................................18
Probleemlijst .....................................................................................................................................................19
Ortho checklist ..................................................................................................................................................20
Verwijsmomenten .............................................................................................................................................21
Melk- en blijvend gebit......................................................................................................................................22
Eruptieproblematiek .........................................................................................................................................28
Odontogenese ...................................................................................................................................................35
Functie ..............................................................................................................................................................43
Radiologie .....................................................................................................................................................51
Röntgenopnametechnieken in de orthodontie .................................................................................................51
Diagnostiek .......................................................................................................................................................58
Doorbraak volgorde en timing ..........................................................................................................................62
Inschatting van groei ....................................................................................................................................62
Afwijkingen van de normale doorbraak en timing en de effecten daarvan.................................................73
Gebitspathologie ..........................................................................................................................................77
Numerieke afwijkingen .....................................................................................................................................77
Morfologische afwijkingen................................................................................................................................91
Formatieve structuurstoornissen van het glazuur, dentine en wortelcement ................................................107
3.1.1 Niet-erfelijke glazuur stoornissen .....................................................................................................110
3.1.2 Erfelijke weefselstructuurstoornissen...............................................................................................121
3.2 Formatieve structuurstoornissen van het dentine ..............................................................................124
Doorbraakstoornissen .....................................................................................................................................127
Veroudering ....................................................................................................................................................137
Verkleuringen ..................................................................................................................................................147
1
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Syndromen ......................................................................................................................................................161
Embryologie................................................................................................................................................ 168
Stoornissen in aangezichts- en gehemelteontwikkeling .................................................................................168
Stoornissen in schedel- en kaakontwikkeling ..................................................................................................177
Stoornissen in ontwikkeling kieuwbogen ........................................................................................................186
Orale Celbiologie......................................................................................................................................... 193
Celbiologie van botvorming ............................................................................................................................193
De osteoclast in groei en ontwikkeling ...........................................................................................................205
Osteoclastvorming bij groei en ontwikkeling ..................................................................................................214
2
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Orthodontie
Voorkennis
De Gezonde Mond – BA1 à herhalen
Opbouw van het gelaat
Hierbij wordt het onderste 1/3 deel vergeleken met de andere 2
delen
- Longface
- Normaal
- Shortface
Hierbij wordt de hoek bekeken die de OK maakt met de BK
- Divergent. Verticale kaakgroei, grote hoek tussen BK en OK
- Normaal
- Convergent. Horizontale kaakgroei, kaken lopen bijna evenwijdig
Liprelatie
Disto-liprelatie
Vergrote liptrap
Neutro-liprelatie
Onderlip iets naar achter of gelijk aan de bovenlip
Mesio-liprelatie
Omgekeerde liptrap
Asymmetrieën
Kinpunt wijst naar rechts/links
Mediaanlijnverschuiving BF t.o.v. mediaan
Hierbij wordt het contactpunt tussen de 11 en 21 vergeleken met de mediaan van het aangezicht
MLV BF … mm naar rechts/links t.o.v. e mediaan
Lachlijn/zichtbare gingiva
Hoeveel mm gingiva is er zichtbaar tijdens het lachen
Lipsluiting
- Open
- Open/gesloten
- Gesloten
3
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Mentalisgewoonte
Onderlip aanspannen om mond te sluiten. Putjes in de kin door het overmatig
aanspannen van de kinspier.
Eruptie melkgebit
55 54 53 52 51 61 62 63 64 65
85 84 83 82 81 71 72 73 74 75
Centrale snijtanden 5-8 maanden 71,81,51,61
Laterale snijtanden 8-10 maanden 72,82,52,62
Eerste molaren 10-16 maanden 74,84,54,64
Hoektanden 16-20 maanden 73,83,53,63
Tweede molaren 20-30 maanden 75,85,55,65
Melkgebit: 20 elementen
5 stadia van de gebitsontwikkeling
1. +/- 0,5 – 2,5 jaar Melkgebit Doorbraak 20 melkelementen
2. +/- 6-8 jaar Eerste wisselfase Doorbraak M1’s
Wisseling I1’s en I2’s
3. +/- 8-10 jaar Intertransitionele fase Rustfase
4. +/- 10-12 jaar Tweede wisselfase Wisseling C’s en P’s
Doorbraak M2’s
5. +/- 12 jaar Blijvend gebit evt. doorbraak M3’s
(Permanente dentine)
4
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Eruptie blijvend gebit
17 16 15 14 13 12 11 21 22 23 24 25 26 27
47 46 45 44 43 42 41 31 32 33 34 35 36 37
Blijvend gebit: 28 elementen + 4 verstandskiezen
Geler van kleur
Eerste wisselfase M1 36, 46, 16, 26
I1 31, 41, 11, 21
I2 32, 42, 12, 22
Rustfase
Tweede wisselfase C 33, 43,
P1 14, 24, 34, 44
P2 15, 25, 35, 45
C 13, 23
17, 27, 37, 47
Blijvend gebit 18, 28, 38, 48
MLV van het BF
MLV van het OF
5
Inhoudsopgave
Orthodontie ....................................................................................................................................................3
Voorkennis ..........................................................................................................................................................3
Doel .....................................................................................................................................................................6
Extra oraal ..........................................................................................................................................................6
Six Keys ...............................................................................................................................................................8
ALD ......................................................................................................................................................................9
Spelbrekers........................................................................................................................................................10
Ruimte...............................................................................................................................................................12
Flush Terminal Plane .........................................................................................................................................13
Diagnose ...........................................................................................................................................................14
Groei .................................................................................................................................................................15
Cephalometrie...................................................................................................................................................16
Diagnose+ .........................................................................................................................................................18
Probleemlijst .....................................................................................................................................................19
Ortho checklist ..................................................................................................................................................20
Verwijsmomenten .............................................................................................................................................21
Melk- en blijvend gebit......................................................................................................................................22
Eruptieproblematiek .........................................................................................................................................28
Odontogenese ...................................................................................................................................................35
Functie ..............................................................................................................................................................43
Radiologie .....................................................................................................................................................51
Röntgenopnametechnieken in de orthodontie .................................................................................................51
Diagnostiek .......................................................................................................................................................58
Doorbraak volgorde en timing ..........................................................................................................................62
Inschatting van groei ....................................................................................................................................62
Afwijkingen van de normale doorbraak en timing en de effecten daarvan.................................................73
Gebitspathologie ..........................................................................................................................................77
Numerieke afwijkingen .....................................................................................................................................77
Morfologische afwijkingen................................................................................................................................91
Formatieve structuurstoornissen van het glazuur, dentine en wortelcement ................................................107
3.1.1 Niet-erfelijke glazuur stoornissen .....................................................................................................110
3.1.2 Erfelijke weefselstructuurstoornissen...............................................................................................121
3.2 Formatieve structuurstoornissen van het dentine ..............................................................................124
Doorbraakstoornissen .....................................................................................................................................127
Veroudering ....................................................................................................................................................137
Verkleuringen ..................................................................................................................................................147
1
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Syndromen ......................................................................................................................................................161
Embryologie................................................................................................................................................ 168
Stoornissen in aangezichts- en gehemelteontwikkeling .................................................................................168
Stoornissen in schedel- en kaakontwikkeling ..................................................................................................177
Stoornissen in ontwikkeling kieuwbogen ........................................................................................................186
Orale Celbiologie......................................................................................................................................... 193
Celbiologie van botvorming ............................................................................................................................193
De osteoclast in groei en ontwikkeling ...........................................................................................................205
Osteoclastvorming bij groei en ontwikkeling ..................................................................................................214
2
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Orthodontie
Voorkennis
De Gezonde Mond – BA1 à herhalen
Opbouw van het gelaat
Hierbij wordt het onderste 1/3 deel vergeleken met de andere 2
delen
- Longface
- Normaal
- Shortface
Hierbij wordt de hoek bekeken die de OK maakt met de BK
- Divergent. Verticale kaakgroei, grote hoek tussen BK en OK
- Normaal
- Convergent. Horizontale kaakgroei, kaken lopen bijna evenwijdig
Liprelatie
Disto-liprelatie
Vergrote liptrap
Neutro-liprelatie
Onderlip iets naar achter of gelijk aan de bovenlip
Mesio-liprelatie
Omgekeerde liptrap
Asymmetrieën
Kinpunt wijst naar rechts/links
Mediaanlijnverschuiving BF t.o.v. mediaan
Hierbij wordt het contactpunt tussen de 11 en 21 vergeleken met de mediaan van het aangezicht
MLV BF … mm naar rechts/links t.o.v. e mediaan
Lachlijn/zichtbare gingiva
Hoeveel mm gingiva is er zichtbaar tijdens het lachen
Lipsluiting
- Open
- Open/gesloten
- Gesloten
3
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Mentalisgewoonte
Onderlip aanspannen om mond te sluiten. Putjes in de kin door het overmatig
aanspannen van de kinspier.
Eruptie melkgebit
55 54 53 52 51 61 62 63 64 65
85 84 83 82 81 71 72 73 74 75
Centrale snijtanden 5-8 maanden 71,81,51,61
Laterale snijtanden 8-10 maanden 72,82,52,62
Eerste molaren 10-16 maanden 74,84,54,64
Hoektanden 16-20 maanden 73,83,53,63
Tweede molaren 20-30 maanden 75,85,55,65
Melkgebit: 20 elementen
5 stadia van de gebitsontwikkeling
1. +/- 0,5 – 2,5 jaar Melkgebit Doorbraak 20 melkelementen
2. +/- 6-8 jaar Eerste wisselfase Doorbraak M1’s
Wisseling I1’s en I2’s
3. +/- 8-10 jaar Intertransitionele fase Rustfase
4. +/- 10-12 jaar Tweede wisselfase Wisseling C’s en P’s
Doorbraak M2’s
5. +/- 12 jaar Blijvend gebit evt. doorbraak M3’s
(Permanente dentine)
4
, LOTJE GOMMERS M1 – GROEI EN ONTWIKKELING
Eruptie blijvend gebit
17 16 15 14 13 12 11 21 22 23 24 25 26 27
47 46 45 44 43 42 41 31 32 33 34 35 36 37
Blijvend gebit: 28 elementen + 4 verstandskiezen
Geler van kleur
Eerste wisselfase M1 36, 46, 16, 26
I1 31, 41, 11, 21
I2 32, 42, 12, 22
Rustfase
Tweede wisselfase C 33, 43,
P1 14, 24, 34, 44
P2 15, 25, 35, 45
C 13, 23
17, 27, 37, 47
Blijvend gebit 18, 28, 38, 48
MLV van het BF
MLV van het OF
5
