Arresten Inleiding internationaal recht
Verplichte arresten
Spoorwegstakings-arrest (30 mei 1986)
Naam: Spoorwegstaking-arrest
Rechterlijke instantie: Hoge Raad
Casus: De NS spande een kort geding aan tegen de bonden, met de stelling dat de acties onrechtmatig waren
en vorderde dat de bonden hun leden moesten oproepen de staking te beëindigen en dat de bonden zich
moesten onthouden van steun aan de acties. De bondeden deden beroep op artikel 6 lid 4 van het Europees
Sociaal Handvest (ESH). Deze bepaling handelt over ‘het recht van werknemers en werkgevers om collectief
optreden in gevallen van belangengeschillen, met inbegrip van het stakingsrecht, behoudens verplichtingen uit
hoofde van reeds eerder gesloten collectieve arbeidsovereenkomsten’. De vraag was of deze bepaling directe
werking heeft.
Rechtsvraag: Heeft art. 6 lid 4 ESH directe werking doordat het een eenieder verbindende bepaling is zoals art.
93 Gw bepaald?
Rechtsoverweging: De Hoge Raad heeft twee kanttekeningen geplaatst bij dit arrest. De Hoge Raad oordeelt
dat de bedoeling van staten slechts van belang is als:
- Verdragsstaten overeen zijn gekomen dat aan een bepaling geen ieder verbindende kracht mag
worden toegekend.
- Verdragsstaten zijn overeengekomen dat de bepaling wel directe werkte behoort te krijgen.
Buiten deze gevallen is naar Nederlands recht alleen de inhoud van de bepaling zelf beslissend. Als de inhoud
onder objectief recht valt en kan worden toegepast in de nationale rechtsorde, dan wordt aan deze bepaling
directe werking verleend.
Rechtsregel: art. 6 lid 4 ESH is bindend voor eenieder op basis van de inhoud ervan. Hierdoor heeft eenieder
het recht om zich op deze bepaling te beroepen voor de nationale rechter. De rechter heeft ook de
bevoegdheid om te toetsen aan art. 6 ESH.
Uitspraak: art. 6 lid 4 ESH is als eenieder verbindend aan te merken. Iedereen kan zich voor de nationale
rechter op deze bepaling beroepen. Daarnaast mag de rechter toetsen aan art. 6 ESH.
Arrest gaat over: Eenieder verbindende bepaling zoals bedoeld in art. 93 Gw.
Case Concerning the Arrest Warrant (Democratic Republic of the Congo 11 april 2000)
Naam: Democratic Republic of the Congo
Rechterlijke instantie: Internationaal Gerechtshof
Casus: België heeft een internationaal strafrechtelijk arrestatiebevel afgegeven voor de voormalige Minister
van Buitenlandse Zaken van Congo vanwege ernstige schendingen van internationaal humanitair recht. Congo
beschouwt dit als een inbreuk op de soevereine gelijkheid van staten, omdat volgens gewoonterecht ministers
onschendbaar zijn en immuniteit genieten hebben strafrechtelijke vervolging door andere staten.
Rechtsvraag: heeft een (voormalig) Minister van Buitenlandse Zaken die internationaal humanitair recht heeft
geschonden, recht op immuniteit?
Rechtsoverweging: tijdens zijn ambtstermijn heeft een Minister van Buitenlandse Zaken wereldwijd volledige
immuniteit tegen strafrechtelijke vervolging, zowel voor publieke als private handelingen. Dit helpt de minister
zijn functie effectief te vervullen.
Rechtsregel: er is immuniteit voor personen in functie om te zorgen dat zij hun werk naar behoren kunnen
uitvoeren.
Uitspraak: de Minister van Buitenlandse Zaken in functie geniet krachtens het internationaal gewoonterecht
een absolute strafrechtelijke immuniteit voor de rechtbanken van een vreemde staat. Hierop bestaat geen
uitzondering voor internationale misdaden.
Arrest gaat over: immuniteit
Lin Lindenbergh
1
Open Universiteit
Inleiding Internationaal recht
2023/2024
Verplichte arresten
Spoorwegstakings-arrest (30 mei 1986)
Naam: Spoorwegstaking-arrest
Rechterlijke instantie: Hoge Raad
Casus: De NS spande een kort geding aan tegen de bonden, met de stelling dat de acties onrechtmatig waren
en vorderde dat de bonden hun leden moesten oproepen de staking te beëindigen en dat de bonden zich
moesten onthouden van steun aan de acties. De bondeden deden beroep op artikel 6 lid 4 van het Europees
Sociaal Handvest (ESH). Deze bepaling handelt over ‘het recht van werknemers en werkgevers om collectief
optreden in gevallen van belangengeschillen, met inbegrip van het stakingsrecht, behoudens verplichtingen uit
hoofde van reeds eerder gesloten collectieve arbeidsovereenkomsten’. De vraag was of deze bepaling directe
werking heeft.
Rechtsvraag: Heeft art. 6 lid 4 ESH directe werking doordat het een eenieder verbindende bepaling is zoals art.
93 Gw bepaald?
Rechtsoverweging: De Hoge Raad heeft twee kanttekeningen geplaatst bij dit arrest. De Hoge Raad oordeelt
dat de bedoeling van staten slechts van belang is als:
- Verdragsstaten overeen zijn gekomen dat aan een bepaling geen ieder verbindende kracht mag
worden toegekend.
- Verdragsstaten zijn overeengekomen dat de bepaling wel directe werkte behoort te krijgen.
Buiten deze gevallen is naar Nederlands recht alleen de inhoud van de bepaling zelf beslissend. Als de inhoud
onder objectief recht valt en kan worden toegepast in de nationale rechtsorde, dan wordt aan deze bepaling
directe werking verleend.
Rechtsregel: art. 6 lid 4 ESH is bindend voor eenieder op basis van de inhoud ervan. Hierdoor heeft eenieder
het recht om zich op deze bepaling te beroepen voor de nationale rechter. De rechter heeft ook de
bevoegdheid om te toetsen aan art. 6 ESH.
Uitspraak: art. 6 lid 4 ESH is als eenieder verbindend aan te merken. Iedereen kan zich voor de nationale
rechter op deze bepaling beroepen. Daarnaast mag de rechter toetsen aan art. 6 ESH.
Arrest gaat over: Eenieder verbindende bepaling zoals bedoeld in art. 93 Gw.
Case Concerning the Arrest Warrant (Democratic Republic of the Congo 11 april 2000)
Naam: Democratic Republic of the Congo
Rechterlijke instantie: Internationaal Gerechtshof
Casus: België heeft een internationaal strafrechtelijk arrestatiebevel afgegeven voor de voormalige Minister
van Buitenlandse Zaken van Congo vanwege ernstige schendingen van internationaal humanitair recht. Congo
beschouwt dit als een inbreuk op de soevereine gelijkheid van staten, omdat volgens gewoonterecht ministers
onschendbaar zijn en immuniteit genieten hebben strafrechtelijke vervolging door andere staten.
Rechtsvraag: heeft een (voormalig) Minister van Buitenlandse Zaken die internationaal humanitair recht heeft
geschonden, recht op immuniteit?
Rechtsoverweging: tijdens zijn ambtstermijn heeft een Minister van Buitenlandse Zaken wereldwijd volledige
immuniteit tegen strafrechtelijke vervolging, zowel voor publieke als private handelingen. Dit helpt de minister
zijn functie effectief te vervullen.
Rechtsregel: er is immuniteit voor personen in functie om te zorgen dat zij hun werk naar behoren kunnen
uitvoeren.
Uitspraak: de Minister van Buitenlandse Zaken in functie geniet krachtens het internationaal gewoonterecht
een absolute strafrechtelijke immuniteit voor de rechtbanken van een vreemde staat. Hierop bestaat geen
uitzondering voor internationale misdaden.
Arrest gaat over: immuniteit
Lin Lindenbergh
1
Open Universiteit
Inleiding Internationaal recht
2023/2024
