Hoofdstuk 1 – Ter inleiding: rekenen, rekenproblemen en dyscalculie
Een rekenprobleem is een leerprobleem, soms in een zo hardnekkige vorm dat
we van een leerstoornis of dyscalculie spreken. Wanneer het leerproces stagneert
en de gewone didactiek of remediële hulp niet meer voldoen, is wellicht
individueel diagnostisch onderzoek nodig om zicht te krijgen op het waarom van
de uitval en op de mogelijkheden voor specifieke hulp of behandeling.
1.1 afkomst rekenen
Ordinatie: op volgorde tellen
Kardinatie: het laatst genoemde ‘telwoord’geeft het totale aantal objecten aan.
Bepaalde gebieden in onze hersenen lenen zich in principe goed voor
rekenen/wiskunde, maar iedereen moet het hele systeem van feiten en afspraken
toch opnieuw door stimulatie vanuit de omgeving leren.
1.2 leren en individuele verschillen
Leren is een proces waarin door middel van ervaring wijzigingen ontstaan in
bestaand gedrag of begrip.
Assimilatie: het inpassen van nieuwe kennis in het oude kennisbestand
(=nieuw)
Accommodatie: aanpassen van al bestaande kennis -> de aanwezige
gestructureerde voorkennis (cognitieve schema’s of cognitieve structuur) moet
geschikt worden gemaakt voor nieuwe eisen (= bestaand)
Cognitief leren: het geleerde is duurzaam en in principe ook toe te passen in en
uit te breiden naar nieuwe situaties (transfer) -> leren leidt tot (meer of nieuw)
potentieel en dit potentieel is waarneembaar in gedrag.
Leren is een proces met min of meer duurzame resultaten, waardoor nieuwe
gedragspotenties van de persoon ontstaan of reeds aanwezige zich wijzigen.
Incidenteel leren: leeractiviteiten die zich toevallig of onbedoeld aandienen.
Intentioneel leren: schools leren (intentie om te leren) -> gericht op het in een
bepaalde tijd bereiken van een omschreven kennis- en vaardigheidsniveau.
Volwassene hierin de mediator: ordert en selecteert de informatie, verwoordt
het, vat het samen, herhaalt en vergelijkt het -> voor kinderen met
rekenproblemen kwaliteit van bemiddeling van belang.
1.3 rekenen en rekenproblemen
Verschillende definities:
vanuit ontwikkelingspsychologie: rekenen is kwantificerend logisch
denken
vanuit handelingsleerpsychologie: rekenen is handelen
Rekenen is een proces waarin een realiteit (of een abstractie daarvan) wordt
geordend of herordend met behulp van op inzicht berustende denkhandelingen,
welke ordening in principe is te kwantificeren en die toelaat om er (logische)
operaties op uit te voeren dan wel uit af te leiden. -> omvat zowel
voorbereidende rekenvaardigheden, als aanvankelijk rekenen en het gevordende
rekenen.
Er is een verschil tussen inzicht in of begrip van procedures en het vlot en
foutloos kunnen beschikken over feiten en afspraken -> wanneer dit laatste niet
of onvoldoende tot stand komt is er mogelijk sprake van dyscalculie.
1.4 ernstige rekenproblemen: dyscalculie
Bij ernstige rekenproblemen of dyscalculie komt automatiseren niet tot stand.
Een rekenprobleem is een leerprobleem, soms in een zo hardnekkige vorm dat
we van een leerstoornis of dyscalculie spreken. Wanneer het leerproces stagneert
en de gewone didactiek of remediële hulp niet meer voldoen, is wellicht
individueel diagnostisch onderzoek nodig om zicht te krijgen op het waarom van
de uitval en op de mogelijkheden voor specifieke hulp of behandeling.
1.1 afkomst rekenen
Ordinatie: op volgorde tellen
Kardinatie: het laatst genoemde ‘telwoord’geeft het totale aantal objecten aan.
Bepaalde gebieden in onze hersenen lenen zich in principe goed voor
rekenen/wiskunde, maar iedereen moet het hele systeem van feiten en afspraken
toch opnieuw door stimulatie vanuit de omgeving leren.
1.2 leren en individuele verschillen
Leren is een proces waarin door middel van ervaring wijzigingen ontstaan in
bestaand gedrag of begrip.
Assimilatie: het inpassen van nieuwe kennis in het oude kennisbestand
(=nieuw)
Accommodatie: aanpassen van al bestaande kennis -> de aanwezige
gestructureerde voorkennis (cognitieve schema’s of cognitieve structuur) moet
geschikt worden gemaakt voor nieuwe eisen (= bestaand)
Cognitief leren: het geleerde is duurzaam en in principe ook toe te passen in en
uit te breiden naar nieuwe situaties (transfer) -> leren leidt tot (meer of nieuw)
potentieel en dit potentieel is waarneembaar in gedrag.
Leren is een proces met min of meer duurzame resultaten, waardoor nieuwe
gedragspotenties van de persoon ontstaan of reeds aanwezige zich wijzigen.
Incidenteel leren: leeractiviteiten die zich toevallig of onbedoeld aandienen.
Intentioneel leren: schools leren (intentie om te leren) -> gericht op het in een
bepaalde tijd bereiken van een omschreven kennis- en vaardigheidsniveau.
Volwassene hierin de mediator: ordert en selecteert de informatie, verwoordt
het, vat het samen, herhaalt en vergelijkt het -> voor kinderen met
rekenproblemen kwaliteit van bemiddeling van belang.
1.3 rekenen en rekenproblemen
Verschillende definities:
vanuit ontwikkelingspsychologie: rekenen is kwantificerend logisch
denken
vanuit handelingsleerpsychologie: rekenen is handelen
Rekenen is een proces waarin een realiteit (of een abstractie daarvan) wordt
geordend of herordend met behulp van op inzicht berustende denkhandelingen,
welke ordening in principe is te kwantificeren en die toelaat om er (logische)
operaties op uit te voeren dan wel uit af te leiden. -> omvat zowel
voorbereidende rekenvaardigheden, als aanvankelijk rekenen en het gevordende
rekenen.
Er is een verschil tussen inzicht in of begrip van procedures en het vlot en
foutloos kunnen beschikken over feiten en afspraken -> wanneer dit laatste niet
of onvoldoende tot stand komt is er mogelijk sprake van dyscalculie.
1.4 ernstige rekenproblemen: dyscalculie
Bij ernstige rekenproblemen of dyscalculie komt automatiseren niet tot stand.
