Week 2
Inleiding
Sociale psychiatrie is de leidraad bij de behandeling van de verschillende onderwerpen. In deze
periode staan vermaatschappelijking van zorg, vraagsturing en een meer op kosten en baten
gebaseerde GGZ bovenaan de lijst van beleidsvoornemens van instellingen en opleidingen. Sociale
psychiatrie wordt zowel als grondslag voor vermaatschappelijking in de zorg gebruikt, als voor het
stimuleren van nieuwe omgangsvormen en methodiekontwikkeling. In de geschiedenis van de
sociale psychiatrie is een aanvaard uitgangspunt dat sociaal- maatschappelijke en culturele factoren
een belangrijke rol spelen in het ontstaan en voortbestaan van psychische problematiek bij
individuen.
Het uitgangspunt dat sociale factoren invloed hebben op het ontstaan en beloop van psychiatrische
ziekten, is door de jaren heen een constante factor gebleven. Kenmerkend voor de sociale
psychiatrie is de consequente insteek om te onderzoeken welke invloed sociale factoren,
verhoudingen en interacties hebben op het ontstaan of het beloop van een geestelijk
gezondheidsprobleem (GGP) en om die curatieve of preventieve interventies uit te voeren die
noodzakelijk zijn om mensen met een GGP zo optimaal mogelijk te laten functioneren in de
samenleving.
Sociale homeostasis: Querido gebruikte dit begrip om aan te geven dat mensen leven in een
omgeving van krachten en tegenkrachten.
Querido: ‘De sociale psychiatrie tracht een beeld te ontwerpen van het samenspel van krachten en
verhoudingen, waarin het individu een complex van factoren is, een knooppunt, niet meer en niet
minder.’ Niet de ziekte is uitgangspunt maar de gevolgen van het ziek- zijn, de maatschappelijke en
persoonlijke betekenisgeving aan ziek gedrag, het belang zien van krachten en onderkennen van
tegenkrachten.
Begrippen:
Sociale psychiatrie
Outreachend werken
Probleem kluwenklanten
Historisch perspectief
Huidige contextuele benadering: cliëntparticipatie, familieparticipatie, empowerment,
presentietheorie, OGGZ
Hoofdstuk 1. Sociale psychiatrie
Een contextgerichte benadering van geestelijke gezondheidsproblemen
1.1. Inleiding
De sociale psychiatrie beschrijven betekent dat geestelijke gezondheid bekeken wordt in relatie tot
maatschappelijke invloeden en dat maatschappelijke verhoudingen worden bekeken in relatie tot
geestelijke gezondheid. De sociale psychiatrie ziet vormen van verstoorde geestelijke gezondheid als
uitingen van levensproblemen. In het ziek zijn geven mensen uitdrukking aan hun onvermogen om
met hun problemen in de maatschappij te functioneren. Hulpverleners in de sociale psychiatrie gaan
met andere cliënten en belangrijke anderen een samenwerkingsrelatie aan om de oorzaak van dat
1
Inleiding
Sociale psychiatrie is de leidraad bij de behandeling van de verschillende onderwerpen. In deze
periode staan vermaatschappelijking van zorg, vraagsturing en een meer op kosten en baten
gebaseerde GGZ bovenaan de lijst van beleidsvoornemens van instellingen en opleidingen. Sociale
psychiatrie wordt zowel als grondslag voor vermaatschappelijking in de zorg gebruikt, als voor het
stimuleren van nieuwe omgangsvormen en methodiekontwikkeling. In de geschiedenis van de
sociale psychiatrie is een aanvaard uitgangspunt dat sociaal- maatschappelijke en culturele factoren
een belangrijke rol spelen in het ontstaan en voortbestaan van psychische problematiek bij
individuen.
Het uitgangspunt dat sociale factoren invloed hebben op het ontstaan en beloop van psychiatrische
ziekten, is door de jaren heen een constante factor gebleven. Kenmerkend voor de sociale
psychiatrie is de consequente insteek om te onderzoeken welke invloed sociale factoren,
verhoudingen en interacties hebben op het ontstaan of het beloop van een geestelijk
gezondheidsprobleem (GGP) en om die curatieve of preventieve interventies uit te voeren die
noodzakelijk zijn om mensen met een GGP zo optimaal mogelijk te laten functioneren in de
samenleving.
Sociale homeostasis: Querido gebruikte dit begrip om aan te geven dat mensen leven in een
omgeving van krachten en tegenkrachten.
Querido: ‘De sociale psychiatrie tracht een beeld te ontwerpen van het samenspel van krachten en
verhoudingen, waarin het individu een complex van factoren is, een knooppunt, niet meer en niet
minder.’ Niet de ziekte is uitgangspunt maar de gevolgen van het ziek- zijn, de maatschappelijke en
persoonlijke betekenisgeving aan ziek gedrag, het belang zien van krachten en onderkennen van
tegenkrachten.
Begrippen:
Sociale psychiatrie
Outreachend werken
Probleem kluwenklanten
Historisch perspectief
Huidige contextuele benadering: cliëntparticipatie, familieparticipatie, empowerment,
presentietheorie, OGGZ
Hoofdstuk 1. Sociale psychiatrie
Een contextgerichte benadering van geestelijke gezondheidsproblemen
1.1. Inleiding
De sociale psychiatrie beschrijven betekent dat geestelijke gezondheid bekeken wordt in relatie tot
maatschappelijke invloeden en dat maatschappelijke verhoudingen worden bekeken in relatie tot
geestelijke gezondheid. De sociale psychiatrie ziet vormen van verstoorde geestelijke gezondheid als
uitingen van levensproblemen. In het ziek zijn geven mensen uitdrukking aan hun onvermogen om
met hun problemen in de maatschappij te functioneren. Hulpverleners in de sociale psychiatrie gaan
met andere cliënten en belangrijke anderen een samenwerkingsrelatie aan om de oorzaak van dat
1
