Hoofdstuk 6 – Basisvaardigheden – Psychologische gespreksvoering
1.1 Inleiding
Vaardigheid; is een mogelijkheid tot bepaald gedrag.
Gedragsdisposities; gedrag dat ‘ter beschikking’ staat.
Een hulpverlener moet kunnen ‘spelen’ met zijn gedragsdisposities; hij moet kunnen
kiezen uit een repertoire van vaardigheden.
1.1.1 Doelen van het eerste gesprek
Dit heeft de volgende doelen;
1. Creëren van een prettige werkomgeving waarin de cliënt durft te vertellen.
2. Probleemverkenning, door te luisteren en begrip te tonen.
3. Ordenen van de problemen.
4. Duidelijkheid scheppen over de hulpverlening.
1.1.2 Basishouding en basisvaardigheden
Om een goed contact met de cliënt op te bouwen, is een goede cliëntgerichte basishouding
nodig. Daarvoor maak je gebruik van verschillende vaardigheden die je kunt opdelen in
2 groepen;
1. Luistervaardigheden;
Hierbij stimuleer je de cliënt om zijn verhaal te vertellen. Het initiatief ligt hier bij de
cliënt. Het gaat hierbij om actief luisteren, waarbij de hulpverlener door kleine acties
en interventies aan de cliënt laat merken dat hij volgt wat deze zegt.
2. Regulerende vaardigheden;
Deze vaardigheden hebben tot doel te zorgen voor duidelijkheid over de gang van
zaken in het gesprek voor zowel de cliënt als hulpverlener.
De luistervaardigheden kunnen;
Selectief zijn;
Waarbij de hulpverlener bepaalde aspecten selecteert van wat de cliënt vertelt, of
‘Niet’ selectief zijn;
Waarbij de hulpverlener geen invloed uitoefent op wat de cliënt vertelt.
In werkelijkheid ben je nooit helemaal niet-selectief, vandaar ook de aanhalingstekens.
1.2 Opening van het gesprek en begincontract
Dit zijn beide regulerende vaardigheden.
Het begin van een gesprek;
- Er wordt gekeken naar wat de wederzijdse verwachtingen van cliënt en hulpverlener
zijn. De hulpverlener neemt hierbij het initiatief.
- De hulpverlener maakt duidelijk wat zijn bedoelingen zijn en hoe hij werkt.
- Als beiden het eens zijn met de ruwe opbouw van de hulpverlening is er een basis
voor een begincontract.
Common-sense gedachte: de gedachte dat problemen opgelost kunnen worden. Dit past
goed bij het driefasen model.
1