Samenvatting Psychologie van Economisch gedrag
H2-De (ir)rationaliteit van de beslisser:
Kahneman is een van de grondleggers van de gedragseconomie.
Homo economicus: de mens die economisch rationeel te werk gaat met hoe die zijn schaarste of
economische middelen gaat inzetten.
Rationele keuzetheorie veronderstelt dat:
Keuzes zijn gebaseerd op rationeel denken
Er een afweging wordt gemaakt tussen keuze 1 t/m n
De uiteindelijke keuze gebaseerd is op rationele, logische afweging van de verschillende
opties, waarbij maximaal haalbare resultaat van het individu centraal staat
Het individu voor zichzelf de meest gunstige optie kiest
Problematisch, want..
Het is een normatieve theorie, gebaseerd op het optimale economische gedrag, in plaats van een
beschrijvende theorie van het ‘werkelijke’ economische gedrag
Assumpties(=veronderstellingen) van de rationele keuze theorie:
1. Het primaat van de eigen opbrengsten:
Beslissingen worden voornamelijk genomen op basis van de gevolgen van de keuze voor de
eigen opbrengsten. We gaan voor wat voor ons goed is. Wat levert het mij op?
2. Maximalisatie:
Mensen streven naar het maximale. We gaan voor de keuze waar het verwachte resultaat
maximaal is: grootste winst ! Streven naar het beste resultaat, de allerbeste optie
3. Maximaal gebruik van informatie:
Mensen maken gebruik van alle informatie die over de keuzeopties beschikbaar is. Mensen
gebruiken dus alle aanwezige informatie
4. Perfect incalculeren van onzekerheid:
Mensen kunnen kansen/onzekere opties heel goed inschatten
5. Rationeel verdisconteren van de toekomst:
Bij de afweging tussen opbrengsten die op lange termijn en korte termijn optreden,
verdisconteren mensen de onzekerheid die op de lange termijn kan optreden. Mensen
hebben bijvoorbeeld liever nu €100 dan over een maand; maar deze keuze is gebaseerd op
een rationele afweging van de te verwachten onzekerheid. Je bent dan bijvoorbeeld bang dat
je het volgende maand wellicht niet krijgt (onzekerheid)
6. Stabiele voorkeuren:
Een voorkeur voor keuzeopties is stabiel: altijd dezelfde voorkeur
7. Emoties spelen geen rol:
Beslissingen worden genomen op basis van een (objectieve) inschatting van de te
verwachten kosten en opbrengsten
Wetenschappelijke bevindingen uit de gedragswetenschap (psychologie) weerleggen of nuanceren
deze assumpties
Nieuw veld: Economische psychologie of gedragseconomie een stroming binnen de economie>
doel: het realistischer maken van de economische wetenschap door deze te voorzien van
psychologische invloeden
H2-De (ir)rationaliteit van de beslisser:
Kahneman is een van de grondleggers van de gedragseconomie.
Homo economicus: de mens die economisch rationeel te werk gaat met hoe die zijn schaarste of
economische middelen gaat inzetten.
Rationele keuzetheorie veronderstelt dat:
Keuzes zijn gebaseerd op rationeel denken
Er een afweging wordt gemaakt tussen keuze 1 t/m n
De uiteindelijke keuze gebaseerd is op rationele, logische afweging van de verschillende
opties, waarbij maximaal haalbare resultaat van het individu centraal staat
Het individu voor zichzelf de meest gunstige optie kiest
Problematisch, want..
Het is een normatieve theorie, gebaseerd op het optimale economische gedrag, in plaats van een
beschrijvende theorie van het ‘werkelijke’ economische gedrag
Assumpties(=veronderstellingen) van de rationele keuze theorie:
1. Het primaat van de eigen opbrengsten:
Beslissingen worden voornamelijk genomen op basis van de gevolgen van de keuze voor de
eigen opbrengsten. We gaan voor wat voor ons goed is. Wat levert het mij op?
2. Maximalisatie:
Mensen streven naar het maximale. We gaan voor de keuze waar het verwachte resultaat
maximaal is: grootste winst ! Streven naar het beste resultaat, de allerbeste optie
3. Maximaal gebruik van informatie:
Mensen maken gebruik van alle informatie die over de keuzeopties beschikbaar is. Mensen
gebruiken dus alle aanwezige informatie
4. Perfect incalculeren van onzekerheid:
Mensen kunnen kansen/onzekere opties heel goed inschatten
5. Rationeel verdisconteren van de toekomst:
Bij de afweging tussen opbrengsten die op lange termijn en korte termijn optreden,
verdisconteren mensen de onzekerheid die op de lange termijn kan optreden. Mensen
hebben bijvoorbeeld liever nu €100 dan over een maand; maar deze keuze is gebaseerd op
een rationele afweging van de te verwachten onzekerheid. Je bent dan bijvoorbeeld bang dat
je het volgende maand wellicht niet krijgt (onzekerheid)
6. Stabiele voorkeuren:
Een voorkeur voor keuzeopties is stabiel: altijd dezelfde voorkeur
7. Emoties spelen geen rol:
Beslissingen worden genomen op basis van een (objectieve) inschatting van de te
verwachten kosten en opbrengsten
Wetenschappelijke bevindingen uit de gedragswetenschap (psychologie) weerleggen of nuanceren
deze assumpties
Nieuw veld: Economische psychologie of gedragseconomie een stroming binnen de economie>
doel: het realistischer maken van de economische wetenschap door deze te voorzien van
psychologische invloeden
