Les 2
1. De student begrijpt en analyseert de psychologie van de schaarste (zoals:
focuseffect/tunnelvisie (h1), bandbreedte (h2), speelruimte (3).
Focuseffect / tunnelvisie
Als er schaarste is kan er focus effect en tunnelvisie ontstaan. Focus effect is de
positieve kant en tunnelvisie de negatieve kant. Bij focus effect richt schaarste onze
aandacht op wat op dat moment het belangrijkste is. Bij tunnelvisie zet schaarste ons
oogkleppen op, waardoor we andere, misschien wel belangrijkere zaken vergeten.
Voorbeeld focus effect: je hebt een deadline en het lukt je maar niet op iets op papier
te zetten. Een aantal dagen voor de deadline heb je opeens focus en schud je zo het
ene na het andere goede uit je mouw. Voorbeeld tunnelvisie: brandweerlieden die uit
moeten rukken willen zo goed voorbereid bij de brand aankomen, waardoor ze alles
om zich heen vergeten. Zelfs belangrijkere zaken als de brand, worden niet meer
gezien.
Bandbreedte
Bandbreedte is een maatstaf voor de hoeveelheid bijwerkingen die onze hersenen
aankunnen, ons vermoeden om aandacht op te brengen, om goede beslissingen te
nemen, om vast te houden aan onze plannen en om verleiding te weerstaan.
Doordat de geest bij schaarste voortdurend wordt belast met andere processen, blijft
er minder bandbreedte over voor andere dingen. Schaarste leidt dus tot een verlies
aan bandbreedte. Bandbreedte is van invloed op alle aspecten van ons gedrag. Dit
heeft daarom bepaalde gevolgen.
Denk aan: de moeite om vast te houden aan een voornemen, het onvermogen
om weerstand te bieden aan een nieuw leren jasje, de vergeetachtigheid etc.
Consequentie: dat te kort werkt de schaarste in de hand.
Speelruimte
Speelruimte is datgene wat ons het gevoel geeft dat er niets opgegeven hoeft te
worden. Speelruimte geeft je de vrijheid om je te omringen met overtollig bezit.
Speelruimte geeft ons de vrijheid om niet te hoeven kiezen.
Stel dat je een kleine koffer mee kan nemen op vakantie. De kleine koffer dwingt ons
in te zien dat niet alles mee kan. Het inpakken van het ene voorwerp betekent dat
iets anders eruit moet. Er is geen speelruimte.
Stel dat je een grote koffer inpakt dan is er nog ruimte over. Niet elk hoekje is gevuld.
Wie een grote koffer inpakt overweegt er een paar extra schoenen in te doen en
vraagt zich af of hij daar behoefte aan heeft. We noemen dat de speelruimte.
, 2. De student past de theorie toe op casussen uit de beroepspraktijk.
Personages uit de documentaire schuldig:
Ditte heeft een belaste bandbreedte. Ze was ziek en haar aandacht was daar veelal
op gericht. Daarnaast was haar huis een troep en kwam ze erg chaotisch over.
Gezondheid is een hele grote belasting voor de bandbreedte.
Dennis heeft last van tunnelvisie. Hij heeft heel veel schulden en is bezig met
brandjes blussen. Als hij een brief over een schuld binnenkrijgt dan belt hij even
en maakt hij € 10,- over. Hij ziet niet het hele plaatje dat het helemaal verkeerd gaat.
Ramona heeft een belaste bandbreedte. Ze opent haar post niet meer en vertelt
niemand over haar schulden. Zelfs haar man is er niet van op de hoogte, totdat ze
uit hun huis gezet worden.
Carmelita heeft last van tunnelvisie. Ze heeft heel veel schulden, maar blijft alles
voor haar kleinkinderen doen. Ze koopt spullen voor hen of leent ze geld. Haar
kleinkinderen zijn alles voor haar, maar ze ziet de gevolgen er niet van in.
___________________________________________________________________
Speelruimte: stel dat iemand heel veel geld heeft, dan neemt hij in een restaurant
wat hij wil. Hij kijkt niet naar de prijzen, omdat dit niet nodig is. Dat noemen we de
speelruimte. Stel dat iemand weinig geld heeft en een cocktail wil nemen in een
restaurant, dan moet die ergens anders op besparen. Dit noemen we geen
speelruimte.
Focus effect: stel dat je al weken met het gevoel zit dat je deze maand niet rond
gaat komen. Je moet ergens op bezuinigen, maar je weet niet waarop. Op het
moment dat het er naar uitziet dat je geld te kort gaat hebben, lukt het je opeens
om te bedenken waar je op kan bezuinigen.
1. De student begrijpt en analyseert de psychologie van de schaarste (zoals:
focuseffect/tunnelvisie (h1), bandbreedte (h2), speelruimte (3).
Focuseffect / tunnelvisie
Als er schaarste is kan er focus effect en tunnelvisie ontstaan. Focus effect is de
positieve kant en tunnelvisie de negatieve kant. Bij focus effect richt schaarste onze
aandacht op wat op dat moment het belangrijkste is. Bij tunnelvisie zet schaarste ons
oogkleppen op, waardoor we andere, misschien wel belangrijkere zaken vergeten.
Voorbeeld focus effect: je hebt een deadline en het lukt je maar niet op iets op papier
te zetten. Een aantal dagen voor de deadline heb je opeens focus en schud je zo het
ene na het andere goede uit je mouw. Voorbeeld tunnelvisie: brandweerlieden die uit
moeten rukken willen zo goed voorbereid bij de brand aankomen, waardoor ze alles
om zich heen vergeten. Zelfs belangrijkere zaken als de brand, worden niet meer
gezien.
Bandbreedte
Bandbreedte is een maatstaf voor de hoeveelheid bijwerkingen die onze hersenen
aankunnen, ons vermoeden om aandacht op te brengen, om goede beslissingen te
nemen, om vast te houden aan onze plannen en om verleiding te weerstaan.
Doordat de geest bij schaarste voortdurend wordt belast met andere processen, blijft
er minder bandbreedte over voor andere dingen. Schaarste leidt dus tot een verlies
aan bandbreedte. Bandbreedte is van invloed op alle aspecten van ons gedrag. Dit
heeft daarom bepaalde gevolgen.
Denk aan: de moeite om vast te houden aan een voornemen, het onvermogen
om weerstand te bieden aan een nieuw leren jasje, de vergeetachtigheid etc.
Consequentie: dat te kort werkt de schaarste in de hand.
Speelruimte
Speelruimte is datgene wat ons het gevoel geeft dat er niets opgegeven hoeft te
worden. Speelruimte geeft je de vrijheid om je te omringen met overtollig bezit.
Speelruimte geeft ons de vrijheid om niet te hoeven kiezen.
Stel dat je een kleine koffer mee kan nemen op vakantie. De kleine koffer dwingt ons
in te zien dat niet alles mee kan. Het inpakken van het ene voorwerp betekent dat
iets anders eruit moet. Er is geen speelruimte.
Stel dat je een grote koffer inpakt dan is er nog ruimte over. Niet elk hoekje is gevuld.
Wie een grote koffer inpakt overweegt er een paar extra schoenen in te doen en
vraagt zich af of hij daar behoefte aan heeft. We noemen dat de speelruimte.
, 2. De student past de theorie toe op casussen uit de beroepspraktijk.
Personages uit de documentaire schuldig:
Ditte heeft een belaste bandbreedte. Ze was ziek en haar aandacht was daar veelal
op gericht. Daarnaast was haar huis een troep en kwam ze erg chaotisch over.
Gezondheid is een hele grote belasting voor de bandbreedte.
Dennis heeft last van tunnelvisie. Hij heeft heel veel schulden en is bezig met
brandjes blussen. Als hij een brief over een schuld binnenkrijgt dan belt hij even
en maakt hij € 10,- over. Hij ziet niet het hele plaatje dat het helemaal verkeerd gaat.
Ramona heeft een belaste bandbreedte. Ze opent haar post niet meer en vertelt
niemand over haar schulden. Zelfs haar man is er niet van op de hoogte, totdat ze
uit hun huis gezet worden.
Carmelita heeft last van tunnelvisie. Ze heeft heel veel schulden, maar blijft alles
voor haar kleinkinderen doen. Ze koopt spullen voor hen of leent ze geld. Haar
kleinkinderen zijn alles voor haar, maar ze ziet de gevolgen er niet van in.
___________________________________________________________________
Speelruimte: stel dat iemand heel veel geld heeft, dan neemt hij in een restaurant
wat hij wil. Hij kijkt niet naar de prijzen, omdat dit niet nodig is. Dat noemen we de
speelruimte. Stel dat iemand weinig geld heeft en een cocktail wil nemen in een
restaurant, dan moet die ergens anders op besparen. Dit noemen we geen
speelruimte.
Focus effect: stel dat je al weken met het gevoel zit dat je deze maand niet rond
gaat komen. Je moet ergens op bezuinigen, maar je weet niet waarop. Op het
moment dat het er naar uitziet dat je geld te kort gaat hebben, lukt het je opeens
om te bedenken waar je op kan bezuinigen.
