ONDERWERP
EN
KERNTAAK 1
LEERJAAR 1 & 2
,ANALGETICA
Kernpunten
Je hebt voor pijnbestrijding 3 stappen: de lichte pijn, de lichte tot matige pijn en de ernstige
pijn. Bij de lichte pijn horen de NSAID’s en de paracetamol. Bij de lichte tot matige pijn horen
de zwakke opioïden. En tot slot bij de ernstige pijnen horen de sterke opioïden. Pijn heeft
verschillende functies: signaalfunctie of psychologische factoren. De acute pijn daarbij is de
oorzaak vaak duidelijk en hoeft eigenlijk niet behandeld te worden. Chronische pijnen mogen
gedoseerd worden rond de klok. Er zijn verschillende toedieningsvormen.
Stappenplan pijnbestrijding
Stap 1: paracetamol
Stap 2: NSAID
Stap 3: zwak werkend opioïde (tramadol)
Stap 4: sterkwerkend opioïde (morfine of fentanyl pleisters)
Stap 5: sterkwerkend subcutaan of intraveneus
Wat is kinetiek? Doseringen paracetamol
Wat doet het lichaam met het Oraal: 500 tot 1000mg per keer. Maximaal 4
geneesmiddel? Bij paracetamol is na orale gram per dag.
toediening snel en vrijwel alles volledig Rectaal: 500 tot 100mg per keer. Maximaal
opgenomen. Een maximale bloedspiegel na 4 gram per dag.
0,5-2 uur. Opname uit zetpillen verloopt
langzamer dan die van orale toediening.
NSAID’s
Hierbij horen de Diclofenac, Ketoprofen,
Farmacodynamiek? Naproxen, Ibuprofen, Acetylsalicylzuur en
Wat doet het geneesmiddel in het lichaam de Carbasalaatcalcium. Acetylsalicylzuur en
en de werking van het geneesmiddel. de Carbasalaatcalcium kunnen ook gebruikt
worden als bloedverdunners.
Toepassingen Behandelingen NSAID’s:
1. Pijnstillend: analgetisch
Causale therapie: oorzaak en het
2. Koortsdempend: antipyretisch
geneest.
3. Ontstekingsremmend: antiflogistisch
Symptomatische therapie:
symptomen en het geneest niet.
Substitutie therapie: vervangt en vult
Opioïden
aan.
Preventief of profylactische therapie: Oxycodon, fentanyl, tramadol.
voorkomen.
Palliatieve therapie: verzacht (lijden).
Diagnostisch: stellen van diagnose.
,Prostaglandines
NSAID’s remmen de aanmaak van prostaglandines. Na toediening van een NSAID vermindert
de ontstekingsreactie en de zwelling en roodheid neemt af. De pijn wordt daardoor minder.
De rol van de prostaglandines: ontstaan van pijnprikkels en het doorgeven van die
pijnprikkels. Ze hebben een beschermede werking op het maagslijmvlies.
Maagbeschermer bij NSAID
Patiënt ouder dan 70 jaar? Altijd een maagbeschermer. Eerder een maag of darmzweer
gehad, ook altijd een maagbeschermer toevoegen. Deze zijn nodig voor kans op een maag of
darmzweer te voorkomen.
Maagslijmvlies beschermt de maagwand tegen maagzuur, voeding en medicatie.
Prostaglandines zorgen voor de aanmaak van maagslijmvlies. NSAID’s remmen de aanmaak
van prostaglandines en daardoor verminderd de aanmaak van maagslijmvlies en maagwand
is dan minder beschermd. Leg de patiënt uit: medicatie om uw maag te beschermen bij het
gebruik van een ontstekingsremmende pijnstiller. De maagbeschermer hoeft alleen gebruikt
te worden als de NSAID gebruikt wordt.
Omeprazol
Pantoprazol
Esomeprazol
Toedieningsvormen NSAID
Gewoon preparaat, MSR (maagsapresistent), omhulde tablet, granulaat, poeder, gereguleerde
afgifte, zetpil en intraveneus of intramusculair.
Bijzondere: maagsapresistent: MSR of EC (enteric coated) of vertraagde afgifte: retard, MVA
of MGA.
Inname momenten
1. Ibuprofen:
a. Snel effect: op lege maag innemen
b. Snel last van maag of CG: tijdens of na het eten innemen. Hierdoor verminderen
de bijwerkingen op de maag.
2. Diclofenac:
a. Omhulde tabletten: snel effect op een lege maag innemen. Tijdens of na het
eten innemen bij snel last van de maag.
b. MSR: bij voorkeur op lege maag of volle maag. Heel doorslikken.
c. Tabletten met vertraagde afgifte: tijdens of na het eten innemen.
d. Zetpillen: maakt niet uit.
3. Naproxen:
a. Omhulde tabletten: snel effect op een lege maag innemen. Tijdens of na het
eten innemen bij snel last van de maag.
b. MSR: bij voorkeur op lege maag of volle maag. Heel doorslikken.
c. Tabletten met vertraagde afgifte: tijdens of na het eten innemen.
d. Zetpillen: maakt niet uit.
, AUTONOME ZENUWSTELSEL
Indelingen
Sensorisch en motorisch. Sensorisch wil zeggen het interne milieu en de zintuigen. Motorisch
is willekeurig en onwillekeurig (autonome zenuwenstelsel). Het autonome stelsel bestaat uit
het sympatische en parasympatische zenuwenstelsel. Het sympatische is voor de inspanning
en stress en het parasympatische is voor de rust en herstel.
Sympatische zenuwenstelsel
De neurotransmitter voor het sympatische zenuwenstelsel is: noradrenaline of norepinefrine.
Het receptortype is adrenerg. Het sympatische zenuwenstelsel zorgt voor het vecht of
vluchtreactie. Brengt het lichaam in staat van paraatheid. Remt de activiteit van de
spijsvertering en verwijdt pupillen. Voorbeelden: bronchiën worden wijder dus je krijgt meer
zuurstof. Hart gaat sneller kloppen en bloeddruk wordt hoger.
Parasympatische zenuwenstelsel
De neurotransmitter voor het parasympatische zenuwenstelsel is: acetylcholine. Het
receptortype is cholinerg. Het parasympatische zenuwenstelsel zorgt voor het lichamelijk
herstel, spijsvertering, slaap en heeft een grote invloed op maag- en darmkanaal.
Voorbeelden: dalen hartslag en ademhaling, verlaging glucosegehalte en stimuleren
spijsvertering.
Neurotransmitters
Zijn overdrachtsstoffen. Prikkelen de
volgende zenuwencellen. Zitten in de
uiteinden van de zenuwen en brengen de
informatie over naar het orgaan door
binding aan receptoren.
Mimetica
De receptoren beïnvloeden door mimetica
(agonist) is imiteren. Valse sleutel daardoor
denkt het orgaan dat het de echte
neurotransmitter is. (Activeren).
Lytica
De neurotransmitter kan niet binden. De
lytica is een (antagonist) is een blokker. Het
remt het systeem.
EN
KERNTAAK 1
LEERJAAR 1 & 2
,ANALGETICA
Kernpunten
Je hebt voor pijnbestrijding 3 stappen: de lichte pijn, de lichte tot matige pijn en de ernstige
pijn. Bij de lichte pijn horen de NSAID’s en de paracetamol. Bij de lichte tot matige pijn horen
de zwakke opioïden. En tot slot bij de ernstige pijnen horen de sterke opioïden. Pijn heeft
verschillende functies: signaalfunctie of psychologische factoren. De acute pijn daarbij is de
oorzaak vaak duidelijk en hoeft eigenlijk niet behandeld te worden. Chronische pijnen mogen
gedoseerd worden rond de klok. Er zijn verschillende toedieningsvormen.
Stappenplan pijnbestrijding
Stap 1: paracetamol
Stap 2: NSAID
Stap 3: zwak werkend opioïde (tramadol)
Stap 4: sterkwerkend opioïde (morfine of fentanyl pleisters)
Stap 5: sterkwerkend subcutaan of intraveneus
Wat is kinetiek? Doseringen paracetamol
Wat doet het lichaam met het Oraal: 500 tot 1000mg per keer. Maximaal 4
geneesmiddel? Bij paracetamol is na orale gram per dag.
toediening snel en vrijwel alles volledig Rectaal: 500 tot 100mg per keer. Maximaal
opgenomen. Een maximale bloedspiegel na 4 gram per dag.
0,5-2 uur. Opname uit zetpillen verloopt
langzamer dan die van orale toediening.
NSAID’s
Hierbij horen de Diclofenac, Ketoprofen,
Farmacodynamiek? Naproxen, Ibuprofen, Acetylsalicylzuur en
Wat doet het geneesmiddel in het lichaam de Carbasalaatcalcium. Acetylsalicylzuur en
en de werking van het geneesmiddel. de Carbasalaatcalcium kunnen ook gebruikt
worden als bloedverdunners.
Toepassingen Behandelingen NSAID’s:
1. Pijnstillend: analgetisch
Causale therapie: oorzaak en het
2. Koortsdempend: antipyretisch
geneest.
3. Ontstekingsremmend: antiflogistisch
Symptomatische therapie:
symptomen en het geneest niet.
Substitutie therapie: vervangt en vult
Opioïden
aan.
Preventief of profylactische therapie: Oxycodon, fentanyl, tramadol.
voorkomen.
Palliatieve therapie: verzacht (lijden).
Diagnostisch: stellen van diagnose.
,Prostaglandines
NSAID’s remmen de aanmaak van prostaglandines. Na toediening van een NSAID vermindert
de ontstekingsreactie en de zwelling en roodheid neemt af. De pijn wordt daardoor minder.
De rol van de prostaglandines: ontstaan van pijnprikkels en het doorgeven van die
pijnprikkels. Ze hebben een beschermede werking op het maagslijmvlies.
Maagbeschermer bij NSAID
Patiënt ouder dan 70 jaar? Altijd een maagbeschermer. Eerder een maag of darmzweer
gehad, ook altijd een maagbeschermer toevoegen. Deze zijn nodig voor kans op een maag of
darmzweer te voorkomen.
Maagslijmvlies beschermt de maagwand tegen maagzuur, voeding en medicatie.
Prostaglandines zorgen voor de aanmaak van maagslijmvlies. NSAID’s remmen de aanmaak
van prostaglandines en daardoor verminderd de aanmaak van maagslijmvlies en maagwand
is dan minder beschermd. Leg de patiënt uit: medicatie om uw maag te beschermen bij het
gebruik van een ontstekingsremmende pijnstiller. De maagbeschermer hoeft alleen gebruikt
te worden als de NSAID gebruikt wordt.
Omeprazol
Pantoprazol
Esomeprazol
Toedieningsvormen NSAID
Gewoon preparaat, MSR (maagsapresistent), omhulde tablet, granulaat, poeder, gereguleerde
afgifte, zetpil en intraveneus of intramusculair.
Bijzondere: maagsapresistent: MSR of EC (enteric coated) of vertraagde afgifte: retard, MVA
of MGA.
Inname momenten
1. Ibuprofen:
a. Snel effect: op lege maag innemen
b. Snel last van maag of CG: tijdens of na het eten innemen. Hierdoor verminderen
de bijwerkingen op de maag.
2. Diclofenac:
a. Omhulde tabletten: snel effect op een lege maag innemen. Tijdens of na het
eten innemen bij snel last van de maag.
b. MSR: bij voorkeur op lege maag of volle maag. Heel doorslikken.
c. Tabletten met vertraagde afgifte: tijdens of na het eten innemen.
d. Zetpillen: maakt niet uit.
3. Naproxen:
a. Omhulde tabletten: snel effect op een lege maag innemen. Tijdens of na het
eten innemen bij snel last van de maag.
b. MSR: bij voorkeur op lege maag of volle maag. Heel doorslikken.
c. Tabletten met vertraagde afgifte: tijdens of na het eten innemen.
d. Zetpillen: maakt niet uit.
, AUTONOME ZENUWSTELSEL
Indelingen
Sensorisch en motorisch. Sensorisch wil zeggen het interne milieu en de zintuigen. Motorisch
is willekeurig en onwillekeurig (autonome zenuwenstelsel). Het autonome stelsel bestaat uit
het sympatische en parasympatische zenuwenstelsel. Het sympatische is voor de inspanning
en stress en het parasympatische is voor de rust en herstel.
Sympatische zenuwenstelsel
De neurotransmitter voor het sympatische zenuwenstelsel is: noradrenaline of norepinefrine.
Het receptortype is adrenerg. Het sympatische zenuwenstelsel zorgt voor het vecht of
vluchtreactie. Brengt het lichaam in staat van paraatheid. Remt de activiteit van de
spijsvertering en verwijdt pupillen. Voorbeelden: bronchiën worden wijder dus je krijgt meer
zuurstof. Hart gaat sneller kloppen en bloeddruk wordt hoger.
Parasympatische zenuwenstelsel
De neurotransmitter voor het parasympatische zenuwenstelsel is: acetylcholine. Het
receptortype is cholinerg. Het parasympatische zenuwenstelsel zorgt voor het lichamelijk
herstel, spijsvertering, slaap en heeft een grote invloed op maag- en darmkanaal.
Voorbeelden: dalen hartslag en ademhaling, verlaging glucosegehalte en stimuleren
spijsvertering.
Neurotransmitters
Zijn overdrachtsstoffen. Prikkelen de
volgende zenuwencellen. Zitten in de
uiteinden van de zenuwen en brengen de
informatie over naar het orgaan door
binding aan receptoren.
Mimetica
De receptoren beïnvloeden door mimetica
(agonist) is imiteren. Valse sleutel daardoor
denkt het orgaan dat het de echte
neurotransmitter is. (Activeren).
Lytica
De neurotransmitter kan niet binden. De
lytica is een (antagonist) is een blokker. Het
remt het systeem.
