Creativiteit Hoe? Zo! – Igor Byttebier
Blz. 18-35: Creatief denken (hoofdstuk 2)
Denken is het verwerken van informatie. We zijn voortdurend omringd door allerlei
informatieprikkels en via het waarnemingssysteem (de zintuigen) kunnen we deze prikkels
‘waar’ nemen. Een efficiënt denksysteem is in staat deze complexe informatie snel en juist te
verwerken. Dit doen we door te herkennen, gebruiken en aanpassen van denkpatronen.
Denkpatronen zijn clusters van gegevens die we als cluster kunnen herkennen en die we zullen
opslaan als we er succes mee hebben. In een gelijksoortige situatie kan dat denkpatroon
opgehaald worden en opnieuw worden toegepast. Denkpatronen zijn gewoonten van het
denken. Ervaring is het totaal van al de patronen en gewoonten die we hebben opgebouwd in
het verleden zodat we heel efficiënt en effectief kunnen handelen in een bepaalde context. Een
gewoonte is iets wat je doet zonder er nog bewust over na te denken. Daardoor kun je je
aandacht richten op nieuwe zaken die je aan het leren bent. In andere woorden is ervaring een
geheel van succesvolle patronen van denken en handelen die je je eigen hebt gemaakt. Creatief
denken is een geheel van vaardigheden en technieken die we kunnen leren. De nadruk ligt op
het bedenken van nieuwe oplossingen, maken van originele verbindingen en ontdekken van
nieuwe kansen.
Onze hersenen bestaan uit 100 à 125 miljard zenuwcellen (neuronen) en een nog groter aantal
ondersteuningscellen (gliacellen). Een zenuwcel is een bolletje (cellichaam) met ingangen en
uitgangen. De ingang van een zenuwcel zijn dunne, draadachtige takjes (dendrieten) waarvan
een enkel neuron er tot 100.000 kan hebben. De uitgaande draad, waarvan er maar één is, heet
een axon. De dendrieten ontvangen de signalen van buurcellen geven die door naar het
cellichaam van de zenuwcel. Vanuit dit cellichaam kan dan een nieuw signaal worden opgewekt
dat via het axon aan weer andere cellen wordt doorgegeven. Aan het uiteinde splitst het axon in
kleinere takken die het signaal aan dendrieten van andere cellen kunnen doorgeven. De signalen
worden dus tussen al die zenuwcellen doorgeseind via een jungle van duizenden ‘takjes’ die met
elkaar op duizenden manieren in verbinding staan. Een signaal wordt opgebouwd uit een
combinatie van verschillende stoffen (neurotransmitters), die ‘overspringen’ tussen de cellen.
Het denken gebeurt in essentie via het doorgeven van signalen tussen verschillende
hersencellen en hersendelen. De signalen volgen bestaande sporen, maar maken ook nieuwe
verbindingen aan. Denkpatronen vormen zich dus doordat de hersenen nieuwe verbindingen
aanleggen. Elke keer als een volgend signaal hetzelfde spoor volgt wordt de verbinding
versterkt.
Patroondoorbreking gebeurt door anders te gaan denken. Creatief denken is een geheel van
denkattitudes, denkvaardigheden, denktechnieken en denkprocessen die de kans op
patroondoorbreking, het leggen van nieuwe verbindingen in onze hersenen vergroten.
Creatief denken kun je aanleren en ontwikkelen.
Binnen het denken kun je een aantal elementaire vaardigheden onderscheiden die de basis
vormen voor het creatief denken. Elk van deze vaardigheden pas je bewust en onbewust toe
terwijl je denkt, handelt, problemen oplost of je ontspant. Door deze basisvaardigheden
verhoogt je creatief potentieel.
- Creatief waarnemen
- Uitstel van oordeel
- Flexibel associëren
Blz. 18-35: Creatief denken (hoofdstuk 2)
Denken is het verwerken van informatie. We zijn voortdurend omringd door allerlei
informatieprikkels en via het waarnemingssysteem (de zintuigen) kunnen we deze prikkels
‘waar’ nemen. Een efficiënt denksysteem is in staat deze complexe informatie snel en juist te
verwerken. Dit doen we door te herkennen, gebruiken en aanpassen van denkpatronen.
Denkpatronen zijn clusters van gegevens die we als cluster kunnen herkennen en die we zullen
opslaan als we er succes mee hebben. In een gelijksoortige situatie kan dat denkpatroon
opgehaald worden en opnieuw worden toegepast. Denkpatronen zijn gewoonten van het
denken. Ervaring is het totaal van al de patronen en gewoonten die we hebben opgebouwd in
het verleden zodat we heel efficiënt en effectief kunnen handelen in een bepaalde context. Een
gewoonte is iets wat je doet zonder er nog bewust over na te denken. Daardoor kun je je
aandacht richten op nieuwe zaken die je aan het leren bent. In andere woorden is ervaring een
geheel van succesvolle patronen van denken en handelen die je je eigen hebt gemaakt. Creatief
denken is een geheel van vaardigheden en technieken die we kunnen leren. De nadruk ligt op
het bedenken van nieuwe oplossingen, maken van originele verbindingen en ontdekken van
nieuwe kansen.
Onze hersenen bestaan uit 100 à 125 miljard zenuwcellen (neuronen) en een nog groter aantal
ondersteuningscellen (gliacellen). Een zenuwcel is een bolletje (cellichaam) met ingangen en
uitgangen. De ingang van een zenuwcel zijn dunne, draadachtige takjes (dendrieten) waarvan
een enkel neuron er tot 100.000 kan hebben. De uitgaande draad, waarvan er maar één is, heet
een axon. De dendrieten ontvangen de signalen van buurcellen geven die door naar het
cellichaam van de zenuwcel. Vanuit dit cellichaam kan dan een nieuw signaal worden opgewekt
dat via het axon aan weer andere cellen wordt doorgegeven. Aan het uiteinde splitst het axon in
kleinere takken die het signaal aan dendrieten van andere cellen kunnen doorgeven. De signalen
worden dus tussen al die zenuwcellen doorgeseind via een jungle van duizenden ‘takjes’ die met
elkaar op duizenden manieren in verbinding staan. Een signaal wordt opgebouwd uit een
combinatie van verschillende stoffen (neurotransmitters), die ‘overspringen’ tussen de cellen.
Het denken gebeurt in essentie via het doorgeven van signalen tussen verschillende
hersencellen en hersendelen. De signalen volgen bestaande sporen, maar maken ook nieuwe
verbindingen aan. Denkpatronen vormen zich dus doordat de hersenen nieuwe verbindingen
aanleggen. Elke keer als een volgend signaal hetzelfde spoor volgt wordt de verbinding
versterkt.
Patroondoorbreking gebeurt door anders te gaan denken. Creatief denken is een geheel van
denkattitudes, denkvaardigheden, denktechnieken en denkprocessen die de kans op
patroondoorbreking, het leggen van nieuwe verbindingen in onze hersenen vergroten.
Creatief denken kun je aanleren en ontwikkelen.
Binnen het denken kun je een aantal elementaire vaardigheden onderscheiden die de basis
vormen voor het creatief denken. Elk van deze vaardigheden pas je bewust en onbewust toe
terwijl je denkt, handelt, problemen oplost of je ontspant. Door deze basisvaardigheden
verhoogt je creatief potentieel.
- Creatief waarnemen
- Uitstel van oordeel
- Flexibel associëren
