Ethiek les 1
Moreel dilemma: Beslissingen en keuzes, of die nou groot of klein zijn.
We moeten zelf bepalen wat goed, minder goed of slecht is. Het is moeilijk
te kiezen tussen 2 kwaden.
Ethiek: Tak van filosofie die zich bezig houdt met de vraag welke
gedragingen en activiteiten toelaatbaar zijn en welke niet
Autonomie: Onafhankelijkheid, recht om zelf te bepalen wat je doet
Zelfbeschikking: Als je de gevolgen wil dragen, heb je het recht om deel
te nemen aan de besluitvorming
Wilsbekwaamheid: Vermogensrecht, vermogen van een persoon om een
beslissing verantwoord te nemen
Paternalisme: Neiging om alles van bovenaf, als een autoritaire vader, te
regelen en te beslissen
Moralisme: Levenshouding van waaruit alles volgens onwrikbare ideeën
over goed of slecht wordt beoordeeld.
Toestemmingsvereiste: Er is een vereiste dat er toestemming moet zijn
van een persoon
Informed consent: Na voorlichting nagaan of de patiënt alles goed
begrepen heeft. Patiënt moet alles goed begrijpen en weten welke
gevolgen een behandeling kan hebben. De patiënt verklaard door
ondertekening dat hij alles snapt.
Proxy consent: Toestemming van naasten of familie
Voorbeelden:
- Wel autonoom, niet beslissingsbekwaam; een verslaafde persoon
- Wel autonoom en wel beslissingsbekwaam; de gemiddelde burger
- Niet autonoom, wel beslissingsbekwaam; een gevangene
- Niet autonoom, niet beslissingsbekwaam; psychisch patient in gesloten
inrichting
Euthanasie
De wet is euthanasie en hulp bij zelfdoding sinds 1 april 2002 in werking.
Euthanasie: Het doelbewust beëindigen van iemands leve door een arts
na een expliciete vraag
Oorzaken toename:
- Artsen zijn minder bang vervolgd te worden
- Mensen spreken meer over het levenseinde
Plaats euthanasie:
1. Thuis > meeste
2. Ziekenhuis
3. Verpleeghuis
Redenen aanvragen euthanasie:
- Geen verbetering mogelijk 85%
- Verlies van waardigheid 60%
- Pijn 47%
- Toekomstig lijden 46%
- Andere behandeling is te belastend 12%
Meeste aandoening waarna euthanasie is kanker, daarna hart- en
vaataandoeningen, het zenuwstelsel en longaandoeningen.
, In 2 stappen:
1. Het verwekken van een coma met barbituraten intraveneus toegediend
(dit kan al leiden tot de dood)
2. Het toedienen van een spierverslapper, om ademhaling te laten
stoppen, het hart klopt door (na een aantal tot 10 minuten treedt de dood
in)
Euthanasie in Nederland, België
5 regionale toetsingscommissies euthanasie:
- 5 regionale commissies
- Leden: Juristen, artsen en ethici
Rol verpleegkundige:
- Verricht geen uitvoerende handelingen bij de toediening van euthanatica
- De arts kan de verpleegkundige wel vragen aanwezig te zijn bij de
uitvoering om de arts te assisteren bij de uitvoering van de technische
uitvoering
- Indien de verpleegkundige op de hoogte is, kan zij aanvullende
informatie verstrekken aan de patiënt en naasten
- De huisarts kan de wijkverpleegkundige alleen met toestemming van de
patiënt en naasten betrekken in de besluitvorming en procedure
- Het is haast onwaarschijnlijk dat in een dergelijke situatie de
verpleegkundige of verzorgende risico loopt op strafrechtelijke of
tuchtrechtelijke vervolging.
- Zowel de arts als de patiënt kan de verpleegkundige in het proces
betrekken. Wel moet de arts hiervoor toestemming vragen bij de patiënt.
Hulp bij zelfdoding
Hulp bij zelfdoding: Iemand helpen om te sterven na een expliciete
vraag door een arts. Hulp bij zelfdoding verhoudt zich tot palliatieve zorg
door kwaliteit van leven.
Getallen euthanasie en hulp bij zelfdoding: Ongeveer 5000 per jaar.
- Huisarts; 4281
- Medisch Specialist in ziekenhuis; 213
- Specialist ouderengeneeskunde; 193
- Arts in opleiding tot specialist; 13
- Overige artsen; 129
Zorgvuldigheidseisen voor euthanasie en hulp bij zelfdoding:
- Vrijwillig en weloverwogen verzoek van patiënt
- Uitzichtloos en ondraaglijk lijden
- Patiënt is voorgelicht over vooruitzichten
- Er is geen redelijk alternatief
- Er is een 2e arts geraadpleegd, scen-arts
- Levensbeëindiging wordt zorgvuldig uitgevoerd
Iemand is wilsbekwaam als:
- Het vermogen om zelf beslissingen te kunnen nemen, criteria;
- het vermogen om een keuze te maken en uit te drukken
- het vermogen om relevante informatie te begrijpen
- het vermogen om de aard van de situatie mogelijke gevolgen te
waarderen
- het vermogen om informatie rationeel te hanteren
Moreel dilemma: Beslissingen en keuzes, of die nou groot of klein zijn.
We moeten zelf bepalen wat goed, minder goed of slecht is. Het is moeilijk
te kiezen tussen 2 kwaden.
Ethiek: Tak van filosofie die zich bezig houdt met de vraag welke
gedragingen en activiteiten toelaatbaar zijn en welke niet
Autonomie: Onafhankelijkheid, recht om zelf te bepalen wat je doet
Zelfbeschikking: Als je de gevolgen wil dragen, heb je het recht om deel
te nemen aan de besluitvorming
Wilsbekwaamheid: Vermogensrecht, vermogen van een persoon om een
beslissing verantwoord te nemen
Paternalisme: Neiging om alles van bovenaf, als een autoritaire vader, te
regelen en te beslissen
Moralisme: Levenshouding van waaruit alles volgens onwrikbare ideeën
over goed of slecht wordt beoordeeld.
Toestemmingsvereiste: Er is een vereiste dat er toestemming moet zijn
van een persoon
Informed consent: Na voorlichting nagaan of de patiënt alles goed
begrepen heeft. Patiënt moet alles goed begrijpen en weten welke
gevolgen een behandeling kan hebben. De patiënt verklaard door
ondertekening dat hij alles snapt.
Proxy consent: Toestemming van naasten of familie
Voorbeelden:
- Wel autonoom, niet beslissingsbekwaam; een verslaafde persoon
- Wel autonoom en wel beslissingsbekwaam; de gemiddelde burger
- Niet autonoom, wel beslissingsbekwaam; een gevangene
- Niet autonoom, niet beslissingsbekwaam; psychisch patient in gesloten
inrichting
Euthanasie
De wet is euthanasie en hulp bij zelfdoding sinds 1 april 2002 in werking.
Euthanasie: Het doelbewust beëindigen van iemands leve door een arts
na een expliciete vraag
Oorzaken toename:
- Artsen zijn minder bang vervolgd te worden
- Mensen spreken meer over het levenseinde
Plaats euthanasie:
1. Thuis > meeste
2. Ziekenhuis
3. Verpleeghuis
Redenen aanvragen euthanasie:
- Geen verbetering mogelijk 85%
- Verlies van waardigheid 60%
- Pijn 47%
- Toekomstig lijden 46%
- Andere behandeling is te belastend 12%
Meeste aandoening waarna euthanasie is kanker, daarna hart- en
vaataandoeningen, het zenuwstelsel en longaandoeningen.
, In 2 stappen:
1. Het verwekken van een coma met barbituraten intraveneus toegediend
(dit kan al leiden tot de dood)
2. Het toedienen van een spierverslapper, om ademhaling te laten
stoppen, het hart klopt door (na een aantal tot 10 minuten treedt de dood
in)
Euthanasie in Nederland, België
5 regionale toetsingscommissies euthanasie:
- 5 regionale commissies
- Leden: Juristen, artsen en ethici
Rol verpleegkundige:
- Verricht geen uitvoerende handelingen bij de toediening van euthanatica
- De arts kan de verpleegkundige wel vragen aanwezig te zijn bij de
uitvoering om de arts te assisteren bij de uitvoering van de technische
uitvoering
- Indien de verpleegkundige op de hoogte is, kan zij aanvullende
informatie verstrekken aan de patiënt en naasten
- De huisarts kan de wijkverpleegkundige alleen met toestemming van de
patiënt en naasten betrekken in de besluitvorming en procedure
- Het is haast onwaarschijnlijk dat in een dergelijke situatie de
verpleegkundige of verzorgende risico loopt op strafrechtelijke of
tuchtrechtelijke vervolging.
- Zowel de arts als de patiënt kan de verpleegkundige in het proces
betrekken. Wel moet de arts hiervoor toestemming vragen bij de patiënt.
Hulp bij zelfdoding
Hulp bij zelfdoding: Iemand helpen om te sterven na een expliciete
vraag door een arts. Hulp bij zelfdoding verhoudt zich tot palliatieve zorg
door kwaliteit van leven.
Getallen euthanasie en hulp bij zelfdoding: Ongeveer 5000 per jaar.
- Huisarts; 4281
- Medisch Specialist in ziekenhuis; 213
- Specialist ouderengeneeskunde; 193
- Arts in opleiding tot specialist; 13
- Overige artsen; 129
Zorgvuldigheidseisen voor euthanasie en hulp bij zelfdoding:
- Vrijwillig en weloverwogen verzoek van patiënt
- Uitzichtloos en ondraaglijk lijden
- Patiënt is voorgelicht over vooruitzichten
- Er is geen redelijk alternatief
- Er is een 2e arts geraadpleegd, scen-arts
- Levensbeëindiging wordt zorgvuldig uitgevoerd
Iemand is wilsbekwaam als:
- Het vermogen om zelf beslissingen te kunnen nemen, criteria;
- het vermogen om een keuze te maken en uit te drukken
- het vermogen om relevante informatie te begrijpen
- het vermogen om de aard van de situatie mogelijke gevolgen te
waarderen
- het vermogen om informatie rationeel te hanteren
