Indicatie werking Bijwerkingen
NSAID’s Het remmen van ontstekingen en het Stukje fysiologie: Prostaglandinen spelen een rol bij reguleren
(Non-steroidal verlichten van pijn bij: - COX2 word geproduceerd tijdens een van het maagzuur en in stand houden van
anti-inflammatory - Reumatische aandoeningen ontstekingsreactie → draagt bij aan overvloedige het maagslijmvlies. Het remmen van de
drugs) - Spier- en gewrichtsproblemen hoeveelheden PGE2 prostaglandinen verklaart bijwerkingen in
- Atrose etc. - Prostaglandine zorgen voor een toename van de het MD-kanaal:
(Bekendste zijn: vasculaire permeabiliteit → plasma uit het bloed - onaangenaam gevoel
Ibuprofen, diclofenac, - Hoofdpijn lekt weg naar het ontstekingsgebied → zwelling - diarree
naproxen)
- Kiespijn → verhoogd druk op nocireceptoren → - misselijkheid
- Menstruatiepijn en dergelijke veroorzaken ontstekingspijn. - ulceraties
- PGE2 maakt nocireceptoren ook gevoelig voor de
pijn veroorzakende mediator bradykinine → Prostaglandines zijn betrokken bij
hierdoor voel je meer pijn. trombocytenaggregatie, je remt dit dus ook:
- bloedingen (wees alert op
Werking: hematomen + bloeddoorlopen ogen)
NSAID’s Blokkeren de werking van het enzym COX-2 en
hierdoor de remming van de prostaglandine productie Prostaglandines zijn ook betrokken bij
(PGE2). → verminderen van zwelling en pijn. nierdoorbloeding. Het remmen van de
prostaglandinesynthese kan leiden tot:
COX-1 & COX-2 lijken op elkaar, NSAID’s kunnen dus ook - vermindering van nierdoorbloeding
inwerken op COX-1 (weefselhomeostase) en daarmee de nierfunctie.
Bij patiënten gevoelig voor NSAID’s:
- huiduitslag
- oedeem
- kunnen symptomen astma
verergeren
, Indicatie Werking Bijwerkingen
Opoïden - Acute hevige pijn Stukje fysiologie: Er komen opoïdreceptoren voor in
(bekendste zijn: - Chronische pijn Het lichaam heeft zijn eigen pijnstillingssysteem, dat pijn verschillende delen van het lichaam. De
morfine, codeïne, - Dyspneu + acuut longoedeem dempt, direct nadat de verwonding is ontstaan. werking van opoïden op deze receptoren
fentanyl, methadon,
oxycodon, tramadol) - Premedicatie voor, en als - Verwonding → vrijmaken van opoïdachtige zorgen voor de meeste bijwerkingen:
analgeticum tijdens anesthesie peptiden (endorfine, fynorfine, enkedalinen). - Misselijkheid
Dit gebeurd op de plek waar efferente - Braken
nociceptieve neuronen (van hersenen naar RM)
een synaps vormen met de afferente Door afname van de gevoeligheid van
nociceptieve neuronen. → remmen ademhalingscentra in de hersenstam voor
prikkeloverdracht tussen afferente neuronen → kooldioxide, de belangrijkste aanjager van
verminderen pijn. de andemhaling, kan er ontstaan:
- Ademhalingsdepressie
De opoïdachtige peptiden remmen de pijnoverdracht in
de synaps door te binden aan opioïdreceptoren Andere veelvoorkomende bijwerkingen:
(onderdeel van het pijnstillingsysteem) op het pre- en - Sedatie
postsynaptische membraan van de synaps. - Jeuk
1) preynaptisch membraan: - Hypotensie
remmen opengaan calciumkanalen en daardoor - Afname van de peristaltiek →
afgifte van neurotransmitter die Obstipatie (binden aan receptoren
impulsoverdracht naar het ontvangende neuron darm)
mogelijk maakt.
2) Postsynaptisch membraan: Een ander probleem:
Opoioïdpeptiden binden aan opiaatreceptoren → Gewenning en verslaving = afhankelijkheid
maken het membraan minder gevoelig voor (psychisch + lichamelijk)
stimulatie door neurotransmitters. ➔ Acuut stoppen leidt tot acute
ontrekkingsverschijnselen
Werking:
Doordat opoïdgeneesmiddelen een soortgelijke Cold turkey = het acuut stoppen in plaats
moleculaire structuur hebben als de opoïdachtige van het gebruik geleidelijk af te bouwen.
peptiden, binden ze aan dezelfde opoïdreceptroen en
geven ze dus hetzelfde effect → het remmen van de
pijnoverdracht in de synaps.
NSAID’s Het remmen van ontstekingen en het Stukje fysiologie: Prostaglandinen spelen een rol bij reguleren
(Non-steroidal verlichten van pijn bij: - COX2 word geproduceerd tijdens een van het maagzuur en in stand houden van
anti-inflammatory - Reumatische aandoeningen ontstekingsreactie → draagt bij aan overvloedige het maagslijmvlies. Het remmen van de
drugs) - Spier- en gewrichtsproblemen hoeveelheden PGE2 prostaglandinen verklaart bijwerkingen in
- Atrose etc. - Prostaglandine zorgen voor een toename van de het MD-kanaal:
(Bekendste zijn: vasculaire permeabiliteit → plasma uit het bloed - onaangenaam gevoel
Ibuprofen, diclofenac, - Hoofdpijn lekt weg naar het ontstekingsgebied → zwelling - diarree
naproxen)
- Kiespijn → verhoogd druk op nocireceptoren → - misselijkheid
- Menstruatiepijn en dergelijke veroorzaken ontstekingspijn. - ulceraties
- PGE2 maakt nocireceptoren ook gevoelig voor de
pijn veroorzakende mediator bradykinine → Prostaglandines zijn betrokken bij
hierdoor voel je meer pijn. trombocytenaggregatie, je remt dit dus ook:
- bloedingen (wees alert op
Werking: hematomen + bloeddoorlopen ogen)
NSAID’s Blokkeren de werking van het enzym COX-2 en
hierdoor de remming van de prostaglandine productie Prostaglandines zijn ook betrokken bij
(PGE2). → verminderen van zwelling en pijn. nierdoorbloeding. Het remmen van de
prostaglandinesynthese kan leiden tot:
COX-1 & COX-2 lijken op elkaar, NSAID’s kunnen dus ook - vermindering van nierdoorbloeding
inwerken op COX-1 (weefselhomeostase) en daarmee de nierfunctie.
Bij patiënten gevoelig voor NSAID’s:
- huiduitslag
- oedeem
- kunnen symptomen astma
verergeren
, Indicatie Werking Bijwerkingen
Opoïden - Acute hevige pijn Stukje fysiologie: Er komen opoïdreceptoren voor in
(bekendste zijn: - Chronische pijn Het lichaam heeft zijn eigen pijnstillingssysteem, dat pijn verschillende delen van het lichaam. De
morfine, codeïne, - Dyspneu + acuut longoedeem dempt, direct nadat de verwonding is ontstaan. werking van opoïden op deze receptoren
fentanyl, methadon,
oxycodon, tramadol) - Premedicatie voor, en als - Verwonding → vrijmaken van opoïdachtige zorgen voor de meeste bijwerkingen:
analgeticum tijdens anesthesie peptiden (endorfine, fynorfine, enkedalinen). - Misselijkheid
Dit gebeurd op de plek waar efferente - Braken
nociceptieve neuronen (van hersenen naar RM)
een synaps vormen met de afferente Door afname van de gevoeligheid van
nociceptieve neuronen. → remmen ademhalingscentra in de hersenstam voor
prikkeloverdracht tussen afferente neuronen → kooldioxide, de belangrijkste aanjager van
verminderen pijn. de andemhaling, kan er ontstaan:
- Ademhalingsdepressie
De opoïdachtige peptiden remmen de pijnoverdracht in
de synaps door te binden aan opioïdreceptoren Andere veelvoorkomende bijwerkingen:
(onderdeel van het pijnstillingsysteem) op het pre- en - Sedatie
postsynaptische membraan van de synaps. - Jeuk
1) preynaptisch membraan: - Hypotensie
remmen opengaan calciumkanalen en daardoor - Afname van de peristaltiek →
afgifte van neurotransmitter die Obstipatie (binden aan receptoren
impulsoverdracht naar het ontvangende neuron darm)
mogelijk maakt.
2) Postsynaptisch membraan: Een ander probleem:
Opoioïdpeptiden binden aan opiaatreceptoren → Gewenning en verslaving = afhankelijkheid
maken het membraan minder gevoelig voor (psychisch + lichamelijk)
stimulatie door neurotransmitters. ➔ Acuut stoppen leidt tot acute
ontrekkingsverschijnselen
Werking:
Doordat opoïdgeneesmiddelen een soortgelijke Cold turkey = het acuut stoppen in plaats
moleculaire structuur hebben als de opoïdachtige van het gebruik geleidelijk af te bouwen.
peptiden, binden ze aan dezelfde opoïdreceptroen en
geven ze dus hetzelfde effect → het remmen van de
pijnoverdracht in de synaps.
