ZICHT OP DAGELIJKSE TIJD – PEDAGOGISCH CAHIER
De daglijn
We brengen de tijdmaat dag aan met de daglijn
- Onthaalklas tot tweede leerjaar
Onthaalklas
De schooltaal
Passieve taal: eerst, dan
enkel doelen die aan te zetten zijn, nog niets bereiken
Nadruk op functioneel en vaardig omgaan met de daglijn
Opbouw en werkwijze van de daglijn
Foto’s van wat de kinderen allemaal doen in de juiste volgorde
- Beknopt (8 dagmomenten afbeelden)
- Globale dagverloop
- Dagmomenten die meermaals voorkomen = zelfde foto (bv speeltijd, spelen in de klas)
o Eenvoudig + overzichtelijk
Werkwijze:
- Daglijn opbouwen per halve dag
- Aanschouwelijk maken welk moment van de dag al voorbij is (bv door foto weg te doen)
Eerste kleuter
De schooltaal
Actieve taal: eerst, dan
passieve taal: daarna, daarvoor
Actief en passief taalgebruik = leerdoel
Opbouw en werkwijze van de daglijn
- Beknopt (8 momenten afbeelden)
- Globale dagverloop
- Dagmomenten die meermaals voorkomen = zelfde foto
o Eenvoudig + overzichtelijk
Werkwijze:
- Daglijn opbouwen per halve dag
- Aanschouwelijk maken welk moment van de dag al voorbij is (verleden – toekomst zien)
- Na helft schooljaar leerlingen kennen volledig beeld van de dag niet meer foto’s weg
doen die al gepasseerd zijn
Tweede kleuter
De schooltaal
Actief taalgebruik: eerst, dan, nu
,Passief taalgebruik: daarvoor, daarna, straks, middag, voormiddag, namiddag, smorgens, …
woordetiketten: nu
Opbouw en werkwijze van de daglijn
- Onderscheid voor / namiddag
- 10 tot 12 dagmomenten afbeelden
o Vaste routines
o Tekeningen die duidelijke band met realiteit vertonen
- Knijper duidt actuele dagmoment aan
Werkwijze:
- Daglijn per halve dag
- Aandacht tussen overgangsmomenten van de dag
- Dagmoment voorbij?
o Wasknijper opschuiven
o Terugblikken op wat voorbij is
- Daglijn geen doel op zich, maar een middel om leerplandoelstelling te realiseren
Derde kleuterklas
De schooltaal
Actieve taal: nu, daarvoor, daarna, straks, middag, voormiddag, namiddag, smorgens, smiddags,
savonds
Passieve taal: ochtend, avond, nacht
woordetiketten: nu
Opbouw en werkwijze van de daglijn
- 15 dagmomenten voorgesteld door symbolen die enige gelijkenis hebben met WLH
- Als dagmoment voorbij is erop terugblikken
De dagdelen aanbrengen
- Voormiddag en namiddag aanschouwelijk maken met een verschillende kleur
- Middag scheidt voor en namiddag (MIDDAG IS TIJDSTIP, GEEN DAGDEEL)
- Middag = 12 uur eten
- Alles voor eten = voormiddag
- Alles na eten = namiddag
De dagklok
In plaats van daglijn
Verschil daglijn en dagklok=
daglijn = lineair ordeningsprincipe (van links naar rechts -> schrijfwijze) chronologisch aspect
dagklok = dagmomenten geordend rond wijzerplaat cyclische aspect
Misschien is het wel de combinatie van de dagklok en de daglijn die het inzicht bevordert in het
cyclische en chronologische aspect van tijd !
, Eerste leerjaar
de schooltaal
schooltaal: nu, daarvoor, daarna, later, straks, meteen, dadelijk, vroeger, middag, ochtend,
voormiddag, namiddag, avond, nacht, smorgens, smiddags, savonds
woordetiketten: nu, daarvoor, daarna, middag (tijdstip), nacht, ochtend, voormiddag, namiddag,
avond, klokuren analoog en digitaal (12-uursindeling)
opbouw en werkwijze van de daglijn:
- Typische dagmomenten accosieren met dagdelen
- Tijdens schooljaar opgebouwd in stijgende moeilijkheidsgraad
o Starten met eenvoudige chronologische ordening
o Eindigen met daglijn waarbij gebeurtenissen, dagdelen en klokuren gelinkt zijn
- Halfweg september zijn de kinderen vertrouwd met de klaswerking en start de opbouw van
de daglijn
o Beginnen waar we geëindigd zijn in derde kleuter
o Voormiddag en namiddag aanschouwelijk maken door andere kleur
o Associatie tussen middag en middageten (voorlopig)
Maakt tweedeling mogelijk
Voor eten = voormiddag
Na eten = namiddag
o Nadruk op geschreven vorm ipv afbeeldingen / symbolen
- Daglijn maken (eerst nog met foto’s, vanaf ze kunnen lezen (meestal na kerstvakantie) alleen
tekst zonder foto’s)
o Van elke activiteit foto trekken + bespreken met kinderen
Gesprek samenvatten door zin onder foto te schrijven bv. ik lees, ik reken, …
Bij tweede activiteitfoto doet het begrip daarvoor zijn intrede
Begrip daarna laten we achterwege in opbouwfase, vanaf de daglijn is
opgebouwd kan je ‘daarna’ gebruiken
- Nadat er van elke activiteit een foto bestaat dagverloop overlopen (begippen daarvoor,
nu, daarna gebruiken), leerkracht zegt er ook altijd de tijd bij, maar legt daar de nadruk niet
op
Dagdelen aanbrengen
Na kerstvakantie als merendeel kan lezen en schrijven systematisch aanbrengen van dagdelen
nu zijn de kinderen voldoende vertrouwd met ritme van een schooldag
Aanvankelijk nadruk op benoemen van dagdelen, hun invulling en volgorde
begin van dagdelen = nacht tussen slapengaan en opstaan, ochtend ligt tussen opstaan en begin van
de eerste les, voormiddag ligt tussen begin eerste les en middag, avond tussen avondeten en
slapengaan
Botsen op verschillen in tijdsbesteding behoefte aan duidelijke afspraken over precieze begin en
einde van de dagdelen activiteiten linken aan klokuren
De daglijn
We brengen de tijdmaat dag aan met de daglijn
- Onthaalklas tot tweede leerjaar
Onthaalklas
De schooltaal
Passieve taal: eerst, dan
enkel doelen die aan te zetten zijn, nog niets bereiken
Nadruk op functioneel en vaardig omgaan met de daglijn
Opbouw en werkwijze van de daglijn
Foto’s van wat de kinderen allemaal doen in de juiste volgorde
- Beknopt (8 dagmomenten afbeelden)
- Globale dagverloop
- Dagmomenten die meermaals voorkomen = zelfde foto (bv speeltijd, spelen in de klas)
o Eenvoudig + overzichtelijk
Werkwijze:
- Daglijn opbouwen per halve dag
- Aanschouwelijk maken welk moment van de dag al voorbij is (bv door foto weg te doen)
Eerste kleuter
De schooltaal
Actieve taal: eerst, dan
passieve taal: daarna, daarvoor
Actief en passief taalgebruik = leerdoel
Opbouw en werkwijze van de daglijn
- Beknopt (8 momenten afbeelden)
- Globale dagverloop
- Dagmomenten die meermaals voorkomen = zelfde foto
o Eenvoudig + overzichtelijk
Werkwijze:
- Daglijn opbouwen per halve dag
- Aanschouwelijk maken welk moment van de dag al voorbij is (verleden – toekomst zien)
- Na helft schooljaar leerlingen kennen volledig beeld van de dag niet meer foto’s weg
doen die al gepasseerd zijn
Tweede kleuter
De schooltaal
Actief taalgebruik: eerst, dan, nu
,Passief taalgebruik: daarvoor, daarna, straks, middag, voormiddag, namiddag, smorgens, …
woordetiketten: nu
Opbouw en werkwijze van de daglijn
- Onderscheid voor / namiddag
- 10 tot 12 dagmomenten afbeelden
o Vaste routines
o Tekeningen die duidelijke band met realiteit vertonen
- Knijper duidt actuele dagmoment aan
Werkwijze:
- Daglijn per halve dag
- Aandacht tussen overgangsmomenten van de dag
- Dagmoment voorbij?
o Wasknijper opschuiven
o Terugblikken op wat voorbij is
- Daglijn geen doel op zich, maar een middel om leerplandoelstelling te realiseren
Derde kleuterklas
De schooltaal
Actieve taal: nu, daarvoor, daarna, straks, middag, voormiddag, namiddag, smorgens, smiddags,
savonds
Passieve taal: ochtend, avond, nacht
woordetiketten: nu
Opbouw en werkwijze van de daglijn
- 15 dagmomenten voorgesteld door symbolen die enige gelijkenis hebben met WLH
- Als dagmoment voorbij is erop terugblikken
De dagdelen aanbrengen
- Voormiddag en namiddag aanschouwelijk maken met een verschillende kleur
- Middag scheidt voor en namiddag (MIDDAG IS TIJDSTIP, GEEN DAGDEEL)
- Middag = 12 uur eten
- Alles voor eten = voormiddag
- Alles na eten = namiddag
De dagklok
In plaats van daglijn
Verschil daglijn en dagklok=
daglijn = lineair ordeningsprincipe (van links naar rechts -> schrijfwijze) chronologisch aspect
dagklok = dagmomenten geordend rond wijzerplaat cyclische aspect
Misschien is het wel de combinatie van de dagklok en de daglijn die het inzicht bevordert in het
cyclische en chronologische aspect van tijd !
, Eerste leerjaar
de schooltaal
schooltaal: nu, daarvoor, daarna, later, straks, meteen, dadelijk, vroeger, middag, ochtend,
voormiddag, namiddag, avond, nacht, smorgens, smiddags, savonds
woordetiketten: nu, daarvoor, daarna, middag (tijdstip), nacht, ochtend, voormiddag, namiddag,
avond, klokuren analoog en digitaal (12-uursindeling)
opbouw en werkwijze van de daglijn:
- Typische dagmomenten accosieren met dagdelen
- Tijdens schooljaar opgebouwd in stijgende moeilijkheidsgraad
o Starten met eenvoudige chronologische ordening
o Eindigen met daglijn waarbij gebeurtenissen, dagdelen en klokuren gelinkt zijn
- Halfweg september zijn de kinderen vertrouwd met de klaswerking en start de opbouw van
de daglijn
o Beginnen waar we geëindigd zijn in derde kleuter
o Voormiddag en namiddag aanschouwelijk maken door andere kleur
o Associatie tussen middag en middageten (voorlopig)
Maakt tweedeling mogelijk
Voor eten = voormiddag
Na eten = namiddag
o Nadruk op geschreven vorm ipv afbeeldingen / symbolen
- Daglijn maken (eerst nog met foto’s, vanaf ze kunnen lezen (meestal na kerstvakantie) alleen
tekst zonder foto’s)
o Van elke activiteit foto trekken + bespreken met kinderen
Gesprek samenvatten door zin onder foto te schrijven bv. ik lees, ik reken, …
Bij tweede activiteitfoto doet het begrip daarvoor zijn intrede
Begrip daarna laten we achterwege in opbouwfase, vanaf de daglijn is
opgebouwd kan je ‘daarna’ gebruiken
- Nadat er van elke activiteit een foto bestaat dagverloop overlopen (begippen daarvoor,
nu, daarna gebruiken), leerkracht zegt er ook altijd de tijd bij, maar legt daar de nadruk niet
op
Dagdelen aanbrengen
Na kerstvakantie als merendeel kan lezen en schrijven systematisch aanbrengen van dagdelen
nu zijn de kinderen voldoende vertrouwd met ritme van een schooldag
Aanvankelijk nadruk op benoemen van dagdelen, hun invulling en volgorde
begin van dagdelen = nacht tussen slapengaan en opstaan, ochtend ligt tussen opstaan en begin van
de eerste les, voormiddag ligt tussen begin eerste les en middag, avond tussen avondeten en
slapengaan
Botsen op verschillen in tijdsbesteding behoefte aan duidelijke afspraken over precieze begin en
einde van de dagdelen activiteiten linken aan klokuren
