Beleidsontwikkeling en -evaluatie
Hoorcollege week 4.1 – introductie beleidsontwikkeling
Waarom is (kennis van) beleidsontwikkeling relevant voor de veiligheidskunde?
Als je bij de gemeente gaat werken, dan ben je actief beleid aan het maken. Als je
bij Philips (dus een bedrijf) werkt is het handig om te weten wie je bij de overheid
moet aanspreken om beleid te beïnvloeden. Als je als bedrijf nieuwe activiteiten
ontplooit heb je te maken met beleid (veiligheidsregels, voorwaarden etc.).
Beleid: waarom en wat?
Is een antwoord op een probleem; oplossen (of verminderen/voorkomen) door
doelgericht denken en handelen
Twee elementen:
1. Inhoud: samenstel van doelen, instrumenten en tijdskeuzen (planning)
2. Functie: beïnvloeden van een maatschappelijke ontwikkeling/probleem
Doelen
- Verandering van bestaande (of verwachte) situatie, of handhaving van bestaande
situatie (heeft de beleidsmakers een goed beeld van deze ‘situatie’)
- Beïnvloed door ideaalbeeld, ideologie, stelsel van waarden en normen
- Beïnvloed door gezichtspunt (juridisch, economisch, gezondheidszorg)
- Beleid ken soms meerdere doelstellingen: einddoelen, tussendoelen; prioritaire
doelen en posteriaire doen; urgent en minder urgent
Het beleid dat je schrijft, kan je ook op afgerekend worden. Hoe concreter je het
maakt, op hoe meer je afgerekend kan worden. Hierdoor is het soms verstandig iets
minder SMART te formuleren, iets vaag te laten
Beleidsinstrumenten
= middelen waarmee het beleidsdoel wordt gerealiseerd
Vier hoofdgroepen
1. Communicatie (voorlichting, reclame, lobbyen)
2. Financiële sturing (belasting, subsidie, boetes, enz.)
3. Juridische sturing( verboden, geboden, verplichtingen; sancties, positief of
negatief)
4. Fysieke sturing: praktisch (on-)mogelijk maken van handelingen. Wegen,
natuurgebieden, stroomkabels, wielklemmen
Tijdskeuzen, planning
- Begin, eind; tijdshorizon bekend?
- Urgentie, volgorde van doelen
- Tijd is factor in realiseerbaarheid (lukt het op tijd de doelstelling te bereiken?)
Waarom beleidsevaluatie (relevantie voor de veiligheidskundige)?
- Veiligheidsdeskundigen werken vaak in complexe omgeving
- Beleid is een investering (in geld, mensen, middelen)
- Negatieve effecten van beleid
- Bijstellen van beleid op rationele gronden (?)
, 7 functies van beleidsevaluatie
1. Informatie verzamelen
2. Beleid waarderen/beoordelen
3. Leren van fouten en successen
4. Verantwoording afleggen
5. Rationele analyse van maatschappelijk vraagstuk, mogelijk overheidsingrijpen
6. ‘dialoog’ tussen betrokken actoren
7. Verwerven van macht en invloed
Recente voorbeelden van beleid
- Om een crisis te bezweren; beleid met betrekking tot Corona
- Om fraude te voorkomen; toeslagenaffaire
Casus, zelf onderzoeken
NHL Stenden Hogeschool wil een grote nieuwe fietsenstalling op het plein bij de
ingang aanleggen
- Wie zijn de actoren? Belanghebbenden?
- Komen deze groepen altijd overeen?
Hoorcollege week 4.1 – introductie beleidsontwikkeling
Waarom is (kennis van) beleidsontwikkeling relevant voor de veiligheidskunde?
Als je bij de gemeente gaat werken, dan ben je actief beleid aan het maken. Als je
bij Philips (dus een bedrijf) werkt is het handig om te weten wie je bij de overheid
moet aanspreken om beleid te beïnvloeden. Als je als bedrijf nieuwe activiteiten
ontplooit heb je te maken met beleid (veiligheidsregels, voorwaarden etc.).
Beleid: waarom en wat?
Is een antwoord op een probleem; oplossen (of verminderen/voorkomen) door
doelgericht denken en handelen
Twee elementen:
1. Inhoud: samenstel van doelen, instrumenten en tijdskeuzen (planning)
2. Functie: beïnvloeden van een maatschappelijke ontwikkeling/probleem
Doelen
- Verandering van bestaande (of verwachte) situatie, of handhaving van bestaande
situatie (heeft de beleidsmakers een goed beeld van deze ‘situatie’)
- Beïnvloed door ideaalbeeld, ideologie, stelsel van waarden en normen
- Beïnvloed door gezichtspunt (juridisch, economisch, gezondheidszorg)
- Beleid ken soms meerdere doelstellingen: einddoelen, tussendoelen; prioritaire
doelen en posteriaire doen; urgent en minder urgent
Het beleid dat je schrijft, kan je ook op afgerekend worden. Hoe concreter je het
maakt, op hoe meer je afgerekend kan worden. Hierdoor is het soms verstandig iets
minder SMART te formuleren, iets vaag te laten
Beleidsinstrumenten
= middelen waarmee het beleidsdoel wordt gerealiseerd
Vier hoofdgroepen
1. Communicatie (voorlichting, reclame, lobbyen)
2. Financiële sturing (belasting, subsidie, boetes, enz.)
3. Juridische sturing( verboden, geboden, verplichtingen; sancties, positief of
negatief)
4. Fysieke sturing: praktisch (on-)mogelijk maken van handelingen. Wegen,
natuurgebieden, stroomkabels, wielklemmen
Tijdskeuzen, planning
- Begin, eind; tijdshorizon bekend?
- Urgentie, volgorde van doelen
- Tijd is factor in realiseerbaarheid (lukt het op tijd de doelstelling te bereiken?)
Waarom beleidsevaluatie (relevantie voor de veiligheidskundige)?
- Veiligheidsdeskundigen werken vaak in complexe omgeving
- Beleid is een investering (in geld, mensen, middelen)
- Negatieve effecten van beleid
- Bijstellen van beleid op rationele gronden (?)
, 7 functies van beleidsevaluatie
1. Informatie verzamelen
2. Beleid waarderen/beoordelen
3. Leren van fouten en successen
4. Verantwoording afleggen
5. Rationele analyse van maatschappelijk vraagstuk, mogelijk overheidsingrijpen
6. ‘dialoog’ tussen betrokken actoren
7. Verwerven van macht en invloed
Recente voorbeelden van beleid
- Om een crisis te bezweren; beleid met betrekking tot Corona
- Om fraude te voorkomen; toeslagenaffaire
Casus, zelf onderzoeken
NHL Stenden Hogeschool wil een grote nieuwe fietsenstalling op het plein bij de
ingang aanleggen
- Wie zijn de actoren? Belanghebbenden?
- Komen deze groepen altijd overeen?
