Aardrijkskunde – hoofdstuk 3
3.1 – beeld van Brazilië
Brazilië beschrijven aan de hand van geografische kenmerken:
- De absolute ligging: Brazilië is gelegen tussen de keerkringen (op het zuidelijkste deel
na)
- De relatieve ligging: Brazilië heeft 10 buurlanden.
- Fysische kenmerken: In het noordoosten van het land komt een steppeklimaat voor.
- Sociale kenmerken: De gemiddelde leeftijd in Brazilië is 32 jaar.
- Relaties met andere: De belangrijkste handelspartners zijn China, de VS en Argentinië
Stereotypen = dit is een algemene karakterisering van een gebied of groep mensen.
Hierdoor worden mensen vaak over 1 kam gescheerd en gebieden worden getypeerd door 1
kenmerk.
De standaard beelden ontstaan door het nieuws, reisgidsboekjes en google. Ook heeft ieder
persoon zijn eigen perceptie naast de onvolledige (standaard)beelden. Mensen geven op
basis van eigen ervaringen en kennis een invulling aan de werkelijkheid. Zo zorgt je
achtergrond vaak voor een eigen interpretatie van dingen die je ziet.
Rond 1500 koloniseerde de Portugezen Brazilië, toen waren er alleen nog maar inheemse
indianenstammen. Brazilië werd gezien als exotisch land waar veel producten konden
worden gehaald.
Dit beeld is inmiddels veranderd. Het land wordt niet langer ‘’gebruikt’’ als
exploitatiekolonie, maar is voor veel landen een volwaardige handelspartner of concurrent
geworden. Brazilië is geen ontwikkelingsland meer, maar behoord tot de grootste
economieën van de wereld. Let op, Brazilië is nog niet zo ver als westerse landen. (Er zijn nog
veel sloppenwijken en 1/5 van de bevolking leeft in armoede.) Brazilië heeft veel gezichten:
Rijk naast arm
Natuurschoon naast ontbossing
Dansende indianen naast Duitse bierfeesten.
3.2 – sociale ontwikkelingen
Ondanks de daling van het geboortecijfer is de natuurlijke bevolkingsgroei nog steeds hoog.
Oorzaken voor de op de loer liggende vergrijzing:
- De stijgende welvaart: Volgens het demografisch transitiemodel daalt dan het
geboortecijfer door beter onderwijs, meer hogere opgeleiden vrouwen en een betere
gezondheidszorg.
- Maatschappelijke veranderingen: Moderne massamedia showen kleine
gezinsgroottes en de katholieke kerk (tegen geboortebeperking, voor grote gezinnen)
verliest zijn invloed.
- Het overheidsbeleid van gezinsplanning: naast voorlichtingen subsidieert de
overheid bijvoorbeeld de anticonceptie pil voor mensen uit lagere klassen. (vrijwel
gratis)
Van sociale bevolkingsgroei moet Brazilië het niet hebben. Het migratiesaldo is al jaren
negatief. De levens verwachting ligt rond de 73 jaar.
, Ook Brazilië kent een hoge verstedelijkingsgraad
. (zo’n 86% van de inwoners woont in de stad) Vanaf 1950 lag het verstedelijkingstempo
hoog, veel mensen verhuisde massaal naar de stad. Dit was vooral voor werk in de industrie.
Vooral Rio de Janeiro en Sao Paulo groeide snel en zijn nu inmiddels megasteden. Dingen als
de infrastructuur en voorzieningen waren niet voorbereid op zo’n grote migratie golf.
Woningen of kavels waren voor veel migranten onbetaalbaar. Door dat dit zo onbetaalbaar
was schoten de sloppenwijken (oftewel favela’s) als paddenstoelen uit de grond. Een gevolg
hiervan was veel geweld en criminaliteit. Braziliaanse steden score nog steeds hoog in de
misdaadstatistieken.
Voor de mensen met geld is dit geen probleem. De rijke inwoners vinden elkaar in ‘’gated
communities’’. Ze wonen in bewaakte en ommuurde woonwijken. Ruimtelijke segregatie
(=het niet mengen met andere groepen) kan niet beter zichtbaar gemaakt worden.
De verbondenheid tussen steden verschilt per regio. De “Goude driehoek” bestaande uit
Belo Horizonte, Sao Paulo en Rio staat goed met elkaar in verbinding vanwege een goed
stedelijk netwerk. De bevolkingsdruk is hier hoog doordat ruim 1/3 van de bevolking hier
woont. De populariteit van binnenlandse steden neemt toe en ze trekken steeds meer
migranten aan.
Sociale ongelijkheid
Ondanks het stijgen van de welvaart laat de
lorenzcurve zien dat de sociale ongelijkheid in
Brazilië een punt van zorg blijft. Niet alleen in de
stad zijn er grote inkomensverschillen, maar ook
op het platteland. Bijna de helft van de landbouw
bestaat uit een kleine groep grootgrondbezitters.
In zijn algemeenheid bestaat er in Brazilië een
verband tussen etniciteit en rijkdom. Hoe
donkerder de huid hoe minder kansrijk.
Het koloniale verleden (slaven handel) en de
migratiegolven hebben gezorgd dat Brazilië een
kleurrijke multiculturele samenleving is
geworden. Mensen met een mix van Europees en
inheemse voorouders worden mestiezen
genoemd.
3.3 – economische ontwikkeling
Sinds het begin van de 21ste eeuw behoort Brazilië tot de 10 grootste economieën.
Agrarische producten en grondstoffen zijn het grootste deel van het exportpakket. Brazilië
streeft naar meer industrialisering, de productie van hoogwaardige industrieproducten en de
verwerking van grondstoffen tot eindproduct.
Het importpakker bevat veel consumptiegoederen. Meestal is de handelsbalans positief, er
wordt dus verdient aan de buitenlandse handel. Deze groeit qua omvang jaarlijks. Verdere
tertialrisering (= toename van het belang van diensten en de economie) en groeiende
3.1 – beeld van Brazilië
Brazilië beschrijven aan de hand van geografische kenmerken:
- De absolute ligging: Brazilië is gelegen tussen de keerkringen (op het zuidelijkste deel
na)
- De relatieve ligging: Brazilië heeft 10 buurlanden.
- Fysische kenmerken: In het noordoosten van het land komt een steppeklimaat voor.
- Sociale kenmerken: De gemiddelde leeftijd in Brazilië is 32 jaar.
- Relaties met andere: De belangrijkste handelspartners zijn China, de VS en Argentinië
Stereotypen = dit is een algemene karakterisering van een gebied of groep mensen.
Hierdoor worden mensen vaak over 1 kam gescheerd en gebieden worden getypeerd door 1
kenmerk.
De standaard beelden ontstaan door het nieuws, reisgidsboekjes en google. Ook heeft ieder
persoon zijn eigen perceptie naast de onvolledige (standaard)beelden. Mensen geven op
basis van eigen ervaringen en kennis een invulling aan de werkelijkheid. Zo zorgt je
achtergrond vaak voor een eigen interpretatie van dingen die je ziet.
Rond 1500 koloniseerde de Portugezen Brazilië, toen waren er alleen nog maar inheemse
indianenstammen. Brazilië werd gezien als exotisch land waar veel producten konden
worden gehaald.
Dit beeld is inmiddels veranderd. Het land wordt niet langer ‘’gebruikt’’ als
exploitatiekolonie, maar is voor veel landen een volwaardige handelspartner of concurrent
geworden. Brazilië is geen ontwikkelingsland meer, maar behoord tot de grootste
economieën van de wereld. Let op, Brazilië is nog niet zo ver als westerse landen. (Er zijn nog
veel sloppenwijken en 1/5 van de bevolking leeft in armoede.) Brazilië heeft veel gezichten:
Rijk naast arm
Natuurschoon naast ontbossing
Dansende indianen naast Duitse bierfeesten.
3.2 – sociale ontwikkelingen
Ondanks de daling van het geboortecijfer is de natuurlijke bevolkingsgroei nog steeds hoog.
Oorzaken voor de op de loer liggende vergrijzing:
- De stijgende welvaart: Volgens het demografisch transitiemodel daalt dan het
geboortecijfer door beter onderwijs, meer hogere opgeleiden vrouwen en een betere
gezondheidszorg.
- Maatschappelijke veranderingen: Moderne massamedia showen kleine
gezinsgroottes en de katholieke kerk (tegen geboortebeperking, voor grote gezinnen)
verliest zijn invloed.
- Het overheidsbeleid van gezinsplanning: naast voorlichtingen subsidieert de
overheid bijvoorbeeld de anticonceptie pil voor mensen uit lagere klassen. (vrijwel
gratis)
Van sociale bevolkingsgroei moet Brazilië het niet hebben. Het migratiesaldo is al jaren
negatief. De levens verwachting ligt rond de 73 jaar.
, Ook Brazilië kent een hoge verstedelijkingsgraad
. (zo’n 86% van de inwoners woont in de stad) Vanaf 1950 lag het verstedelijkingstempo
hoog, veel mensen verhuisde massaal naar de stad. Dit was vooral voor werk in de industrie.
Vooral Rio de Janeiro en Sao Paulo groeide snel en zijn nu inmiddels megasteden. Dingen als
de infrastructuur en voorzieningen waren niet voorbereid op zo’n grote migratie golf.
Woningen of kavels waren voor veel migranten onbetaalbaar. Door dat dit zo onbetaalbaar
was schoten de sloppenwijken (oftewel favela’s) als paddenstoelen uit de grond. Een gevolg
hiervan was veel geweld en criminaliteit. Braziliaanse steden score nog steeds hoog in de
misdaadstatistieken.
Voor de mensen met geld is dit geen probleem. De rijke inwoners vinden elkaar in ‘’gated
communities’’. Ze wonen in bewaakte en ommuurde woonwijken. Ruimtelijke segregatie
(=het niet mengen met andere groepen) kan niet beter zichtbaar gemaakt worden.
De verbondenheid tussen steden verschilt per regio. De “Goude driehoek” bestaande uit
Belo Horizonte, Sao Paulo en Rio staat goed met elkaar in verbinding vanwege een goed
stedelijk netwerk. De bevolkingsdruk is hier hoog doordat ruim 1/3 van de bevolking hier
woont. De populariteit van binnenlandse steden neemt toe en ze trekken steeds meer
migranten aan.
Sociale ongelijkheid
Ondanks het stijgen van de welvaart laat de
lorenzcurve zien dat de sociale ongelijkheid in
Brazilië een punt van zorg blijft. Niet alleen in de
stad zijn er grote inkomensverschillen, maar ook
op het platteland. Bijna de helft van de landbouw
bestaat uit een kleine groep grootgrondbezitters.
In zijn algemeenheid bestaat er in Brazilië een
verband tussen etniciteit en rijkdom. Hoe
donkerder de huid hoe minder kansrijk.
Het koloniale verleden (slaven handel) en de
migratiegolven hebben gezorgd dat Brazilië een
kleurrijke multiculturele samenleving is
geworden. Mensen met een mix van Europees en
inheemse voorouders worden mestiezen
genoemd.
3.3 – economische ontwikkeling
Sinds het begin van de 21ste eeuw behoort Brazilië tot de 10 grootste economieën.
Agrarische producten en grondstoffen zijn het grootste deel van het exportpakket. Brazilië
streeft naar meer industrialisering, de productie van hoogwaardige industrieproducten en de
verwerking van grondstoffen tot eindproduct.
Het importpakker bevat veel consumptiegoederen. Meestal is de handelsbalans positief, er
wordt dus verdient aan de buitenlandse handel. Deze groeit qua omvang jaarlijks. Verdere
tertialrisering (= toename van het belang van diensten en de economie) en groeiende
