Bijeenkomst 1: Family centered and integrated care (FCC)
1. Uitleggen wat Family Centered Care (FCC) inhoud en wat de functie hierbij is
van ouders en professionals.
Family Centered Care, oftewel gezinsgerichte zorg. Dit houdt in dat het gezin centraal
staat in onze zorgverlening. Wij behandelen het gezin met waardigheid en respect en
luisteren zoveel mogelijk naar hun individuele wensen, rekening houdend met hun
kennis, waarden, overtuigingen en culturele achtergrond. Daarnaast vinden wij het
belangrijk om het gezin van eerlijke en volledige informatie te voorzien, zodat zij als
gelijkwaardige partners kunnen samenwerken in het zorgproces. Wij ondersteunen en
moedigen het gezin aan om actief deel te nemen aan het zorgproces op het niveau en in
de mate waarin zij dit zelf wensen en hierbij zoveel mogelijk zelf de regie te nemen.
Het is de keuze van het gezin om familie te laten deelnemen aan het zorgproces en het
gezin kiest zelf wie er tot de familiekring behoort.
Ouders mogen een belangrijke rol in de dagelijkse verzorging van hun kind spelen, ook
als het kind nog in het ziekenhuis ligt. Ouders kennen hun kind het best en zijn de hele
dag bij het kind. Ze hebben het recht om mee te beslissen. Ouders worden er zoveel
mogelijk betrokken bij de zorg en mogen verpleegkundige handelingen verrichten zoals
het geven van sondevoeding, verzorgen van stoma’s en het toedienen van medicijnen
met een injectie. Dat leren ze eerst zonder hun kind, in het buiten de afdeling gelegen
instructiecentrum. Daarna worden ze begeleid om de handeling goed bij het kind te
verrichten. Daarbij is niet alleen aandacht voor technische vaardigheden, maar ook voor
de rolverandering van ouders wanneer ze een verpleegkundige handeling verrichten.
Zo’n handeling kan vervelend zijn en dat moet goed aan het kind uitgelegd worden.
Moeder en kind blijven bij elkaar
Een van de kenmerken van Family Centered Care is dat moeder en kind na de bevalling
niet worden gescheiden (ook als een van de twee extra zorg nodig heeft). Moeder en
kind verblijven samen met de partner in een suite en worden alleen (tijdelijk) van elkaar
gescheiden als dit medisch noodzakelijk is. Ook hebben we speciale couveusesuites voor
baby’s die extra zorg nodig hebben of te vroeg geboren zijn. Ook hier blijven moeder en
kind bij elkaar en kan de partner blijven slapen.
De professional reflecteer op het eigen gedrag: over welke kennis en vaardigheden zij
beschikt en welke nog verder ontwikkeld dienen te worden.
,2. De randvoorwaarden voor het kunnen invoeren van FCC en FIC uitleggen;
Family Integrated care: we integreren ouders in dagelijkse zorg. (Rooming in: ouders
slapen bij kind)
Dat doen we om ouders en kind veel tijd door te brengen voor hechting.
(Family Centered care: ouders en kind staan voorop)
3. De rechten en plichten zijn van het zieke kind en zijn ouders beschrijven;
De wet schrijft voor dat een arts voor een behandeling of een onderzoek de
toestemming van de ouders nodig heeft. Daaruit vloeit voort dat ouders recht hebben
op alle informatie die nodig is om een weloverwogen beslissing te kunnen nemen. Gaat
het om een kind van twaalf jaar of ouder dan is behalve de toestemming van de ouders
ook die van het kind vereist. Kinderen hebben eveneens recht op informatie, los van het
gegeven of zij al dan niet twaalf jaar oud zijn. Naar gelang de leeftijd van het kind of
naarmate een kind meer heeft meegemaakt, doen ouders en hulpverleners er goed aan
ook naar de mening van het kind zelf te luisteren.
De relatie tussen een patiënt en een arts of andere hulpverlener hoort gebaseerd te zijn
op wederzijds vertrouwen. Meestal is dat ook zo. Tegelijk wordt deze relatie geregeld
door een aantal wettelijke bepalingen. Dat gebeurt in de Wet op de geneeskundige
behandelingsovereenkomst, kortweg aangeduid als de WGBO. Deze wet heeft niet
alleen betrekking op volwassenen. Er zijn ook de rechten in vastgelegd van het kind als
patiënt. In de Wet Geneeskundige Behandeling Overeenkomst, ook wel patiëntenwet
genoemd, zijn onder andere de rechten van de patiënt opgenomen zoals:
- Recht op informatie
De arts probeert u zo goed mogelijk antwoord te geven op uw vragen over gezondheid,
ziekte en/of behandeling. Daarnaast is hij\zij verplicht u te informeren wanneer hij een
onderzoek of behandeling voorstelt. Het is de bedoeling dat u met behulp van deze
informatie zelf bepaalt of u een onderzoek of behandeling wilt ondergaan. Het is dus in
uw belang te laten weten wat voor u niet duidelijk is.
- Rechten op inzage of afschrift medische gegevens
Rechten op inzage of afschrift medische gegevens. In het medisch dossier worden al uw
gegevens vastgelegd. U heeft het recht te weten wat er over u genoteerd staat. Hierdoor
kunt een schriftelijk verzoek indienen om inzage of een afschrift van deze gegevens.
- Recht op aanvulling of correctie gegevens
,Wanneer u in uw medisch dossier zaken tegenkomt die naar uw mening niet kloppen of
waarmee u het niet eens bent, kunt u dit laten opnemen in het dossier. Verder heeft u
het recht administratieve feiten te laten corrigeren.
Patiënten rechten zijn vastgesteld in de Wet op de Geneeskundige
Behandelingsovereenkomst. De wet onderscheidt drie leeftijdsgroepen: tot 12 jaar, van 12
tot 16 jaar en vanaf 16 jaar. Voor iedere groep gelden aparte regels.
Kinderen tot 12 jaar
Kinderen tot 12 jaar mogen niet zelf beslissen. Dat doen de ouders voor hen. Tot 12 jaar
is het kind in de gezondheidszorg afhankelijk van de ouders en de hulpverleners. Het
belang van het kind gaat echter altijd boven de wens van de ouders.
- Recht op informatie
Zowel het kind als de ouders hebben recht op informatie. Het kind krijgt uitleg op een
voor hem begrijpelijke manier. De ouders krijgen volledige informatie.
- Toestemming voor de behandeling
De ouders moeten toestemming geven voor onderzoek en behandeling van hun kind. Zij
zullen de mening van hun kind bij de beslissing betrekken. In acute situaties waarin niet
handelen gevaarlijk is voor het kind, mag de hulpverlener wel zonder toestemming van
de ouders handelen. De hulpverlener is dan nog niet in de gelegenheid geweest om
toestemming aan de ouders te vragen.
- Toestemming weigeren
De ouders kunnen een medische behandeling weigeren. De hulpverlener mag dan
alleen behandelen als het kind anders in gevaar komt. Hij kan dan een maatregel van de
kinderbescherming vragen om de vereiste toestemming te krijgen. Het kind mag niet
zelf een behandeling weigeren die de ouders en de hulpverlener noodzakelijk vinden.
Alleen bij uitzondering zal de hulpverlener een weigering van het kind volgen.
- Inzage in het patiëntendossier
De ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind. Zij kunnen ook een kopie
krijgen van het dossier of van een gedeelte daarvan. Inzage zal meestal samen met de
hulpverlener plaatsvinden. Wanneer inzage of de kopie niet in het belang van het kind
zijn, mag de hulpverlener dit weigeren.
Kinderen in de leeftijd van 12 tot 16 jaar kunnen alleen behandeld worden als zij én
hun ouders daar toestemming voor geven.
, Vanaf 16 jaar mogen jongeren zelf beslissingen nemen over hun medische
behandeling. Zij hebben dezelfde patiënten rechten als volwassenen.
4. De principes van FCC en FIC binnen het raamwerk van OGZ uitleggen;
- Waardigheid en respect:
Zorgverleners respecteren de inzichten, perspectieven en keuzes van het kind en de
familie. De kennis, waarden, overtuigingen en culturele achtergronden van de familie
zijn opgenomen in de planning en de uitvoering van de zorg.
- Informatie delen:
Zorgverleners delen al hun informatie met het kind en de familie op een manier die
bevestigend en zinvol is. Zij ontvangen tijdige, volledige en nauwkeurige informatie om
effectief te kunnen deelnemen aan de zorg en de besluitvorming
- Deelname
Het kind en de familie worden aangemoedigd en ondersteund om deel te nemen in de
zorg en de besluitvorming op het niveau dat zij kiezen
- Samenwerking
Het kind en de familie worden betrokken bij ontwikkelingen in de bedrijfsvoering als
adviseurs ter verbetering van faciliteiten en systemen van zorgverlening. Zorgverleners
werken samen In het beleidsmatig ontwikkelen van programma s voor integratie van het
gezin In de zorg en de evaluatie. Ook wordt samengewerkt bij bouw en inrichting van
faciliteiten In de gezondheidszorg In het beroepsonderwijs en In de zorgverlening.
5. Op grond van onderzoek beschrijven wat de voordelen en
nadelen/uitdagingen zijn van FCC en FIC voor ouders en zorgverleners
Voordelen:
- Slaagkans borstvoeding geven is groter
- Angstreductie bij patiënt
- Minder stress
- Verbetert communicatie
- Verhogen continuïteit zorg
- Kwaliteit van zorg verbeterd
Nadelen:
- Ouders die de zorg compleet overnemen in het ziekenhuis
1. Uitleggen wat Family Centered Care (FCC) inhoud en wat de functie hierbij is
van ouders en professionals.
Family Centered Care, oftewel gezinsgerichte zorg. Dit houdt in dat het gezin centraal
staat in onze zorgverlening. Wij behandelen het gezin met waardigheid en respect en
luisteren zoveel mogelijk naar hun individuele wensen, rekening houdend met hun
kennis, waarden, overtuigingen en culturele achtergrond. Daarnaast vinden wij het
belangrijk om het gezin van eerlijke en volledige informatie te voorzien, zodat zij als
gelijkwaardige partners kunnen samenwerken in het zorgproces. Wij ondersteunen en
moedigen het gezin aan om actief deel te nemen aan het zorgproces op het niveau en in
de mate waarin zij dit zelf wensen en hierbij zoveel mogelijk zelf de regie te nemen.
Het is de keuze van het gezin om familie te laten deelnemen aan het zorgproces en het
gezin kiest zelf wie er tot de familiekring behoort.
Ouders mogen een belangrijke rol in de dagelijkse verzorging van hun kind spelen, ook
als het kind nog in het ziekenhuis ligt. Ouders kennen hun kind het best en zijn de hele
dag bij het kind. Ze hebben het recht om mee te beslissen. Ouders worden er zoveel
mogelijk betrokken bij de zorg en mogen verpleegkundige handelingen verrichten zoals
het geven van sondevoeding, verzorgen van stoma’s en het toedienen van medicijnen
met een injectie. Dat leren ze eerst zonder hun kind, in het buiten de afdeling gelegen
instructiecentrum. Daarna worden ze begeleid om de handeling goed bij het kind te
verrichten. Daarbij is niet alleen aandacht voor technische vaardigheden, maar ook voor
de rolverandering van ouders wanneer ze een verpleegkundige handeling verrichten.
Zo’n handeling kan vervelend zijn en dat moet goed aan het kind uitgelegd worden.
Moeder en kind blijven bij elkaar
Een van de kenmerken van Family Centered Care is dat moeder en kind na de bevalling
niet worden gescheiden (ook als een van de twee extra zorg nodig heeft). Moeder en
kind verblijven samen met de partner in een suite en worden alleen (tijdelijk) van elkaar
gescheiden als dit medisch noodzakelijk is. Ook hebben we speciale couveusesuites voor
baby’s die extra zorg nodig hebben of te vroeg geboren zijn. Ook hier blijven moeder en
kind bij elkaar en kan de partner blijven slapen.
De professional reflecteer op het eigen gedrag: over welke kennis en vaardigheden zij
beschikt en welke nog verder ontwikkeld dienen te worden.
,2. De randvoorwaarden voor het kunnen invoeren van FCC en FIC uitleggen;
Family Integrated care: we integreren ouders in dagelijkse zorg. (Rooming in: ouders
slapen bij kind)
Dat doen we om ouders en kind veel tijd door te brengen voor hechting.
(Family Centered care: ouders en kind staan voorop)
3. De rechten en plichten zijn van het zieke kind en zijn ouders beschrijven;
De wet schrijft voor dat een arts voor een behandeling of een onderzoek de
toestemming van de ouders nodig heeft. Daaruit vloeit voort dat ouders recht hebben
op alle informatie die nodig is om een weloverwogen beslissing te kunnen nemen. Gaat
het om een kind van twaalf jaar of ouder dan is behalve de toestemming van de ouders
ook die van het kind vereist. Kinderen hebben eveneens recht op informatie, los van het
gegeven of zij al dan niet twaalf jaar oud zijn. Naar gelang de leeftijd van het kind of
naarmate een kind meer heeft meegemaakt, doen ouders en hulpverleners er goed aan
ook naar de mening van het kind zelf te luisteren.
De relatie tussen een patiënt en een arts of andere hulpverlener hoort gebaseerd te zijn
op wederzijds vertrouwen. Meestal is dat ook zo. Tegelijk wordt deze relatie geregeld
door een aantal wettelijke bepalingen. Dat gebeurt in de Wet op de geneeskundige
behandelingsovereenkomst, kortweg aangeduid als de WGBO. Deze wet heeft niet
alleen betrekking op volwassenen. Er zijn ook de rechten in vastgelegd van het kind als
patiënt. In de Wet Geneeskundige Behandeling Overeenkomst, ook wel patiëntenwet
genoemd, zijn onder andere de rechten van de patiënt opgenomen zoals:
- Recht op informatie
De arts probeert u zo goed mogelijk antwoord te geven op uw vragen over gezondheid,
ziekte en/of behandeling. Daarnaast is hij\zij verplicht u te informeren wanneer hij een
onderzoek of behandeling voorstelt. Het is de bedoeling dat u met behulp van deze
informatie zelf bepaalt of u een onderzoek of behandeling wilt ondergaan. Het is dus in
uw belang te laten weten wat voor u niet duidelijk is.
- Rechten op inzage of afschrift medische gegevens
Rechten op inzage of afschrift medische gegevens. In het medisch dossier worden al uw
gegevens vastgelegd. U heeft het recht te weten wat er over u genoteerd staat. Hierdoor
kunt een schriftelijk verzoek indienen om inzage of een afschrift van deze gegevens.
- Recht op aanvulling of correctie gegevens
,Wanneer u in uw medisch dossier zaken tegenkomt die naar uw mening niet kloppen of
waarmee u het niet eens bent, kunt u dit laten opnemen in het dossier. Verder heeft u
het recht administratieve feiten te laten corrigeren.
Patiënten rechten zijn vastgesteld in de Wet op de Geneeskundige
Behandelingsovereenkomst. De wet onderscheidt drie leeftijdsgroepen: tot 12 jaar, van 12
tot 16 jaar en vanaf 16 jaar. Voor iedere groep gelden aparte regels.
Kinderen tot 12 jaar
Kinderen tot 12 jaar mogen niet zelf beslissen. Dat doen de ouders voor hen. Tot 12 jaar
is het kind in de gezondheidszorg afhankelijk van de ouders en de hulpverleners. Het
belang van het kind gaat echter altijd boven de wens van de ouders.
- Recht op informatie
Zowel het kind als de ouders hebben recht op informatie. Het kind krijgt uitleg op een
voor hem begrijpelijke manier. De ouders krijgen volledige informatie.
- Toestemming voor de behandeling
De ouders moeten toestemming geven voor onderzoek en behandeling van hun kind. Zij
zullen de mening van hun kind bij de beslissing betrekken. In acute situaties waarin niet
handelen gevaarlijk is voor het kind, mag de hulpverlener wel zonder toestemming van
de ouders handelen. De hulpverlener is dan nog niet in de gelegenheid geweest om
toestemming aan de ouders te vragen.
- Toestemming weigeren
De ouders kunnen een medische behandeling weigeren. De hulpverlener mag dan
alleen behandelen als het kind anders in gevaar komt. Hij kan dan een maatregel van de
kinderbescherming vragen om de vereiste toestemming te krijgen. Het kind mag niet
zelf een behandeling weigeren die de ouders en de hulpverlener noodzakelijk vinden.
Alleen bij uitzondering zal de hulpverlener een weigering van het kind volgen.
- Inzage in het patiëntendossier
De ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind. Zij kunnen ook een kopie
krijgen van het dossier of van een gedeelte daarvan. Inzage zal meestal samen met de
hulpverlener plaatsvinden. Wanneer inzage of de kopie niet in het belang van het kind
zijn, mag de hulpverlener dit weigeren.
Kinderen in de leeftijd van 12 tot 16 jaar kunnen alleen behandeld worden als zij én
hun ouders daar toestemming voor geven.
, Vanaf 16 jaar mogen jongeren zelf beslissingen nemen over hun medische
behandeling. Zij hebben dezelfde patiënten rechten als volwassenen.
4. De principes van FCC en FIC binnen het raamwerk van OGZ uitleggen;
- Waardigheid en respect:
Zorgverleners respecteren de inzichten, perspectieven en keuzes van het kind en de
familie. De kennis, waarden, overtuigingen en culturele achtergronden van de familie
zijn opgenomen in de planning en de uitvoering van de zorg.
- Informatie delen:
Zorgverleners delen al hun informatie met het kind en de familie op een manier die
bevestigend en zinvol is. Zij ontvangen tijdige, volledige en nauwkeurige informatie om
effectief te kunnen deelnemen aan de zorg en de besluitvorming
- Deelname
Het kind en de familie worden aangemoedigd en ondersteund om deel te nemen in de
zorg en de besluitvorming op het niveau dat zij kiezen
- Samenwerking
Het kind en de familie worden betrokken bij ontwikkelingen in de bedrijfsvoering als
adviseurs ter verbetering van faciliteiten en systemen van zorgverlening. Zorgverleners
werken samen In het beleidsmatig ontwikkelen van programma s voor integratie van het
gezin In de zorg en de evaluatie. Ook wordt samengewerkt bij bouw en inrichting van
faciliteiten In de gezondheidszorg In het beroepsonderwijs en In de zorgverlening.
5. Op grond van onderzoek beschrijven wat de voordelen en
nadelen/uitdagingen zijn van FCC en FIC voor ouders en zorgverleners
Voordelen:
- Slaagkans borstvoeding geven is groter
- Angstreductie bij patiënt
- Minder stress
- Verbetert communicatie
- Verhogen continuïteit zorg
- Kwaliteit van zorg verbeterd
Nadelen:
- Ouders die de zorg compleet overnemen in het ziekenhuis
